logo

Eski o'zbek yozuvi. O'zlik olmoshi.Matn ustida ishlash .Husnixat mashqlari

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

716.0498046875 KB
Mavzu: Eski o'zbek  yozuvi. 
O'zlik olmoshi.Matn ustida 
ishlash .Husnixat 
mashqlari.    Rej a:
1.Olmoshlar haqida ma‘lumot.                     
2. O‘zlik olmoshi.
3 .Matn ustida ishlash.   Fors tilida ham o‘zbek tilidagi kabi olmoshlarning ham turlari bor .Ular:
1.kishilik;
2.o‘zlik;
3.so‘roq;
4.ko‘rsatish kabilardir               Fors tilida   دوخ  xod o‘zlik olmoshi gapda mustaqil holda hamda biror otga izofa 
orqali birikib keladi.   
         Xod  دوخ  o‘zlik olmoshi mustaqil holda ko'pincha egalik qo‘shimchallari bilan 
birga keladi.Masalan:
             Ko'plik-  عمج                                           birlik-   درفم
     xodemon-  نامدوخ                                      xodam-  مدوخ
     xodeton-  نتادوخ                                          xodat-   تدوخ
     xodeshon-  ناشدوخ                                      xodash-  شدوخ
In manzume ro xodeman tarjome kardim.     نیا هموظنم ار نمدوخ همجرت میدرک .
Bu dostonni o‘zimiz tarjima qildik.      Az  shahr-  eTehron  xodam bar gashtam.  زارهش ت نارته مدوخ تا تا	سگ .Tehron  shahridan 
o'zim qaytdim.
Ketob-e zabon- e forsi- ye xodam ro be u dodam. باتک نابز یسراف مداخ ار هب وا مداد .Fors tili 
darsligini unga berdim.
O ‘ zbek  tilidan  o'zlik  olmoshidan  keyin  keladigan  aniqlanmish 
doimo  egalik  qo‘shimchalarini  qabul  qiladi(  kitobim,  do'sti, 
ishlari).Fors  tilida  aniqlanmish  hech  qanday  qo‘shimchallar  qabul 
qilmay, دوخ  so ‘ zi bilan oddiy izofa orqali birikadi.      O‘zbek tilidagi egalik ma‘nosi fors tilida fe ‘ lning shaxs-
  son qo‘shimchalari orqali ifodalanadi.Masalan:
Onho  korho-  ye  xod-ro  tamom  kardand. اهناا یاهراک داوخ ار ماتم .Ular  o‘z 
( o'zlarining) ishlarini tamom qildilar.                                                     هژاو اه
It                                    sag                                       گس
topib olmoq                 peydo kardan                     ادیپ ندرک
ko ‘ prikdan                    az-ru-ye pol                          زا یور لاپ
Yo'l                                 roh                                         هار
o'tmoqda                     gozashtan                              نتشزاگ
o‘ylamoq                       xiyol kardan                           لایخ ندرک                                  
                            
   
گس راکهمط
یزور  یکس هکتا یا تشوگ .رد درگ هار وا یاپ دون .
و یتاق زا یور لپ تشنگیم سگع اردوخ رد بآ دید .لایخ درک هک گس یرگد مه هکت تشوگ  
دراد .عمط درگ هک نآ تشوگ ار مه هن تسد دروایب.گس هکت تشوگ اردخ یور لپ تخادنا و  
رد بآ دیرپ .یلو رد بآ ازیچ ادیپ درکن .زا بآ نورین دمآ و دید هک هگت تشوگ شدوخ مه
تسین .هکنوچ گس یرگید ارنآ ادیپ  هدرک دوب .        و یتاق زا یور          Рузе   саги   маке   ей   гушт   пайдо   кард.Дар   рох   у   пуле   бид.Бакше   аз   руи
мегузаш   таксе   худро   дар   об   дид .  Хаёл   кард ,  ки   саги   дигорэ   хам   таки   гушт  
дорад . Таьма   кард   ки   он   гуштро   хам    ба   дает   бёбард  . Саг   маке   гуште   худро   руи  
пал   андохту   дар     об   чизе   пейдо   накард .  Аз   об   бурун   омаду   дид     ки   маке   гушт  
худш   хам   наем .  Чинкэ   саге   дигарэ   онро   пейдо   карда   буд .                                          Ta ‘ magir it
Bir  kuni    it  yo‘ldan  go‘sht  topib  olibdi.  Uni  olib  yo‘lga 
tushibdi .uning yo ‘ lida ko‘prik bor edi.U ko‘prikdan o‘tayotganda 
suvda  o‘z  aksini  ko‘ribdi.Suvda  go‘sht  tishlagan  itni  ko'rib  uning 
og ‘ zidagi  go'shtni  ham  olib  qopymoqchi  bo'lib  o‘zini  suvga 
tashlabdi.U  suvda  hech  narsa  topolmay  yana  ko‘prikka  qaytib 
chiqadi  .Chiqib  qarasaki  go‘sht  yo‘q  bo‘ladi.Go‘shtni  boshqa  it 
olib ketgan edi                                                                                                                          
                                     Foydalanilgan 
adabiyotlar:
Abdusamatov M. Fors 
tili.Oliy o'quv yurti 
talabalari uchun 
darslik
Mas ‘ ul muharrir:
Akademik A. Rustamov
T- 448 b
                             E	't	i	b	o	r	i	n	g	i	z	 u	c	h	u	n	 r	a	h	m	a	t

Mavzu: Eski o'zbek yozuvi. O'zlik olmoshi.Matn ustida ishlash .Husnixat mashqlari.

Rej a: 1.Olmoshlar haqida ma‘lumot. 2. O‘zlik olmoshi. 3 .Matn ustida ishlash.

Fors tilida ham o‘zbek tilidagi kabi olmoshlarning ham turlari bor .Ular: 1.kishilik; 2.o‘zlik; 3.so‘roq; 4.ko‘rsatish kabilardir

Fors tilida دوخ xod o‘zlik olmoshi gapda mustaqil holda hamda biror otga izofa orqali birikib keladi. Xod دوخ o‘zlik olmoshi mustaqil holda ko'pincha egalik qo‘shimchallari bilan birga keladi.Masalan: Ko'plik- عمج birlik- درفم xodemon- نامدوخ xodam- مدوخ xodeton- نتادوخ xodat- تدوخ xodeshon- ناشدوخ xodash- شدوخ In manzume ro xodeman tarjome kardim. نیا هموظنم ار نمدوخ همجرت میدرک . Bu dostonni o‘zimiz tarjima qildik.

Az shahr- eTehron xodam bar gashtam. زارهش ت نارته مدوخ تا تا سگ .Tehron shahridan o'zim qaytdim. Ketob-e zabon- e forsi- ye xodam ro be u dodam. باتک نابز یسراف مداخ ار هب وا مداد .Fors tili darsligini unga berdim. O ‘ zbek tilidan o'zlik olmoshidan keyin keladigan aniqlanmish doimo egalik qo‘shimchalarini qabul qiladi( kitobim, do'sti, ishlari).Fors tilida aniqlanmish hech qanday qo‘shimchallar qabul qilmay, دوخ so ‘ zi bilan oddiy izofa orqali birikadi.