logo

Sharq tillari va eski oʻzbek yozuvi Izofali predloglar Murakkab predloglar

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

599.0400390625 KB
SHARQ TILLARI VA ESKI OʻZBEK YOZUVI  
IZOFALI PREDLOGLAR   MURAKKAB 
PREDLOGLAR  MAVZU:
• Izofali predloglar
• Murakkab predloglar  RE JA:
1. Matn ustida ishlash
2. Yangi lugʻatlarni oʻrganish
3. Husnixat mashqlari 
4. Savol-javoblar   Fors tilida mustaqil ma’noga ega bo‘lgan 
ba’zi bir ot va ravishlar predlog 
vazifasida ham kelishi mumkin. Bu 
so‘zlar predlog bo‘lib kelganda, 
o‘zlarining mustaqil ma’nolarini yo‘qotib, 
ko‘makchi so‘z anglatgan grammatik 
ma’noni bajaradilar va doimo o‘zidan 
keyin kelgan so‘zga izofa orqali birikib 
keladilar.   Izofali predloglar fors tilida 20 
dan ortiq bo‘lib, gapda asosiy 
predloglar orqali ifodalangan 
ma’nolarni konkretlash, ular 
orasidagi munosabatni yana ham 
aniqroq ko‘rsatish uchun xizmat 
qiladilar.   MASALAN
ور  ru (yuz) so‘zi gapda ot sifatida o‘zining 
mustaqil leksik ma’nosiga ega bo‘lishi 
bilan birga, leksik ma’nosini yo‘qotib 
ko‘makchi vazifasida kelishi ham 
mumkin.   BU IKKI MISOLDA  ور  RU SO‘ZI  O‘Z LEKSIK 
MA’N OSIDA KELGA N OTDIR
Uning y uzi 
chiroy li Ru-y e i zibo ast تسا ابيز وا ىور
St olning y uzi 
(ust i) t oza Ru-y e miz pok  
ast تسا کاپ زيم ىور  MISOLLARN I N G UCHCHALASI DA HA M  ور  RU SO‘ZI  
KO‘MAKCHI  SO‘Z VAZIFA SIDA  KELIB, O‘RIN , 
YO‘N ALI SH MA’N OLARI N I I FODA ETGA N DI R.Kit ob st olning 
ust idadir Ket ob ru-y e miz 
ast    تسا زيم ىور باتک
Port felni 
st olning ust iga 
qo‘y dim Kifro ru-y e miz 
go ‘zosht am      
تمشازگ زيم ىور ارفيک  
Qalam st olning 
ust ida edi   medod ru-y e miz 
bud    
دوب زيم ىور دادم  Shunday qilib, izofali predloglar asosiy 
predloglarga nisbatan keng va abstrakt ma’noni 
anglatadilar. Agar asosiy predloglar biror 
predmetni o‘mi yoki yo‘nalishini ifodalasa, izofali 
predloglar shu o‘rin yoki yo‘nalish predmetning 
qaysi tomoniga qaratilganini bildiradi. 
  Misol uchun    زيم ىور    ru-y e miz – st olning ust ida, st olning ust iga;
 
زيم ريز    zir-e miz – st olning t agida, st olning t agiga; 
 
زيم رس   sar-e miz – st olning y onida, st olning y oniga; 
 	
زيم تشپ   Poʻsht -e miz – st olning orqasida, st olning orqasiga;
 
زيمود نيب   bey n-e do ‘ miz – ik k i st ol orasida, ik k i st ol orasiga  BERILGAN MATNNI TARJIMA QILING
            رد دزدهاج
                  	
ههک نهم د رک هاگن نا نورد هن هدما بٱ هاج رس رن شلا رصن الم رسپ زور کي  
                 
هدمٱ ش ردام شيپ تساجنٱ رد ىا هنلاللين مدٱ هک درک نامگ هاج هت رد ارد وخ سکء
:              
تسار تةگ هاکن و دما هاج رس ش ردام ت دزد هاج رد تمگ
     ’  
تس‍ه م‍ه ىنز وا دزن ىپ وگ ىم  QUDUQDAGI OʻGʻRI
• Bir kuni mulla Nasreddinning oʻgʻli suv 
qudugʻi yoniga kelib,unga qarasa 
quduq tubida oʻz aksini koʻradi va yerda 
begona odam bor deb 
oʻylaydi.Onasining oldiga keladi va 
quduqda oʻgʻri borligini aytadi.Onasi 
quduqqa kelib qaraydi va toʻgʻri 
gapiryapsz yonida bir ayol ham bor 
deydi.  LUGʻATLA RN I YOD OLIN G!
نديياز zoy idan Tug‘moq
ناتسپ peston ko‘krak
هراو‍هاگ gohvore Beshik, 
belanchak
هويش shive Usul, qoida
 ندتم Bo ‘rdan Olib bormoq, 
olib ketmoq
دنخبل labxand Kulgi, tabassum  HUSNI X AT BI LA N  YOZI NG  OʻTI LGA N MAVZU Y UZASIDA N 
SAVOLLA R 
• ور  ru soʻzining leksik manoda kelishiga misol 
keltiring
• ور  ru soʻzining koʻmakchi maʼnoda kelishiga 
misol keltiring 
• Izofali predloglarning koʻp uchraydigan 
turlariga misollar keltiring   JAVOBLAR  
1.    تسا ابيز وا ىور
2.    
تمشازگ زيم ىور ارفيک
3.   
تساشين دوخرس ام       
4.  
دوبن ىسکووادزي  EʼTIBORIN GIZ 
UCHUN  
RAHMATIEʼti

SHARQ TILLARI VA ESKI OʻZBEK YOZUVI IZOFALI PREDLOGLAR MURAKKAB PREDLOGLAR

MAVZU: • Izofali predloglar • Murakkab predloglar

RE JA: 1. Matn ustida ishlash 2. Yangi lugʻatlarni oʻrganish 3. Husnixat mashqlari 4. Savol-javoblar

Fors tilida mustaqil ma’noga ega bo‘lgan ba’zi bir ot va ravishlar predlog vazifasida ham kelishi mumkin. Bu so‘zlar predlog bo‘lib kelganda, o‘zlarining mustaqil ma’nolarini yo‘qotib, ko‘makchi so‘z anglatgan grammatik ma’noni bajaradilar va doimo o‘zidan keyin kelgan so‘zga izofa orqali birikib keladilar.

Izofali predloglar fors tilida 20 dan ortiq bo‘lib, gapda asosiy predloglar orqali ifodalangan ma’nolarni konkretlash, ular orasidagi munosabatni yana ham aniqroq ko‘rsatish uchun xizmat qiladilar.