logo

Sanoat korxonalaridan ajralib chiqadigan zararli gazlar va ularning tasiri

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1676.904296875 KB
Sanoat korxonalaridan ajralib chiqadigan 
zararli gazlar va ularning tasiri 
•
Reja:
•
Sanoat korxanalaridan atrof muhitga 
tashlanadigan va ishlab chiqariladigan 
kimyoviy moddalar.
•
Ifloslanish turlari .
•
Zararli gazlarning insonlarga ta’siri. Sanoat korxanalaridan atrof muhitga tashlanadigan va ishlab 
chiqariladigan kimyoviy moddalar. Atrof-muhitga 7 mlrd. tonnaga yaqin 
tushadigan sanoat korxonalari chiqindilariga asosan: uglerod oksidlari 
(SO, SO
2 ); oltingurgut oksidlari (SO, SO
2 ); vodorod oltingurguti (H
2 S); 
azot oksidlari (NO, NOx); ammiak (NH
3 ); inert gazlardan: frionlar 
(SN
3 ClF, C
2 H
4 ClF); vodorod ftorid (HF); uglevodorodlar (CH4, SnN
2+2n ), 
og'ir metallar temir (Fe), qurg'oshin (Pb), nikel (Ni), simob va boshqalar.  Hozirgi kunga qelib har yili 68 mln t. rux, 4 mln t. qurg'oshin, kadmiy 20-
22 ming t., nikel 50 ming t., ftor 4 ming t., fosfor (R2O5) 35 mln t., smob 
15-48 ming t., pestisidlar 3.2 mln t., polixlorbifenil 500 ming t., 
benzopiren 8 ming t., ftor uglevodorodlari 710 ming t., mis: atmosferaga 
65 ming t.; qattiq chiqindi sifatida 80 ming t.; 100 ming t. o'g'it sifatida 
tabiatga tashlanmoqda.  •
Ifloslanish turlari: Biologik - ifloslantiruvchilar ekotizimga xos 
bo'lmagan organizmlardir. Eng mashhur misol Avstraliyada 
nazoratdan tashqari quyonchilikdir. Mexanik - kimyoviy inert 
axlat bilan ifloslanish, yo'llarni oyoq osti qilish va atrof-
muhitga boshqa mexanik ta'sir. Kimyoviy - ifloslantiruvchi 
moddalar zararli kimyoviy birikmalardir. Jismoniy: Termal - 
atrof-muhitning haddan tashqari qizishi. Engil - haddan 
tashqari yorug'lik. Shuningdek qarang Shovqin Elektromagnit 
- havo ifloslanishi; ba'zi organizmlarning hayotiy faoliyatiga 
ham, radio qabul qilishga ham xalaqit berishi mumkin. 
Radioaktiv - tabiiy radioaktiv fonning ortiqcha. Vizual 
ifloslanish - tabiiy landshaftlarga binolar, simlar, qoldiqlar, 
samolyotlar plyuslari va boshqalar bilan zarar etkazish. •
Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti ma’lumotlariga ko‘ra atrof-
muhitning ifloslanishi oqibatida har yili 7 million kishi halok 
bo‘lmoqda. Bu haqda «Hurriyet» xabar tarqatgan.
•
JSST bosh direktori Tedros Adanom barcha davlatlar va hukumatlar 
rahbarlarini atrof-muhit ifloslanishining oldini olishga chaqirdi.
•
«Dunyoda 10 kishidan 9 nafari zararli moddalardan nafas oladi. Iflos 
havo barchaga, ayniqsa, qashshoqlarga katta xavf tug‘dirmoqda. 
Atrof-muhitning ifloslanishi oqibatida halok bo‘layotganlarning 90 
foizi endi rivojlanayotgan davlatlarning fuqarolaridir», – dedi Tedros 
Adanom.
•
Sanoat korxonalari, avtomobillar va boshqa transportlardan 
chiqayotgan zararli gazlar o‘limlarga sabab bo‘lmoqda. Atrof-
muhitning ifloslanishi oqibatida zaharli havo inson tanasiga o‘pka 
orqali kirib, keyin qonga so‘riladi. Bu o‘ta tahlikalidir.  •
Xulosa. Sanoat korxonalari chiqindilarini 
kamaytirish uchun avvalam bor hozirgi zamon 
talabiga mos keladigan ilg'or texnologiyalardan 
foydalanilgan holda chiqitsiz jarayonlardan 
foydalanishimiz lozim. Bunda eng asosiy 
maqsad bu tabiiy resurslarga tejamkorona 
munosabat va atrof-muhitga salbiy ta'sirni 
kamaytirish, qolaversa inson salomatligini 
tiklash. Repulikamizda hozirgi kunda barpo 
etiladigan barcha sanoat korxonalari zamon 
talablariga mos keladigan texnologiyalari bilan 
jihozlanib o'rnatilmoqda. Buning natijasida 
respublikamiz ekologik holati yaxshilanishiga 
olib kelmoqda. Foydalanilgan adabiyotlar.
•
1. Abdullaev O., Toshmatov Z., Uzbekiston 
ekologiyasi bugun va ertaga. T. Fan, 1992 
•
2. Rafikov A.A., Geoekologik muammolar. 
T.Ukituvchi, 1997, 112b.
•
3. Otaboev Sh., Nabiev M. Inson va 
biosfera. T.Ukituvchi, 1995, 320 b.
•
4. Tuxtaev A.S. ekologiya. T.Ukituvchi, 
1988, 192b.
•
5. www.ziyonet.uz

Sanoat korxonalaridan ajralib chiqadigan zararli gazlar va ularning tasiri • Reja: • Sanoat korxanalaridan atrof muhitga tashlanadigan va ishlab chiqariladigan kimyoviy moddalar. • Ifloslanish turlari . • Zararli gazlarning insonlarga ta’siri.

Sanoat korxanalaridan atrof muhitga tashlanadigan va ishlab chiqariladigan kimyoviy moddalar. Atrof-muhitga 7 mlrd. tonnaga yaqin tushadigan sanoat korxonalari chiqindilariga asosan: uglerod oksidlari (SO, SO 2 ); oltingurgut oksidlari (SO, SO 2 ); vodorod oltingurguti (H 2 S); azot oksidlari (NO, NOx); ammiak (NH 3 ); inert gazlardan: frionlar (SN 3 ClF, C 2 H 4 ClF); vodorod ftorid (HF); uglevodorodlar (CH4, SnN 2+2n ), og'ir metallar temir (Fe), qurg'oshin (Pb), nikel (Ni), simob va boshqalar.

Hozirgi kunga qelib har yili 68 mln t. rux, 4 mln t. qurg'oshin, kadmiy 20- 22 ming t., nikel 50 ming t., ftor 4 ming t., fosfor (R2O5) 35 mln t., smob 15-48 ming t., pestisidlar 3.2 mln t., polixlorbifenil 500 ming t., benzopiren 8 ming t., ftor uglevodorodlari 710 ming t., mis: atmosferaga 65 ming t.; qattiq chiqindi sifatida 80 ming t.; 100 ming t. o'g'it sifatida tabiatga tashlanmoqda.