Samarqandda zamonaviy bog’larning qurilishi
Samarqandda zamonaviy bog’larning qurilishi
Darhaqiqat, qariyb uch ming yil davomida yirik ilm-fan va san’at markazi, sivilizatsiya beshigi bo‘lgan Samarqand qadimdan o‘zining go‘zal bog‘lari, sharq me’morchiligining noyob namunalari asosida barpo etilgan bino va inshootlari bilan mashhur. Shahar Sohibqiron Amir Temur davrida gullab-yashnab, Buyuk Ipak yo‘li chorrahasida joylashgan Sharq gavhariga, Yer yuzining ziynatiga aylandi. – Samarqandni o‘z saltanatining poytaxti qilib tanlagan Amir Temur shahar va uning atrofida mahobatli binolar qurish, bog‘lar barpo etishga buyruq berdi, – deydi O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Arxeologiya instituti direktori Amriddin Berdimurodov
Tarixiy manbalarda Nakshi Jahon, Tangri Behisht, Amirzoda Shohruh xudo, Davlatobod, Baland xudo, Dilkusho xudo, Buldu xudo, Jahonnamo xudo, Nav xudo bog‘lari haqida ko‘plab ma’lumotlar mavjud. Ushbu manbalarda bog'larni qurish uchun aniq geometrik va matematik hisob-kitoblar bilan loyihalar ishlab chiqilganligi qayd etilgan. Hammaning saroylari bor edi, ularning oldida hovuzlar va markaziy yo'llar bor edi. Suv inshootlari shunday qurilganki, ular bog'larning me'moriy dizayni bilan uyg'unlashgan. Ularda mahalliy va xorijdan olib kelingan manzarali va mevali daraxt va gullar turlari yetishtirildi.
Hozir Samarqandda barpo etilayotgan bog‘lar Sohibqiron bog‘larni jonlantirib, shaharga yangicha qiyofa bag‘ishlayotgandek tuyg‘ularni uyg‘otadi. Prezidentimiz Islom Karimov tashabbusi bilan ishlab chiqilgan Samarqand shahrining bosh rejasiga muvofiq amalga oshirilayotgan bunyodkorlik ishlari jarayonida shaharda yangi bog‘ va maydonlar barpo etilib, mavjud bog‘ va maydonlar zamon talablari asosida rekonstruksiya qilindi. Xususan, Registon majmuasi, Amir Temur va Ruxobod maqbaralari, Shohi Zinda me moriy majmuasi, ʼ Ulug bek rasadxonasi, temir yo l vokzali ʻ ʻ yaqinidagi hududlar obodonlashtirilib, bog larga aylantirildi. Yangi bog‘lar barpo etilib, ʻ Yo‘lbarslar xiyoboni, Ruxobod maydoni, Shoirlar bog‘i barpo etildi.
Davlatimiz rahbari tashabbusi bilan 2004-2005- yillarda shahar markaziy istirohat bog‘ini rekonstruksiya qilish ishlari amalga oshirilib, uning qiyofasini tubdan o‘zgartirdi. Shaharsozlik talablari inobatga olinmagan holda barpo etilgan binolar o‘rniga zamonaviy inshootlar, favvoralar, sport maydonchalari barpo etildi. Yangi attraksionlar va o yin inshootlari o rnatildi. Bog'ning ʻ ʻ markazida Alisher Navoiy haykali o'rnatilgan, bog'ga buyuk shoir nomi berilgan. 12,5 gektar maydonni egallagan bog‘ning yashil zonasi kengaytirilib, xorijdan keltirilgan 1500 dan ortiq noyob daraxt va buta turlari ekildi. Bu yerda 150-200 yilgacha yashaydigan botqoq sarv, temir daraxt, yapon qog‘oz daraxti, Qrim qarag‘ayi, eman, piramidasimon sarv kabi plantatsiyalarni parvarish qilish uchun barcha zarur chora-tadbirlar ko‘rildi