logo

O‘RTA OSIYODAGI IQLIMIY TAFOVUTLAR

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1767.7177734375 KB
O‘RTA OSIYODAGI IQLIMIY TAFOVUTLAR   O‘rta Osiyo iqlimida ko‘zga yaqqol tashlanadigan asosiy 
xususiyatlar — iqlimning keskin kontinentalligi, quyoshli 
kunlarning ko‘p bo‘lishi, yoz oylarida haroratning nihoyatda 
yuqoriligi, issiqlik resurslariga boyligi va nihoyat, hududning 
juda qurg‘oqchilligidir
    O‘rta Osiyo hududi 2 ta iqlimiy kichik o‘lkaga
ajratiladi: 1) Qozog‘iston iqlimi; 2)  Т uron iqlimi.   Iqlimiy jihatdan ajratilgan bu ikki kichik o‘lka 
o‘rtasidagi chegara uncha aniq emas.
O‘rta Osiyoning g‘arbiy qismidagi   Qorabo‘ g‘ozgo‘ldan 
Ustyurtning janubi, Qoraqum, Qizilqum cho‘llarining shimoliy 
qismi bo‘ylab chiziq o‘tkazsak, Janubiy Qozog‘istondagi 
Qoratov tizmasining shimoliy chekkasiga yetamiz. Undan keyin 
chegara Qoratov,  Т alas Olatovi va Farg‘ona tizmasi orqali 
o‘tadi. Ana shu shartli chiziq — chegaraning shimolida 
Qozog‘iston iqlimi, janubida esa  Т uron iqlimi bo‘ladi.     Turon iqlimi uchun xos 
xususiy at lar
yilning salqin faslida siklon faoliyatining kuchli 
bo‘lishi va u bilan bog‘liq ravishda 
yog‘insochinlarning ko‘p tushishi
ob-havoning tez 
o‘zgaruvchan
nisbatan iliq kelishi xos bo‘lsa, 
yozda kuchli qizigan, quruq, 
kontinental Turon tropik 
havosining vujudga kelishiJazirama issiq, haddan tashqari 
quruq va nisbatan sokin ob-
havoning uzoq turishi xos  Qozog` ist on iqlimi uchun xos xususiy at lar
Qishda Markaziy Osiyo antisiklonining ta’siri katta bo‘ladi, natijada, 
havoning harorati juda past bo‘lib, qor qoplami ancha qalin, qahraton 
qish uzoq davom etadi
Yozda Qozog‘iston hududida mo‘tadil havo massasi uzoq vaqt turadi, 
siklon faoliyati kuchayadi, ob-havo tez-tez o‘zgarib, yog‘inlar yog‘ib 
turadi
Qozog‘iston iqlimi mo‘tadil iqlim mintaqasiga kiritiladi. Òuron iqlimi 
subtropik iqlim xususiyatlariga ega      Т uron iqlimida yillik yog‘inlarning  35–40 
foizi qish va bahor oylariga, atigi 2–5 foizi 
yoz oylariga  to‘g‘ri keladi. 
Qozog‘iston iqlimida esa qishki va yozgi 
yog‘inlar miqdori deyarli teng bo‘ladi.
Т uron iqlimiga xos bo‘lgan qishda «iliq» 
kunlarning ko‘p bo‘lishi Qozog‘iston iqlimi 
uchun mutlaqo xos emas  Topshiriqlar 

1. Mavzuni o`qish

2. Yozuvsiz xariatdan Iqlim 
xaritasini bo`yab kelish

3. 16-rasmni chizib kelish

O‘RTA OSIYODAGI IQLIMIY TAFOVUTLAR

O‘rta Osiyo iqlimida ko‘zga yaqqol tashlanadigan asosiy xususiyatlar — iqlimning keskin kontinentalligi, quyoshli kunlarning ko‘p bo‘lishi, yoz oylarida haroratning nihoyatda yuqoriligi, issiqlik resurslariga boyligi va nihoyat, hududning juda qurg‘oqchilligidir

O‘rta Osiyo hududi 2 ta iqlimiy kichik o‘lkaga ajratiladi: 1) Qozog‘iston iqlimi; 2) Т uron iqlimi.

Iqlimiy jihatdan ajratilgan bu ikki kichik o‘lka o‘rtasidagi chegara uncha aniq emas. O‘rta Osiyoning g‘arbiy qismidagi Qorabo‘ g‘ozgo‘ldan Ustyurtning janubi, Qoraqum, Qizilqum cho‘llarining shimoliy qismi bo‘ylab chiziq o‘tkazsak, Janubiy Qozog‘istondagi Qoratov tizmasining shimoliy chekkasiga yetamiz. Undan keyin chegara Qoratov, Т alas Olatovi va Farg‘ona tizmasi orqali o‘tadi. Ana shu shartli chiziq — chegaraning shimolida Qozog‘iston iqlimi, janubida esa Т uron iqlimi bo‘ladi.