Muzliklarning tarqalish areallarini o'rganish

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

545.650390625 KB

Ko'chirib olish

Muzlik larning t arqalish
areallarini o'rganish.
Reja:
1. Muzliklar haqida umumiy malulot
.
2. Muzliklar hosil bolishi va
turlari ,tarqalish areallari.
3.Yer yuzasida muzliklarning
taqsimlanishi va geologik ahamiyati.
4. Õzbekiston Muzliklari

Muzliklar yer sirtining quruqliq
qismida notekis taqsimlangan . yer
yuzidagi muzliklaming umumiy
maydoni 15,5 mln.km2 ga teng boiib,
quruqlikning 10 foizdan ko‘proq
qismini egallagan. Barcha
muzliklaming umumiy hajmi 24
mln.km3 ga teng. Hisoblashlaming
ko‘rsatishicha, shu hajmdagi
muzlikning erishi Dunyo okeani
sathining 60
metrga koiarilishiga olib kelar ekan.

Muzliklar haqida umumiy
malumot. Muzliklar doimiy harakatda bo'ladi. Harakat
tezligi yonbag'ir
nishabligi va muzlik qoplami qalinligiga bog'liq.
Nisbatan yuqori haroratlarda ham tezlik ortadi.
Lekin ko'p hollarda muzlikning harakat tezligi 1
kunda 0,5 m dan oshmaydi, eng katta tezlik (10-
40 m/kun) Grenlandiya
muzliklarida o'lchangan. Muzlik yuzasining
o'rta qismi uning chekkalariga nisbatan, yuza
qismi chuqur qismlariga nisbatan tezroq
harakatlanadi.
Yoz oylarida qishdagiga nisbatan, kunduz
kunlari esa tungi soatlarga nisbatan tez
harakatlanadi.

Agarda muzlik tubi relyefi va yuzasi
qirqimida
(profilida) keskin o'zgarishlar bo'lsa, unga
muzlikning elastikligi bardosh
bera olmaydi va natijada, muzlikda
chuqur yoriqlar hosil bo'lishi mumkin.
O'rta Osiyo muzliklarida bunday yoriqlar
juda ko'p va ular muzshunosglyasiolog
tadqiqotchilar hamda tog' sayohatchilari
hayoti uchun xavfli.

Muzlik qatlamlardan iborat bo'ladi, chunki
u yil davomida turli mavsumlarda turlicha
qiymatlarda to'yinadi. Ular bir-biridan
zichligi va
rangi bilan ajralib turadi va me’yordagi
atmosfera bosimida (760 mm) 0°C
haroratda eriydi. Bosim 1 atmosferaga
ortishi bilan uning erish harorati 0,0073°C
ga pasayadi. Bu holat muzlik suvlari
hisobiga to'yinuvchi
daryolarda doim suv oqib turishini
ta’minlaydigan omillardan biri hisoblanadi.

Muzliklar ning hosil bolishi va t ur lari,
tarqalish areallari.
Muzlik, yuqorida ta’kidlanganidek, yer
sirtining musbat muvozanatli qismida
hosil boiadi. U harakatga kelib, qor
chizigini kesib o‘tadi va
manfiy muvozanatli qismga kiradi. U
yerda erish boshlanadi. Demak, har
qanday muzlikda quyidagi ikki xarakterli
qism mavjud boiadi (8.3-rasm):
muzlikning to'yinish qismi - firn oblasti va
muzlikning sarf boiishi - abfyatsiyti oblasti
yoki muzlik till i deyiladi.

Yern ing landshaft qobig'ida asosiy o'rinni materik
muzliklari -Antarktida va Grenlandiya muzliklari
egallaydi. Ular quruqiik yuzasini to'la qoplagan
bo'lib, shuning uchun ham ba’zan qoplama
muzliklar deb
ataladi. Materik muzliklari, ya’ni qoplama
muzliklaming o'lchamlari juda katta bo'lib, yassi-
qabariq bo'ladi va bu shakl muzlik osti relyefiga
bog'liq emas. Qoming to'planishi ulaming
markaziy - qabariq qismlarida, sarf
bo'lishi esa chekka qismlarida kuzatiladi. Shuning
uchun muzlik massasi ham markazdan chekka
taraflarga qarab harakatlanadi. Ularda sarf bo'lish,
asosan, chekka qismlarda, ya’ni okean va
dengizlar suvi ta’sirida si nib aysberklar
korinishida hosil boladi.

O‘zbekiston muzliklari
0 ‘zbekiston togiarida muzliklar
Chirchiq, Qashqadaryo va
Surxondaryo havzalarining yuqori-
suvayirgichlarga yaqin qismlarida
joylashgan. Ulaming “Muzliklar
katalogi” bo‘yicha aniqlangan
soni 550 ga yaqin boiib, umumiy
maydoni 232,2 km2 ni tashkil etadi

XULOSA

Suv omborlari qurilgan huidudning suv zaxiralariga
ma’lum darajada ta’sir etadi.Suv omborlari bahorgi ,
qishki yig’ilgan ortiqcha suvlarni to’plash vazifasini
bajarib , ularni yozning issiq davrlarida aholini, qishloq
xo’jaligi ekinlarini suv bilan ta’minlashda
foydalanishadi.Suv omborlari daryolar suv rejimi taribga
solib ,undagi suv miqdorining bir me’yorda bo’lishini va
bir tekis taqsimlanishini ta’minlaydi.

Foydalanilgan adabiyotlar:G’.X.Yunusov, R.R.Ziyayev
“”Umumiy gidrologiya va iqlimshunoslik””

Internet ma’lumotlari

Muzlik larning t arqalish areallarini o'rganish. Reja: 1. Muzliklar haqida umumiy malulot . 2. Muzliklar hosil bolishi va turlari ,tarqalish areallari. 3.Yer yuzasida muzliklarning taqsimlanishi va geologik ahamiyati. 4. Õzbekiston Muzliklari

Muzliklar yer sirtining quruqliq qismida notekis taqsimlangan . yer yuzidagi muzliklaming umumiy maydoni 15,5 mln.km2 ga teng boiib, quruqlikning 10 foizdan ko‘proq qismini egallagan. Barcha muzliklaming umumiy hajmi 24 mln.km3 ga teng. Hisoblashlaming ko‘rsatishicha, shu hajmdagi muzlikning erishi Dunyo okeani sathining 60 metrga koiarilishiga olib kelar ekan.

Muzliklar haqida umumiy malumot. Muzliklar doimiy harakatda bo'ladi. Harakat tezligi yonbag'ir nishabligi va muzlik qoplami qalinligiga bog'liq. Nisbatan yuqori haroratlarda ham tezlik ortadi. Lekin ko'p hollarda muzlikning harakat tezligi 1 kunda 0,5 m dan oshmaydi, eng katta tezlik (10- 40 m/kun) Grenlandiya muzliklarida o'lchangan. Muzlik yuzasining o'rta qismi uning chekkalariga nisbatan, yuza qismi chuqur qismlariga nisbatan tezroq harakatlanadi. Yoz oylarida qishdagiga nisbatan, kunduz kunlari esa tungi soatlarga nisbatan tez harakatlanadi.

Agarda muzlik tubi relyefi va yuzasi qirqimida (profilida) keskin o'zgarishlar bo'lsa, unga muzlikning elastikligi bardosh bera olmaydi va natijada, muzlikda chuqur yoriqlar hosil bo'lishi mumkin. O'rta Osiyo muzliklarida bunday yoriqlar juda ko'p va ular muzshunosglyasiolog tadqiqotchilar hamda tog' sayohatchilari hayoti uchun xavfli.

O'xshashlar

ZAMONAVIY O'RGANISH TIZIMINI RIVOJLANTIRISH

Areal lingvistika” ning tadqiqot olib borish usullari

Kasalliklar paydo bo'lishining xavf omillarini o'rganish

Shohnoma”dan “Rustam va Suhrob” dostonini o'rganish

POLIZ AGROTSENOZIDA FITOFAGLAR TARQALISH DINAMIKASIGA EKOLOGIK OMILLARNING TA’SIRI