Psixologik xizmat faning predmeti
![Psixologik xizmat faning predmeti.
Reja: .
1. Psixologik xizmat tashkil etish tarixi.
2. Fransiyada
sobiq ittifoqda, O’zbekistonda
psixologik
xizmat
3. Psixologik xizmat maqsadi, mazmuni, ob’ekti](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_1.png)
![Psixologik xizmat tashkil etish tarixi.
Psixologik xizmat AQShda 1800 yillardan boshlab
rivojlana
boshladi.
AQShning
birinchi amaliyotchi psixologlari o‘z-o‘zini
tarbiyalash
muammosini
o‘rgangan eksperimental psixologlar edilar. Amerika
maktablarida aqliy taraqqiyot
koeffitsentini
aniqlash keng tarqalib, keyinchalik
«Gaydens»
xizmatining
rivojlanishiga olib keldi.](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_2.png)
![
Fransuz maktab psixologiyasining otasi Alfred Bine
bo‘lib, u bu sohada 1894
yildan boshlab ish boshlagan. 1905 yilda Fransiya ta’l
im vazirligi Binega umumiy
dastur
bo‘yicha o‘qiy olmaydigan bolalarni
tekshirish muammosi bilan murojaat
qiladi
va shu tariqa aqliy taraqqiyotda orqada qolgan
bolalarni
ajratadigan Bine-
Simon testi yaratildi.](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_3.png)
![Fransiyada sobiq ittifoqda, O’zbekistonda
psixologik
xizmat
1990 yilda
Fransiyada maktab psixologik xizmati tashkil etiladi.
1970 yilda
Fransiyada
psixologik-pedagogik yordam guruhlari psixologik
xizmatning
asosiy
turini tashkil etadi. Bunday guruhlar maktab psixologiyasi bo‘yicha
bir mutaxassis,
ta’lim
psixologiyasi bo‘yicha bir mutaxassis, psixomotor rivojlanish
bo‘yicha
bir
mutaxassisni o‘z ichiga oladi. Bunday brigada 800-
1000 o‘quvchiga xizmat qiladi,
bir maktabda joylashib, bir necha maktabga xizmat qilishi mumkin.
1985
yilda Fransiya pedagogik psixologlarining funksiyalari aniqlab
berildi.](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_4.png)
![
Pedagogik psixolog shaxsning har tomonlama
rivojlanishi
uchun qo‘lidan kelgan
barcha ishlarni qilishi kerak, bunda u bu ishlarga o‘qi
tuvchilarni va ota-onalarni ham
jalb
etishi mumkin. Pedagogik psixolog o‘z ishida
lozim topsa ,
maktab va oila
tarbiyasiga qarshi chiqishi mumkin, deb maxsus ta’ki
dlangan.](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_5.png)
![
Ko‘pchilik Sharqiy Yevropa mamlakatlarida maktab p
sixologik xizmati tuman
yoki viloyat psixologik-pedagogik markazlari shaklida
tashkil
etilgan. Masalan,
1980
yilda Chexoslavakiyada tarbiya masalalari
bo‘yicha
modda maktab
to‘g‘risidagi
qonunga kiritildi. Psixologik xizmatning
asosiy
mazmuni - sog‘lom
shaxsning
o‘sishini ta’minlash, shaxs rivojlanishidagi
turli
qiyinchiliklarni
korreksiya qilish, kasb tanlash muammolaridir.](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_6.png)
![
Chexoslavakiyadagi
psixolog maslahatchining asosiy funksiyasi psixodiagnostik faoliyatda
n iboratdir.
Sobiq
sovet psixologiyasida bolalar tarbiyasi va ta’limida
psixologiyadan foydalanish
borasida urinishlar pedologiya doirasida
vujudga
keldi.
Pedologiya rivojlanayotgan va o‘sayotgan shaxsning barcha biologik v
a ijtimoiy xususiyatlarini qamrab
oluvchi fandir. 1936 yilda pedologik
qarashlarini
to‘xtatish haqida qaror
qabul
qilindi, shu bilan birga rus psixologlari amalga oshirayotgan
bola psixologiyasidagi ijobiy izlanishlar ham to‘xtab qoldi. Faqat 60 yi
llarning oxiriga
kelib, psixologlarning maktab ishida amaliy ishtirok etishi qayta tikla
ndi.](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_7.png)
![
Sobiq sovet Ittifoqida birinchi bo‘lib Estoniyada 1975 yilda
maktabda
psixologik xizmat tashkil etildi (rahbari X.I.Liymets, Yu.L.S
ы erd bo‘lib, tarbiyasi
qiyin o‘smirlar uchun maxsus maktablarda ish olib bordilar
). Rossiyada 1982 yilda
maktablarda
psixolog shtati ochildi. Rossiyada
I.V.Dubrovina
psixologik
xizmatning
rivojlanishiga ulkan ulush qo‘shgan, u ushbu
mavzuda
doktorlik
dissertatsiyasini yoqlagan va bir qancha asarlar muallifidir.](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_8.png)
![
1989 yilda O‘zbekistonda amaliyotchi psixologlarning yetishmasligi
sababli
Nizomiy
nomli TDPUda amaliyotchi psixologlar tayyorlash fakulteti
ochildi.
O‘zbekistonda psixologik xizmatning rivojlanishida M.G.Davletshin, E.G‘.
G‘oziev,
B.R.Qodirov,
G‘.B.Shoumarov,
V.M.Karimova, Sh.R.Baratov,E.N.Sattarov,
F.S.Ismagilova,
Z.T.Nishanova, N.S.Safoev, F.I.Haydarov, S.X.Jalilova va
boshqalar
hissa qo‘shganlar. 1998 yilda Sh.R.Baratov “Ta’lim tizimida va
ishlab
chiqarishda
psixologik xizmatni tashkil etishning psixologik
xususiyatlari”
mavzusida doktorlik dissertatsiyasini yoqlagan.](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_9.png)
![Psixologik xizmat maqsadi, mazmuni, ob’ekti
Psixologik xizmatni 3 nuqtai nazardan qarab chiqish mumkin:
1. Ilmiy nuqtai nazar.
2. Tashviqot nuqtai nazar.
3. Amaliy nuqtai nazar.
Faqat mana shu nuqtai nazarlarning birligigina psixologik
xizmat
predmetini tashkil etadi.
Ilmiy
nuqtai nazar psixologik xizmatning metodologik
muammolarini
ishlab chiqishni nazarda tutadi.
Bu
yo‘nalish ijrochilarining asosiy funksiyasi maktab
psixologik
xizmatida ishning psixodiagnostik , psixokorreksion
va
bag‘ishlangan ilmiy tadqiqotlarni
o‘tkazishdan iborat.](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_10.png)
![
Tashviqot nuqtai nazari xalq ta’limi xodimlarining psixologik
bilimlardan foydalanishni
nazarda tutadi.
Bu
yo‘nalishda asosiy harakatlantiruvchi shaxslar
bo‘lib, pedagoglar, metodistlar, didaktlar maydonga chiqadi.
Xizmatning
amaliy nuqtai nazarini maktab psixologlari amalga
oshiradilar, ularning vazifasi u yoki bu aniq vazifani hal qilish uchun ot
a-onalar, o‘qituvchilar,
sinf jamoasi, bolalar bilan ish olib borishdan iborat.
Hozirgi
bosqichda psixologik xizmat faoliyatining 2 yo‘nalishi: dolzarb
va kelajak
yo‘nalishlari mavjud. Dolzarb yo‘nalish o‘quvchilar ta’lim
tarbiyasidagi qiyinchiliklar,
ular xulq-atvoridagi, muloqotdagi va shaxsi
shakllanishidagi
buzilishlar bilan bog‘liq muammolarni hal qilishga qaratilgan.](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_11.png)
![
Kelajak yo‘nalishi har bir bola individuallgini
rivojlantirishga, jamiyatda
yaratuvchanlik hayotiga psixologik tayyorlikni shakll
antirishga qaratilgan. Psixolog
pedagogik
jamoa faoliyatiga har bir o‘quvchi shaxsi
garmonik
rivojlanish
imkoniyatlari haqida asosiy psixologik g‘oyani olib ki
radi. Ikki yo‘nalish ham bir-
biri bilan bog‘liq.](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_12.png)
![
Kollejlardagi va akademik litseylardagi psixologik
xizmat
o‘rta maxsus
ta’limining zaruriy tarkibiy qismidir. Bu xizmatning z
aruriyligi kollej va akademik
litsey ehtiyojlaridan kelib chiqadi. Har bir o‘quvchida
hayotga ijodiy munosabat va
individual xususiyatlarning taraqqiyotini ta’minlaga
nligini psixologik xizmat to‘g‘ri
tashkil etilgan deyish mumkin.](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_13.png)
![
Psixolog o‘zining inson xulq atvori va psixik faoliyati, psixik
taraqqiyotning yosh
qonuniyatlari xaqidagi kasbiy bilimlariga ,
ularning
o‘quvchilar va kattalar, tengdoshlari bilan o‘zaro
munosabat
xususiyatlariga, o‘quv – tarbiya jarayonini
tashkil etishga bog‘liqligiga tayanib, bolaga individual yondas
huv imkoniyatlarini ta’minlaydi,
uning qobiliyatlarini
aniqlaydi,
normadan chetlashishlarning bo‘lishi
mumkin
bo‘lgan sabablarini psixologik-pedagogik korreksiya
qilish
yo‘llarini aniqlaydi.
Bu
bilan psixologik xizmat maktabda o‘quv tarbiya ishining
mahsuldorligini oshirishga, ijodiy faol shaxsni shakllantirish
ga imkon beradi](/data/documents/200f8430-a813-4458-8982-c0523b21d2fd/page_14.png)
Psixologik xizmat faning predmeti. Reja: . 1. Psixologik xizmat tashkil etish tarixi. 2. Fransiyada sobiq ittifoqda, O’zbekistonda psixologik xizmat 3. Psixologik xizmat maqsadi, mazmuni, ob’ekti
Psixologik xizmat tashkil etish tarixi. Psixologik xizmat AQShda 1800 yillardan boshlab rivojlana boshladi. AQShning birinchi amaliyotchi psixologlari o‘z-o‘zini tarbiyalash muammosini o‘rgangan eksperimental psixologlar edilar. Amerika maktablarida aqliy taraqqiyot koeffitsentini aniqlash keng tarqalib, keyinchalik «Gaydens» xizmatining rivojlanishiga olib keldi.
Fransuz maktab psixologiyasining otasi Alfred Bine bo‘lib, u bu sohada 1894 yildan boshlab ish boshlagan. 1905 yilda Fransiya ta’l im vazirligi Binega umumiy dastur bo‘yicha o‘qiy olmaydigan bolalarni tekshirish muammosi bilan murojaat qiladi va shu tariqa aqliy taraqqiyotda orqada qolgan bolalarni ajratadigan Bine- Simon testi yaratildi.
Fransiyada sobiq ittifoqda, O’zbekistonda psixologik xizmat 1990 yilda Fransiyada maktab psixologik xizmati tashkil etiladi. 1970 yilda Fransiyada psixologik-pedagogik yordam guruhlari psixologik xizmatning asosiy turini tashkil etadi. Bunday guruhlar maktab psixologiyasi bo‘yicha bir mutaxassis, ta’lim psixologiyasi bo‘yicha bir mutaxassis, psixomotor rivojlanish bo‘yicha bir mutaxassisni o‘z ichiga oladi. Bunday brigada 800- 1000 o‘quvchiga xizmat qiladi, bir maktabda joylashib, bir necha maktabga xizmat qilishi mumkin. 1985 yilda Fransiya pedagogik psixologlarining funksiyalari aniqlab berildi.
Pedagogik psixolog shaxsning har tomonlama rivojlanishi uchun qo‘lidan kelgan barcha ishlarni qilishi kerak, bunda u bu ishlarga o‘qi tuvchilarni va ota-onalarni ham jalb etishi mumkin. Pedagogik psixolog o‘z ishida lozim topsa , maktab va oila tarbiyasiga qarshi chiqishi mumkin, deb maxsus ta’ki dlangan.