PSIX OLOGIK X IZMAT PREDMETI, VA ZIFA LARI, TA MOY ILLA RI.

RE JA: 1. Psixologik xizmat f anining pre dme t i. 2. Psixologik xizmat f anining rivojlanish t arixi. 3. Psixologik xizmat ning vazif alari. 4. Psixologik xizmat ning asosiy t amoy illari.

Psixologik xizmat AQShda 1800  yillardan boshlab rivojlana boshladi.  AQShning birinchi amaliyotchi psixologlari o‘z-o‘zini tarbiyalash muammosini  o‘rgangan eksperimental psixologlar edilar. Amerika maktablarida aqliy taraqq iyot  koeffitsentini aniqlash keng tarqalib, keyinchalik «Gaydens» xizmatining  rivojlanishiga olib keldi. Fransuz maktab psixologiyasining otasi Alfred Bine bo‘lib, u bu sohada 1894  yildan boshlab ish boshlagan. 1905 yilda Fransiya ta’lim vazirligi  Binega umumiy  dastur bo‘yicha o‘qiy olmaydigan bolalarni tekshirish  muammosi bilan murojaat   qiladi va shu tariqa aqliy taraqqiyotda orqada qolgan bolalarni ajratadigan Bine- Simon testi yaratildi.

1990   yilda Fransiyada maktab psixologik xizmati tashkil etiladi. 1970   yilda  Fransiyada psixologik-pedagogik yordam guruhlari psixologik xizmatning asosiy  turini tashkil etadi. Bunday guruhlar maktab psixologiyasi bo‘yicha bir mutaxas sis,  ta’lim psixologiyasi bo‘yicha bir mutaxassis, psixomotor rivojlanish bo‘yicha bir  mutaxassisni o‘z ichiga oladi. Bunday brigada 800- 1000 o‘quvchiga xizmat qiladi,  bir maktabda joylashib, bir necha maktabga xizmat qilishi mumkin. 1985 yilda Fransiya pedagogik psixologlarining funksiyalari aniqlab berildi.  Pedagogik psixolog shaxsning har tomonlama rivojlanishi uchun qo‘lidan kelgan  barcha ishlarni qilishi kerak, bunda u bu ishlarga o‘qituvchilarni va ota- onalarni ham  jalb etishi mumkin. Pedagogik psixolog o‘z  ishida lozim topsa , maktab va oila  tarbiyasiga qarshi chiqishi mumkin, deb maxsus ta’kidlangan.

Ko‘pchilik Sharqiy Yevropa mamlakatlarida maktab  psixologik xizmati tuman  yoki viloyat psixologik-pedagogik markazlari shaklida tashkil etilgan. Masalan,  1980 yilda Chexoslavakiyada tarbiya masalalari bo‘yicha modda maktab  to‘g‘risidagi qonunga kiritildi. Psixologik xizmatning asosiy mazmuni - sog‘lom  shaxsning o‘sishini ta’minlash, shaxs rivojlanishidagi turli qiyinchiliklarni  korreksiya qilish, kasb tanlash muammolaridir.  Psixolog o‘zining inson xulq atvori va psixik faoliyati, psixik taraqqiyotning  yosh qonuniyatlari  xaqidagi kasbiy bilimlariga , ularning o‘quvchilar va kattalar,  tengdoshlari bilan o‘zaro munosabat xususiyatlariga, o‘quv – tarbiya jarayonini  tashkil etishga bog‘liqligiga tayanib, bolaga individual yondashuv  imkoniyatlarini  ta’minlaydi, uning qobiliyatlarini aniqlaydi, nor madan chetlashishlar ning bo‘lishi  mumkin bo‘lgan sabablarini psixologik-pedagogik korreksiya qilish yo‘llarini  aniqlaydi. Bu bilan psixologik xizmat maktabda o‘quv  tarbiya ishining   mahsuldorligini oshirishga, ijodiy faol shaxsni shakllantirishga imkon beradi.