logo

psixologik maktablardaning yuzaga kelish tarixi

Yuklangan vaqt:

16.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1617.0390625 KB
MAVZU: PSIXOLOGIK MAKTABLARDANING YUZAGA 
KELISH TARIXI
RE JA:
1. PEDAGOGIK PSIXOLOGIYA 
2. PSIXOLOGIYADA FIKRLASHNING KATA MAKTABLARI  • PEDAGOGIK PSIX OLOGIYA  - TAʼLIM VA  TARBIYA  MUAMMOLARINI TADQIQ 
QILADIGAN  PSIXOLOGIYA  SOHASI. U SHAXSNING MAQSADGA MUVOFIQ 
RIVOJLANISHINI, BILISH FAOLIYATINING VA INSONDA IJTIMOIY IJOBIY 
SIFATLARNI TARBIYALASHNING PSIXOLOGIK MUAMMOLARINI 
OʻRGANADI. PEDAGOGIK PSIXOLOGIYANING MAQSADI — SHARTSHAROIT 
VA BOSHQA PSIXOLOGIK OMILLARDAN KELIB CHIQQAN HOLDA 
OʻQITISHNING OQILONA RIVOJLANTIRUVCHI TAʼSIRINI KUCHAYTIRISH. 
PEDAGOGIK PSIXOLOGIYA 19-ASRNING 2YARMIDA VUJUDGA KELGAN. 
EKSPERIMENTAL   PSIXOLOGIYA  TADQIQOTCHILARI PEDAGOGIK 
PSIXOLOGIYA RIVOJIGA KATTA HISSA QOʻSHGANLAR. PEDAGOGIK 
PSIXOLOGIYANING FAN SIFATIDA TARAQQIY ETISHIDA OʻSHA DAVRDA 
YUZAGA KELGAN PSIXOLOGIK YOʻNALISHLAR HAM TURTKI BERDI.    Bixevioristik (qarang  Bixeviorizm ) psixologiya 
yoʻnalishi tarbiyachi va oʻquvchiga tashqi muhitning 
taʼsirini Pedagogik psixologiya uchun asos qilib oladi. 
Pedagogik psixologiya umumiy va bolalar 
psixologiyasi, shuningdek, pedagogika bilan uz-viy 
bogʻliq. Pedagogik psixologiya, asosan, taʼlim psi-
xologiyasi va tarbiya psixologiyasiga boʻlinadi. Taʼlim 
psixologiyasi d a oʻquv jarayonida xotira, tafakkur, 
nutq, xayol, irodaning roli, shuningdek, 
oʻquvchilarning individual xususiyatlari 
(temperamenti, harakte-ri, qiziqishlari), oʻquv 
predmetlarining oʻziga xos’tomonlari, taʼlim jarayonini 
boshqarishning psixologik tamoyillari va boshqa 
oʻrganiladi.  •
HOZIRGI ZAMON TAʼLIM PSIXOLOGIYASIDA 
OʻQUVCHILARGA DOIMIY YANGILANIB 
TURADIGAN AXBOROTLARNI MUSTAQIL 
OʻZLASHTIRISH IMKO-NIYATINI BERADIGAN, 
ILMIY-TEXNIKA YANGILIKLARIDAN ORQADA 
QOLMASLIKNI TAʼMINLAYDIGAN TAFAKKUR 
SIFATLARINI OʻRGANISH MUHIM MASALADIR. 
TARBIYA PSIXOL O GIYASINING ASOSIY 
VAZIFASI — MAKTABDAGI TARBIYAVIY ISHLAR 
JARAYONIDA SHAXSNING SHAKLLANISHI 
MASALASINI ISHLAB CHIQISH. UNDA 
SHAXSNING AXLOQIY SIFATLARINING 
SHAKLLANISHIGA ALOHIDA AHAMIYAT 
BERILADI. PEDAGOGIK PSIXOLOGIYA 
TADQIQOTLARI OʻQUV MATERIALI MAZMUNINI 
TANLASH, OʻQUV DASTURLARI, DARSLIKLAR 
TUZISH, TAʼLIMNING HAR XIL BOSQICHLARIDA 
OʻQITISH METODLARI TIZIMINI TASHKIL 
QILISHDA MUHIM AHAMIYATGA EGA  Psi хо l о gik-p е d а g о gik tadqiqot 
v а zif а l а rini b а j а r а dig а n t а biiy 
eksp е rim е nt psi хо l о gikp е d а g о gik 
eksp е rim е nt d е b  а t а l а di. H а r  х il yosh 
bosqichl а rid а  b о l а l а rning bilish 
imk о niyatl а rini o’rganishd а,  b о l а 
sh ах sini sh а kll а ntirishning k о nkr е t 
yo’ll а rini aniql а shd а  uning r о li 
b е ni хо ya k а tt а dir. Psi хо l о gik-
p е d а g о gik eksp е rim е nt uch qismd а n 
ib о r а t. Pedagogik psixologiyani 
rivojlanishini tarixiy 
jihatlari.Aniql о vchi eksp е rim е ntd а 
sin а luvchil а rd а gi bir о r psi х ik 
j а r а yonning riv о jl а nish d а r а j а si 
aniql а n а di. M а s а l а n, b о l а d а gi 
хо tir а ning riv о jl а nish d а r а j а si “M е yli” 
t е sti yord а mid а  aniql а nishi mumkin. 
Sh а kll а ntiruvchi eksp е rim е ntd а 
aniql а ng а n psi х ik j а r а yon m е` yord а n 
о rq а d а  bo’lsa, uni  riv о jl а ntirish 
bo’yicha m ах sus m а shg’ul о tl а r 
o’tkazil а di. Mis о lg а  q а yts а k,  хо tir а ni 
riv о jl а ntirish
bo’yich а  m а shg’ul о tl а r o’tkazil а di.  •
PEDAGOGIK PSIXOLOGIYANI RIVOJLANISHINI TARIXIY 
JIHATLARI.N А Z О R А T T А JRIB А L А RID А  SH А KLL А NTIRUVCHI T А` SIRNING 
S А M А R А D О RLIGINI ANIQL А SH UCHUN DI А GN О STIK M Е T О D YAN А 
BIR M А RT А  T А KR О R А N O’TKAZIL А DI.”M Е YLI” T Е STI YAN А  BIR B О R А 
O’TKAZILIB, M АХ SUS M А T Е M А TIK- ST А TISTIK M Е T О DL А R 
YORD А MID А  SH А KLL А NTIRUVCHI T А` SIRNING S А M А R А D О RLIGI 
ANIQL А N А DI.  А NK Е T А.  S А V О LL А R YORD А MID А  PSI ХО L О GIK 
АХ B О R О T TO’PL А SHNING M Е T О DIK USULIDIR. BUND А  S А V О LL А R 
MANTIQ А N BIR-BIRI BIL А N B О G’L А NG А N BO’LIB, TADQIQOTNING 
MAQSADIG А  M О S K Е L А DI.  •
STRUKTURIZM VA FUNKTSIONALIZM: FIKRNING DASTLABKI 
MAKTABLARI
• STRUKTURIZM  PSIXOLOGIYA SOHASIDA BIRINCHI FIKR MAKTABI 
SIFATIDA QABUL QILINADI. BU HOLAT RUHIY JARAYONLARNI ENG 
ASOSIY KOMPONENTLARGA AYLANTIRISHGA QARATILGAN. 
STRUKTURIZMGA ALOQADOR ASOSIY MUTAFAKKIRLAR ORASIDA 
WILHELM WUNDT VA EDUARD TITCHENER BOR. STRUKTURIZMNING 
ASOSIY YO'NALISHI AQLIY JARAYONLARNI ENG ASOSIY 
ELEMENTLARIGA AYLANTIRISH EDI. STRUKTURISTLAR INSON 
MIYASINING ICHKI JARAYONLARINI TAHLIL QILISH UCHUN O'Z- 
O'ZIDAN  TAHLIL QILISH USULLARINI QO'LLADILAR.
• FUNKTSIONALIZM  STRUKTURISTIK FIKRLASH MAKTABI 
NAZARIYASIGA REAKTSIYA SIFATIDA SHAKLLANDI VA  UILYAM  
JEYMSNING  ISHIDAN KATTA TA'SIR KO'RSATDI. PSIXOLOGIYADA 
BOSHQA TANIQLI MAKTABLARNING FARQLI O'LAROQ FARQLI 
O'LAROQ, FUNKSIONALIZM BITTA DOMINANT NAZARIYATOR BILAN 
BOG'LIQ EMAS.   Gestalt psixologiyasi
Gestalt psixologiyasi psixologiya  maktabi bo'lib, biz 
bir narsaga ega bo'lgan narsalarni birlashtiradigan 
fikrga asoslangan. Psixologiya yondashuvi 19-
asrning oxirida Germaniyada va Avstriyada tizimli 
ravishda tuzilgan molekulyar yondashishga javoban 
boshlangan. Gestalt psixologlari fikrlarni va xatti-
harakatlarini eng kichik elementlariga almashtirish 
o'rniga, siz butun tajribaga qarashingiz kerak deb 
o'ylashgan. Gestalt mutafakkirlarining fikriga ko'ra, 
bularning hammasi uning qismlari miqdoridan 
kattaroqdir.  •
PSIXOLOGIYADAGI BEHAVIORIST MAKTAB 
FIKRLARI
• BEHAVIORISTLIK  1950 YILLAR DAVOMIDA 
HUKMRONLIK QILUVCHI MAKTABGA AYLANDI. 
U SHUNDAY FIKRLOVCHILARNING ASARIGA 
ASOSLANGAN:
• JON B. WATSON
• IVAN PAVLOV
• BF SKINNER
•
BEHAVIORISTLIK BARCHA HATTI-
HARAKATLARNI ICHKI KUCHLAR EMAS, 
EKOLOGIK SABABLAR BILAN IZOHLASH 
MUMKINLIGINI KO'RSATADI. 
BEHAVIORISTLIK  KUZATILADIGAN 
HARAKATLARGA  YO'NALTIRILGAN.

MAVZU: PSIXOLOGIK MAKTABLARDANING YUZAGA KELISH TARIXI RE JA: 1. PEDAGOGIK PSIXOLOGIYA 2. PSIXOLOGIYADA FIKRLASHNING KATA MAKTABLARI

• PEDAGOGIK PSIX OLOGIYA  - TAʼLIM VA  TARBIYA  MUAMMOLARINI TADQIQ QILADIGAN  PSIXOLOGIYA  SOHASI. U SHAXSNING MAQSADGA MUVOFIQ RIVOJLANISHINI, BILISH FAOLIYATINING VA INSONDA IJTIMOIY IJOBIY SIFATLARNI TARBIYALASHNING PSIXOLOGIK MUAMMOLARINI OʻRGANADI. PEDAGOGIK PSIXOLOGIYANING MAQSADI — SHARTSHAROIT VA BOSHQA PSIXOLOGIK OMILLARDAN KELIB CHIQQAN HOLDA OʻQITISHNING OQILONA RIVOJLANTIRUVCHI TAʼSIRINI KUCHAYTIRISH. PEDAGOGIK PSIXOLOGIYA 19-ASRNING 2YARMIDA VUJUDGA KELGAN.  EKSPERIMENTAL PSIXOLOGIYA  TADQIQOTCHILARI PEDAGOGIK PSIXOLOGIYA RIVOJIGA KATTA HISSA QOʻSHGANLAR. PEDAGOGIK PSIXOLOGIYANING FAN SIFATIDA TARAQQIY ETISHIDA OʻSHA DAVRDA YUZAGA KELGAN PSIXOLOGIK YOʻNALISHLAR HAM TURTKI BERDI.

  Bixevioristik (qarang  Bixeviorizm ) psixologiya yoʻnalishi tarbiyachi va oʻquvchiga tashqi muhitning taʼsirini Pedagogik psixologiya uchun asos qilib oladi. Pedagogik psixologiya umumiy va bolalar psixologiyasi, shuningdek, pedagogika bilan uz-viy bogʻliq. Pedagogik psixologiya, asosan, taʼlim psi- xologiyasi va tarbiya psixologiyasiga boʻlinadi. Taʼlim psixologiyasi d a oʻquv jarayonida xotira, tafakkur, nutq, xayol, irodaning roli, shuningdek, oʻquvchilarning individual xususiyatlari (temperamenti, harakte-ri, qiziqishlari), oʻquv predmetlarining oʻziga xos’tomonlari, taʼlim jarayonini boshqarishning psixologik tamoyillari va boshqa oʻrganiladi.

• HOZIRGI ZAMON TAʼLIM PSIXOLOGIYASIDA OʻQUVCHILARGA DOIMIY YANGILANIB TURADIGAN AXBOROTLARNI MUSTAQIL OʻZLASHTIRISH IMKO-NIYATINI BERADIGAN, ILMIY-TEXNIKA YANGILIKLARIDAN ORQADA QOLMASLIKNI TAʼMINLAYDIGAN TAFAKKUR SIFATLARINI OʻRGANISH MUHIM MASALADIR. TARBIYA PSIXOL O GIYASINING ASOSIY VAZIFASI — MAKTABDAGI TARBIYAVIY ISHLAR JARAYONIDA SHAXSNING SHAKLLANISHI MASALASINI ISHLAB CHIQISH. UNDA SHAXSNING AXLOQIY SIFATLARINING SHAKLLANISHIGA ALOHIDA AHAMIYAT BERILADI. PEDAGOGIK PSIXOLOGIYA TADQIQOTLARI OʻQUV MATERIALI MAZMUNINI TANLASH, OʻQUV DASTURLARI, DARSLIKLAR TUZISH, TAʼLIMNING HAR XIL BOSQICHLARIDA OʻQITISH METODLARI TIZIMINI TASHKIL QILISHDA MUHIM AHAMIYATGA EGA

Psi хо l о gik-p е d а g о gik tadqiqot v а zif а l а rini b а j а r а dig а n t а biiy eksp е rim е nt psi хо l о gikp е d а g о gik eksp е rim е nt d е b а t а l а di. H а r х il yosh bosqichl а rid а b о l а l а rning bilish imk о niyatl а rini o’rganishd а, b о l а sh ах sini sh а kll а ntirishning k о nkr е t yo’ll а rini aniql а shd а uning r о li b е ni хо ya k а tt а dir. Psi хо l о gik- p е d а g о gik eksp е rim е nt uch qismd а n ib о r а t. Pedagogik psixologiyani rivojlanishini tarixiy jihatlari.Aniql о vchi eksp е rim е ntd а sin а luvchil а rd а gi bir о r psi х ik j а r а yonning riv о jl а nish d а r а j а si aniql а n а di. M а s а l а n, b о l а d а gi хо tir а ning riv о jl а nish d а r а j а si “M е yli” t е sti yord а mid а aniql а nishi mumkin. Sh а kll а ntiruvchi eksp е rim е ntd а aniql а ng а n psi х ik j а r а yon m е` yord а n о rq а d а bo’lsa, uni  riv о jl а ntirish bo’yicha m ах sus m а shg’ul о tl а r o’tkazil а di. Mis о lg а q а yts а k, хо tir а ni riv о jl а ntirish bo’yich а m а shg’ul о tl а r o’tkazil а di.