Migratsiya
![RE JA
•
1.MIGRATSIYA HAQIDA
•
2.MIGRATSIYA TURLARI
•
3.XULOSA
•
4.FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR M igratsiya](/data/documents/4acdaf27-5d5a-4af2-9614-407919128424/page_1.png)
![Jahon mamlakatlarida aholi tarkibi va joylashuviga
migratsiyalar katta ta’sir ko‘rsatadi. Migratsiya (lotincha
migratio – "ko‘chish”) – aholining bir hududdan boshqa
hududga doimiy yoki vaqtincha muddatga ko‘chishi. Bitta
manzilgoh ichidagi ko‘chish migratsiya hisoblanmaydi.
Migratsiyalar bir necha mezonlarga ko‘ra tasniflanishi
mumkin. Hududiy miqyosi jihatidan tashqi va ichki
migratsiyalar ajratiladi. Tashqi migratsiya deganda, boshqa
davlatga ko‘chish tushuniladi. Ba’zida tashqi migratsiyalar
materik ichidagi va materiklararo migratsiyalarga
bo‘linadi. Ichki migratsiya bir davlat ichidagi boshqa
hududga ko‘chish hisoblanadi. U, o‘z navbatida, rayon
ichidagi va rayonlararo migratsiyalarga bo‘linadi.](/data/documents/4acdaf27-5d5a-4af2-9614-407919128424/page_2.png)
![](/data/documents/4acdaf27-5d5a-4af2-9614-407919128424/page_3.png)
![Muddatiga ko‘ra migratsiyalar doimiy va vaqtincha turlarga
bo‘linadi. Vaqtincha migratsiyalar mavsumiy, vaxtali hamda
mayatniksimon (tebranma) bo‘ladi. Mavsumiy migratsiyalar
ko‘proq qishloq xo‘jalik ishlari bilan bog‘liq bo‘lsa, vaxtali
migratsiyalar, asosan, tabiiy sharoiti noqulay hududlar dagi
foydali qazilma konlarida yoki qurilish obyektlarida mehnat qilish
bilan bog‘liq. Mayatniksimon migratsiyalar esa shahar va
uning atrofi o‘rtasida kunlik va haftalik tartibda kechadi:
shaharga uning atrofidagi qishloq va kichikroq shaharlardan aholi
ishlashga, o‘qishga va boshqa maqsadlarda, shaharliklar esa
chetga, asosan, dam olish, ziyorat qilish yoki dehqonchilik bilan
shug‘ullanish uchun tez-tez qatnab turishadi.](/data/documents/4acdaf27-5d5a-4af2-9614-407919128424/page_4.png)
![](/data/documents/4acdaf27-5d5a-4af2-9614-407919128424/page_5.png)
![Aholi migratsiyasiga iqtisodiy, oilaviy, etnik, diniy, siyosiy, ekologik
(tabiiy) kabi omillar sabab bo‘ladi. Migratsiyalar, asosan, iqtisodiy
sabablar, ya’ni muayyan yashash sharoiti va ish o‘rinlarini qidirish
bilan bog‘liq. Oilaviy migratsiyalar turli joylarda yashayotgan oila
a’zolarining o‘zaro birlashuvi borasida amalga oshadi. Etnik va diniy
migratsiyalar deganda, ma’lum millat yoki din vakillarining boshqa
davlat yoki hududga ko‘chishi tushuniladi. Siyosiy migratsiyalar urush
yoki siyosiy inqiloblar natijasida ro‘y beradi. Ekologik migrantlar
tabiiy muhitning buzilishi tufayli yashash hududini tark etadilar.
Bundan tashqari, aholi migratsiyalari ixtiyoriy va majburiy,
tashkillashtirilgan va tashkillashtirilmagan kabi turlarga ham
bo‘linadi.](/data/documents/4acdaf27-5d5a-4af2-9614-407919128424/page_6.png)
![](/data/documents/4acdaf27-5d5a-4af2-9614-407919128424/page_7.png)
![Hozirgi vaqtda eng katta migratsiya to‘lqini rivojlanayotgan
mamlakatlardan rivojlangan Mamlakatlarga tomon yo‘nalgan. Bunda
eng ko‘p xorijiy migrantlarni AQSH qabul qiladi. Oxirgi yillarda bu
davlatdagi immigrantlar soni 45 mln kishidan oshgani qayd etilgan.
G‘arbiy Yevropa davlatlari orasida esa eng ko‘p immigrantlar
Germaniya, Buyuk Britaniya va Fransiyaga kelgan. Bu davlatlarning har
birida 7-10 mln immigrant yashamoqda. G‘arbiy Yevropaga
immigrantlarning asosiy qismi Janubi-g‘arbiy va Janubiy Osiyo,
Shimoliy Afrika hamda Sharqiy Yevropa davlatlaridan bormoqdalar.
Boshqa rivojlangan davlatlardan Avstraliya, Kanada, Yangi
Zelandiya, Isroil va JAR ko‘plab xorijiy migrantlarni qabul qilmoqda.
Shunday ekan, barcha rivojlangan davlatlarda migratsiya saldosi
(balansi) musbat hisoblanadi.](/data/documents/4acdaf27-5d5a-4af2-9614-407919128424/page_8.png)
![](/data/documents/4acdaf27-5d5a-4af2-9614-407919128424/page_9.png)
![Zamonaviy migratsiyaning yana bir muhim jihati shundan iboratki,
xalqaro migrantlarning sifat tarkibi (masalan, ta’lim darajasi nuqtayi
nazaridan) o‘zgarib bormoqda, davlatlararo migratsiya oqimlarida
yuqori malakali mutaxassislarning ishtiroki faollashmoqda. Bu vaziyat
immigratsiya markazlari bo‘lmish rivojlangan davlatlar uchun ijobiy
ahamiyat kasb etsa, emigratsiya o‘choqlari – rivojlanayotgan va o‘tish
iqtisodiyotidagi davlatlar uchun esa buning aksi, ya’ni salbiy holat
hisoblanadi.](/data/documents/4acdaf27-5d5a-4af2-9614-407919128424/page_10.png)
RE JA • 1.MIGRATSIYA HAQIDA • 2.MIGRATSIYA TURLARI • 3.XULOSA • 4.FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR M igratsiya
Jahon mamlakatlarida aholi tarkibi va joylashuviga migratsiyalar katta ta’sir ko‘rsatadi. Migratsiya (lotincha migratio – "ko‘chish”) – aholining bir hududdan boshqa hududga doimiy yoki vaqtincha muddatga ko‘chishi. Bitta manzilgoh ichidagi ko‘chish migratsiya hisoblanmaydi. Migratsiyalar bir necha mezonlarga ko‘ra tasniflanishi mumkin. Hududiy miqyosi jihatidan tashqi va ichki migratsiyalar ajratiladi. Tashqi migratsiya deganda, boshqa davlatga ko‘chish tushuniladi. Ba’zida tashqi migratsiyalar materik ichidagi va materiklararo migratsiyalarga bo‘linadi. Ichki migratsiya bir davlat ichidagi boshqa hududga ko‘chish hisoblanadi. U, o‘z navbatida, rayon ichidagi va rayonlararo migratsiyalarga bo‘linadi.
Muddatiga ko‘ra migratsiyalar doimiy va vaqtincha turlarga bo‘linadi. Vaqtincha migratsiyalar mavsumiy, vaxtali hamda mayatniksimon (tebranma) bo‘ladi. Mavsumiy migratsiyalar ko‘proq qishloq xo‘jalik ishlari bilan bog‘liq bo‘lsa, vaxtali migratsiyalar, asosan, tabiiy sharoiti noqulay hududlar dagi foydali qazilma konlarida yoki qurilish obyektlarida mehnat qilish bilan bog‘liq. Mayatniksimon migratsiyalar esa shahar va uning atrofi o‘rtasida kunlik va haftalik tartibda kechadi: shaharga uning atrofidagi qishloq va kichikroq shaharlardan aholi ishlashga, o‘qishga va boshqa maqsadlarda, shaharliklar esa chetga, asosan, dam olish, ziyorat qilish yoki dehqonchilik bilan shug‘ullanish uchun tez-tez qatnab turishadi.