logo

Gyote nemis maʼrifatchiligi asoschisi

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

685.0771484375 KB
J ahon 
adabiy ot i
Mavzu:Gyote nemis 
maʼrifatchiligi asoschisi   Joha	nn W	olfg	ang 	von 	Goet	he (I	oga	nn V	olfga	ng f	on G	yote	; 28-	
avgu	st 17	49, 	Fran	kfurt	, Ge	rman	iya 	— 22	-ma	rt 18	32, V	eym	ar, 	
Germ	aniy	a) —	 nem	is y	ozuv	chis	i va 	muta	fakk	iri. Y	ang	i dav	r 	
nem	is ad	abiy	otini	ng a	sosc	hisi. 	Ijod	i 18-a	srni	ng 7	0—8	0-yil	lari 	
Germ	aniy	ada	 mav	jud 	boʻlg	an "	Boʻro	n va	 huj	um"	 adab	iy 	
hara	katid	a ish	tiro	k etis	hda	n bo	shla	ngan	. Sh	u da	vrda	 G. "	Ges 	
fon B	erlix	inge	n" (1	773	), "Pr	ome	tey"	 (177	3) k	abi d	ram	alar 	va lir	ik 	
sheʼr	lar y	aratd	i. U	ning	 ,, Ge	ts fo	n Be	rlixi	ngen	 ''G.	 ada	biy 	
faoliy	atin	ing i	lk da	vrig	a ma	nsu	b "Yo	sh V	erte	rnin	g 	
iztiro	blar	i" , ,,	Muh	amm	ad(1	774	) rom	ani	 oʻsh	a da	vr ne	mis 	
adab	iyoti	da k	atta 	voqe	a bo	ʻldi. Asarda ilgʻor nemis yoshlar 
avlodining ijtimoiy fojiasi oʻz 
aksini topgan. 1786—88 
yillarda G. Italiyaga safar qiladi. 
Shu davrda u "Ifigeniya 
Tavridda" (1779— 81), 
"Egmont" (1788), "Torkvato 
Tasso" (1780—89) kabi 
dramalar yozadi. "Sheʼriyat va 
haqiqat" avtobiografik kitobi 
(1811—33), "Vilxelm 
Maysterning oʻqish yillari" 
(1793—96), "Vilxelm 
Maysterning darbadarlik yillari" 
(1821—29) romanlarida inson 
bilan jamiyat oʻrtasidagi 
munosabat masalasi aks etgan. G. Shar	q mam	lakatla	ri tarix	i, mada	niyati,	 adabiy	otini ch	uqur o	ʻrgana	di, Fird	avsiy, F	arididd	in Atto	r, Rum	iy, 	
Nizomi	y, Saʼdi	y, Hofiz	, Jomiy	 kabi s	hoirlar 	ijodi bi	lan tan	ishadi.	 Bu pay	tda Ibn	 Sino, 	Ulugʻb	ek, Alis	her Na	voiy 	
ijodlari	dan na	munala	r nem	is tiliga	 tarjim	a qiling	an edi	. G. "Ma	gʻribu	 mashr	iq devo	ni"ni (1	814—1	9) Sha	rq 	
sheʼriya	tidan i	lhomla	nib yoz	gan. D	evon "M	ugʻan	niynom	a", "H	ofiznom	a", "Is	hqnom	a", "Ta	friqnom	a", 	
"Ranjno	ma", "	Hikmat	noma"	, "Zula	yxonom	a", "Te	murno	ma", "	Soqiyn	oma", "	Mataln	oma", 	"Forsiy	noma"	, 	
"Xuldno	ma" k	abi 12 b	oʻlimd	an ibor	at. Dev	onda "	bulbul	", "hur"	, "fatvo	", "mu	gʻanniy	", "mu	fti", "til	sim", 	
"mirzo"	, "darv	esh" ka	bi soʻzl	arni as	liyatda	 qoʻllay	di. G.n	ing "Fa	ust" fo	jiasi (17	68—18	32) jah	on ada	biyotid	agi 	
shoh as	arlard	an hiso	blanad	i. Bu a	sar G.n	ing but	un ijod	iy faol	iyati da	vomida	gi izla	nishlar	ining sa	maras	i 	
boʻldi.  G yote  falsafa, huquqshunoslik, botanika, geol., geodeziya 
sohalariga oid asarlar ham yaratgan.
Gyote  sheʼrlarini oʻzbek tiliga tarjima qilish 20-asrning 
yigirmanchi yillaridan boshlangan (Choʻlpon, Oybek, Shayx-
zoda va boshqalar). Keyinchalik  u ning "Faust" (Erkin Vohidov 
tarjimasi, 1972—75), "Magʻribu mashriq devoni" (S. Salim 
Buxoriy tarjimasi, 1985—90), "Yosh Verterning iztiroblari" 
(Ya. Egamova tarjimasi, 1975) kabi asarlari oʻzbek tilida 
nashr etilgan . G. ijodi haqida oʻzbek adabiyotshunos va tanqidchilari (V. 
Zohidov, I. Gʻafurov, O. Olloberganov, Ya. Egamova, Poshali 
Usmon ugli va boshqalar) adabiy-tanqidiy maqolalar 
yozishgan. Germaniyaning maʼrifiy-madaniy tadqiqotlar olib 
boruvchi nufuzli markazi G. nomi bilan ataladi. Gyote 
institutining filiallari jahonning 78 mamlakatida, shu 
jumladan Toshkentda ham faoliyat koʻrsatmoqda (1998-
yildan).  Uning eng katta vakili. U XVIII-XIX asrlarda umumiy 
adabiyotda ulkan va eng universal hodisa edi. U o'zida 
she'riy fantaziya va zudlik, o'tgan asrlarning shoirlarini 
ajratib turadigan dunyo va hayotdan sodda lazzatlanishni 
zamonaviy madaniyatning barcha egaliklari bilan 
birlashtirdi va bu, bir tomondan, she'riyatni ilmga tegishli 
deb biladiganlarning xatosini isbotladi. va, boshqa 
tomondan, u chinakam she'riy tuyg'u faqat madaniyat 
bo'lmagan taqdirda mumkin deb hisoblagan Russo 
izdoshlarining nazariyalarini rad etdi. Gyote 
fantaziyasining qudrati va boyligi, hissiyotlari chuqurligi va 
qalb iliqligi, badiiy tasvirining plastisiyasi va qudratiga 
taalluqli bo'lgan har bir narsada ikkita fikr bo'lishi mumkin 
emas. Add Your Title Kichik Parijda bo'lganida Gyote Neumarkt shimolida, 
Fireball deb nomlangan uyda yashagan. Yosh Gyote 
do'stona talaba edi, u atrofida ko'plab o'rtoqlari bilan 
bo'lg'usi yozuvchi do'stona uchrashuvlar uyushtirgan, 
teatrga tashrif buyurgan, pianino o'ynagan va karta 
o'ynagan. Yoxann Gyote "igna bilan" kiyingan edi. Ammo 
dastlab talaba shaharga "viloyat provinsiyasining oddiy 
kiyimi" bilan kelgan va masxara qilgan. Add Text Add Text Add Text Add Text Add Text Add Text 
Add Text Yangi shaharda yosh Gyote 
o'zini shoir sifatida 
shakllantiradi va "Bo'ron va 
hujum" tendentsiyasiga 
tegishli. Bu Evropadagi 
sentimentalizm bilan deyarli bir 
xil: hissiy tuyg'ularning 
muxlislari klassik aqlning o'rnini 
egallaydilar. E ʼ t iboringiz 
uchun rahmat

J ahon adabiy ot i Mavzu:Gyote nemis maʼrifatchiligi asoschisi

Joha nn W olfg ang von Goet he (I oga nn V olfga ng f on G yote ; 28- avgu st 17 49, Fran kfurt , Ge rman iya — 22 -ma rt 18 32, V eym ar, Germ aniy a) — nem is y ozuv chis i va muta fakk iri. Y ang i dav r nem is ad abiy otini ng a sosc hisi. Ijod i 18-a srni ng 7 0—8 0-yil lari Germ aniy ada mav jud boʻlg an " Boʻro n va huj um" adab iy hara katid a ish tiro k etis hda n bo shla ngan . Sh u da vrda G. " Ges fon B erlix inge n" (1 773 ), "Pr ome tey" (177 3) k abi d ram alar va lir ik sheʼr lar y aratd i. U ning ,, Ge ts fo n Be rlixi ngen ''G. ada biy faoliy atin ing i lk da vrig a ma nsu b "Yo sh V erte rnin g iztiro blar i" , ,, Muh amm ad(1 774 ) rom ani oʻsh a da vr ne mis adab iyoti da k atta voqe a bo ʻldi.

Asarda ilgʻor nemis yoshlar avlodining ijtimoiy fojiasi oʻz aksini topgan. 1786—88 yillarda G. Italiyaga safar qiladi. Shu davrda u "Ifigeniya Tavridda" (1779— 81), "Egmont" (1788), "Torkvato Tasso" (1780—89) kabi dramalar yozadi. "Sheʼriyat va haqiqat" avtobiografik kitobi (1811—33), "Vilxelm Maysterning oʻqish yillari" (1793—96), "Vilxelm Maysterning darbadarlik yillari" (1821—29) romanlarida inson bilan jamiyat oʻrtasidagi munosabat masalasi aks etgan.

G. Shar q mam lakatla ri tarix i, mada niyati, adabiy otini ch uqur o ʻrgana di, Fird avsiy, F arididd in Atto r, Rum iy, Nizomi y, Saʼdi y, Hofiz , Jomiy kabi s hoirlar ijodi bi lan tan ishadi. Bu pay tda Ibn Sino, Ulugʻb ek, Alis her Na voiy ijodlari dan na munala r nem is tiliga tarjim a qiling an edi . G. "Ma gʻribu mashr iq devo ni"ni (1 814—1 9) Sha rq sheʼriya tidan i lhomla nib yoz gan. D evon "M ugʻan niynom a", "H ofiznom a", "Is hqnom a", "Ta friqnom a", "Ranjno ma", " Hikmat noma" , "Zula yxonom a", "Te murno ma", " Soqiyn oma", " Mataln oma", "Forsiy noma" , "Xuldno ma" k abi 12 b oʻlimd an ibor at. Dev onda " bulbul ", "hur" , "fatvo ", "mu gʻanniy ", "mu fti", "til sim", "mirzo" , "darv esh" ka bi soʻzl arni as liyatda qoʻllay di. G.n ing "Fa ust" fo jiasi (17 68—18 32) jah on ada biyotid agi shoh as arlard an hiso blanad i. Bu a sar G.n ing but un ijod iy faol iyati da vomida gi izla nishlar ining sa maras i boʻldi.

G yote falsafa, huquqshunoslik, botanika, geol., geodeziya sohalariga oid asarlar ham yaratgan. Gyote sheʼrlarini oʻzbek tiliga tarjima qilish 20-asrning yigirmanchi yillaridan boshlangan (Choʻlpon, Oybek, Shayx- zoda va boshqalar). Keyinchalik u ning "Faust" (Erkin Vohidov tarjimasi, 1972—75), "Magʻribu mashriq devoni" (S. Salim Buxoriy tarjimasi, 1985—90), "Yosh Verterning iztiroblari" (Ya. Egamova tarjimasi, 1975) kabi asarlari oʻzbek tilida nashr etilgan .