M a v z u : J a h o n i q t i s o d i y g e o g r a fi y a s i k u r s i n i n g m e t o d i k a s i

R E J A : 1. Geografiya o’qitish metodikasi uchun fanlararo aloqalarning ahamiyati. 2.Fanning pedagogika fanlari bilan aloqadorligi 3. Fanning geografiya fanlari bilan aloqadorligi 4. Fanning boshqa fanlar bilan aloqadorligi

1. Geografiya o’qitish metodikasi uchun fanlararo aloqalarning ahamiyati. Geografiya o`qitish metodikasi fani tabiiy geografiya va iqtisodiy - ijtimoiy geografiya fanlarini va ularning tarmoqlarining mohiyati va mazmuniga chambarchas bog`liqdir. Tabiiy geografiya fanini o`qitish jarayonini metodik jihatlarini tadqiq qilishda geologiya, kartografiya va topografiya, geomorfologiya, landshaftshunoslik, gidrologiya, glatsiologiya, atmosfera fizikasi, geokimyo singari fanlarning asosiy tushuncha va tamoyillariga tayanib ish ko`radi. Metodika fani ijtimoiy - iqtisodiy geografiyani o`qitish jarayonini o`rganar ekan sotsiologiya, aholishunoslik, iqtisodiyot, ijtimoiy ekologiya, statistika singari fanlarga chambarchas bog`langan holda faoliyat ko`rsatadi. Metodika fani maktabda o`qitiladigan barcha umumta’lim fanlarining o`qitish metodikalari bilan ham o`zaro bog`langan. Ulardagi emperik qonuniyatlardan o`z sohasini o`rganish maqsadida foydalanish imkoniyati mavjud.

2.Fanning pedagogika fanlari bilan aloqadorligi Didaktika fani bilan aloqasi. Geografiya o`qitish metodikasi fani o`zining mohiyati va mazmuniga ko`ra pedagogika fanlari tizimiga kiradi. Shuning uchun metodika fanining asosiy tushuncha va tamoyillari pedagogika fanining “Didaktika” qismi bilan chambarchas bog`liqdir. Taniqli metodist olim A.M.Pancheshnikova “Geografiya o`qitish metodikasi pedagogika fanining maktab geografiya predmetlarida o`z aksini topuvchi proyeksiyasidir”- deb ta’kidlagan edi. Geografiya metodikasi didaktikaning asosiy qoidalarini geografiya o’qitish jarayoniga tatbiq etishda uning mazmuniga xos hususiyatlarni ham e’tiborga oladi. Didaktika geografiya o’qitish jarayonining tarkibiy qismlari o’rtasidagi qonuniy va munosabatlarni oydinlashtiradi va shu asosda o’qitishning maqsadi, mazmuni, metodlari hamda o’qitish jarayonini jihozlashga doir talablarni belgilab beradi. Didaktika barcha fanlar uchun ta’limning umuniy qonuniyatlari va nazariyalarini yaratsa, metodika didaktikaning fanlarni o’qitish haqidagi umumiy nazariyasini ma’lum bir o’quv fani, ya’ni geografiyani o’qitish jarayoniga tadbiq etish bilan uni yanada aniqlashtiradi va to’ldiradi. Demak, didaktika va geografiya o’qitish metodikasi fanlari bir-birini to’ldiradi.

P s i x o l o g i y a f a n i b i l a n a l o q a s i Psixologiya fani o’quvchilardagi ruhiy faoliyatning umu m iy qonunyatlarini o’rgansa, gеografiya o’qitish mеtodikasi esa o’quvchilarning ruhiy faoliyatni, ularning gеografik bilimlarni o’zlashtirish bilan bog’liq bo’lgan tomonlarni o’rganadi. Gеografiya prеdmеtini o’qitishda o’quvchilarning yoshi , bil i mi, fikrlash qobiliyatini e’tiborga olmasdan turib, ularning o’quv faoliyatiga samarali ta’sir etib bo’lmaydi. Shu tufayli gеografiya o’qitish mеtodikasi psixologiya fani bilan chambarchas bog’langan.