logo

Rossiya imperiyasi maʼmuriy boshqaruv tizimi mohiyati

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1695.3984375 KB
Mavzu:Rossiya imperiyasi 
ma muriy boshqaruv tizimi ʼ
mohiyati.  
1717  йилда  Пётр  I  нинг  топшириғига  биноан  Бекович - Черкасский 
бошчилигида Ўрта Осиёга ҳарбий экспедиция уюштир илди.

Генерал  Перовский  1853  йил  июл  ойида  Оқмачит  қалъасига  ҳужум  қилди  ва 
уни эгаллади;

рус  қўшинлари  1860-1864  йилларда  Пишпак,  Тўқмоқ,  Авлиё  ота,  Туркистон, 
Чимкент шаҳарлари ва улар атрофидаги қишлоқларни босиб олди; 

1865 йил Тошкент босиб олинди;

1865-1866  йилларда  рус  қўшинлари  Қўқон  хони  ва  Бухоро  амири  ўртасида 
ҳамиша  қўлдан-қўлга  ўтиб  турган  Хўжанд,  Ўратепа,  Жиззах  шаҳарларини 
қаттиқ жанглардан кейин эгаллади;

1868 йили Чўпонота ва Зирабулоқ эгалланди; 

1868  йилда  Бухоро  амирлиги,  1875  йилда  Қўқон  хонлиги  чор  ҳукуматига 
қарам давлатга айланиб қолди;

Қўқон  хонлигига  ва  Бухоро  амирлигига  тегишли  бўлган  ерларнинг  катта 
қисми Россия тасарруфига ўтказилди;

Хива  хонлигига  руслар  қаттиқ  тайёргарликлардан  кейин  1873  йилда  ҳужум 
қилдилар ва голиб келдилар;

Хива  хони  Муҳамма д   Раҳимхон  Феруз  (1864-1910)  Гандимиён  шартномасига 
асосан  2 . 000 . 00 0  сўмлик  товон    тўла ш  мажбуриятини  олди  ҳамда 
Амударёнинг ўнг қирғоғидаги ерлар  Россия ихтиёрига ўтди ;

1867  йилда  Туркистон  генерал  –  губернаторлиги  ташкил  этилиб,  ўлка  тўла 
равишда  ҳарбийлар  қўлига  ўтди  ва  ўлкани  бошқариш  катта  ваколатларга  эга 
бўлган  Туркистон  генерал  –  губернаторлигига  топширилди.  Туркистон 
генерал- губернатори лавозимига генерал фон Кауфман тайинланди. Туркистон  генерал – губернаторлиги
вилоятлари ва уездлари
Сирдарё вилояти:  Тошкент, Авлиёота,
Казалинск, Перовск, Чимкент, Амударё  бўлими
Фарғона вилояти:  Марғилон, Андижон, Қўқон,
Наманган, Ўш  уездлари
Самарқанд вилояти:  Жиззах, Хўжанд,
Самарқанд  уездлари
Еттисув вилояти:  Верний, Жаркент ,  Копал,
Лепсин, Пишпак, Пржевалъск  уездлари
Каспийорти вилояти:  Ашхобод, Красноводск,
Манғишлоқ, Марв  ва  Тажан     уездлари Генерал-губернатор
Вилоятларни ҳарбий губернаторлар бошқарган, улар  подшо 
тарафидан тайинланган
Уезд бошқаруви
Волост (бўлис)
Участка      
Туркистон  генерал-губернатори  ўз  қўлида  ҳарбий  ва  фуқаро  ҳокимиятини 
бирлаштирган ;

Бир  вақтнинг  ўзида  у  П одшо  ноиби,  ҳарбий  округ  кўшинлари  қўмондони, 
Еттисув  казак  қўшинлари  қўмондони,  бош  миршаб,  бош  прокурор 
вазифаларини ҳам ўтаган;  

Унга Бухоро амири ва Хива хони ҳам бўйсунган ;

Генерал-гуернатор  амир  фаолиятини  Россия  и мператор  сиёсий  агентлиги 
орқали  (1885-1917),  Хива  хонини  эса  Амударё  бўлими  (1873—1918)  бошлиғи 
орқали назорат қилган;

1882—1884  йилларда  Туркистон  ўлкасидаги  бошқарувни  атрофлича  тафтиш 
қилган  Марказ  вакил и  —  императорнииг  махфий  маслаҳатчиси  генерал-
губернатор  Ф.Гирс  Россиядаги  губернаторлардан  фарқли  ўлароқ, 
Туркистонда  мустабид  ҳоким  —  ярим  подшо  бўлгани,  империя 
қонунчилигига  мутлақ  риоя  қилмай,  ўзича  қонунлар  чиқаргани  ва 
ўзбошимча ҳукмдор бўлганини эътироф қилган эди;

Кауфманнинг  ташаббуси  билан  тузилган  генерал-губернаторлик  Кенгаши  ҳ ам 
бутун империяда ўхшаши йўқ ташкилот эди;  

1886  йилда  император  Александр  III  (1881—1894)  тасдиқлаган  "Туркистон 
ўлкасини  бошқариш  ҳақидаги  Низом"  бўйича  Кенгаш  Россиядаги  губернатор 
муассасаси    сифатида  белгиланган  бўлса  ҳам,  аслида  у  катта  ваколатга,  ҳал 
қилувчи кучга эга ташкилот эди;  

Ҳарбий  губернатор,  суд  палатаси  раиси,  прокурор,  округ  штаби  бошлиғи, 
генерал-губернатор  ёрдамчиси  аъзоларидан  иборат  бўлган  генерал-
губернаторлик  Кенгаши  ўлка  бошқарувининг  энг  долзарб  масалаларини  ҳал 
қилган.  Г енерал-губернаторлик Кенгаши
Биринчи 
бўлим  
маъмурий ва 
назорат 
ишларини 
бошқарган. Иккинчиси 
бош  
бошқарма-
нинг 
молиявий-
хўжалик 
ишларига 
қараган. Учинчи 
бўлим  
солиқлар, 
шаҳарлар 
маблағлари 
ҳамда 
бошқарувга 
доир 
низомлар 
лойиҳаларини 
тайёрлаган.   Тўртинчи бўлим  
эса  махсус бўлим 
бўлиб, унинг фаолият 
доираси ғоят кенг ва 
серқирра бўлган. 
1886 йилгача 
мустақил иш кўрган 
бу бўлим ҳарбий ва 
адлия вазирлари 
кўрсатмаларига 
хилоф равишда суд 
қарорларини ҳам 
қайта кўриш билан 
шуғулланган. Хива хонлиги
Генерал  –
губернатор
кенгаши
Туркистон
ҳарбий округи
раҳбарияти Бухоро
амирлиги
Генерал  –
губернатор
ёрдамчиси
Туркистон район
Муҳофаза бўлимиҲарбий вазир
Генерал – губернатор 
маҳкамаси
Харбий губернатор Генерал –
губернатор Ҳарбий губернатор
ёрдамчилари
Полицмейстер
(Миршаббоши) Вилоят маҳкамаси бошлиғи
маслаҳатчилари
ТуманбошиларҲарбий губернатор
Вилоят маҳкамаси бошлиғи
Участка (бўлим)
приставлари Шаҳар
Ҳокимияти
бошлиқлари Катта ёрдамчи Кичик ёрдамчи
Шахарлар 
Бошлиқлари
(шахарбошилар)
Обер –офицер
(кичик зобит) Туман бошлиғи Бўлис (волост)
бошлиғи
Участка (бўлим)
пристави Участка (бўлим)
пристави
Маҳалла
оқсоқоллари
Элликбоши Туман бошлиғи
Миршаббоши
Қўрбоши
(миршаблик хизмати)
Йигитлар
(миршаблар)Шаҳар
жамоатчилиги
ноиблари
Мироббоши
Ариқ оқсоқоли
(мироббоши)
Ўнбошиа)  туман шаҳарлари идораси б)   Тошкент шаҳри идораси
Участка (бўлим)
пристави 
Янги шаҳар қисми
миршаббошиси
Рус аҳолиси
ноиблари Шаҳар ҳокими
Шаҳар думаси Миршаббоши
Ерли аҳоли
қисми
Мусулмон аҳолиси
ноиблариШаҳар оқсоқоли
Шаҳар маҳкамаси Бўлис (волост) бошлиғи
Оқсоқоллар Оқсоқол ёрдамчилари
Элликбошилар
Миршаббоши
Ариқ оқсоқоли МиробларТуркистон генерал-губернаторлигининг  қ ишло қ  бош қ аруви Туркистон генерал-губернаторлигининг шариат  қ озиси
Халқ қозилари фавқу-
лодда қурултойи
Халқ судъялигига
номзодлар Халқ қозилари
қурултойи
Қози
( «  халқ суди  » )
Мирзо (иш юритувчи)

Mavzu:Rossiya imperiyasi ma muriy boshqaruv tizimi ʼ mohiyati.

 1717 йилда Пётр I нинг топшириғига биноан Бекович - Черкасский бошчилигида Ўрта Осиёга ҳарбий экспедиция уюштир илди.  Генерал Перовский 1853 йил июл ойида Оқмачит қалъасига ҳужум қилди ва уни эгаллади;  рус қўшинлари 1860-1864 йилларда Пишпак, Тўқмоқ, Авлиё ота, Туркистон, Чимкент шаҳарлари ва улар атрофидаги қишлоқларни босиб олди;  1865 йил Тошкент босиб олинди;  1865-1866 йилларда рус қўшинлари Қўқон хони ва Бухоро амири ўртасида ҳамиша қўлдан-қўлга ўтиб турган Хўжанд, Ўратепа, Жиззах шаҳарларини қаттиқ жанглардан кейин эгаллади;  1868 йили Чўпонота ва Зирабулоқ эгалланди;  1868 йилда Бухоро амирлиги, 1875 йилда Қўқон хонлиги чор ҳукуматига қарам давлатга айланиб қолди;  Қўқон хонлигига ва Бухоро амирлигига тегишли бўлган ерларнинг катта қисми Россия тасарруфига ўтказилди;  Хива хонлигига руслар қаттиқ тайёргарликлардан кейин 1873 йилда ҳужум қилдилар ва голиб келдилар;  Хива хони Муҳамма д Раҳимхон Феруз (1864-1910) Гандимиён шартномасига асосан 2 . 000 . 00 0 сўмлик товон тўла ш мажбуриятини олди ҳамда Амударёнинг ўнг қирғоғидаги ерлар Россия ихтиёрига ўтди ;  1867 йилда Туркистон генерал – губернаторлиги ташкил этилиб, ўлка тўла равишда ҳарбийлар қўлига ўтди ва ўлкани бошқариш катта ваколатларга эга бўлган Туркистон генерал – губернаторлигига топширилди. Туркистон генерал- губернатори лавозимига генерал фон Кауфман тайинланди.

Туркистон генерал – губернаторлиги вилоятлари ва уездлари Сирдарё вилояти: Тошкент, Авлиёота, Казалинск, Перовск, Чимкент, Амударё бўлими Фарғона вилояти: Марғилон, Андижон, Қўқон, Наманган, Ўш уездлари Самарқанд вилояти: Жиззах, Хўжанд, Самарқанд уездлари Еттисув вилояти: Верний, Жаркент , Копал, Лепсин, Пишпак, Пржевалъск уездлари Каспийорти вилояти: Ашхобод, Красноводск, Манғишлоқ, Марв ва Тажан уездлари

Генерал-губернатор Вилоятларни ҳарбий губернаторлар бошқарган, улар подшо тарафидан тайинланган Уезд бошқаруви Волост (бўлис) Участка