GEOGRAFIK KASHFIYOTLAR VA HOZIRGI ZAMON GEOGRAFIYASI

GEOGRAFIK KASHFIYOTLAR VA HOZIRGI ZAMON GEOGRAFIYASI

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

15679.044921875 KB

Ko'chirib olish

MAVZU: GEOGRAFIK
KASHFIYOTLAR VA HOZIRGI
ZAMON GEOGRAFIYASI GEOGRAFIYA

Allomalarning fanga
qo‘shgan hissasi Hozirgi zamon
geografiyasiYer yuzining
kashf etilishiO‘RGANAMIZ…

Globus
Tabiat X arit a
Ek spedit siy
a Sun’iy y o‘ldoshTadqiqot Kashfi y ot
Mat erik Qit ’aBILASIZMI?

Inson hayoti tabiat bilan bog‘liq bo‘lgani uchun kishilar qadim
zamonlardanoq o‘zlari yashaydigan joy tabiatini yaxshi bilishga harakat
qilishgan. INSON VA TABIAT

Keyinchalik qayiqlar,
yelkanli kemalar
yasab, dengizlarda
suzishgan,
yangi yerlarni
kashf qilganlar.
Borgan joylari
tabiatini,
odamlarning
yashash tarzini
tasvirlab yozishgan. KASHF QILINGAN YERLAR

Savdo aloqalarining o‘sishi,
harbiy yurishlar, uzoq o‘lkalarga
sayohatlar Yer haqidagi bilimlarning
ko‘payishiga yordam bergan.CHIZILGAN ILK XARITALAR
O‘zlari yashaydigan joyning hamda
borgan yerlarining eng sodda
xaritalarini chizishgan. Shu yo‘l bilan
geografik ma’lumotlar to‘plana
borgan.

Miloddan avvalgi 3- asrda qadimgi yunon olimi Eratosfen
Yerning kattaligini (birmuncha) aniq hisoblagan.Eratosfen ERATOSFEN

Dunyoning dastlabki xaritalaridan biri
Eratosfen dunyoning
dastlabki xaritalaridan
birini tuzgan.
Uning xaritasida
Janubiy Yevropa,
Shimoliy Afrika va
Osiyoning
g‘arbiy qismlari
tasvirlangan.

Eratosfenning xaritasiga nisbatan ancha mukammalroq xaritani
milodiy 2-asrda tuzgan. Unda Yevropa va Osiyoning katta qismi
hamda Afrikaning shimoli tasvirlangan. Klavdiy Ptolemey
Klavdiy Ptolemey

Muhammad al-Xorazmiy (783–850)
“ Surat ul-Arz” – “Yerning tasviri”
nomli kitobini yozgan.
Muhammad
al-Xorazmiy O‘rta Osiyo va unga yondosh yerlar
xaritasini tuzgan.

Abu Rayhon Beruniy (973 – 1048)
Asarlarida
Yer sharining
narigi tomonida
ham quruqlik
borligi haqida
yozib qoldirgan,
dunyo xaritasini
tuzgan. Abu Rayhon
Beruniy

BERUNIY GLOBUSI
XI asrda birinchi
bo‘lib Yerning
o‘sha vaqtdagi
eng mukammal
modeli –
Shimoliy yarimshar
globusini yasagan.

Mahmud Koshg‘ariy (milodiy 11-asr)
«Devonu lug‘otit turk»
asarida ko‘plab
geografik joy nomlari va
terminlarga izoh yozgan,
dunyo xaritasini ishlagan.
Mahmud Koshg‘ariy

Nosir Xisrav (1004–1088)
Janubi-g‘arbiy Osiyo
va Shimoli-sharqiy
Afrikaga sayohat qilib,
juda ko‘p geografik
ma’lumotlar to‘plagan.
Yetti yil davom etgan
ikkita sayohatida
15 ming kilometr
(km)dan ortiq yo‘lni
bosib o‘tgan.
Nosir Xisrav

“ Safarnoma” asari
Mashhur sayyoh va olim
Nosir Xisravning “Safarnoma” asarida
ko‘plab qiziqarli ma’lumotlar uchraydi.

Zahiriddin Muhammad Bobur (1483–1530)
«Boburnoma»
kitobida Farg‘ona
vodiysi, Afg‘oniston,
Hindiston tabiati,
joy nomlari haqida
ko‘plab muhim
ma’lumotlar
yozib qoldirgan.
Zahiriddin
Muhammad Bobur

Geograf - sayyohlar
Materiklar va
okeanlarning
kashf etilishida
jasur dengizchi
hamda
sayyohlarning
xizmatlari juda
katta bo‘lgan.

Xristofor Kolumb
1492-yilda Xristofor Kolumb
boshchiligidagi
ekspeditsiya Hindistonga
dengiz orqali yo‘l topish
maqsadida Ispaniyadan
g‘arbga tomon
kemada suzib ketadi.
Xristofor
Kolumb U Atlantika okeanini kesib
o‘tib, Amerika qirg‘oqlariga
yetib bordi. 4 marta
uyushtirgan sayohati
davomida u Amerika
qit’asini kashf qiladi.

Amerigo Vespuchchi
Yangi qit’aga 1499–1504-yillarda
Janubiy Amerikaning
shimoliy qismini o‘rgangan
Amerigo Vespuchchi nomi berilgan.
Amerigo Vespuchchi

Vasko da Gama
1498 - yil Hindistonga boradigan
dengiz yo‘lini ochgan.
Kemada Lissabondan
chiqib, Afrika janubini
aylanib o‘tib,
Hindistonga borgan.
Vasko da
Gama

Fernan Magellan
1519–1522-yillarda Fernan Magellan
boshchiligidagi ispanlar ekspeditsiyasi
kemalarda dunyoni g‘arbdan sharqqa aylanib
chiqdi. Tinch okeanni kesib o‘tdi. Natijada,
Yerning sharsimonligi isbotlandi, Yer
yuzining katta qismini suv qoplab yotishi
aniqlandi.
Fernan Magellan

Rus dengizchilari
Faddey
Bellinsgauzen Mixail Lazarev

Antarktidaning kashf etilishi
1820- yilning yanvar oyida muzlar
bilan qoplangan, eng uzoqdagi
materik rus dengizchilari
F. Bellinsgauzen va M. Lazarevlar
tomonidan kashf etildi.

Biroq Yer yuzi tabiatining barcha xususiyatlarini, ayrim
tabiiy hodisalarni, ularning sabab va oqibatlarini olimlar
yetarlicha tushuntirib berganlari yo‘q. Hozirgi zamon geografiyasi
Hozirgi vaqtga
kelib,
Yer yuzida
aniqlanmagan,
xaritaga
tushirilmagan
joy qolmagan.

Geograf olimlar
Yer yuzasini,
uning tabiatini
yanada mukammal
o‘rganishni davom
ettirishmoqda.
Geograflarning
tadqiqotlari
natijalaridan
xo‘jalikning
turli sohalarida
keng foydalaniladi.Hozirgi zamon geografiyasi

Hozirgi zamon geografiyasi
Hozirgi vaqtda geograflar o‘zlarining
tadqiqotlarida hisoblash texnikasidan,
kompyuterlardan, kosmik suratlardan
foydalanishmoqda. Endilikda, Yer yuzasidagi har bir
nuqtaning aniq geografik o‘rnini
Yerning sun’iy yo‘ldoshlari
yordamida bilib olish mumkin.

Zamonaviy geografiya nafaqat joyni tasvirlash,
balki tushuntirish, boshqarish va xo‘jalik obyektlarni to‘g‘ri
joylashtirish bilan shug‘ullanadi.Zamonaviy geografiya

Xulosa

Xulosa

Olimlar
Amalga oshirgan ishlari
Shimoliy yarimshar globusini yasagan
“ Devonu lug‘otit turk” asari muallifi
“ Boburnoma” asari muallifi
“ Safarnoma” asari muallifi
“ Surat ul - Arz” asari muallifi Quyidagi jadvalni to‘ldiring

Olimlar
Amalga oshirgan ishlari
Abu Rayhon Beruniy Shimoliy yarimshar globusini
yasagan
Mahmud Koshg‘ariy “ Devonu lug‘otit turk” asari
muallifi
Zahiriddin Muhammad Bobur “ Boburnoma” asari muallifi
Nosir Xisrav “ Safarnoma” asari muallifi
Muhammad al-Xorazmiy
“ Surat ul - Arz” asari muallifi To‘g‘ri javob:

Quyidagi savollarga javob bering
Birinchi xaritani kim chizgan?
Ikkinchi xaritani kim chizgan?
Hindistonga dengiz yo‘lini kim ochgan?
Dunyo bo‘ylab sayohat ekspeditsiyasining rahbari kim edi?
Shimoliy yarimshar globusining muallifi kim?

Birinchi xaritani kim chizgan?
Ikkinchi xaritani kim chizgan?
Hindistonga dengiz yo‘lini kim ochgan?
Dunyo bo‘ylab sayohat ekspeditsiyasining rahbari kim edi?
Shimoliy yarimshar globusining muallifi kim? Eratosfen
Ptolemey
Vasko da Gama
Fernan Magellan
Abu Rayhon BeruniyTo‘g‘ri javob:

1. Darslikdagi 2-mavzuni o‘qish.

2. Darslikning 9-sahifasidagi
savollarga javob yozish.
Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar:

Sayyohlar
Amalga oshirgan ishlari
Xristofor Kolumb
Amerigo Vespuchchi
Vasko da Gama
Fernan Magellan
F. Bellinsgauzen va
M. Lazarev Mustaqil bajarish uchun topshiriq:

E’tiboringiz uchun rahmat !

MAVZU: GEOGRAFIK KASHFIYOTLAR VA HOZIRGI ZAMON GEOGRAFIYASI GEOGRAFIYA

Allomalarning fanga qo‘shgan hissasi Hozirgi zamon geografiyasiYer yuzining kashf etilishiO‘RGANAMIZ…

Globus Tabiat X arit a Ek spedit siy a Sun’iy y o‘ldoshTadqiqot Kashfi y ot Mat erik Qit ’aBILASIZMI?

Inson hayoti tabiat bilan bog‘liq bo‘lgani uchun kishilar qadim zamonlardanoq o‘zlari yashaydigan joy tabiatini yaxshi bilishga harakat qilishgan. INSON VA TABIAT

Keyinchalik qayiqlar, yelkanli kemalar yasab, dengizlarda suzishgan, yangi yerlarni kashf qilganlar. Borgan joylari tabiatini, odamlarning yashash tarzini tasvirlab yozishgan. KASHF QILINGAN YERLAR

O'xshashlar

HOZIRGI ZAMON FALSAFASI

Buyuk geografik kashfiyotlar davri

Hozirgi zamon ekologik xamkorlik yo’nalishlari

HOZIRGI ZAMON PSIXOLOGIYA FANINING TUZILISHI VA METODLARI

Buyuk geografik kashfiyotlar va uning fanga ta'siri