logo

O’RTA ASRLARDA RUS DIPLOMATIYASI

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1784.22265625 KB
O’RTA  A SRLA RDA  RUS 
DI PLOMATI YA SI        Qadimgi slavy an x alqlari haqidagi 
ma’lumot lar asosan Vizant iy a 
manbalarida uchray di. 
Kiy ev at rofi da birlashgan sharqiy  
slavy anlar davlat i Kiy ev rusi nomini 
olgan. Har qanday  davlat da bo’lgani 
singari, sharqiy  slavy anlar xususan: 
ruslarda ham ma’lum bir t ashqi siy osiy  
aloqalar y ok i diplomat ik  k o’rinishlar 
mavjud bo’lgan. 
     Rusning diplomat ik  va xalqaro 
aloqalari asosan I X  asrdan boshlanadi.       Qadimgi rus davlati tashkil topishi 
bilan xalqaro munosabatlarda faol 
ravishda qatnasha boshladi. Ular 
Boltiq, Kaspiy va Qora dengiz 
bo’ylari, Volga, Dnepr daryosi 
havzasidagi mamlakatlar va xalqlar 
bilan janubda esa Vizantiya 
imperiyasi, Bolgar podsholigi va 
Skandinaviya bilan diplomatik 
aloqalarni yo’lga qo’yishgan.  Tarixiy ma’lumot larga k o’ra rus k nyazlari 
Hazar xoqonligi hududlari orqali hat t o 
O’rt a Osiyo davlat lari bilan ham savdo va 
diplomat ik  munosabarlarni o’rnat ishgan. 
Rus davlat i diplomat ik  va savdo 
aloqalarini birinchi navbat da Vizant iya 
impe riyasi bilan yaxshilashga harak at  
qilgan. Vizant iya bozorlarini rus 
drujinalari va savdogarlari munt azam 
ravishda mo’yna, qullar bilan t aminlab 
t urgan, u ye rdan asosan t urli mat olar, 
qimmat baho buyumlar va boshqa 
mahsulot larni sot ib olishar yok i 
ayriboshlard i. Vizant iy a impe riy asi y angi rus 
davlat ining qudrat ini o’zlarining 
maqsadlariga y o’nalt irgan holda, o’z 
siy osiy  mavqey ini sharqqa t omon 
y anada k e ngay t irishni maqsad 
qilishdi. I mpe riy aga slavyan xalqlari 
t omonidan t obora ort ib boray ot gan 
xavf -xat ar sharoit ida rus 
qabilalarini birini boshqasiga qarshi 
qo’y ishi orqali ruslarning qudrat ini 
k amay t irishga harak at  qilishadi.       Vizant iy a doimo Kiy ev  Rusini siy osiy  
v a diplomat ik  jihat dan o’ziga qaram 
qilishga harak at  qilsada, ammo bunga 
erisha olmagan v a ruslar must aqil 
siy osat  y urit ganlar. 
Kny az Sv y at oslav  Vizant iy a imperat ori 
N ik ifor Fok aga bergan v a’dasini bajarib, 
bolgarlar ust idan g’alaba qozonadi. U 
o’zining dav lat i sarhadlari xav fsizligini 
ham t a’minlab qolmasdan, 
Bolgariy aning o’sha v aqt dagi poy t axt i 
Perey aslav  shahrida o’zining doimiy  
faoliy at  k o’rsat adigan rezidensiy asini 
ham t ashk il qiladi.        Rus davlat i k ny azlari boshqa qo’shni 
davlat lar bilan ham nik oh shart nomalari 
orqali bog’lanib t urishgan. A mmo gre k  
dindorlari har doim ham Rus k ny azlarining 
qizlarini o’zlariga y ok i impe rat or oilasiga 
munosib k o’rishmagan. Shu sababli ularni 
malik a sif at ida t an olishga shoshilmasdi. 
Rus davlat i va Polsha o’rt asidagi nik oh 
munosabat larini (Huk mdorlar o’rt asida) 
o’rgangan t adqiqot chi V.A .Linniche nk o 
1043-y ildan boshlab X I I I  asr oxiriga qadar 
bo’lgan davrda ik k i davlat  o’rt asida 15 
mart a nik oh shart nomasi y ok i it t if oqi 
vujudga ke lganini t a’k idlay di.  Rus shaharlari t omonidan t ashqi 
sav do v a diplomat ik  aloqalarni 
faollasht irish maqsadida Nemis 
shaharlari v a Norv egiy a bilan ham 
y aqin munosabat larni o’rnat ishiga 
harak at  qilingan. Bolt iq bo’y ida 
nemis shaharlarining v ujudga k elishi 
bilan Rus shaharlari ular bilan sav do-
sot iq qila boshladi. Shu munosabat  
bilan sav do aloqalarni t art ibga 
solish, mahsulot  y et k azib berishga 
qarat ilgan shart nomalar imzolana 
boshladi. XV asrning 2-yarmidan xalqaro 
maydonda yana yagona rus 
davlati paydo bo’lib, “Moskva 
Buyuk knyazligi” deb nomlanardi. 
Bu davlatda feodal 
monarxiyasining yangi shakli 
shakllandi. Yangi davlat sharqiy 
Yevropa hududidagi ulkan 
hududni o’z ichiga olib, Yevropa 
xalqaro aloqalarida o’z o’rniga 
ega bo’la boshladi. Eʼt iboringiz uchun rahmat

O’RTA A SRLA RDA RUS DI PLOMATI YA SI

Qadimgi slavy an x alqlari haqidagi ma’lumot lar asosan Vizant iy a manbalarida uchray di. Kiy ev at rofi da birlashgan sharqiy slavy anlar davlat i Kiy ev rusi nomini olgan. Har qanday davlat da bo’lgani singari, sharqiy slavy anlar xususan: ruslarda ham ma’lum bir t ashqi siy osiy aloqalar y ok i diplomat ik k o’rinishlar mavjud bo’lgan. Rusning diplomat ik va xalqaro aloqalari asosan I X asrdan boshlanadi.

Qadimgi rus davlati tashkil topishi bilan xalqaro munosabatlarda faol ravishda qatnasha boshladi. Ular Boltiq, Kaspiy va Qora dengiz bo’ylari, Volga, Dnepr daryosi havzasidagi mamlakatlar va xalqlar bilan janubda esa Vizantiya imperiyasi, Bolgar podsholigi va Skandinaviya bilan diplomatik aloqalarni yo’lga qo’yishgan.