logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. Mustaqillik yillarida O’zbekistonda jamoatchilik nazoraztini shakllantirish

Mustaqillik yillarida O’zbekistonda jamoatchilik nazoraztini shakllantirish

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

550.7158203125 KB
Ko'chirib olish
Mustaqillik yillarida O’zbekistonda jamoatchilik nazoraztini shakllantirish 1-Bob.”Kuchli davlatdan- kuchli fuqaolik jamiyati sari”tamoyili fuqarolik jamiyati shakllanishining muhim sharti 2-Bob.Fuqarolik jamiyatini shakllanishida siyosiy- huquqiy madaniyatning o’rni 1.Fuqarolik jamiyati va uning shakllanishida ma’naviyatga ehtiyojning ortib borishi 2.Fuqarolik jamiyati va uni shakllantirishga qaratilgan siyosiy islohotlar mazmun mohiyati 3.Davlat xizmatlari samaradorligini ta’minlashda jamoatchilik nazoratining o’rni 1.Fuqarolik jamiyati va demokratik siyosiy tartibotning o’zaro bog’liqligi 2. 1.Fuqarolik jamiyatining nazorat funksiyasi va uni amalga oshirishda siyosiy-huquqiy nadaniyatning o’rni 3.Korrupsiyaga qarshi kurashda nazorat tizimining va jamoatchilik nazoratining o’rniMustaqillik yillarida O’zbekistonda jamoatchilik nazoraztini shakllantirish Fuqarolik jamiyati - insonning hayot faoliyati sharoitini ta’minlaydigan, shaxs va ijtimoiy guruhlarning xilma-xil ehtiyoj hamda manfaatlarini qondiradigan, amalga oshiradigan ijtimoiy munosabatlar, rasmiy va norasmiy birlashmalar majmuasidir. Fuqarolik jamiyatining mohiyatini anglab olish uchun uni sotsiologik asoslarini bilish lozim. Buning uchun insonning harakati ostida nima yotganligi, inson nima uchun ijtimoiy-siyosiy hayotda ishtirok etishining sababini aniqlab olish kerak. 3 MAVZUNING DOLZABLIGI Mustaqillik yillarida O’zbekistonda jamoatchilk nazoratini shakllantirish mavzusiga doir tadqiqotning dolzarbligi jamiyat taraqqiyotining muhim sharti bo’lgan ijtimoiy tartibning o’rnatilishi fuqarolik jamiyati nazorati faoliyatiga bog’liqligi bilan belgilanadi.Ijtimoiy tartib nafaqat jamiyat taraqqiyotining ,balkim jamiyat mavjud bo’lishining muhim sharti ekanligi nazorat faoliyati masalalariga bag’ishlangan tadqiqotning dolzarbligini ko’rsatadi . “ Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirih va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi” 4 TADQIQOT OB’YEKTI Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda jamoatchilik nazoratini shakllanishi muammosi mazkur tadqiqotning ob’ekti bo‘lib hisoblanadi. Jamiyat taraqqiyotining muhim sharti bo‘lgan ijtimoiy tartibni o‘rnatish jamoatchilik nazoratiga, jamoatchilik nazorati esa fuqarolik jamiyati ga, fuqarolik jamiyati esa demokratiyaga, demokratiya esa ma’naviyatga bog‘liq. Demokratiya va fuqarolik jamiyati tushunchalari bir biriga bog‘liq bo‘lgan nazorat tizimini tashkil qiladi. 6 TA DQI QOT PREDMETI Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda jamoatchilik nazoratini shakllanishi muammosini tarixiylik tamoyili asosida o‘rganish va tahlil qilish tadqiqotning predmeti bo‘lib hisoblanadi. Insoniyat jamiyatida nazorat faoliyatining o‘rnini o‘rganish va nazoratning maqsadi bo‘lgan ijtimoiy tartibni o‘rnatilishi fuqarolik jamiyati nazoratiga bog‘liqligini , fuqarolik jamiyatini demokratiyaga bog‘liqligi hamda ma’naviyatni o‘rnini ochib berish masalalarini tahlil qilishni taqozo etadi. Mavzuning o‘rganilganlik darajasi . Must aqillik y illarida O‘zbek ist onda jamoat chilik nazorat ini shak llanishi mav zusi uzoq y illar dav omida jamiy at shunos olimlarning e’t iboridan chet da qolib k elgan v a faqat must aqillik sharofat i bilan ilmiy t adqiqot ob’ek t i bo‘lib qolgan mav zulardan hisoblanadi. Chunk i sho‘rolar zamonida fuqarolik jamiy at i o‘zining iqt isodiy, siy osiy v a ma’nav iy asoslaridan mahrum qilingan edi v a faqat o‘sha t ot alit ar t uzum inqirozga k ira boshlagan v aqt larda fuqarolik jamiy at i v a demok rat iy a hamda jamoat chilik nazorat i t o‘g‘risida gapira boshlashdi. MBI ning maqsad va vazif asi Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda jamoatchilik nazoratini shakllanishi va uni ahamiyatini ochib berish tadqiqotning maqsadi bo‘lib hisoblanadi. Jamoatchilik nazoratidan tashkil topgan fuqarolik jamiyati shakllanishi uchun faq a t siyosiy-huquqiy bilim yetarli emas buning uchun ma’naviyat negizida shakllanadigan befarqlikni jilovlab yashash kerakligini asoslab berish tadqiqotning asosiy vazifasi hisoblanadi. Mav zuning y angiligi. F uqarolik jamiyati , demokratiya, jamoatchilik nazorati va ijtimoiy nazorat tushunchalari zamonamiz mohiyati bo‘lgan «Kuchli davlatdan – kuchli fuqarolik jamiyati sari» tamoyili talablaridan kelib chiqayotgan yangi tushuncha bo‘lib hisoblanadi. Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda jamoatchilik nazoratini shakllanishi masalasini o‘rganish bugungi kunga qadar jamiyatshunos olimlar tomonidan ye tarlicha o‘rganilmagan yangi mavzu bo‘lib hisoblanadi. Umuman O‘zbekiston tanlagan demokratik taraqqiyot yo‘li va fuqarolik jamiyati nazoratini shaklllantirish jarayonining o‘zi yangiligi bilan ajralib turadi . 1-bob.Fuqarolik jamiyatini shakllantirishda “Kuchli davlatdan -kukchli fuqarolik jamiyati sari” tamoyilining o‘rni Zamonamiz mohiyat i bo‘lgan “ Kuchli davlat dan – k uchli f uqarolik jamiyat i sari” t amoyili f uqarolik jamiyat ini shak llant irish va uni k uchli qilishda muhim ahamiyat ga e ga. F uqarolik jamiyat ining shak llanishi uzoq davom e t adigan jarayon bo‘lib, bu maqsadga e rishish odamlarning ongu t af ak k uriga de mok rat ik va libe ral qadriyat larning singdirilishi, e ng avvalo xalqimizning ma’naviy yuk salishiga bog‘liqdir. F uqarolik jamiyat i de ganda f uqarolar birlashmasining majmui t ushuniladi va ularning birlashishi nat ijasida ularning huquqlari ort ib boradi Qadimgi Xitoy mutafakkiri Konfutsiy insoniiy jamiyatda odamlar o‘rtasidagi munosabatlarni tartibga soladigan tushunchalar, ya’ni huquq va axloq to‘g‘risida gapirib, jamiyatdagi barqarorlikni ta’minlashda axloqning roli yuqori ekanligini quyidagicha ko‘rsatgan edi: «Agar jamiyat qonunlar yordamida boshqarilsa va tartibot jazolashlar vositasida amalga oshirilsa, odamlar jazolashlardan o‘zlarini olib qochishga intiladi, lekin ular o‘zlarida or-nomusni his qilmay qo‘yadilar; agar jamiyat axloq vositasida boshqarilsa, tartibot axloqiy qadriyatlar bilan ta’minlansa, odamlar or-nomusni his qiladilar, halol va sofdil bo‘ladilar ” Tadqiqotimiz ob’ekti bo‘lgan demokratiya va fuqarolik jamiyati zamonamizning mohiyatini tashkil qiladi. Hozirgi kunda biror-bir davlat o‘z taraqqiyotini demokratik tamoyillarsiz tasavvur eta olmaydi. Fuqarolik jamiyati shakllanishi uchun demokratik tamoyillar mavjud bo‘lishi shart. O‘z navbatida demokratiya mavjud bo‘lishi uchun esa yetuk fuqarolik madaniyati shakllanishi lozim. Demokratiya va fuqarolik jamiyati bir-birini taqozo qiladi. Fuqarolik jamiyati insoniyat tamadduni muhim tarkibiy qismi hisoblanadi. Hozirgi kunda fuqarolik jamiyatisiz ijtimoiy taraqqiyotni ta’minlash, shaxs va jamiyat o‘rtasida mutanosib munosabatni shakllantirish ham mumkin emas. Fuqarolik jamiyatining ijtimoiy mohiyati jamiyatda adolatli ijtimoiy tartibni o‘rnatish, davlat tomonidan majburlovni cheklash va inson huquqlarining ustuvorligini ta’minlashdan iboratdir 2 –bob.Fuqarolik jamiy at i nazorat ini shak llanishida siy osiy -huquqiy madaniy at ning o‘rni. Bugungi k unda mamlak at imizda fuqarolik jamiy at i v a demok rat iy aning siy osiy -huquqiy asoslari y arat ilgan bo‘lib endi asosiy e’t iborni siy osiy -huquiy madaniy at ni oshirishga qarat ish lozim. Ushbu xususda gapirib O‘zbek ist on Respublik asi Prezident i Sh.M.Mirziy oev “ Must aqil t araqqiy ot y illarida Konst it ut siy amiz y urt imizda huquqiy demok rat ik dav lat , k uchli fuqarolik jamiy at i, erk in bozor munosabat lari v a xususiy mulk ust uv orligiga asoslangan iqt isodiy ot ni qurish, x alqimiz uchun t inch, obod v a farov on hay ot barpo et ish, O‘zbek ist onning xalqaro may donda munosib o‘rin egallashida must ahk am poy dev or bo‘lib xizmat qilmoqda” deb t a’k idlaganlar. Mamlak at imizda fuk arolik jamiy at ini shak llant irish v a k uchli k ilishga k arat ilgan demok rat ik islohot larning muv aff aqiy at i jamiy at madaniy at ining y uk sak lik darajasi bilan belgilanadi. J amiy at madaniy at i bilim v a ma’nav iy at ning uy g‘unlik da riv ojlanishi asosida shak llanadi. Ta’lim jaray onida shak llangan siy osiy - huquqiy bilim siy osiy jaray onlarda isht irok et ishga ilmiy sharoit y arat adi xolos. Siy osiy jaray onda isht irok et ish uchun fak at bilimning uzi y et arli emas, buning uchun ma’nav iy at xam k erak buladi. Chunk i ma’nav iy at befark lik k ay fi y at ini jilov lab daxldorlik xissini shak llant iradi. Daxldorlik xissi insonda siy osiy xay ot da isht irok et ish ext iy ojini k elt irib chik aradi. Bunday insonni fuk arolik pozit siy asi shak llangan odam deb ay t ish mumk in. Fuk arolik pozit siy asi shak llangan inson uzini siy osiy -x uk uk iy bilimini amaliy ot ga qo‘llash ork ali o‘zini madaniy at ini namoy on k iladi. Muht aram prezident imiz Mirziy oev Sh.M. siy osiy – huquqiy madaniy at ni shak llant irish t o‘g‘risida gapirib “ Qonunlarni mazmun – mohiy at ini xalqimizga y et k azishda O‘zbek ist on Milliy t eleradiok ompaniy asi, O‘bek ist on Milliy axborot agant ligi v a boshqa ommav iy axborot v osit alarida bit t a ik k it a maqola y ok i k o‘rsat uv bilan chek lanish mumk in emas” deb ay t ganlar. Fuqarolik madaniy at i jamiy at mav jud bo‘lishi v a riv ojlanishi uchun k erak bo‘lgan ijt imoiy t art ibni o‘rnat ishda muhim ahamiy at ga ega. Chunk i, fuqarolik madaniy at i “ Kuchli dav lat dan - k uchli fuqarolik jamiy at i sari k onsepsiy asi” asosida jamiy at ni k uchli qilishga xizmat qiladi. F uqarolik jamiy at ining asosiy f unk siyasi nazorat ni amalga oshirishdan iborat va de mok rat iy a ham naf aqat hok imiyat xalq t omonidan shak llanishi balk i hok imiyat xalq t omonidan nazorat qilinishi hamdir. A ynan ana shu f uqarolik jamiyat ini va de mok rat iy aning muhim t ark ibiy qismi bo‘lgan nazorat f aoliy at i e’t iborimizdan che t da qolib ke lmoqda. Bu e sa o‘z navbat ida de mok rat lasht irish jarayonida ma’lum bir muammolarni ke lt irib chiqarmoqda. F uqarolik jamiyat ining k uchliligi va de mok rat iy aning muk ammalligi ijt imoiy t art ibni o‘rnat ishning muhim shart i bo‘lib hisoblanadi . N azorat t izimini eng muhim element i bu quy idagi boshlang‘ich part iy a t ashk ilot larini v a umuman boshlang‘ich t ashk ilot larning nazorat idir. Agar shu y erda nazorat bo‘lmasa nazorat t izimining y uqori bosqichlari nazorat bo‘lmay di y ok i zaif bo‘ladi. Bu esa o‘z nav bat ida fuqarolik jamiy at i inst it ut larini boshlang‘ich t ashk ilot larini k uchliligi v a faolligini t aqozo et adi. Zamonamiz mohiy at i bo‘lgan « Kuchli dav lat dan- k uchli fuqarolik jamiy at i sari» t amoy ilining mazmun-mohiy at i ham shuni anglat adi. Inson kim bo‘lishi va qaerda ishlashidan qat’i y nazar nazorat tizimi faoliyatida ishtirok etishi lozim, chunki bu demokratiya talabi hisoblanadi. Mustaqillik g acha bo‘lgan uzoq yillar davomida demokratiyaning tarkibiy qismi bo‘lgan nazorat faoliyatiga doir ilmiy tadqiqotlar asosan yuqoridan amalga oshiriladigan davlat nazorati masalalariga bag‘ishlangan. Quyidan amalga oshiriladigan fuqarolik jamiyat i nazorati va uning muhim vositasi bo‘lgan jamoatchilik nazorati mavzusidagi ilmiy tadqiqotlar deyarli olib borilmagan. Faqat totalitar tuzum inqiroz davriga kira boshlagandan so‘ng umuman jamiyat nazorati jumladan jamoatchilik nazorati to‘g‘risida fikrlay boshlashgan. X ulosa qilib shuni ay t ish k erak k i, jamiy at t araqqiy ot ini muhim shart i bo‘lgan ijt imoiy t art ibni o‘rnat ilishi fuqarolik jamiy at ining k uchliligiga v a demok rat ik siy osiy t art ibot ga hamda ular o‘rt asida k uchli nazorat t izimini shak llanishiga bog‘liq. Kuchli nazorat t izimini shak llanishi esa jamiy at ni siy osiy madaniy at iga, odamlardagi dahldorlik hissiga, k uchli fuqarolik jamiy at i inst it ut lari v a fuqarolik pozit siy asi shak llangan k uchli shaxslarni mav judligiga bog‘liq. ФУҚАРОЛИК ЖАМИЯТИ ШАКЛЛАНИШИНИ МОНИТОРИНГ ҚИЛИШ МУСТАҚИЛ ИНСТИТУТИ Эътиборингиз учун раҳмат!E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT !! !

Mustaqillik yillarida O’zbekistonda jamoatchilik nazoraztini shakllantirish

1-Bob.”Kuchli davlatdan- kuchli fuqaolik jamiyati sari”tamoyili fuqarolik jamiyati shakllanishining muhim sharti 2-Bob.Fuqarolik jamiyatini shakllanishida siyosiy- huquqiy madaniyatning o’rni 1.Fuqarolik jamiyati va uning shakllanishida ma’naviyatga ehtiyojning ortib borishi 2.Fuqarolik jamiyati va uni shakllantirishga qaratilgan siyosiy islohotlar mazmun mohiyati 3.Davlat xizmatlari samaradorligini ta’minlashda jamoatchilik nazoratining o’rni 1.Fuqarolik jamiyati va demokratik siyosiy tartibotning o’zaro bog’liqligi 2. 1.Fuqarolik jamiyatining nazorat funksiyasi va uni amalga oshirishda siyosiy-huquqiy nadaniyatning o’rni 3.Korrupsiyaga qarshi kurashda nazorat tizimining va jamoatchilik nazoratining o’rniMustaqillik yillarida O’zbekistonda jamoatchilik nazoraztini shakllantirish

Fuqarolik jamiyati - insonning hayot faoliyati sharoitini ta’minlaydigan, shaxs va ijtimoiy guruhlarning xilma-xil ehtiyoj hamda manfaatlarini qondiradigan, amalga oshiradigan ijtimoiy munosabatlar, rasmiy va norasmiy birlashmalar majmuasidir. Fuqarolik jamiyatining mohiyatini anglab olish uchun uni sotsiologik asoslarini bilish lozim. Buning uchun insonning harakati ostida nima yotganligi, inson nima uchun ijtimoiy-siyosiy hayotda ishtirok etishining sababini aniqlab olish kerak. 3

MAVZUNING DOLZABLIGI Mustaqillik yillarida O’zbekistonda jamoatchilk nazoratini shakllantirish mavzusiga doir tadqiqotning dolzarbligi jamiyat taraqqiyotining muhim sharti bo’lgan ijtimoiy tartibning o’rnatilishi fuqarolik jamiyati nazorati faoliyatiga bog’liqligi bilan belgilanadi.Ijtimoiy tartib nafaqat jamiyat taraqqiyotining ,balkim jamiyat mavjud bo’lishining muhim sharti ekanligi nazorat faoliyati masalalariga bag’ishlangan tadqiqotning dolzarbligini ko’rsatadi . “ Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirih va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi” 4

TADQIQOT OB’YEKTI Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda jamoatchilik nazoratini shakllanishi muammosi mazkur tadqiqotning ob’ekti bo‘lib hisoblanadi. Jamiyat taraqqiyotining muhim sharti bo‘lgan ijtimoiy tartibni o‘rnatish jamoatchilik nazoratiga, jamoatchilik nazorati esa fuqarolik jamiyati ga, fuqarolik jamiyati esa demokratiyaga, demokratiya esa ma’naviyatga bog‘liq. Demokratiya va fuqarolik jamiyati tushunchalari bir biriga bog‘liq bo‘lgan nazorat tizimini tashkil qiladi.

O'xshashlar

Mustaqillik yillarida Qoraqalpog'iston respublikasi
Mustaqillik yillarida Samarqanddagi o'zgarishlar
mustaqillik yillarida buxoro amirligini o’rganish tarixi
Mustaqillik yillarida tarixiy tafakkur tarzi muammolari
Mustaqillik yillarida Shahrisabz shahrining tarixiy yodgorliklari restavratsiyasi