logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. O’RTA ZARAFSHON VODIYSI REKREATSIYA RESURSLARI VA ULARNINIG KARTALASHTIRISH MASALALARI

O’RTA ZARAFSHON VODIYSI REKREATSIYA RESURSLARI VA ULARNINIG KARTALASHTIRISH MASALALARI

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

19119.591796875 KB
Ko'chirib olish
MAVZU: O’RTA ZARAFSHON VODIYSI REKREATSIYA RESURSLARI VA ULARNINIG KARTALASHTIRISH MASALALARI MUND А RIJ А KIRISH I-BOB. REKREATSIYA VA TURIZMNING NAZARIY ASOSLARI 1.1- Rekreatsiya geografiyasining nazariyasi 1.2.Rekreatsiya geografiyasi rivojlanishini tadqiq qilishning uslubiy jihatlari 1.3.Tabiiy davolash resurslarini tasnif qilish tamoillari 1.4. Rekreatsion faoliyatning huquqiy-me’yoriy asoslari I-bob uchun xulosa 2-BOB. O’RTA O’RTA ZARAFSHONNING GEOGRAFIK TAVSIFI 2.1. Geografik o‘rni va chegaralari 2.2. Geologik tuzilishi va taraqqiyot tarixi 2.3. Relefi va relef tiplarining shakllanishi 2.4. Iqlim xususiyatlari II-bob uchun xulosa III-BOB. O‘RTA ZARAFSHON VODIYSI REKREATSIYA OB’EKTLARIDAN FOYDALANISHNI HOZIRGI HOLATI VA ISTIQBOLLARI 3.1. O‘rta Zarafshon vodiysi rekratsiya resuslaridan foydalanishning hozirgi holati 3.2. O‘rta Zarafshon vodiysining rekreatsion imkoniyatlaridan samarali foydalanish masalalari 3.3. O‘rta Zarafshon vodiysi rekratsiya resurslarini rivojlantirish istiqbollari 3.4. O‘rta Zarafshon vodiysining rekreatsiya kartalarini tuzish III- bob uchun xulosa XULOSA FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI Mavzuning o‘rganilganlik darajasi. Rekratsiya sohasining nazariy masalalari, uning barqaror rivojlanishi, samaradorligini oshirish yo‘nalishlari, uning geografik jihatlarini xorijlik va respublikamiz olimlari tomonidan o‘rganilgan. Xorijiy olimlardan E.V.Galishiva, B.D.Akimov, K.N.Dolliriy, M.B.Birjakov, V.V.Xrabovchenko, mamlakatimizda Geograflardan A.S.Soliyev, A.N.Nigmatov, M.R.Usmonov, N.T.Shamuratova, Sh.T.Yakubjonova, B.X.Kamolov kabilar ilmiy-tadqiqot olib borganlar. KIRISH Magistrlik dissertatsiyasi mavzusining asoslanishi va uning dolzarbligi. Jahon turistik tashkilotining (JTT) 2017 yil hisobotida turizmni barqaror rivojlantirishning 10 ta dasturi bayon etilgan bo‘lib, unda « rekreatsiya ni rivojlantirish uchun iqlim o‘zgarishi, chiqindilarni nazorat qilish, yerlardan barqaror foydalanish, bioxilma-xillikni va alohida muhofaza etiladigan hududlarni saqlash masalalariga alohida e tibor berish” ʼ lozimligi ta kidlangan. Shu bois ekoturizmni ʼ rivojlantirishda ekotizimlarning barqarorligini saqlash, bioxilma-xillikni va tabiat yodgorliklarini asrashni ilmiy asosda tashkil etish, ekoturizmni barqaror rivojlantirish strategiyalarini ishlab chiqishni taqozo etadi[ https://www.unwto.org/ru] . O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasida: «Bizda turizm ko‘pincha qadimiy shaharlarimiz, tarixiy-madaniy yodgorliklar doirasida cheklanib qolmoqda. Vaholanki, mamlakatimizning betakror tabiati, milliy qo‘riqxonalar, tog‘li hududlarda turizmni rivojlantirish uchun katta salohiyat mavjud. Ayniqsa, tibbiyot turizmi, ziyorat turizmi va ekoturizmni rivojlantirish nafaqat iqtisodiyot, balki ijtimoiy sohalar rivojiga ham katta turtki beradi. Vazirlar Mahkamasi bir oy muddatda 2019-2025 yillarda Turizmni rivojlantirish milliy konseptsiyasini ishlab chiqishi va ijrosini ta’minlashi zarur. Shu asosda 2025 yilda yurtimizga tashrif buyuradigan xorijiy sayyohlar sonini 7 million nafarga, turizm eksportidan keladigan yillik daromadni esa 2 milliard dollarga yetkazish lozim», deb sohadagi yo‘nalish va marrani ko‘rsatibberdi. [O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasini o‘rga nish va keng jamoatchilik o‘rtasida targ‘ib etishga bag‘ishlangan ilmiy-ommabop qo‘llanma. 2019y. 314 b]. Ishning maqsadi va vazifalari. Magistrlik dissertatsiya ishining maqsadi –O‘rta Zarafshon vodiysi rekreatsiya zonasining turistik salohiyatidan unumli foydalanishning yo‘nalishlarini asoslash va istiqbolda rivojlantirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat. Vazifasi- O‘rta Zarafshon vodiysi rekreatsiya ob’ektlari va ulardan foydalanish imkoniyatlarini o‘rganish, ekoturistik marshrutlarni tashkil etish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat. Mazkur magistrlik dissertatsiyasining tadqiqot obyekti - O‘rta zarafshon vodiysi rekreatsiya obyektlari Mazkur magistrlik dissertatsiyasining tadqiqot Predmeti Ularning tabiiy geografik jihatlari va rekreatsiya imkoniyatlari. Ishning ilmiy yangiligi. O rta zarafshon vodiysi rekreatsiya imkoniyatlari (tabiat yodgorliklari, noyob landshaftlar) aniqlandi ʼ va istiqbolda rekreatsiyani rivojlantirish uchun « O rta zarafshon vodiysiining rekreatsion-turistik karta sxemasi ʼ » 1:100 000 masshtabda karta-sxema yaratildi. Tadqiqotning asosiy masalalari va farazlari O‘rta Zarafshon vodiysi rekreatsiya tabiati, landshaftlari va tabiat yodgorliklari, aholisining tarixi va madaniyati o‘ziga xos bo‘lib, bu turistik, xususan ekoturistik obyektlarning tarqalishida ham aks etgan. Rekreatsiya obyektlarning tarqalishi va joylashishini tadqiq etish ulardan turizm sohasini rivojlantirishda oqilona foydalanish va muhofaza qilish tadbirlarini to‘g‘ri tashkil etishga asos bo‘ladi. Tadqiqot ishi natijalarining nazariy va amaliy ahamiyati Tadqiqot natijalarining nazariy ahamiyati O‘rta zarafshon vodiysi rekreatsiya tabiiy geografik obyektlari aniqlangani hamda rekreatsiya maqsadda foydalanishning tabiiy geografik asoslari ochib berilgani bilan belgilanadi. Tadqiqot ishining amaliy ahamiyati O‘rta zarafshon vodiysi rekreatsiya obyektlarini o‘rganish, rekrantlarni ushbu obyektlarga jalb etish, yangi turistik marshrutlarni ishlab chiqilganligi bilan izohlanadi. I-BOB. REKREATSIYA VA TURIZMNING NAZARIY ASOSLARI 1.1- Rekreatsiya geografiyasining nazariyasi 1.2.Rekreatsiya geografiyasi rivojlanishini tadqiq qilishning uslubiy jihatlari 1.3.Tabiiy davolash resurslarini tasnif qilish tamoillari 1.4. Rekreatsion faoliyatning huquqiy-me’yoriy asoslari I-bob uchun xulosa 1.1- Rekreatsiya geografiyasining nazariyasi Rekreatsiya – rekreatsiya – fran. – dam olish, hordiq chiqarish; polyak. rekreacja – dam olish; lotin. recreation – kuch quvvatni tiklash, dam olish; bo‘lib N.F.Reymers (1994), bularga qo‘shimcha tarzda insonning salomatligi va mehnat qobiliyatini tiklashi o‘zining yashash joyida emas, balki tashkil etilgan yoki tashkil etilmagan sayyohlik safarlarida yoki mehnat ta’tili vaqtini maxsus dam olish maskanlari (sanatoriya, dam olish uylari va boshqalar)da o‘tkazishini qayd etadi. Boshqa manbalarda (Geografiya segodnya. Sbornik. M.: Znaniye, 1984, s. 128) rekreatsiya – dam olish, bo‘sh vaqtdan foydalanishning har qanaqa shakllari ekanligi ta’kidlanadi (124-b.). 1.2.Rekreatsiya geografiyasi rivojlanishini tadqiq qilishning uslubiy jihatlari Rekreatsiya kuch va faoliyatni tiklash doirasidagi mehnat faoliyatdan bo‘sh davrdagi muddat birligi sifatida tavsiflanadi va salomatlikni tiklashning samarali yo‘nalishi hisoblanadi. Rekreatsion geografiya maxsus fan hisoblanib, uning rivojlanishi jamiyatning muhim sohalari (madaniyat, ta’lim, sog‘liqni saqlash va boshqalar) bilan chambarchas bog‘liq. Hududiy rekreatsion tizimlar, ularning shakllanishi, rivojlanishi va tarqalishi rekreatsiya geografiyasining o‘rganish ob’ekti bo‘lib hisoblanadi. 1.3-§. Tabiiy davolash resurslarini tasnif qilish tamoillari. Davolash tabiiy resurslari, tashqi muhit, ajoyib tabiiy manzara, mevali va manzarali o’simliklarga boyligi, suv bo’ylaridagi davolash omillari davolanishda katta yordam beradi. Davolash resurslarini ishlab chiqish asosiy biologik aktiv komponentlarga ajratishni, ularni miqdoriy baholashni, meyorini aniqlashni va yana alohida genetik vaqtini o`rganilishi va hokazolar uning tarkibiga kiradi. Biz ham shu asosda keng tarqalgan, zamonaviy rekreatsion va kurort amaliyotida o`rganilgan tasniflarni ko’rib chiqdik. 1.1-rasm. Jaxondagi ekoturistik obyektlar. 1.2-rasm. Nuyyork shaxrini yuqoridan ko’rinishi. ZOMIN DAM OLISH MASKANI  https://www.Zomin tog -o rmon davlat qo riqxonasi.comʻ ʻ ʻ 1.4. Rekreatsion faoliyatning huquqiy me’yoriy asoslari Davlatning turizm sohasidagi siyosati O‘zbekiston Respubikasining barcha hududida amalga oshirilib, alohida subyektlar darajasida, mavjud turizm salohiyati bilan mintaqa iqtisodiyoti o‘rtasidagi ziddiyatlarni bartaraf etish maqsadida amalga oshiriladi. Mamlakatimizda turizm sohasiga oid ishlab chiqilgan ilk xuquqiy me’yoriy hujjat - bu, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1992 yil 27-iyuldagi “O‘zbekturizm” MKni tashkil etish to‘g‘risida”gi Farmoni va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1992 yil 20 oktyabrdagi “O‘zbekturizm” MK faoliyatini tashkil etish masalalari haqida”gi Qarori hisoblanadi. 1-bob bo‘yicha xulosa: 1. Adabiyotlar tahlili shuni ko‘rsatmoqdaki rekreatsion faoliyat va turizmni rivojlantirishning eng maqbul yo‘li, avvalam bor, hududlarning tabiiy resurs salohiyatini, imkoniyatlarni o‘rganish, ulardan foydalanishning ilmiy asoslarini ishlab chiqish va rivojlantirish istiqbolini belgilab olish kerak. 2. Rekreatsiya va turizmni tashkil etish va rivojlantirishni hududlarning tabiiy sharoiti, atrof-muhit holati, demografik vaziyati, ta’limi va milliy mintaliteti hamda iqtisodiyot darajasini aniqlash, ularni sifatiy va miqdoriy ko‘rsatkichlar asosida baholashni talab etishi aniqlandi. 3. Vodiyda sayyohlikni rivojlantirish borasidagi turizmning bir qancha yo‘nalishlari, jumladan, ekoturizm, tog‘ chang‘i turizmi, sport turizmi, etnik turizmi, ov turizmi, gastronomik turizmi kabilar tadqiqot ob’ektlari bilan bog‘langan holda misollar bilan keng yoritilgan. Qolaversa, . O‘rta zarafshon vodiysining tabiiy geografik xususiyatiga qarab tabiat yodgorliklari, jumladan, geologik-geomorfologik, paleobotanik, paleontologik, astronomik va landshaft yodgorliklariga ajratilgan va ularning mazmun mohiyati ochib berilib tahlil qilingan. 2-BOB. O’RTA O’RTA ZARAFSHONNING GEOGRAFIK TAVSIFI 2.1. Geografik o‘rni va chegaralari 2.2. Geologik tuzilishi va taraqqiyot tarixi 2.3. Relefi va relef tiplarining shakllanishi 2.4. Iqlim xususiyatlari II-bob uchun xulosa 2.1. Geografik o‘rni va chegaralari Zarafshon daryosi Turkiston, Zarafshon va Oloy tog‘ tizmalarining qo‘shilishgan tog‘ tugunidan boshlanadi. Bu joy “Mastchoh tog‘ tuguni” deb nomlanadi (Baratov, Mamatqulov, Rafiqov, 2002). Zarafshon daryosi shu tog‘ tugunidagi 2775 m balandlikdan Zarafshon muzligidan boshlana. Daryo boshlanishida, Mastchohdaryo nomi bilan ataladi. Mastchohdaryoga Fandaryo kelib qo‘shilgach, daryo Zarafshon nomini oladi (Shuls, Mashrapov, 1969). O‘rta Zarafshon vodiysi kenglik bo‘ylab 160 km masofaga cho‘zilgan, o‘rtacha kengligi 70 km ni tashkil etadi. Umumiy maydoni 13600 km2 ga teng. Botiqning eng keng joyi Samarqand atroflariga to‘g‘ri keladi. Vodiy g‘arbga tomon torayib boradi. 2.1-rasm. Zarafshonning tog‘li qismining orografik sxemasi 2.2-rasm. Zarafshon daryosi vodiysining o‘rta va quyi qismi 2.2. Geologik tuzilishi va taraqqiyot tarixi Zarafshon daryosi havzasining vodiysini o‘rab turgan tog‘lardagi eng qadimgi tub jinslar ordovik, quyi silur davrlariga xos bo‘lib, ular Janubiy Nurota tizmasiga kiruvchi Oqtog‘ antiklinalida, Chaqilkalon va Zirabuloq tog‘larining janubiy yonbag‘irlarida Oltiovul, Devonsoy va Tim qishloqlari yaqinida yer yuzasiga chiqib yotadi. Bular alevrolitlardan, ohaqtosh aralash qumtoshlardan, kvarsli porfirlardan tarkib topgan. 2.3.rasm. Taxtaqoracha dovoni. 2.3. Relefi va relef tiplarining shakllanishi O’rta Zarafshon yirik tektonik botiq bo‘lib, uning asosi gersin burmalanishida hosil bo‘lgan. Bu vodiyni o‘rab turgan tog‘lar yirik megaantiklinal (Pomir-Oloy) strukturalarining davomi hisoblanib, yirik tektonik yoriqlar va sineklinallar bilan ajralib turadi. Ana shu alohida antiklanal tektonik strukturalar O’rta Zarafshonning janubida Chaqilkalon, Qoratepa, Zirabuloq, Ziyoviddin tog‘lari, shimolida Chumqortog‘, G‘o‘bdintog‘, Qorachatog‘, Oqtog‘, Qoratog‘ tizmalari ko‘rinishida namoyon bo‘ladi. Har ikkala tomondagi tog‘larning o‘rtacha balandligi 1400-1700 m ni tashkil qilib, Qizilqum cho‘li tomon pasayib, tepaliklarga aylanib boradi. Eng baland cho‘qqilar Chumqortog‘da 2621 m, Oqtog‘ tizmasida 2004 m ni tashkil etadi. 2.4. Iqlim xususiyatlari B.P.Alisovning (1950) iqlim klassifikatsiyasi bo‘yicha O’rta Zarafshon Osiyoning kontinental subtropik iqlimiga kiradi. Bu iqlimning asosiy xususiyatlari yorug‘lik va issiqlikning kattaligi, yog‘in miqdorining kamligi, sutka hamda fasllar davomida haroratning keskin farq qilib turishidir (Bobushkin, 1961). Hududdagi bunday iqlim xususiyatlari uning geografik o‘rni bilan bog‘liq. G‘arb tomonda Qizilqum cho‘lining, shimol, janub va sharq tomonda Zarafshon hamda Turkiston tizmalarining o‘rab turishi iqlim elementlarida o‘ziga xoslikni keltirib chiqaradi. II-bob uchun xulosa Rekreatsiya o‘zining rivojlanishi uchun ma’lum tabiiy geografik sharoitni talab qiladi. Uni hududning tabiiy omillari – relefi, iqlimi, suvlari, tuproq va o‘simlik qoplami, hayvonot dunyosi hamda landshaftlari hosil qiladi, ular uyg‘unlikda tahlil qilinishi lozim. . O‘rta zarafshon vodiysi respublika hududuning markaziy qismida, Zarafshon daryosining o‘rta oqimi havzasida joylashgan. Vodiy yer yuzasi asosan paleogen, neogen va antropogen davr cho‘kindi jinslaridan tarkib topgan. Bu jinslarning ustki qismini Zarafshon daryosi va uning irmoqlari olib kelgan allyuvial yotqiziqlar qoplab olgan. Viloyatning relefi asosan yassi tekislik bo‘lib, sharqdan g‘arbga tomon pasayib boradi. III-BOB. O‘RTA ZARAFSHON VODIYSI REKREATSIYA OB’EKTLARIDAN FOYDALANISHNI HOZIRGI HOLATI VA ISTIQBOLLARI  3.1. O‘rta Zarafshon vodiysi rekratsiya resuslaridan foydalanishning hozirgi holati  3.2. O‘rta Zarafshon vodiysining rekreatsion imkoniyatlaridan samarali foydalanish masalalari  3.3. O‘rta Zarafshon vodiysi rekratsiya resurslarini rivojlantirish istiqbollari  3.4. O‘rta Zarafshon vodiysining rekreatsiya kartalarini tuzish  III- bob uchun xulosa 3.1. O‘rta Zarafshon vodiysi rekratsiya resuslaridan foydalanishning hozirgi holati O‘rta Zarafshon vodiysi rekratsiya resuslaridan foydalanishni tashkil etish va rivojlantirishda ko‘plab tabiiy omillar muhim o‘rin tutadi. Shu nuqtai nazardan xalqaro turizmni rivojlantirish uchun zamonaviy aeroport, yo‘llar, savdo shaxobchalari, madaniy dam olish uylari, shahar yodgorliklarining yaxshi saqlanganligi ahamiyatlidir. Bundan tashqari, rekratsiya-turizmi bilan bog‘liq iqtisodiyotning qishloq xo‘jaligi hamda sanoat tarmoqlari, xususan oziq-ovqat, va boshqalar ham bu sohani rivojlantirishga o‘z ta’sirini ko‘rsatadi (Komilova, 2001). Hozirgi kunda zamonaviy rekratsiya-turizmi xalqaro aloqa tizimi (internet), turli xizmatlarning yaratilishini taqozo etadi. Ayni paytda sayyoh uchun nafaqat tabiiy, diniy, va boshqa turizm turlariham zarurdir. Shundan kelib chiqqan holda rekratsiya-turizmini tashkil etish va rivojlantirishga qator omillar ta’sirini aniqlash mumkin. Bu borada xususan yirik, ya’ni tabiiy omillar yetakchi ahamiyat kasb etadi. 3.1-rasm. Samarqand viloyati Payariq tumani Obolov qishlo‘ida Sho‘rko‘l . 3.2 rasm. Sho’rko’l suv havsazi dam oluvchi maskani 3 . 3 - rasm . Zarafshon milliy tabiat bog’i [Manba. www.Samarqand. travel.uz]. 3.2. O‘rta Zarafshon vodiysining rekreatsion imkoniyatlaridan samarali foydalanish masalalari Har qanday davlat o‘zining tabiiy va tarixiy boyligi bilan qudratli hisoblanadi. Har bir xalq davlatining yer osti va usti boyliklari, ulkan tog‘lari va o‘rmonlari, daryo va ko‘llari, yirik shaharlar va go‘zal inshootlari bilan o‘z kuch-qudratini namoyon etishga harakat qiladi. O‘rta Zarafshon vodiysi respublikada, ya’ni noyob tabiat ob’ektlari va madaniy-tarixiy yodgorliklar merosiga boy bo‘lgan, rekreatsiya-turizmni rivojlantirish jihatdan eng jozibador hisoblangan hududda joylashgan. Vodiy O‘zbekiston respublikasining sayyohlik rivojlangan asosiy (tarkibiy) qismi hisoblanadi va yuqori darajadagi jozibador, rivojlangan landshaftlari ham vodiyga tegishlidir. Tabiiy- tarixiy-madaniy imkoniyatlariga ko‘ra rekreatsiya va turizm sohasida katta salohiyatga ega. 3.3. O‘rta Zarafshon vodiysi rekratsiya resurslarini rivojlantirish istiqbollari O‘rta Zarafshon vodiysidagi eng yirik shaharlardan bo‘lmish Samarqand shahri O‘zbekistonda ikkinchi yirik shahar hisoblanadi. Shahar asrlar davomida Buyuk Ipak yo‘lining yirik savdo markazi sifatida tilga olingan. XIV va XV asrlar davomida bu shahar temuriylar saltanatining poytaxti vazifasini o‘tagan va o‘sha davrlarda yirik ilm-fan, madaniyat markaziga aylangan. Hozirgi vaqtda esa O‘rta Zarafshon vodiysi o‘zining tabiiy sharoiti, yer usti tuzilishi, relefi, janub va shimol hamda shimoli- sharq tomonlari tog‘liklardan iboratligi turistik-rekreatsiya imkoniyatlarini rivojlantirishda ahamiyati beqiyosdir. Bu borada turizm va rekreatsiya resurslari talablariga javob beradigan zamonaviy maishiy xizmat ko‘rsatish sohalarini shakllantirish, yangi ish o‘rinlarini tashkil qilish, mehmonxona va dam olish uylari, sanatoriya, savdo, restoran va boshqa ob’ektlarni qurishda muhim ahamiyat kasb etadi. Bunday ob’ektlarni barpo etishda hududning tabiiy va rekreatsiya resurslari baholanadi (Badalov, 2021 ). . 3.4. O‘rta Zarafshon vodiysining rekreatsiya kartalarini tuzish Rekreatsiya-turistik kartalarini yaratishda landshaft kartasi asos bo‘lib unga rekreatsiya tizimlarini mos holda o‘z holiga joylashtirish asosida amalga oshiriladi. Shuningdek, kartada umumgeografik asos, ya’ni gidrografiya tarmoqlar, ma’muriy chegaralar, aholi yashash punktlari, temir va avtomobil yo‘llar va boshqa infrastruktura kommunikatsiyalari tushiriladi. Kartada qo‘shimcha tarzda tabiatning diqqatga sazovor joylari (g‘orlar, qoyalar, daralar, cho‘qqilar, dovonlar, buloqlar, sharsharalar, tabiatning noyob obidalari), gidrografiya tizimlar (daryo, ko‘l, suv omborlari, sun’iy kanallar), madaniy tarixiy yodgorliklar, yirik xalq xo‘jalik korxonalari, geografik, biologik qo‘riqxonalar; rekreatsiya muassasalari (sanatoriylar, kurortlar, dam olish uylari, sayyohlik tashkilotlari va bazalari motellar, kempinglar); hududining xo‘jalik jihatidan o‘zlashtirilganlik turlari (urbanizatsiyalashgan joylar, shaharlarning yashil mintaqalari, qishloq xo‘jalik yerlari, qo‘riqxonalar, zakazniklar); dam olish turlarining mintaqalari sanatoriy- kurort, shahar tashqarisidagi ommaviy dam olish, sayohatlar uyushtirish mumkin bo‘lgan, sport sayohatlari, alpnizim va boshqalar) tushurilishi kerak. Ushbu yuqorida ko‘rsatilgan geografik asoslar va rekreatsiya tizimiga kiruvchi ob’ektlar ma’lum tartib va mazmundagi shartli belgilar bilan ko‘rsatilishi maqsadga muvofiq. E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

MAVZU: O’RTA ZARAFSHON VODIYSI REKREATSIYA RESURSLARI VA ULARNINIG KARTALASHTIRISH MASALALARI

MUND А RIJ А KIRISH I-BOB. REKREATSIYA VA TURIZMNING NAZARIY ASOSLARI 1.1- Rekreatsiya geografiyasining nazariyasi 1.2.Rekreatsiya geografiyasi rivojlanishini tadqiq qilishning uslubiy jihatlari 1.3.Tabiiy davolash resurslarini tasnif qilish tamoillari 1.4. Rekreatsion faoliyatning huquqiy-me’yoriy asoslari I-bob uchun xulosa 2-BOB. O’RTA O’RTA ZARAFSHONNING GEOGRAFIK TAVSIFI 2.1. Geografik o‘rni va chegaralari 2.2. Geologik tuzilishi va taraqqiyot tarixi 2.3. Relefi va relef tiplarining shakllanishi 2.4. Iqlim xususiyatlari II-bob uchun xulosa III-BOB. O‘RTA ZARAFSHON VODIYSI REKREATSIYA OB’EKTLARIDAN FOYDALANISHNI HOZIRGI HOLATI VA ISTIQBOLLARI 3.1. O‘rta Zarafshon vodiysi rekratsiya resuslaridan foydalanishning hozirgi holati 3.2. O‘rta Zarafshon vodiysining rekreatsion imkoniyatlaridan samarali foydalanish masalalari 3.3. O‘rta Zarafshon vodiysi rekratsiya resurslarini rivojlantirish istiqbollari 3.4. O‘rta Zarafshon vodiysining rekreatsiya kartalarini tuzish III- bob uchun xulosa XULOSA FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI

Mavzuning o‘rganilganlik darajasi. Rekratsiya sohasining nazariy masalalari, uning barqaror rivojlanishi, samaradorligini oshirish yo‘nalishlari, uning geografik jihatlarini xorijlik va respublikamiz olimlari tomonidan o‘rganilgan. Xorijiy olimlardan E.V.Galishiva, B.D.Akimov, K.N.Dolliriy, M.B.Birjakov, V.V.Xrabovchenko, mamlakatimizda Geograflardan A.S.Soliyev, A.N.Nigmatov, M.R.Usmonov, N.T.Shamuratova, Sh.T.Yakubjonova, B.X.Kamolov kabilar ilmiy-tadqiqot olib borganlar. KIRISH Magistrlik dissertatsiyasi mavzusining asoslanishi va uning dolzarbligi. Jahon turistik tashkilotining (JTT) 2017 yil hisobotida turizmni barqaror rivojlantirishning 10 ta dasturi bayon etilgan bo‘lib, unda « rekreatsiya ni rivojlantirish uchun iqlim o‘zgarishi, chiqindilarni nazorat qilish, yerlardan barqaror foydalanish, bioxilma-xillikni va alohida muhofaza etiladigan hududlarni saqlash masalalariga alohida e tibor berish” ʼ lozimligi ta kidlangan. Shu bois ekoturizmni ʼ rivojlantirishda ekotizimlarning barqarorligini saqlash, bioxilma-xillikni va tabiat yodgorliklarini asrashni ilmiy asosda tashkil etish, ekoturizmni barqaror rivojlantirish strategiyalarini ishlab chiqishni taqozo etadi[ https://www.unwto.org/ru] .

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasida: «Bizda turizm ko‘pincha qadimiy shaharlarimiz, tarixiy-madaniy yodgorliklar doirasida cheklanib qolmoqda. Vaholanki, mamlakatimizning betakror tabiati, milliy qo‘riqxonalar, tog‘li hududlarda turizmni rivojlantirish uchun katta salohiyat mavjud. Ayniqsa, tibbiyot turizmi, ziyorat turizmi va ekoturizmni rivojlantirish nafaqat iqtisodiyot, balki ijtimoiy sohalar rivojiga ham katta turtki beradi. Vazirlar Mahkamasi bir oy muddatda 2019-2025 yillarda Turizmni rivojlantirish milliy konseptsiyasini ishlab chiqishi va ijrosini ta’minlashi zarur. Shu asosda 2025 yilda yurtimizga tashrif buyuradigan xorijiy sayyohlar sonini 7 million nafarga, turizm eksportidan keladigan yillik daromadni esa 2 milliard dollarga yetkazish lozim», deb sohadagi yo‘nalish va marrani ko‘rsatibberdi. [O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasini o‘rga nish va keng jamoatchilik o‘rtasida targ‘ib etishga bag‘ishlangan ilmiy-ommabop qo‘llanma. 2019y. 314 b].

Ishning maqsadi va vazifalari. Magistrlik dissertatsiya ishining maqsadi –O‘rta Zarafshon vodiysi rekreatsiya zonasining turistik salohiyatidan unumli foydalanishning yo‘nalishlarini asoslash va istiqbolda rivojlantirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat. Vazifasi- O‘rta Zarafshon vodiysi rekreatsiya ob’ektlari va ulardan foydalanish imkoniyatlarini o‘rganish, ekoturistik marshrutlarni tashkil etish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat. Mazkur magistrlik dissertatsiyasining tadqiqot obyekti - O‘rta zarafshon vodiysi rekreatsiya obyektlari Mazkur magistrlik dissertatsiyasining tadqiqot Predmeti Ularning tabiiy geografik jihatlari va rekreatsiya imkoniyatlari.

O'xshashlar

O‘zbekistonda rekreatsiya va turizm
O’RTA OSIYO VA O‘ZBEKISTONNING TABIIY GEOGRAFIK RAYONLASHTIRILISHI MASALALARI
Dunyoning tabiiy resurslari
“Silikon vodiysi…” matni ustida ishlash
Osiyo mamlakatlari tabiiy resurslari va aholisi