logo

Oliy majlis tamonidan chiqarilgan tabiatni muhofaza qilishga doir qonunlarni o‘rganish

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1121.76171875 KB
MAVZU:OLIY MAJLIS TAMONIDAN CHIQARILGAN TABIATNI 
MUHOFAZA QILISHGA DOIR QONUNLARNI O‘RGANISH Us hbu Qonun tabiiy  muhit s haroitlarini s aqlas hning,  tabiiy  res urs lardan oqi lona 
f oy dalani s hning huquqiy ,  iqtis odiy  v a tas hk iliy  as os larini belgilab beradi.  Qonunning 
maqs adi ins on v a tabiat o‘ r tas idagi munos abatlar uy g‘ un muv ozanatda riv ojlanis hini,  
ek ol ogiy a tiz imlari ,  tabiat k omplek s lari v a ay ri m oby ek tlar muhof aza qilinis hini 
ta’ minlas hdan,  f uqarolarning qul ay  atrof  muhitga ega bo‘ lis h huquqini k af ol atlas hdan 
iboratdir.
1-modda. O‘zbek i st on Respubl ik asi ning t abiat ni muhofaza qilishga doir qonunl ari
O‘ zbek is ton Res publik as ida tabi atni muhof aza qilis h v a tabiiy  res urs lardan oqi lona 
f oy dalani s h s ohas idagi munos abatlar us hbu Qonun bilan,  s huningdek  O‘ zbek is ton 
Res publik as ining er,  s uv ,  o‘ rmon,  y er os ti boy lik l ari to‘ g‘ ris idagi,  atmos f era hav os ini,  
o‘ s imlik  v a hay v onot duny os ini muhof aza qilis h hamda ulardan f oy dalanis h 
to‘ g‘ ris idagi qonunlari bilan,  bos hqa qonun hujjatlari bi lan tar tibga s olinadi 2-modda. Tabi at ni muhofaza qilish oby ek t l ari  v a muhofaza et il adigan t abiiy  hududl ar
Tabiatni muhofaza qilish obyektlari (er, yer osti boyliklari, suv, o‘simlik va hayvonot 
dunyosi, atmosfera havosi) ifloslanishdan, buzilishdan, zararlanishdan, oriqlab 
ketishdan, vayron bo‘lishdan, yo‘q bo‘lib ketishdan, nooqilona foydalanishdan muhofaza 
etilishi lozim.
Muhofaza etiladigan tabiiy hududlar jumlasiga davlat qo‘ riqxonalari, majmua 
(landshaft) buyurtma qo‘ riqxonalari, tabiat bog‘lari, davlat tabiat yodgorliklari, ayrim 
tabiiy obyektlar hamda majmualarni saqlab qolish, takror ko‘ pay tirish va tiklash uchun 
mo‘ljallangan hududlar, muhofaza etiladigan landshaftlar, ayrim tabiiy resurslarni 
boshqarish uchun mo‘ljallangan hududlar, davlat biosfera rezervatlari, davlatlararo 
muhofaza etiladigan tabiiy hududlar kiradi.  3-modda. Tabiat ni muhofaza qilishdan maqsad
Tabiatni muhofaza qilishdan maqsad:
inson salomatligi uchun, ekologik muvozanatni saqlash 
uchun, respublikani samarali va barqaror ijtimoiy-iqtisodiy 
rivojlantirish manfaatlari yo‘lida tabiatdan oqilona va uni 
ishdan chiqarmaydigan qilib foydalanish uchun qulay shart-
sharoitlar yaratish;
jonli tabiatning turlari va genetik fondi boyligini saqlab 
qolish;
ekologiya tizimlari, landshaftlar va noyob tabiat obyektlari 
xilma-xilligini saqlab qolish;
ekologiya xavfsizligini ta’minlash;
tabiat obyektlari bilan bog‘liq madaniy merosni asrab 
qolishdir.  4-modda. Tabi at ni  muhofaza qi lish maqsadl ariga erishish
Tabiatni muhofaza qilish maqsadlariga erishish uchun davlat hokimiyati mahalliy 
idoralari, vazirliklar va idoralar, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, fermerlik va 
kooperativ xo‘jaliklar, shuningdek ayrim shaxslar xo‘jalik, boshqaruv hamda boshqa 
faoliyatni amalga oshirish jarayonida quyidagi qoidalarga amal qilishlari kerak:
insonning yashash muhiti bo‘lmish biosfera va ekologiya tizimlari barqarorligini saqlab 
qolish, odamlarning ekologik jihatdan xavfsizligi, inson va uning kelgusi avlodlari genetik 
fondi haqida g‘amxo‘ rlik qilish;
fuqarolarning hayot uchun qulay tabiiy muhitga ega bo‘lish huquqini ta’minlash, barcha 
turdagi ta’lim muassasalarida ekologiya o‘quvining majburiyligi;
jamiyatning ekologik, iqtisodiy va ijtimoiy manfaatlarini ilmiy asoslangan holda 
uyg‘unlashtirish;
tabiatdan maxsus foydalanganlik uchun haq to‘lash va umumiy asoslarda foydalanganlik 
uchun haq to‘lamaslik;
ekologiya ekspertizasi o‘tkazishning majburiyligi;
tabiatdan oqilona foydalanishni va tabiatni muhofaza qilishni rag‘batlantirish;
tabiiy resurslarni tiklash zarurligi, atrof tabiiy muhit va inson sihat-salomatligi uchun 
zararli, tiklab bo‘lmas oqibatlarga yo‘l qo‘ ymaslik;
tabiatni muhofaza qilish vazifalarini hal etishda oshkoralik;
tabiatni muhofaza qilish sohasida milliy, regional va xalqaro manfaatlarni 
uyg‘unlashtirish;
tabiatni muhofaza qilish qonunlari talablarini buzganlik uchun javobgar bo‘lish.  5-modda. Tabiiy resurslarga nisbatan mulkchilik
O‘zbekiston Respublikasining  Konstitutsiyasiga	  muvofiq er, yer osti boyliklari, suv, o‘simlik va 
hayvonot dunyosi hamda boshqa tabiiy resurslar umummilliy boylikdir, ulardan oqilona foydalanish 
zarur va ular davlat muhofazasidadir.
6-modda. Tabiatdan umumiy tarzda va maxsus yo‘sinda foydalanish
O‘zbekiston Respublikasida tabiatdan umumiy tarzda va maxsus yo‘sinda foydalaniladi.
Tabiatdan umumiy tarzda foydalanish fuqarolar tomonidan hayotiy zarur ehtiyojlarni qondirish uchun 
tekinga  tabiiy  resurslarni  ayrim  foydalanuvchilarga  biriktirmay  va  hech  qanday  ruxsatnomalar 
bermay turib amalga oshiriladi.
Tabiatdan  maxsus  yo‘sinda  foydalanish  tariqasida  korxonalar,  muassasalar,  tashkilotlar  va 
fuqarolarga  ishlab  chiqarish  va  o‘zga  xil  faoliyatni  amalga  oshirish  uchun  tabiiy  resurslar  haq  olib 
maxsus ruxsatnomalar asosida egalik qilishga, foydalanish yoki ijaraga beriladi  O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining tabiatni muhofaza qilish 
sohasidagi vakolatlari
Tabiatni muhofaza qilish sohasida:
tabiatni muhofaza qilishga doir yagona siyosat yuritish;
tabiat resurslaridan foydalanishni tartibga solish;
tabiiy resurslarga nisbatan tabiat kadastri yuritilishi tartibini belgilash va bunday kadastr 
yuritilishini ta’minlash, respublika ahamiyatiga molik tabiiy resurslarning zaxiralarini 
tasdiqlash;
ekologiya jihatidan tang vaziyatlar, tabiiy ofatlar va falokatlarning oldini olish yuzasidan 
chora-tadbirlar ishlab chiqish;
tabiiy ofatlar va yirik avariyalarning oqibatlarini tugatish chora-tadbirlarini amalga oshirish;
tabiiy resurslardan foydalanganlik, atrof tabiiy muhitni ifloslantirganlik,chiqindilar, zararli ta’sir 
etuvchi boshqa narsalar joylashtirib tashlaganlik uchun haq to‘lash tartibini, shuningdek 
tabiiy resurslardan foydalanish, chiqindilar joylashtirish limitlarini belgilash;
ekologiya maorifi va tarbiyasi tizimini yaratish hamda uning amal qilishini ta’minlash;
tabiatdan alohida tartibda foydalaniladigan hududlarning chegaralarini, tabiatni muhofaza 
qilish va xo‘jalik faoliyati rejimlarini tasdiqlash;
tabiatni muhofaza qilish va tabiatdan foydalanish sohasida davlatlararo munosabatlarni 
rivojlantirish;

MAVZU:OLIY MAJLIS TAMONIDAN CHIQARILGAN TABIATNI MUHOFAZA QILISHGA DOIR QONUNLARNI O‘RGANISH

Us hbu Qonun tabiiy muhit s haroitlarini s aqlas hning, tabiiy res urs lardan oqi lona f oy dalani s hning huquqiy , iqtis odiy v a tas hk iliy as os larini belgilab beradi. Qonunning maqs adi ins on v a tabiat o‘ r tas idagi munos abatlar uy g‘ un muv ozanatda riv ojlanis hini, ek ol ogiy a tiz imlari , tabiat k omplek s lari v a ay ri m oby ek tlar muhof aza qilinis hini ta’ minlas hdan, f uqarolarning qul ay atrof muhitga ega bo‘ lis h huquqini k af ol atlas hdan iboratdir. 1-modda. O‘zbek i st on Respubl ik asi ning t abiat ni muhofaza qilishga doir qonunl ari O‘ zbek is ton Res publik as ida tabi atni muhof aza qilis h v a tabiiy res urs lardan oqi lona f oy dalani s h s ohas idagi munos abatlar us hbu Qonun bilan, s huningdek O‘ zbek is ton Res publik as ining er, s uv , o‘ rmon, y er os ti boy lik l ari to‘ g‘ ris idagi, atmos f era hav os ini, o‘ s imlik v a hay v onot duny os ini muhof aza qilis h hamda ulardan f oy dalanis h to‘ g‘ ris idagi qonunlari bilan, bos hqa qonun hujjatlari bi lan tar tibga s olinadi

2-modda. Tabi at ni muhofaza qilish oby ek t l ari v a muhofaza et il adigan t abiiy hududl ar Tabiatni muhofaza qilish obyektlari (er, yer osti boyliklari, suv, o‘simlik va hayvonot dunyosi, atmosfera havosi) ifloslanishdan, buzilishdan, zararlanishdan, oriqlab ketishdan, vayron bo‘lishdan, yo‘q bo‘lib ketishdan, nooqilona foydalanishdan muhofaza etilishi lozim. Muhofaza etiladigan tabiiy hududlar jumlasiga davlat qo‘ riqxonalari, majmua (landshaft) buyurtma qo‘ riqxonalari, tabiat bog‘lari, davlat tabiat yodgorliklari, ayrim tabiiy obyektlar hamda majmualarni saqlab qolish, takror ko‘ pay tirish va tiklash uchun mo‘ljallangan hududlar, muhofaza etiladigan landshaftlar, ayrim tabiiy resurslarni boshqarish uchun mo‘ljallangan hududlar, davlat biosfera rezervatlari, davlatlararo muhofaza etiladigan tabiiy hududlar kiradi.

3-modda. Tabiat ni muhofaza qilishdan maqsad Tabiatni muhofaza qilishdan maqsad: inson salomatligi uchun, ekologik muvozanatni saqlash uchun, respublikani samarali va barqaror ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish manfaatlari yo‘lida tabiatdan oqilona va uni ishdan chiqarmaydigan qilib foydalanish uchun qulay shart- sharoitlar yaratish; jonli tabiatning turlari va genetik fondi boyligini saqlab qolish; ekologiya tizimlari, landshaftlar va noyob tabiat obyektlari xilma-xilligini saqlab qolish; ekologiya xavfsizligini ta’minlash; tabiat obyektlari bilan bog‘liq madaniy merosni asrab qolishdir.