Ovqat hazm qilish sistemasi

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1148.982421875 KB

Ko'chirib olish

•
OVQAT HAZM QILISH SISTEMASI OVQAT HAZM QILISH SISTEMASI — ODAM VA HAYVONLAR
ORGANIZMIDA OZIQMODDALARNING QAYTA ISHLANISHI VA HAZM BOʻLISHINI
TAʼMINLAYDIGAN ORGANLAR MAJMUI. KOʻPCHILIK BIR HUJAYRALILAR (MAS, AMYOBA)DA
OVQAT HAZM QILISH SISTEMASI FUNKSIYASINI OVQAT HAZM QILISH VAKUOLLARI BAJARADI.
BUNDAN TASHQARI, AYRIM BIR HUJAYRALILARDA OZIQ KIRADIGAN (OGʻIZ, HALQUM) VA OZIQ
QOLDIQLARI CHIQADIGAN MAXSUS TESHIKCHALAR HAM BOʻLADI. TUBAN KOʻP HUJAYRALILAR
(MAS, GʻOVAKTANLILAR, BOʻSHLIQICHLILAR, ICHAKSIZ TURBELLARIYALAR)DA OZIQ MAXSUS
HUJAYRALAR ICHIDA HAZM BOʻLADI. UMURTQASIZ HAYVONLAR OVQAT HAZM QILISH
SISTEMASI JUDA XILMA-XIL. ENG ODDIY TUZILGAN HAYVONLAR (BOʻSHLIQICHLILAR,
TAROQLILAR) OVQAT HAZM QILISH SISTEMASI OGʻIZ TESHIGI BILAN BOSHLANADIGAN VA SHU
TESHIK BILAN TAMOM BOʻLADIGAN GASTRAL BOʻSHLIQDAN IBORAT.

•
KOʻPCHILIK HAYVONLAR (NEMERTINALAR, TOʻGARAK CHUVALCHANGLAR, MOLLYUSKALAR, HALQALI
CHUVALCHANGLAR, BOʻGʻIMOYOQLILAR)RZ- OVQAT HAZM QILISH SISTEMASIQ.S. OLDINGI, OʻRTA VA ORQA
BOʻLIMLARDAN TASHKIL TOPGAN BOʻLIB, OGʻIZ VA ANAL. TESHIK OR-QALI TASHQI MUHIT BILAN
BOGʻLANGAN. ODAM VA UMURTQALI HAYVONLAR OVQAT HAZM QILISH SISTEMASIQ.S.NING TUZILISHI
OZIQLANISH XUSUSIYATI VA SHAROITIGA BOGʻLIQ. OVQAT HAZM QILISH SISTEMASIQ.S. NAYINING OL-DINGI
QISMI IXTISOSLASHIB, OGʻIZ BOʻSHLIGʻI, HALQUM VA QIZILOʻNGACHT HOSIL QILADI. OGʻIZ BOʻSHLIGʻIDA
JAGʻLAR, TISHLAR, SHILIMSHIQ VA SOʻLAK BEZLARI, TIL VA BOSHQA JOYLASHADI. OVQAT HAZM QILISH
SISTEMASIQ-S.NINGOʻRTA QIS-MI HISOBIDAN OSHQOZON, INGICHKA ICHAK, JIGAR, OSHQOZON OSTI BEZI
VUJUDGA KELADI. OVQAT HAZM QILISH NAYINING KE-YINGI QISMI YOʻGʻON ICHAK, TOʻGʻRI ICHAK VA ANAL
TESHIKDAN IBORAT. QIZILOʻNGACH, OSHQOZON, INGICHKA ICHAK VA YOʻGʻON ICHAK BIRGALIKDA OVQAT
HAZM QILISH NAYINI HOSIL QILADI; UNING DEVORI SHILIM-SHIQ, SEROZ VA MUSKUL QAVATLARIDAN
TASHKIL TOPGAN. EVOLYUSIYA JARAYONIDA HAYVONLAR TANASINING YIRIKLASHUVI TUFAYLI BILAN OVQAT
HAZM QILISH NAYI SHILIMSHIQ QAVATI YUZASI HAR XIL YOʻL BILAN (ICHAKNING UZAYIB SIRTMOQ HRSIL
QILISHI, BURMALAR PAYDO BOʻLISHI, SHILIMSHIQ QAVAT VORSINKALARINING RIVOJLANISHI, EPITELIYNING
ICHAK DEVORIGA YOKI ICHAK BOʻSHLIGʻIGA BOTIB KIRISHI OR-QALI) KENGAYIB BORGAN.

•
OVQAT HAZM QILISH - ODAM VA HAYVONLAR ORGANIZMIDA OVQATNING
MEXANIK VA KIMYOVIY QAYTA ISHLANISH JARAYONI, BUNDA OZIQ MODDALAR
SOʻRILIB HAZM BOʻLADI, PARCHALANISH MAHSULOTLARI VA HAZM BOʻLMAY
QOLGAN MODDALAR ESA ORGANIZMDAN CHIQARILADI. OVQAT HAZM QILISH
NATIJASIDA MURAKKAB KIMYOVIY MODDALAR ORGANIZM OSON OʻZLASHTIRA
OLADIGAN ODDIY MODDALARGA AYLANADI. OVQAT HAZM QILISHQ.NING
HUJAYRA ICHIDA VA HUJAYRADAN TASHQARIDA SODIR BOʻLADIGAN XILLARI BOR.
HUJAYRA ICHIDA OVQAT HAZM QILISHQ. (IM.MECHNIKOV KASHF ETGAN) BIR
HUJAYRALILAR, AYRIM TUBAN KOʻP HUJAYRALILAR (GʻOVAKTANLILAR), YUKSAK KOʻP
HUJAYRALILARNING AYRIM HUJAYRALARI (LEYKOTSITLAR, MONONUKLEAR
FAGOTSITLAR VA BOSHQALAR) UCHUN XOS. BU JARAYONDA HUJAYRA OZIQ
MODDALARNI FAOL YUTIB, SITOPLAZMA FERMENTLAR YORDAMIDA OVQAT HAZM
QILISHQ. VAKUOLALARI ICHIDA PARCHALAYDI.

•
HUJAYRA TASHQARISIDA OVQAT HAZM QILISHQ. ODAM VA KOʻPCHILIK HAYVONLAR UCHUN XOS BOʻLIB,
ASOSAN, OVQAT HAZM QILISHQ. SISTEMASI BOʻSHLIGʻIDA SODIR BOʻLADI (QARANG
OVQAT HAZM QILISH SISTEMASI ). HUJAYRA TASHQARISIDA OVQAT HAZM QILISHQ. MEMBRANADA, YAʼNI
ICHAK DEVORIDA VA ICHAK BOʻSHLIGʻIDA ROʻY BERADI, MEMBRANADA OVQAT HAZM QILISHQ. ODAMLAR,
BARCHA UMURTQALILAR VA KOʻPCHILIK UMURTQASIZLAR UCHUN XOS BOʻLIB, ICHAK VORSINKALARI HUJAY-
RALARI MEMBRANASIDA JOYLASHGAN FERMENTLAR YORDAMIDA AMALGA OSHIRILADI (QARANG
BIOLOGIK MEMBRANALAR ).
•
HUJAYRADAN TASHQARI (BOʻSHLIQLARDA), HUJAYRA ICHIDA VA HUJAYRA MEMBRANASIDA (HUJAYRA
TASHQARISI BILAN HUJAYRA ICHI OʻRTASIDAGI CHEGARADA) OVQAT HAZM QILISHQ. FARQ QILINADI.
AKSARIYAT XDYVONLARDA 2 XIL (HUJAYRA ICHIDA VA HUJAYRA TASHQARISIDA) OVQAT HAZM QILISHQ. BIR-
BIRINI TOʻLDIRADI. KOʻPCHILIK UMURTQALI HAYVONLAR VA ODAMDA OVQAT HAZM QILISHQ. OGʻIZ
BOʻSHLIGʻIDAN BOSHLANADI. BU YERDA OVQAT CHAYNALIB MAYDALA-NADI, SOʻLAK BILAN ARALASHTIRILADI
VA XOʻLLANIB, OZIQ LUQMASI HOSIL BOʻLADI. ASOSIY OVQAT HAZM QILISHQ. SUYUKDIKLAR (SOʻLAK, MEʼDA,
MEʼDA OSTI BEZI VA ICHAK SHIRASI, SAFRO) FERMENTLARI TAʼSIRIDA OVQAT KIMYOVIY ISHLANADI.

•
AYRIM HAYVONLARDA SOʻLAK TARKIBIDAGI FERMENTLAR (ODAMDA AMILAZA) TAʼSIRIDA OVQAT TARKIBIDAGI
UGLEVODLAR PARCHALANADI. OV-QAT YUTILIB, TOMOQ VA QIZILOʻNGACH ORQALI MEʼDAGA TUSHADI.
MEʼDADA OVQATNING MAYDALANISHI VA UGLEVODLARNING PARCHALANISHI DAVOM ETADI; PROTEOLI-TIK
FERMENTLAR TAʼSIRIDA OQSILLARNING PARCHALANISHI BOSHLANADI. AYRIM HAYVONLAR VA QUSHLARDA
OZIQ MEʼDA (OSH-QOZON)GA TUSHISHDAN OLDIN JIGʻILDONDA YIGʻILADI. YAXSHI EZILGAN VA QISMAN HAZM
BOʻLGAN OZIQ OSHQOZONDAN OZ-OZDAN IN-GICHKA ICHAKKA OʻTADI. INGICHKA ICHAKDAGI OVQAT HAZM
QILISHQ. JARAYONIDA OZIQ MODSALAR OSHQO-ZON OSTI BEZI VA ICHAK SHIRASI HAMDA OʻT SUYUKLIGI
ISHTIROKIDA HUJAYRADAN TASHQARIDA, YAʼNI VORSINKALAR MEMBRA-NASIDA PARCHALANIB, HAZM QILISH VA
SOʻRILISH TUGALLANADI. YOʻGʻON ICHAKDA INGICHKA ICHAK FERMENTLARI, YOʻGʻON ICHAKNING OʻZI VA
BAKTERIYALAR ISHLAB CHIQADADIGAN FERMENTLAR TAʼSIRIDA UGLEVODLAR BIJGʻIYDI, OQSILLAR CHIRIYDI;
SUV VA UNDA ERIGAN MODDALAR QONGA SHIMILIB, AXLAT MASSASI SHAKLLANADI. YOʻGʻON ICHAKDA
AXLATNING TOʻPLANISHI DEFEKA-SIYAGA OLIB KELADI.
•
OVQAT HAZM QILISHQ. NEYROGUMORAL REGULYASIYA ORQALI AMALGA OSHADI. OVQAT HAZM QILISHQ.GA
OVQAT YEYILA-DIGAN SHAROIT, OVQATNING KOʻRINISHI, MIQDORI, TARKIBI VA BOSHQA OMILLAR TAʼSIR
QILADI. OVQAT HAZM QILISHQ. FIZIOLOGIYASINI ISHLAB CHIQISHDA RUS OLIMI N.P.PAVLOV VA UNING
SHOGIRDLARI KATTA HISSA QOʻSHGAN. OʻRGIMCHAKLAR VA KAVSH QAYTARUVCHILARDA OVQAT HAZM QILISHQ.
OʻZIGA XOS XUSUSIYATGA EGA. [1]

•
OVQAT HAZM QILISH A’ZOLARIGA OG’IZ BO’SHLIG’I, HALQUM, QIZILO’NGACH, ME’DA, INGICHKA ICHAK ,
JIGAR,
O’T PUFAGI, ME’DA OSTI BEZI VA YO’G’ON ICHAK KIRADI. OVQAT OG’IZ BO’SHLIG’IDA MAYDALANIB
HALQUMGA
UZATILADI VA QIZILO’NGACHGA TUSHADI. QIZILO’NGACH DEVORIDA 3 TA FIZIOLOGIK TORLIK
BO’LIB,
UNDA DAG’AL OVQATLAR USHLANIB QOLADI (BO’YIN, KO’KRAK, DIAFRAGMA), OVQAT
QIZILO’NGACHDAN
ME’DAGA TUSHADI. ME’DA QORIN BO’SHLIG’IDA JOYLASHGAN. DEVORI 4 QAVATDAN
SHILLIQ,
SHILLIQ OSTI, MUSKUL VA TASHQI SEROZ QAVATDAN IBORAT. ME’DANING SHILLIQ PARDASIDA
HAZM
SHIRASINI ISHLAB CHIQARUVCHI BEZLAR JOYLASHGAN. ME’DA SHIRASI TARKIBIDA PEPSIN, HLORID
KISLOTA
VA SHILIMSHIQ BO’LADI. BIR KECHA KUNDUZDA 1,5 – 2 LITR MIQDORDA ME’DA SHIRASI ISHLAB
CHIQARILADI.
HAZM SHIRASINING KAMAYISHI YOKI KO’PAYISHI ORGANIZMNING RUHIY HOLATIGA
BOG’LIQ.
ASABIY ZO’RIQISHLAR SHIRA ISHLAB CHIQARILISHINI KAMAYTIRADI. OVQAT ME’DADA BIR
NECHA
SOAT DAVOMIDA SAQLANADI. MAYDALANGAN OVQAT BO’LAK – BO’LAK BO’LIB 12 BARMOQ
ICHAKKA
O’TKAZILADI. 12 BARMOQ CHAKKA ME’DA OSTI VA O’T PUFAGIDAN O’T SUYUQLIGI KELIB
TUSHADI.
ME’DA OSTI BEZI ISHLAB CHIQARGAN PANKREATIN MODDASI OVQATNI UGLEVODLI QISMGA,
O’T
SUYUQLIGI ESA YOG’LARNING PARCHALANISHIGA OLIB KELADI.

•
INGICHKA ICHAKDA VORSINKALAR (SO’RG’ICHLAR) JOYLASHGAN BO’LIB, PARCHALANGAN OVQAT
MAHSULOTLATLARINING
QONGA SO’RILISHINI TAMINLAYDI. QONGA SO’RILMAGAN QISMI YO’G’ON ICHAKKA
O’TADI
VA ICHAK TAYOQCHALARI YORDAMIDA YOG’ KLETCHATKALARGA PARCHALANIB SO’RILADI. QOLGAN
ORTIQCHA
MODDALAR NAJAS BO’LIB TASHQARIGA CHIQAIB KETADI. JIGAR OVQAT HAZM QILISH SISTEMASIDA
ZARARLI
MODDALANI ZARARSIZLANTIRISH VAZIFASINI BAJARADI. U O’T SUYUQLIGINI ISHLAB CHIQARIB, QONNI
FIL’TIRLAB
BERADI.
HAZM QILISH A’ZOLARI KASALLIKLARINING ASOSIY SIMPTOMLARI. OVQAT
HAZM QILISH A’ZOLARI KASALLIKLARI
BILAN
OG’RIGAN BEMORLARNING ASOSIY SHIKOYATLAR: QORIN SOHASIDA OG’RIQLAR, ISHTAHANING
BUZILISHI,
KEKIRISH, ZARDA QAYNASHI (JIG’ILDON QAYNASHI), KO’NGIL AYNISHI, QUSISH, QORIN DAM BO’LISHI,
ICHAKLAR
FUNKSIYASINING BUZILISHI.
OG’RIQ NING
INTENSIVLIGI, JOYLASHISHI VA UNING OVQAT QABUL QILISHI BILAN BOG’LIQLIGI BO’YICHA FARQ
QILISH
LOZIM. INTENSIV BO’LMAGAN, BIROQ DOIMIY OG’RIQ SURUNKALI GASTIRIT UCHUN XOS BO’LADI. MEDA
VA
O’N IKKI BARMOQ ICHAKNING YARA KASALLIGIDA OG’RIQ INTENSIVROQ U OVQAT, YEYISH BILAN OCHIQ –
RAVSHAN
BOG’LIQ. O’T – TOSH KASALLIGIDA OG’RIQ JUDA QATTIQ BO’LADI

•
GASTRIT VA YARA KASALLIGIDA OG’RIQ TO’SH OSTIDA, JIGAR VA O’T QOPCHASI KASALLIGIDA O’NG QOVURG’A
OSTIDA,
ICHAK KASALLIGIDA BUTUN QORIN BO’YLAB BIROQ, KO’PROQ UNING PASTKI QISMIDA JOYLASHADI.
•
ISHTAHA
BUZULISHI KO’P JIHATDAN MEDA SEKRETSIYASI VA KISLOTALILIGI DARAJASIGA BOG’LIQ. SEKRETSIYA
OSHGANDA
ISHTAHA HATTO OCHILIB KETADI (KISTALALIK OSHGAN GASTRIT AKSARIYAT ME’DA SUYUQLIGI
SEKRETSIYASI
OSHISHI VA KISLATALIK OSHISH BILAN O’TADIGAN ME’DA VA 12 BARMOQ ICHAKNING YARA
KASALLIGI).
SEKRETSIYA PASAYGANDA ISHTAHA PASAYGAN BO’LADI (SUBASIT, ANASIT, SHUNINGDEK AHILLIK
GASTRITLAR).
ISHTAHA BUZILISHIDA (XUSUSAN ME’DA RAKIDA) BEMOR AYRIM OZIQ – OVQAT MAHSULOTLARIDAN
YUZ
O’GIRADI (OVQATDAN KO’NGLI KETADI).
•
OG’IZDA
YOQIMSIZ TA’M ME’DA SHILLIQ PARDASI ZARARLANGANDA, OG’IZDA ACHCHIQ MAZA JIGAR VA O’T
QOPCHASI
KASALLANGANDA, METAL TA’MI ESA OVQATDAN ZAHARLANISHNING AYRIM TURLARIDA KUZATILADI.
•
KEKIRISH
– ME’DADAN OG’IZGA TO’SATDAN OVQAT MODDASI TUSHGANDA PAYDO BO’LIB, BUNDA O’ZIGA XOS
TOVUSH
CHIQADI. ODAMNING 12 SOAT VA BUNDAN KO’PROQ VAQT OLDIN YEYILGAN OVQATI BILAN KEKIRISHI
AYNIQSA
KATTA DIAGNOSTIK AHAMIYATGA EGA, BU ME’DANING EVAKUATOR FUNKSIYASI BUZILGANLIGIDAN
DALOLAT
BERADI. “OCH” KEKIRISH – HAVO BILAN KEKIRISH – ME’DA SUYUQLIGIDA XLORIT KISLOTA

•
ZARDA QAYNASH DEB, XANJARSIMON O’SIQ OSTIDA, TO’SH USTI YUQORI QISMIDA VA TO’SH ORQASIDA (BU
QIZILO’NGACHNING
PASTKI KESDIGIGA MOS KELADI) KUCHLI ACHISHISH SEZGISI PAYDO BO’LISHIGA AYTILADI. ZARDA
QAYNASHI
KO’P HOLLARDA ME’DADAN QIZILO’NGACHGA NORDON ME’DA SUYUQLIGI OTILISHIGA BOG’LIQ.
•
KO’NGIL AYNISHI - TO’SH
OSTI SOHASIDA YOQIMSIZ SEZGI PAYDO BO’LISHIDIR. AKSARIYAT KISLOTALILIK PASAYISHI
BILAN
O’TADIGAN ME’DA KASALLIKLARIDA BO’LADI. BAZAN KO’NGIL AYNISHIDAN KEYIN ODAM QAYT QILADI.
QUSISH (QAYT
QILISH) - HAZM A’ZOLARI KASALLIKLARINI DIAGNOSTIKA QILISHDA KATTA AHAMIYATGA EGA. QUSUQDA
OVQAT
ARALASHMASI BO’LISHI MEDANING EVAKUATOR ISHI ANCHAGINA BUZILGANIDAN DALOLAT BERISHI MUMKIN
(PILOROSTENOZ).
“KOFE” QUYQASI ARALASH QUSISH MEDADAN QON OQQANDA, ERTALABKI SOATLARDA SHILIMSHIQ
ARALASH
QUSISH – SURUNKALI QASTRIDDA O’T SUYUQLIGI ARALASH QUSISH – O’T YO’LLARI PATALOGIYASIDA
KUZATILADI.QORIN
DAM BO’LGANDA QORIN SHISHGANDAY BO’LIB, GAZ CHIQISHI KUCHAYADI. SABABI ICHAKLARDA
GAZ
HOSIL BO’LISHINING KUCHAYGANLIGIDIR, BUNDAY HOLAT OVQAT BILAN O’SIMLIK KLECHATKALARI QABUL
QILINGANLIGI
OQIBATIDA, KLETCHATKALAR ICHAKDA OSON BIJG’ISHI NATIJASIDA KELIB CHIQADI VA SHUNINGDEK,
SUT
ICHILGANDA HAM ANIQLANADI, ICHAK DEVORI TONUSI PASAYGANDA, ICHAKLAR MOTORIKASI PASAYGANDA HAM
SEZILADI.

•
SHIFOKORLAR DIAREYA SINDROMINI NAZORAT QILISH CHORALARINI KO'RISHLARI MUMKIN. SHU
MAQSADDA INDAMETATSIN TEZ -TEZ ISHLATILADI (BIR, BA'ZAN IKKI KUN), BU VOSITA OVQAT HAZM
QILISH YO'LLARI INFEKTSIYASIDA, AYNIQSA SALMONELLYOZDA TEZ -TEZ KUZATILADIGAN
KARDIODINAMIK KASALLIKLARNI BARTARAF ETISHGA YORDAM BERADI. BUNGA PARALLEL
RAVISHDA, KALTSIY QO'SHIMCHALARINI D2 VITAMINI BILAN BIRGALIKDA QO'LLASH KO'PINCHA
QO'LLANILADI, BU HAM DIAREYANI KAMAYTIRISHGA YORDAM BERADI. OSHQOZON -ICHAK TRAKTI
INFEKTSIYALARI UCHUN TURLI XIL SORBENTLAR TANLANGAN DORILARGA AYLANADI - TANIQLI
FAOLLASHTIRILGAN UGLEROD, KARBOLEN, KARBOLONG, POLIPEFAN, DIOSMEKTIT, ATTAPULGIT VA
BOSHQALAR. DIAREYANI TUZATISH UCHUN LOPERAMID VA TRIMEBUTAN BILAN IFODALANGAN
OPIAT GURUHIDAGI DORI-DARMONLARDAN HAM FOYDALANISH MUMKIN VA ATROPIN O'Z ICHIGA
OLGAN DIAREYAGA QARSHI PREPARATLAR-LISPAFEN VA REASEK HAM TEZ-TEZ QO'LLANILADI.
AYNIQSA OG'IR HOLATLARDA, BIZMUT DIAREYANI DAVOLASH UCHUN KATTA DOZADA ISH LATILADI

MAVZU:OVQAT HAZM QILISH A’ZOLARI

• OVQAT HAZM QILISH SISTEMASI OVQAT HAZM QILISH SISTEMASI — ODAM VA HAYVONLAR ORGANIZMIDA OZIQMODDALARNING QAYTA ISHLANISHI VA HAZM BOʻLISHINI TAʼMINLAYDIGAN ORGANLAR MAJMUI. KOʻPCHILIK BIR HUJAYRALILAR (MAS, AMYOBA)DA OVQAT HAZM QILISH SISTEMASI FUNKSIYASINI OVQAT HAZM QILISH VAKUOLLARI BAJARADI. BUNDAN TASHQARI, AYRIM BIR HUJAYRALILARDA OZIQ KIRADIGAN (OGʻIZ, HALQUM) VA OZIQ QOLDIQLARI CHIQADIGAN MAXSUS TESHIKCHALAR HAM BOʻLADI. TUBAN KOʻP HUJAYRALILAR (MAS, GʻOVAKTANLILAR, BOʻSHLIQICHLILAR, ICHAKSIZ TURBELLARIYALAR)DA OZIQ MAXSUS HUJAYRALAR ICHIDA HAZM BOʻLADI. UMURTQASIZ HAYVONLAR OVQAT HAZM QILISH SISTEMASI JUDA XILMA-XIL. ENG ODDIY TUZILGAN HAYVONLAR (BOʻSHLIQICHLILAR, TAROQLILAR) OVQAT HAZM QILISH SISTEMASI OGʻIZ TESHIGI BILAN BOSHLANADIGAN VA SHU TESHIK BILAN TAMOM BOʻLADIGAN GASTRAL BOʻSHLIQDAN IBORAT.

• KOʻPCHILIK HAYVONLAR (NEMERTINALAR, TOʻGARAK CHUVALCHANGLAR, MOLLYUSKALAR, HALQALI CHUVALCHANGLAR, BOʻGʻIMOYOQLILAR)RZ- OVQAT HAZM QILISH SISTEMASIQ.S. OLDINGI, OʻRTA VA ORQA BOʻLIMLARDAN TASHKIL TOPGAN BOʻLIB, OGʻIZ VA ANAL. TESHIK OR-QALI TASHQI MUHIT BILAN BOGʻLANGAN. ODAM VA UMURTQALI HAYVONLAR OVQAT HAZM QILISH SISTEMASIQ.S.NING TUZILISHI OZIQLANISH XUSUSIYATI VA SHAROITIGA BOGʻLIQ. OVQAT HAZM QILISH SISTEMASIQ.S. NAYINING OL-DINGI QISMI IXTISOSLASHIB, OGʻIZ BOʻSHLIGʻI, HALQUM VA QIZILOʻNGACHT HOSIL QILADI. OGʻIZ BOʻSHLIGʻIDA JAGʻLAR, TISHLAR, SHILIMSHIQ VA SOʻLAK BEZLARI, TIL VA BOSHQA JOYLASHADI. OVQAT HAZM QILISH SISTEMASIQ-S.NINGOʻRTA QIS-MI HISOBIDAN OSHQOZON, INGICHKA ICHAK, JIGAR, OSHQOZON OSTI BEZI VUJUDGA KELADI. OVQAT HAZM QILISH NAYINING KE-YINGI QISMI YOʻGʻON ICHAK, TOʻGʻRI ICHAK VA ANAL TESHIKDAN IBORAT. QIZILOʻNGACH, OSHQOZON, INGICHKA ICHAK VA YOʻGʻON ICHAK BIRGALIKDA OVQAT HAZM QILISH NAYINI HOSIL QILADI; UNING DEVORI SHILIM-SHIQ, SEROZ VA MUSKUL QAVATLARIDAN TASHKIL TOPGAN. EVOLYUSIYA JARAYONIDA HAYVONLAR TANASINING YIRIKLASHUVI TUFAYLI BILAN OVQAT HAZM QILISH NAYI SHILIMSHIQ QAVATI YUZASI HAR XIL YOʻL BILAN (ICHAKNING UZAYIB SIRTMOQ HRSIL QILISHI, BURMALAR PAYDO BOʻLISHI, SHILIMSHIQ QAVAT VORSINKALARINING RIVOJLANISHI, EPITELIYNING ICHAK DEVORIGA YOKI ICHAK BOʻSHLIGʻIGA BOTIB KIRISHI OR-QALI) KENGAYIB BORGAN.

O'xshashlar

Ovqat hazm qilish a’zolari

Tenglamalar sistemasi

OZIQ-OVQAT SANOATI

Nafas olish sistemasi