Eski o‘zbek yozuvi Izofali birikma anglatgan ma’nolar

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

786.228515625 KB

Ko'chirib olish

Mavzu: Eski o‘zbek yozuvi Izofali
bir ikma anglatgan ma’nolar

Izofali birikmadagi aniqlovchi ot va kishilik olmoshlari bilan
ifodalangan bo‘lsa, u holda birikma aniqlanmish bildirgan narsaning
ma’lum shaxsga xosligini, mansubligini bildiradi. Bu fors tilida
یکلم :ه :فاض :ا ezāfe-ye molki deyiladi. Masalan:
مردپ باتک ketāb-e pedaram ‘ otamning kitobi ’
یتوهلا ناوید divān-e Lāhuti ‘ L ohuti y devoni ’

Agar aniqlanmish biror jonsiz narsaning nomini bildirsa, u holda
izofali birikma narsaning jinsini, turini bildiradi. Bunday izofali
birikma ینای:: ب :ه :فاض :ا ezāfe-ye bayāni deyiladi. Masalan:
لاط تعاس sāat-e telā ‘ t illa soat ’
نینهآ هار rāh-e āhanin ‘ temir yo‘l ’

Agar aniqlanmish o‘rin, payt ma’nolarini bildiruvchi so‘zlar bilan
ifodalangan bo‘lsa, u holda izofali birikma o‘rin-payt munosabatlarini
bildiradi. Bu fors tilida یناکم و ینامز ,ه,فاض ,ا ezāfe-ye zamāni va makāni deyiladi.
Masalan:
حبص ماگنه hangām-e sobh ‘ t ong payti ’
هوک یلااب bālā-ye kuh ‘ t o g ‘ tepasi ’

Aniqlanmish bilan aniqlovchi birikmasi bir narsaning
ikkinchi narsaga o‘xshashligini bildiradi. Bunday izofali
birikma ,هفاض ,ا یهیبش ,,, ت ezāfe-ye tašbihi deyiladi. Masalan:

هچنغ بل lab-e γ unče ‘ g ‘uncha lab ’

ورس دق qadd-e sarv ‘ s arv qad ’

Aniqlovchi asliy yoki nisbiy sifatlar bilan ifodalansa, izofali
birikma narsaning qandayligini bildiradi. Bunday birikma بی,کر ,,, ت
یفصو یبس
,,ن tarkib-e nesbi-ye vasfi deyiladi. Masalan:

دنلب راوید div ār-e boland ‘ b aland dev or ’

یبدا همانزور ruznāme-y e adabi ‘ a dabiy gazet a ’

Agar aniqlovchi tartib son bilan ifodalangan bo‘lsa, izofali birikma
tartib, daraja ma’nolarini bildiradi. Bunday izofali birikma fors
tilida بی,کر ,,, ت یدد ,ع tarkib - e adadi deyiladi . Masalan :

مراهچ سلاک k el ā s - e č ahorom ‘ t o ‘ rt inchi sinf ’

مجنپ دلج jeld - e panj om ‘ beshinchi j ild ’

Gaplarni izofa qoidasiga rioya qilib o ‘ qing va izofa
imlosini aniqlang .
یگداوناخ مسا ؟تسیچ امش ی,گداوناخ مسا .تسا ن ,یورپ ن ,م م ,سا ؟تسیچ ا ,مش م ,سا
.تسا ع
,قاو ی ,یاون نابایخ رد ا ,م ه ,ناخ ؟ت ,سا ع ,قاو ا ,جک ا ,مش ه ,ناخ .ت ,سا فونامحر ن ,م
دارملد .تسا ع
,قاو ر ,هش ز ,کرم رد ی ,یاون نابایخ ؟ت ,سا ع ,قاو ا ,جک ی ,یآون نابایخ
تسا وجشناد وا .تسا نم تسود دارملد ؟تسیک

. نا,هج یا ,هنابز ,هاگشن ,اد یوجشن ,اد وا ؟تس ,ا ,هاگشزوم ,آ ,م ,اد ,,, ک یوجشن ,اد دارملد
؟تس
,ا ,هدکشن ,اد ,م ,اد ,,, ک یوجشن ,اد ام ,,ش گرز ,,, ب ردار ,,, ب .تس ,ا ناتسکبزا یتلود

,هدکشن ,اد یوجشن ,اد نم .تس ,ا یژولولی ,,, ف ,هدکشن ,اد یوجشن ,اد نم گر ,ز ,,, ب ردا ,ر ,,, ب
,
متسه یسیلگن ,ا نابز .

Quyidagi birikmalarni izofa imlosiga rioya qilgan holda arab-fors
alifbosida yozing.
Dāneškade-ye motarjem, dānešgāh-e zabānhā-ye xāreji, ketāb-e
man, dānešju-ye dāneškade, nevisande-ye mašhur, dars-e
panjom, dars-e zabān-e englisi, Xamse-ye Navāi, dāneškade-ye
tebb, dust-e man, tārix-e

Ozbakestān, medād-e siyāh, esm-e xāhar-e
man, dānešyār-e mā, ‘emārat-e boland, ketāb-
e xub, bā γ -e esterāhat, xiyābān-e šomā,
meydān-e varzeš, divār-e sefid, sib-e sorx

Quyidagi so‘zlardan ma’nolari bir-biriga mosini toping
va izofali birikma hosil qiling.
،روهشم ،ناهج ،رتخد ،سابل ،هدن,سیون ،ر ,هش ،ک ,شزپ ،نابز ، ,ردام ،ا ,بیز
.هاگشناد ،دنکشات ،ون ،لبنت ،مرگ ،وجشناد ،بوخ ،اوه ،نادند ،راگزومآ

Quyidagi matnni o‘qing va o‘zbek tiliga tarjima qiling.
اه هژاو
i sm esm مسا
f amiliya esm-e x ā nevādegi یگداوناخ مسا
nima ish
bilan be če kāri یراک هچب
uy ishi bilan be xānedāri یراد هناخب
aka-uka barādar ردارب
a ka bar ā dar - e bozorg گرزب ردارب
u ka barādar-e kuček کچوک ردارب
o ta pedar ردپ

o ta pedar ردپ
huquq,
yuridik hoquq قوقح
o pa x ā har - e bozorg گرزب رهاوخ
s ingil xāhar-e kuček کچوک رهاوخ
ko‘cha xiyābān نابایخ
juda, ko‘p xeyli یلیخ

juda, ko‘p xeyli یلیخ
Ingliz
tili
fakulteti dāneškade-ye
zab ā n-e englisi یسیلگنا نابز هدکشناد
oltinchi
dars dars-e šešom مشش سرد
m editsina teb (b) بط
i lmiy ‘ elmi یملع

m editsina teb (b) بط
i lmiy ‘ elmi یملع
ona mādar ردام
mash g ‘ul mašγul لوغشم
joylashgan vāqe’ ast تسا عقاو
xodim k ārmand دنمراک
qaysi kodām مادک

وگتفگ
؟تسیچ امش ردپ مسا .تسا نیورپ نم مسا ؟تسیچ امش مسا
مسا ؟تسیچ امش یگداوناخ مسا .تسا نسح نم ردپ مسا
امش کچوک رهاوخ مسا .تسا فومیرک نم یگداوناخ
کچوک رهاوخ .تسا همظان نم کچوک رهاوخ مسا ؟تسیچ
؟تسا هراکچ امش

هدکشناد مادک یوجشناد وا .تسا وجشناد نم کچوک رهاوخ
ردپ .تسا یکبزا تایبدا و نابز هدکشناد یوجشناد وا ؟تسا
.تسا یسیلگنا نابز هدکشناد رایشناد نم ردپ ؟تسا هراکچ امش
ردام ؟تسا لوغشم یراک هچب امش ردام

؟تسا لوغشم یراک هچب امش ردام .تسا یسیلگنا نابز هدکشناد
یوجشناد امش گ,رزب ردا ,رب .تسا لوغشم یراد هناخب نم ردام
بط هدکشناد یوجشناد نم گرزب ردارب ؟تسا هدکشناد مادک
ناتسکب
,زا یتلود ناهج یاهنابز هاگشناد یوجشناد نم .تسا
نابایخ رد ام هدکشناد ؟تسا عقاو اجک امش هدکشناد .متسه
تسا عقاو اواتشر .

Mavzu: Eski o‘zbek yozuvi Izofali bir ikma anglatgan ma’nolar

Izofali birikmadagi aniqlovchi ot va kishilik olmoshlari bilan ifodalangan bo‘lsa, u holda birikma aniqlanmish bildirgan narsaning ma’lum shaxsga xosligini, mansubligini bildiradi. Bu fors tilida یکلم :ه :فاض :ا ezāfe-ye molki deyiladi. Masalan: مردپ باتک ketāb-e pedaram ‘ otamning kitobi ’ یتوهلا ناوید divān-e Lāhuti ‘ L ohuti y devoni ’

Agar aniqlanmish biror jonsiz narsaning nomini bildirsa, u holda izofali birikma narsaning jinsini, turini bildiradi. Bunday izofali birikma ینای:: ب :ه :فاض :ا ezāfe-ye bayāni deyiladi. Masalan: لاط تعاس sāat-e telā ‘ t illa soat ’ نینهآ هار rāh-e āhanin ‘ temir yo‘l ’

Agar aniqlanmish o‘rin, payt ma’nolarini bildiruvchi so‘zlar bilan ifodalangan bo‘lsa, u holda izofali birikma o‘rin-payt munosabatlarini bildiradi. Bu fors tilida یناکم و ینامز ,ه,فاض ,ا ezāfe-ye zamāni va makāni deyiladi. Masalan: حبص ماگنه hangām-e sobh ‘ t ong payti ’ هوک یلااب bālā-ye kuh ‘ t o g ‘ tepasi ’

Aniqlanmish bilan aniqlovchi birikmasi bir narsaning ikkinchi narsaga o‘xshashligini bildiradi. Bunday izofali birikma ,هفاض ,ا یهیبش ,,, ت ezāfe-ye tašbihi deyiladi. Masalan: هچنغ بل lab-e γ unče ‘ g ‘uncha lab ’ ورس دق qadd-e sarv ‘ s arv qad ’

O'xshashlar

Sharq tillari va eski oʻzbek yozuvi Izofali predloglar Murakkab predloglar

Sharq tillari va eski o‘zbek yozuvi fanidan

Eski o'zbek yozuvi. HOZIRGI–KELASI ZAMON FE’LI

eski o‘zbek yozuvi O`zlik olmoshi. Matn ustida ishlash. Yangi lug’atlarni o’rganish. Husnixat mashqlari.

Eski o'zbek yozuvi. O'zlik olmoshi.Matn ustida ishlash .Husnixat mashqlari