Islom falsafasi fanining predmeti, maqsadi va vazifalari

ISLOM FALSAFASI ATAMASI * “ Islom falsafasi”atamasi islom olamida ishlab chiqarilgan falsafaga ishora qiladi va bu umumiy atama bo lib,turli yo llar bilan ta riflanishi ʻ ʻ ʼ va ishlatilishi mumkin.Bu atama keng ma’noda koinotning yaratilishi va Yaratuvchining irodasiga oid islomiy matnlardan kelib chiqqan holda islomning dunyoqarashini bildiradi.Boshqacha aytganda,bu islom imperiyasi davrida yoki arab-islom madaniyati va islom sivilizatsiyasi davrida gullab-yashnagan har qanday ta'lim maktabini anglatadi.Tor ma'noda falsafa so'zi Falasafa tarjimasi bo'lib, u maxsus tafakkur maktablarini anglatadi, ularning aksariyati Platonik va Aristotelchi kabi yunon falsafiy yondashuvlarining ta'siri ko'rastgan * Islom falsafasi diniy masalalar bilan bog'liq emas va faqat musulmonlar tomonidan ishlab chiqarilgan emas.Islomdagi barcha mazhablar ham falsafiy izlanishning foydali yoki qonuniyligini tan olmaydilar.Ba'zilarning ta'kidlashicha, insonning cheklangan bilimi va tajribasi sizni haqiqatga olib borishi mumkinligiga ishora yo'q.Shuni ham ta'kidlash kerakki,"aql"islomda huquq manbai sifatida tan olinadi

Islom dini tarixi Tarixdan ma’lumki, islom dinining yuqori tamaddun darajasiga ega bo’lgan mintaqalarga yoyilishi bu yerlarda ustuvor bo’lgan mistik-falsafiy qarashlarning islom mafkurasi bilan to’qnashuvini keltirib chiqargan Kalom ilmi –ilohiyotga taaluqli ilm.Unda faylasuflarga xos aqliy –mantiqiy tafakkur va tajriba usuli, shuningdek, shariat asoslanadigan dalil- hujjatlar, ya’ni Qur’oni karim va hadisi shariflar uyg’un holda keladi.Har bir mulohaza din asoslari ustiga quriladi.Kalom bahs yuritish vositasida olib boriladi

Falsafa usulini, ya’ni aqliy ta’limotni islomga olib kirgan asosiy mutakallimlar mu’taziliylardir. Mu’taziliylar, birinchi bo’lib din aqidalarini mantiqqa suyanib sharhladilar. Shariat ahli islom dunyosiga tobora avj olayotgan erkin tafakkur tarzini bo’g’ib bo’lmasligiga amin bo’lgach uni sha’riy yo’lga muvofiqlashtirishga harakat qila boshladi.