logo

Eski o'zbek yozuvi. HOZIRGI–KELASI ZAMON FE’LI

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1014.1083984375 KB
Eski o'zbek  yozuvi. HOZIRGI–KELASI 
ZAMON FE’LI
     ی	sراب	sخ	sا ع	sراض	sم mozāre-e axbāri   Reja: 
1. Hozirgi kelasi zamon f ’eli
2. Matn ustida ishlash
3. Yangi lug’atlarni o’rganish
4. Husnixat mashqlari   O
Hozirgi-kelasi zamon fe’li hozirgi zamon 
fe’l negizi oldiga یsم    mi -   old qo‘shimchasi 
va oxiriga shaxs-son qo‘shimchalarini 
qo‘shish orqali yasaladi. Hozirgi 
zamonga tegishli bo‘lgan shaxs-son 
qo‘shimchalari quyidagilar:   عمج درفم S haxsla
r
می - -im
م   - -am I   shaxs
دی - -id
ی   - -i I I   shaxs
دن - -and
د   - -ad I I I 
shaxs   راضم
 ع
رابخا
ی  
= shaxs-
son 
qo‘shimc
halari
  hozir
gi 
zam
on
fe’l 
negi
zi  
+ یم   old
qo‘shim
chasi
 	
اوخیم
مین =
می اوخ
ن +
یم   O
O ‘tgan zamon fe’lida 
ishlatiladigan shaxs-son 
qo‘shimchalari bilan hozirgi-
kelasi zamonda ishlatiladigan 
shaxs-son qo‘shimchalari faqat 
III  shaxs birlikda farq qiladi.
O
Hozirgi-kelasi zamon fe’lining 
tuslanishida urg‘u     یsم   mi-old 
qo‘shimchasiga tushadi.   sنتش	sون      neveštan  –yozmoq fe’lining tuslanishi
درفم
  	
مسیونیم نم man minevisam M en y ozy apman  
(y ozaman).
  	
یسیونیم وت to minevisi S en y ozy apsan  
(y ozasan).
  
دسیونیم وا u minevisad U  y ozy apt i   (y ozadi).
عمج
 	
میسیونیم ام   mā minevisim B iz y ozy apmi z  (y ozami z).
 	
دیسیونیم
امش šomā minevisid S iz y ozy apsiz  (y ozasi z).
  	
اهنآ
دنسیونیم ānhā  
minev isand U lar y ozy apt i lar  
(y ozadilar).   Matn ustida ishlash
تیاکح
O
                     رد بش کی تشاد دنلب شیر و کچوک رس هک یرادبتکم
                     
ندرک یملعم و کچوک رس و دنلب شیر هک دناوخ یباتک
           .        
هس ره هک دید رادبتکم تسا تقامح تملاع اه هچب
             .          
رگا هک درک رکف شدوخ اب دنکیم قدص وا هراب رد تملاع
                   
مناوتیم ار مشیر	ًلاقا منکب گرزب مناوتیمن ار مدوخ رس
   .              .  	
هرخلااب درکن ادیپ تشگ یچیق لابند هچ ره منکب هاتوک
                       
هلعش یور ار شیر رس و تفرگ تسد هب ار دوخ شیر
         .          
و تخوس وا تسد دنک شهاتوک یمک ات تشادهگن غارچ
         .            
رادبتکم عقوم نیا رد تخوس شیر مامت ،درک لو ار شیر
               	
تشون باتک نیا هیشاح رد و هتفرگ ار ملق׃    " 	بلطم نیا
 ."              	
دش تباث مه هبیرجت رد و تسا حیحص   Yangi lug’atlarni 
o’rganish
o‘zbek cha ozbak i
یکبsزا
k o‘p, k o‘pincha aγlab
بلغا
o‘rt a mak t ab 
o‘qit uv chisi āmuzgār
راگزومآ
i nglizcha englisi
یسیلگنا
osilgan, osig‘li q āvizān ast
  	
تسا نازیوآ
b irga bā ham
  	
مه اب
pensioner bāznešaste
هتسشن	
sزاب
mehm ond o rchil ik k a 
t ak lif et moq be mehmāni         da’vat 
kardan   	
ینامهم هب   
 	
ندرک توعد
shahar t ashqarisi birun-e šahr
  	
رهش نوریب
soy al i, sersoy a porsāye
هیاسرپ
y ot oq taxtexāb
باوختخت
but un, hamma t amām
مامت   k it ob shk afi qa fase-y e k et āb
  باتک هسفق
qav m - u qarindosh qoum-o xiš
     	
و موق
شیوخ
o‘t k azm oq gozarānidan
ندینارذگ
ha r x il, t urli gunāgun
نوگانوگ
mut olaa qil moq, o‘qimoq motāle’ kardan
  	
ندرک هعلاطم
fut bol  musobaqasi, 
fut bol  o‘y i ni mosābaqe-ye futbāl
  	
هقباسم
لابتوف
y ozuv  st oli miz-e tahrir
  	
ریرحت زیم
jon, nafar, t an nafar
رفن
x arit a naqše
هشقن
… ga n v a qt da ,
… ga n pay t da hangāmi-ke
هکیماگنه
ha li, hali ham, hanuz hanuz
زونه
ha v o olmoq, say ohat  
qi lmoq hav āxori k ardan
 
یروخاوه
ندرک
    O
  ام هداوناخ
O
                    .            	
،ردام و ردپ ،گرزب ردام و گرزب ردپ ،نم تسا ترابع رفن هن زا ام هداوناخ
              .              
هتسشنزاب مگرزب ردام و گرزب ردپ مراد کچوک رهاوخ ود و گرزب ردارب ود
     .               .
رایشناد مردام تسا ناهج یداصتقا هاگشناد رایشناد نم ردپ دنتسه
     .                       
زا یکی دنک یم سیردت دنکشات رهش یاه هاگشناد زا یکی رد و تسا
                         
یم راک ناقوق رهش یاهناتسرامیب زا یکی رد و تسا کشزپ مگرزب ناردارب
   .                             .
ردارب دنک یم یگدنز ناقوق رهش رد دوخ هلاس جنپ رسپ و نز اب وا دنک
     .                 
زونه وا دنکیم راک ناتسکبزا مولع ناتسگنهرف خیرات هدکشناد رد مرگید
       .          .         
لاس یوجشناد وا دراد لاس تسیب مگرزب رهاوخ درادن نز و تسا ناوج
          .          
لاس هدزاود مکچوک رهاوخ تسا ناتسکبزا یسامولپید هاگشناد مود
      .                    .
یوجشناد نم دنک یم لیصحت ناتسریبد رد و تسا زومآ شناد وا دراد
     .                
هدجه نم متسه ناتسکبزا تلود ناهج یاه نابز هاگشناد لوا لاس
                               .   
ناتسکدوک هب وا و تسا لاس هس مگرزب ردارب رسپ مراد لاس
     .        .               .
قاتا کی میراد قاتا جنپ ام تسا عقاو روباب نابایخ رد ام لزنم دوریم
                        .     
گرزب هرجنپ کی و تسا نشور یلیخ یلو کچوک نم قاتا تسا نم لام
                        .
ود و باوختخت ،باتک هسفق ،یراوید تعاس ،ریرحت زیم مقاتا رد دراد
                        .  
هشقن پچ فرط و مردام سکع مقاتا راوید تسار فرط رد تسه یلدنص
            .            
یاهباتک نم باتک هسفق رد تسا نازیوآ ناریا و ناتسکبزا یروهمج یاه
.             
دراد دوجو یکبزا و یسور ،یسیلگنا ،یسراف Husnixat mashqlari   1. Abdusamatov M. Fors tili. -T.: Sharq. 2007
2. Quronbekov A., Vohidov A., Ziyayeva T. Fors tili. - T., 2006
3. Ahrorov H.K. Fors tili. -T.: O’qituvchi. 1992.
4. Xalilov L. Fors tili. –Toshkent.: O’qituvchi. 1992.
5. Forscha-o’zbekcha o’quv lug’ati. -T.: O’qituvchi  FOYDALANILGAN ADABIYOT   E'tiboringiz uchun 
rahmat
O
       امش هجوت زا رکشت اب

Eski o'zbek yozuvi. HOZIRGI–KELASI ZAMON FE’LI ی sراب sخ sا ع sراض sم mozāre-e axbāri

Reja: 1. Hozirgi kelasi zamon f ’eli 2. Matn ustida ishlash 3. Yangi lug’atlarni o’rganish 4. Husnixat mashqlari

O Hozirgi-kelasi zamon fe’li hozirgi zamon fe’l negizi oldiga یsم mi - old qo‘shimchasi va oxiriga shaxs-son qo‘shimchalarini qo‘shish orqali yasaladi. Hozirgi zamonga tegishli bo‘lgan shaxs-son qo‘shimchalari quyidagilar:

عمج درفم S haxsla r می - -im م - -am I shaxs دی - -id ی - -i I I shaxs دن - -and د - -ad I I I shaxs

راضم ع رابخا ی   = shaxs- son qo‘shimc halari   hozir gi zam on fe’l negi zi   + یم old qo‘shim chasi اوخیم مین = می اوخ ن + یم