Fors tilida Izofalar. Izofalar imlosi, matn ustida ishlash, yangi lugʻatlarni oʻrganish, husnixat mashqlari, savol-javoblar
![Mavzu: Fors tilida Izofalar.
Izofalar imlosi, matn ustida
ishlash, yangi lug atlarni ʻ
o rganish, husnixat mashqlari,
ʻ
savol-javoblar.](/data/documents/b01caf88-7b00-4cde-afe9-eb622dadf5e5/page_1.png)
![Fors tilida aniqlovchi bilan aniqlanmish yoki
qaratqich bilan
qaralmish izofa deb ataluvchi urg‘usiz e
tovushi orqali bog lanadiʻ .
Masalan:
خرس لگ go le so rx ʻ ʻ
وجشناذ باتک ketobe donishju
نم ردپ Pedare man
دیقس راوید divore sefid](/data/documents/b01caf88-7b00-4cde-afe9-eb622dadf5e5/page_2.png)
![Fors tili izofiy birikmasida so‘z tartibi o zbek tiliga nisbatan ʼ
qarama-qarshidir. Agar o‘zbek tilida avval aniqlovchi, so‘ng
aniqlanmish yoxud avval qaratqich, so‘ng qaralmish kelsa, fors
tilida esa
aksincha, avval aniqlanmish, so‘ng aniqlovchi yoki avval
qaralmish,
so ng qaratqich keladi.
ʼ](/data/documents/b01caf88-7b00-4cde-afe9-eb622dadf5e5/page_3.png)
![Fors tili grammatikasida izofiy birikmadagi
aniqlanmish قاضم
mo zof va aniqlovchi ʼ هیلا قاضم mo zof-e eleyh deb ʻ
nomlanadi. Izofa
ko rsatkichi doimo mo zof dan so‘ng
ʻ ʼ
qo‘yiladi va bir-biriga bog‘lab, izofiy
birikma hosil qiladi. Izofiy
birikmadagi so‘zlar ajratib o ‘qilmay,
birbutun, umumiy intonatsiya ostida
talaffuz etiladi. Odatda izofiy birikma bir
butun sintaktik birlik hisoblanadi.](/data/documents/b01caf88-7b00-4cde-afe9-eb622dadf5e5/page_4.png)
![Izofaning imlosi
1 . Undosh bilan tugagan so‘zlardan
so‘ng, izofa zir belgisi orqali
yozilib, e deb talaffuz etiladi.
Odatda . - zir belgisi yozuvda ifoda
etilmaydi. Talaffuzda esa doimo
saqlanadi.
Masalan: الط تع اس soate telo
یسراف نابز zabone forsi](/data/documents/b01caf88-7b00-4cde-afe9-eb622dadf5e5/page_5.png)
![2. -e qisqa unlisi bilan tugagan
so‘zlardan so‘ng izofa hamza
belgisi orqali yozilib, ye deb talaffuz
etilib kelgan. Masalan:
هاایس هتجت taxteye siyoh
ییاون هسمخ xamseye Navoi
Oxirgi yillarda Eron orfografiyasiga
o zgartirishlar kiritilib, hamza
ʻ
belgisi o rniga yo harfi yoziladigan
ʼ
bo‘ldi.](/data/documents/b01caf88-7b00-4cde-afe9-eb622dadf5e5/page_6.png)
![3. Cho‘ziq unlilar bilan tugagan
so‘zlardan so‘ng izofa -yo
harfi orqali yozilib, ye deb talaffuz
etiladi. Masalan :
لگ یوب buye go l ʻ
زیم یاپ poye miz
Eslatma. ی-i cho‘ziq unlisi bilan tugagan
so‘zlarda yo yozuvda ifoda etilmay,
talaffuzda i unlisidan so‘ng bir ye
qo‘shib o qiladi.
ʼ](/data/documents/b01caf88-7b00-4cde-afe9-eb622dadf5e5/page_7.png)
![1- topshiriq. Quyidagi birikmalami izofa imlosiga rioya qilgan
holda fors alfavitida yozing.
barodar-e man, meydon-e biruni, kog‘az-e sefid, doneshju-ye
doneshkade, doneshyor-e mo, ruznome-ye haqiqati o ‘zbakeston,
esm-e
xohar-e man, dars-e chahoro‘m, navisande-ye mashhur, orzu-ye
delbar, dars-e zabon-e rusi, shohnome-ye ferdo‘usi, korgar-e
korxone, xone-ye xoharam, po-ye miz, do‘st-e u, torix-e iron,
sedo-ye
b o ‘Ibo‘1, ruz-e yakshambe.](/data/documents/b01caf88-7b00-4cde-afe9-eb622dadf5e5/page_8.png)
![2- topshiriq. Quyidagi gaplami fors tiliga tarjima qiling.
Bu nima? Bu qizil qalamdir. U nima? U qora doskadir. Qizil
qalam stolning ustida. U nim a narsa? U devoriy gazeta.
Bu kitob Navoiyning devonidir. Bu qaysi ko‘cha? Bu
Pushkin nomidagi ko‘cha.
B u kishi kim? Bu kishi m ening otamdir. U ayol mening
o‘rtog‘imning onasidir. Bu qizil gui yaxshi. U qiz bizning
universitetning
talabasidir. Sharq fakultetining binosi baland. Bizning
uyimiz katta
va yorug‘dir.](/data/documents/b01caf88-7b00-4cde-afe9-eb622dadf5e5/page_9.png)
![Foydalanilgan adabiyotlar:
Malik Abdusamatov. Fors tili.
Toshkent 2007
Ahrorov. Fors tili](/data/documents/b01caf88-7b00-4cde-afe9-eb622dadf5e5/page_10.png)
Mavzu: Fors tilida Izofalar. Izofalar imlosi, matn ustida ishlash, yangi lug atlarni ʻ o rganish, husnixat mashqlari, ʻ savol-javoblar.
Fors tilida aniqlovchi bilan aniqlanmish yoki qaratqich bilan qaralmish izofa deb ataluvchi urg‘usiz e tovushi orqali bog lanadiʻ . Masalan: خرس لگ go le so rx ʻ ʻ وجشناذ باتک ketobe donishju نم ردپ Pedare man دیقس راوید divore sefid
Fors tili izofiy birikmasida so‘z tartibi o zbek tiliga nisbatan ʼ qarama-qarshidir. Agar o‘zbek tilida avval aniqlovchi, so‘ng aniqlanmish yoxud avval qaratqich, so‘ng qaralmish kelsa, fors tilida esa aksincha, avval aniqlanmish, so‘ng aniqlovchi yoki avval qaralmish, so ng qaratqich keladi. ʼ
Fors tili grammatikasida izofiy birikmadagi aniqlanmish قاضم mo zof va aniqlovchi ʼ هیلا قاضم mo zof-e eleyh deb ʻ nomlanadi. Izofa ko rsatkichi doimo mo zof dan so‘ng ʻ ʼ qo‘yiladi va bir-biriga bog‘lab, izofiy birikma hosil qiladi. Izofiy birikmadagi so‘zlar ajratib o ‘qilmay, birbutun, umumiy intonatsiya ostida talaffuz etiladi. Odatda izofiy birikma bir butun sintaktik birlik hisoblanadi.
Izofaning imlosi 1 . Undosh bilan tugagan so‘zlardan so‘ng, izofa zir belgisi orqali yozilib, e deb talaffuz etiladi. Odatda . - zir belgisi yozuvda ifoda etilmaydi. Talaffuzda esa doimo saqlanadi. Masalan: الط تع اس soate telo یسراف نابز zabone forsi