Fors tilida kelasi zamon fe’li
![MUSTAQIL ISH
Mavzu: Kelasi zamon fe’li. Aniq kelasi zamon fe’li (mo’stag’bal).
Matn ustida ishlash. Yangi lug’atlarni o’rganish. Husnixat mashqlari.](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_1.png)
![
Fors tilida aniq kelasi zamon fe’li ish-harakatning
kelasi zamonda bajarilishi aniq , qat’iy ekanligini
bildiradi va fors tilida لبقتسم mo‘staqbal deb
nomlanadi.](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_2.png)
![
Aniq kelasi zamon fe’li qo‘shma fe’l
shaklida bo‘lib, ikki qismdan etakchi va
ko‘makchi fe’l dan tashkil topadi.
L.Xalilov «Fors -tili» . Toshkent, O’qituvchi,
1992.
](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_3.png)
![
Aniq kelasi zamon fe’li ko‘makchi fe’l sifatida
kelgan نتسhاو hخ xostan fe’lining hozirgi zamon
fe’l negizi h
ه hاو hخ xoh ga shaxs-son
qo‘shimchalarini qo‘shish va undan so‘ng
etakchi fe’lning qisqartirilgan infinitiv h
مخرم ردصم
masdar-e mo‘raxxam shaklini biriktirish
orqali hosil qilinadi.](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_4.png)
![لبقتسم
q
مخرم ردصم
Q
shaxs- son
qo‘shim
-chalari
Q نتساوخ fe’lining
hozirgi zamon
fe’l o‘zagi
تفر میهاوخ q تفر Q می Q
هاوخ](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_5.png)
![
Aniq kelasi zamon fe’lining tuslanishida ko‘makchi fe’l
o‘z leksik ma’nosini butunlay yo‘qotib, kelajak
tushunchasini ifodalaydi. Etakchi fe’l esa hamma
shaxslarda qisqartirilgan infinitiv Mمخ Mرم Mردصم masdar-e
mo‘raxxam shaklida qoladi.](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_6.png)
![نتشون naveshtan - yozmoq fe’lining tuslanishi
درفم
تشون مهاوخ نم Man xoham navesht Men
yozama
n, men
yozajak
man
تشون یهاوخ وت to‘ xohi navesht Sen
yozasan,
sen
yozajaks
an
تشون دهاوخ وا u xohad navesht U
yozadi,
u
yozajak](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_7.png)
![عمج
تشون میهاوخ ام mo xohim navesht Biz
yozamiz,
biz
yozajakmiz
تشون دیهاوخ امش sho‘mo xohid navesht Siz yozasiz,
siz
yozajaksiz
تشون دنهاوخ اهنآ onho xohand navesht Ular
yozadilar,
ular
yozajaklar](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_8.png)
![
نتساوخ xostan ko‘makchi fe’li prefiksli fe’llarda
prefiksdan so‘ng, qo‘shma fe’llarda esa, ot bilan
ko‘makchi fe’l orasida keladi](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_9.png)
![لبقتسم
q
مخرم ردصم
Q
shaxs- son
qo‘shim
-chalari
Q نتساوخ fe’lining
hozirgi zamon
fe’l o‘zagi
تشگ دیهاوخ رب q تشگ رب Q دی Q هاوخ
درک دنهاوخ شومارف q درک شومارف Q دن Q هاوخ](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_10.png)
![
Aniq kelasi zamon fe’lining bo‘lishsiz shakli
ko‘makchi fe’l negizi hه hاو hخ xoh oldiga ن na -
inkor yuklamasini qo‘shish orqali hosil qilinadi .](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_11.png)
![تشگ دهاوخن رب ادرف دارملد .
Delmo‘rod fardo bar naxohad gasht
Dilmurod ertaga qaytmaydi.
درک دهاوخن شومارف ار شتسود یاهفرخ وا .
U harfho-ye dustash ro faromush naxohad kard
U do‘stining so‘zlarini esidan chiqarmaydi.](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_12.png)
![Aniq kelasi zamon fe ’ lida urg ‘ u ko ‘ makchi fe ’ ldagi
shaxs - son qo ‘ shimchalariga tushadi . Masalan
دمآ مهاوخن نم man naxoham omad Men kelmayman.
دمآ دیهاوخن امش sho‘mo naxohid omad Siz kelmaysiz.](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_13.png)
![
Qo‘shma fe’llarda ur g ‘u ikkita bo‘lib, birinchi
ur g ‘u qo‘shma fe’l ot qismining oxirgi
bo‘ g ‘iniga va ikkinchi ur g ‘u ko‘makchi fe’lning
shaxs-son qo‘shimchalariga tushadi.](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_14.png)
![تشاد دهاوخ همادا زور هدزناپ یسراف یاهملیف یئامنیس لاویتسف .
Festivol-e sinemoi-ye filmho-ye forsi ponzdah ruz edome
xohad dosht
Fors filmlari kinofestivali o‘n besh kun davom etadi.](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_15.png)
![
Aniq kelasi zamon fe’lining inkor shaklida asosiy
urg‘u ن na - inkor yuklamasiga ko‘chadi. Masalan](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_16.png)
![دناوخ میهاوخن ار همانزور نیا زورما ام .
Mo emruz in ruznome ro naxohim xond
Biz bugun bu gazetani o‘qimaymiz.
دمآ دنهاوخن نم شیپ اهنآ ادرف .
Fardo onho pish-e man naxohand omad
Ertaga ular mening oldimga kelmaydilar.](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_17.png)
![
Matnning s zlarni transkriptsiyasini yozing:ӯ
تیاکح
دوخ یور و
Cرس رب رداچ تفر ناتسروگب هاگره یبیبط
ناگدرم زا:تفگ ؟تسیچ نیا ببس هک دندیسرپ نامودرم . یدیشک
دنا هدرم نم یاود زا همه هک ارچ منکیم مرش ناتسروگ نیا .](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_18.png)
![Foydalanidigan asosiy darsliklar r o’ ixati:
M. Abdusamatov Fors tili Sharq 2008.
L.Xalilov Fors tili “ O’ qituvchi” 1992.
M.Abdusamatov Siz forscha so’zlashasizmi?
Toshkent 1980
4.H. Ahrorov Fors tili Dushanbe 1992](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_19.png)
![E’tiboringiz uchun rahmat](/data/documents/cca80b61-a799-4754-8812-44b9944c4643/page_20.png)
MUSTAQIL ISH Mavzu: Kelasi zamon fe’li. Aniq kelasi zamon fe’li (mo’stag’bal). Matn ustida ishlash. Yangi lug’atlarni o’rganish. Husnixat mashqlari.
Fors tilida aniq kelasi zamon fe’li ish-harakatning kelasi zamonda bajarilishi aniq , qat’iy ekanligini bildiradi va fors tilida لبقتسم mo‘staqbal deb nomlanadi.
Aniq kelasi zamon fe’li qo‘shma fe’l shaklida bo‘lib, ikki qismdan etakchi va ko‘makchi fe’l dan tashkil topadi. L.Xalilov «Fors -tili» . Toshkent, O’qituvchi, 1992.
Aniq kelasi zamon fe’li ko‘makchi fe’l sifatida kelgan نتسhاو hخ xostan fe’lining hozirgi zamon fe’l negizi h ه hاو hخ xoh ga shaxs-son qo‘shimchalarini qo‘shish va undan so‘ng etakchi fe’lning qisqartirilgan infinitiv h مخرم ردصم masdar-e mo‘raxxam shaklini biriktirish orqali hosil qilinadi.
لبقتسم q مخرم ردصم Q shaxs- son qo‘shim -chalari Q نتساوخ fe’lining hozirgi zamon fe’l o‘zagi تفر میهاوخ q تفر Q می Q هاوخ