logo

Fors tilida Tartib sonlar. Matn ustida ishlash. Yangi lugʻatlarni oʻrganish. Husnixat mashqlari

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

82.587890625 KB
Mavzu:  Fors tilida  Tartib sonlar. 
Matn ustida ishlash. Yangi 
lugʻatlarni oʻrganish. Husnixat 
mashqlari Fors tilida tartib sonlar 
quyidagicha yasaladi:
1. Sanoq sonlar oxiriga -oʻm 
qoʻshimchasini qoʻshish orqali. 
Masalan:  راهح  chahor,  مراهح  chahoroʻm,
هد  dah  مهدdahoʻm,
تفهhaft  تفهhaftoʻm. ود-ikki,  هس-uch ,  یس- oʻttiz. Ushbu sonlarni 
yozishda quyidagicha oʻzgarish 
roʻy beradi:
Doʻvvoʻm  مود
sevvoʻm  موس
Siyoʻm  مویس 2. Son oxiriga -oʻmin qoʻshimchasini 
qoʻshish orqali yasaladi. Fors tilida oʻmin 
qoʻshimchasi oʻmga nisbatan kam 
ishlatiladi.
    Panj  جنپ  panjoʻmin  نیمجنپ
    تفه haft  نیتمقهhaftoʻmin
Tartib sonda urgʻu doim -oʻmga tushadi. 3. Fors tilida –yekoʻm birinchi 
tartib soni bilan bir qatorda shu 
sonning arabcha ekvivalenti avval 
soʻzi ham qoʻllaniladi. 
Masalan:   لوا سرد   darse avval
Shu bilan birga, fors tilida boshqa 
arab sonlari ham uchraydi. Fors tilida yil, oy,kunlarning ifoda etilishi:
1. Yilni ifodalash uchun  لاس  sol so‘zi yil miqdorini ko‘rsatuvchi 
son oldiga qo‘yilib, o‘zaro izofa orqali bogʻlanadi.
0 ‘zbek tilida yil miqdorini bildirgan so ‘z tartib son 
shaklida 
keladi, lekin fors tilida esa yil miqdorini bildirgan so‘z 
tartib son 
qo‘shimchasini qabul qilmay, doimo sanoq son shaklida 
bo‘ladi. Yilni bildirgan so‘z birikmalariga  یدالیم 
milodi (yevropa kalendari 
hisobida) yoki  یرجه(musulmon 
kalendari hisobida) so‘zlari 
qo‘shilib kelishi mumkin. Bu holda 
milodiy va hijriy so‘zlari yilni
bildirgan birikmaga izofa orqali 
bogʻlanib keladi. 1. topshiriq. Quyidagi gaplami forschaga 
tarjim a qiling.
Bugun oyning qaysi kuni? (Bugun nechanchi 
chislo?) Bugun 
dekabr oyining 12- kuni (Bugun 12- dekabr). 
Bugun haftaning qaysi 
kuni? Bugun yakshanba. Yakshanba kuni 0 
‘zbekiston xalqining 
dam olish kunidir. Eron mamlakatida dam 
olish kuni jumadir.  Foydalanilgan adabiyotlar:  Malik 
Abdusamatov Fors tili. Toshkent 
2007.

Mavzu: Fors tilida Tartib sonlar. Matn ustida ishlash. Yangi lugʻatlarni oʻrganish. Husnixat mashqlari

Fors tilida tartib sonlar quyidagicha yasaladi: 1. Sanoq sonlar oxiriga -oʻm qoʻshimchasini qoʻshish orqali. Masalan: راهح chahor, مراهح chahoroʻm, هد dah مهدdahoʻm, تفهhaft تفهhaftoʻm.

ود-ikki, هس-uch , یس- oʻttiz. Ushbu sonlarni yozishda quyidagicha oʻzgarish roʻy beradi: Doʻvvoʻm مود sevvoʻm موس Siyoʻm مویس

2. Son oxiriga -oʻmin qoʻshimchasini qoʻshish orqali yasaladi. Fors tilida oʻmin qoʻshimchasi oʻmga nisbatan kam ishlatiladi. Panj جنپ panjoʻmin نیمجنپ تفه haft نیتمقهhaftoʻmin Tartib sonda urgʻu doim -oʻmga tushadi.

3. Fors tilida –yekoʻm birinchi tartib soni bilan bir qatorda shu sonning arabcha ekvivalenti avval soʻzi ham qoʻllaniladi. Masalan: لوا سرد darse avval Shu bilan birga, fors tilida boshqa arab sonlari ham uchraydi.