Shayx Muhammad Solih Muhammad Yusuf – diniy notiqlik vakili sifatida
![z Shayx Muhammad
Solih Muhammad
Yusuf – diniy notiqlik
vakili sifatida. v](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_1.png)
![z
Diniy notiqlik
Dunyoda hozirgi kunda katta jamoaga ega bo’lgan dinlar: islom,
xristianlik va buddizm. Bularning har birida o’z uslubiga ega
bo’lgan notiqlik san’ati mavjud. Nima uchun dinda notiqlik kerak
degan savol tug’ilishi mumkin. Oldinlari dinda eng kerakli narsa
bu insonlarni o’z doirasiga kiritib olish va o’z mafkuralarini
singdirish bo’lgan. Hozirda ham bu kabi holatlar esa yo’q emas:
xoh xohishiy tarzda bo’lsin, xoh majburiy tarzda bo’lsin dinga
da’vat qilib o’z diniga kiritish holatlari uchrab turadi,](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_2.png)
![z
Ular qanday qilib dinga kirgizishadi? Albbatta, yuksak ko’rinishdagi
notiqlik san’atining hosilasi bo’lgan nutq orqali. Har qanday nutq
shakli, albatta, dalillar bilan chiroyli ko’rinishga keladi. Bu dalillar
esa muqaddas hisoblangan diniy kitoblarda keltirilgan dalillar
asosida ifodalanadi. Ularning dalillari yoki asoslarining insonlarning
ishontirishiga sabab ham mana shu diniy notiqlikning yutuqlaridadir.](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_3.png)
![z
Shayx Muhammad Solih
Shayx Muhammad Solih Muhammad Yusuf hazratlari XXI asr islom
dinining yetuk ulamolaridan biri hisoblanadi. Shayx Muhammad Solih
Muhamad Yusuf Markaziy Osiyoda yetishib chiqqan Zamaxshariy,
Imom Buxoriy, At-Termiziy, Samarqandiy kabi yetuk ulamolarning
munosib davomchisi. Terrorizm va diniy aqidaparastlikka qarshi eng
ko’p kurashgan ulamolarning boshlig’i hisoblanadi.](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_4.png)
![z
1952-yil 15-aprelda Andijon viloyati Buloqboshi tumani qishlog ida ʻ
tug ilgan.
ʻ
1970-yilda Buxorodagi Mir Arab madrasasiga
o qishga qabul qilindi. ʻ
Keyinchalik
Toshkent islom institutida tahsil olib, 1975-yilda
tamomladi.
1976-yilda Liviyadagi
Islom universitetiga qabul qilindi va 1980-yilda
tamomladi.
1980 - 1986
yillarda O rta ʻ Osiyo va Qozog iston ʻ musulmonlari diniy
boshqarmasi
xalqaro aloqalar bo limi xodimi va ʻ Toshkent islom
instituti
o qituvchisi bo lgan. ʻ ʻ](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_5.png)
![z
Shayx Muhammad Solih Muhammad Yusuf hazratlarining islom
dinidagi eng ulug’ ishlaridan biri bu dunyoni larzaga keltirgan
terrorizm va diniy aqidaparastlik mafkuralariga mukkasidan ketib
islom dinini niqob qilib olgan oqim va guruhlarning asl yuzini
ochishda, islom dininig asl va soxta ko’rinishlarining bir-biridan
farqini farqlashda butun insoniyatga yordam berdi.](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_6.png)
![z
1986-1989 yillarda Toshkent islom instituti rektori.
1989-1993 yillarda O rta ʻ Osiyo va Qozog iston ʻ musulmonlari diniy
boshqarmasi
raisi, Oliy Sovet deputati.
1993-2001 yillarda
Liviyadagi Islom universiteti o qituvchisi. ʻ
2001-2015 yillarda
O zbekiston ʻ musulmonlari idorasi ulamolar
kengashi a zosi.
ʼ
2015-yil 10-mart
kuni yurak infarktidan vafot etdi.](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_7.png)
![z](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_8.png)
![z
Nima uchun islom dinining soxta va asl ko’rinishi? Nima uchun
biz uni farqlashimiz kerak? Barcha zamonlarda bo’lgani kabi
hozir ham din nozik masala. U insonlarni o’z izmiga soladi va
ergashtiradi, insonlarni o’z aqidalariga ishontiradi. Shunday
ekan har bir insonni din haqidagi ma’lumoti yetarli bo’lmasa
soxta bo’lgan dinlar ta’siriga tushib qolishi mumkin.
Aqidaparastlik faqat islomda emas bu buddizmda ham,
xristianlikda ham border. Ammo bugun dunyoga tanilgan islom
dinini niqob qilib olgan aqidaparastlik guruhlari taniqli bo’lib
qolgan.](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_9.png)
![z
Insonlar ham ahmoq emas-ku, oq-u qorani farqiga boradi
deymiz, ammo bu guruhlarga, notiqlar bu oqimlarga kirgizish
uchun o’zlarining “buyuk” nutq ko’rinishlari bilan insonlarni
o’zlariga jalb qiladi va “qabul qilib “ oladi. Notiq shunday
insonki o’z nutqi bilan insonlarni o’ziga jalb qila oladi.
Ularning ongiga ta’sir qila oladi. Din har doim insoniytaning
eg ojiz nuqtalaridan biri hisoblanadi.](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_10.png)
![z
Yuqoridagi fikrlarga ko’ra dinni to’g’ri targ’ib qilib uni insonlar
ongiga singdirish juda katta ahamiyatga ega. “Dinni noto’g’ri
talqin qilish bu insonni jarga itarish bilan tengdir” – deydi Shayx
Muhammad Solih Muhammad Yusuf nutqlaridan birida. Yo’nalish
noto’g’ri bo’lgan har qanday ta’limot baribir bir kun o’z
ahamiyatini yo’qotadi.](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_11.png)
![z](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_12.png)
![z
Shayx Muhammad Solih Muhammad Yusufning “Hadis va Hayot”
asari ommaning e’tiborini o’ziga jalb qila olgan asardir. Bu asar bir
necha kitoblardan tashkil topgan. “Hadis va Hayot: Anbiyolar
qissasi” kitobidagi nutqlarida u shunday deydi “Diniy asos har doim
yagona va ishonchli bo’lishi kerak. Agar u bir nechta bo’lib har xil
bo’lsa u ishonchliligini yo’qotadi, misol qilib “Injil” kitobining to’t
nusxasini olaylik. Bu ko’rinish xristianlikda juda ko’p qarama
qarshiliklarni keltirib chiqaradi.”](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_13.png)
![z
“ Bir ishga o‘zingizni bir muddat majburlasangiz, o‘sha narsa sizga
odatga aylanib qoladi, keyin o‘shani bajarmasangiz, uyqungiz
kelmaydigan bo‘lib qoladi”.
“ Men har doim din haqida so’zlaganimda Qur’oni Karimdan isbot
keltiraman, albatta, u bizga Yaratganning bizga bergan
yo’lchirog’idir”](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_14.png)
![z](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_15.png)
![z
“ Bilib qo’ying hayotda zo’rdan zo’r chiqadi, voy peshonam sho’r demnag undan ham sho’r
chiqadi. Omadni siz quvmang, quvsangiz u ketadi, doim halol bo’lsangiz o’zi quvib yetadi,
kimdir aqlli bo’lar, kimdir undan ham aqlli bo’lar. Ko’p bilganni oxiri, ko’p savollar kutadi,
osmondagi bulutlar doim uchib yuradi. Ayting qaysi inson mangu hayot ko’radi,
manmanlikdan foyda yo’q har bir inson o’ladi
Shayx Muhammad Solih
Muhammad Yusuf](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_16.png)
![z
Shayx Muhammad Solih Muhammad
Yusuf so’zlari
“ Mo‘min-musulmon o‘zining kiyimi bilan, o‘zini pok tutishi bilan,
hatti-harakati bilan insoniyatni eng go‘zal nuqtasiga aylanishiga
paydam bo‘lishi kerak”.
“ Ko‘chaga chiqishdan oldin oila a’zolariga xabar berib, ularga
yaxshi tilaklar bildiradi va duolarini so‘raydi. Ota-onasi bo‘lsa,
ulardan alohida duo oladi. Bunday qilish kishining yuksak
odobiga dalolat qiladi”.](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_17.png)
![z
Shayx Muhammad Solih Muhammad
Yusuf dunyo e’tirofida
Koreya Respublikasining Kojedo shahrida uning nomiga masjid
qurilgan .
Checheniston
poytaxti Grozniydagi ko'chalardan biriga uning nomi
berilgan
Qozog istonning
ʻ Chimkent shahrida uning nomiga masjid qurilgan.
Moskva viloyati
Balashixa tumanida shayx nomi bilan ayollar va
erkaklar madrasasi tashkil etilgan
Toshkent shahrining Chilonzor tumanida uning nomi bilan masjid
qurilgan .](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_18.png)
![z
Toshkent shahri Chilonzor tumanidagi So‘galli ota ziyoratgohi yonida
Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf qurilishini boshlatgan
masjid uzoq yillar qarovsiz holda qolib ketgan edi.
O zbekiston ʻ
Prezidenti Shavkat Mirziyoyev
2018 yili fevral oyida bu yerga kelib,
masjidni keng va ko‘rkam qilib qurish bo‘yicha topshiriqlar bergan. Bir
yildan ortiqroq vaqt davomida 2 gektardan ziyod maydonda ulkan
majmua bunyod etildi. Avvalgi loyihadagi ayvon o‘rni ham masjid
binosiga qo‘shilib, yanada kengaytirildi. Majmuadan, shuningdek,
konferens-zal, o‘quv xonalari, tahoratxona, muzey va boshqalar joy
olgan. Yo‘l bo‘yidagi So‘galli ota maqbarasi ta mirlangan. Beton
ʼ
qoldiqlari chiqarib tashlanib, ko‘kalamzorlashtirilgan.](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_19.png)
![z
Ma lumki, Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf O‘rta ʼ
Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari diniy idorasi raisi, muftiy
bo‘lgan. Turli diniy-ma rifiy mavzularda yuzdan ziyod kitoblar
ʼ
yozib, islom dini mohiyatini to‘g‘ri yetkazish, odamlarning bilim
va ma naviyatini oshirishga katta hissa qo‘shgan. Prezident bu
ʼ
masjid Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf nomiga
munosib bo‘lganini ta kidladi. Shayx hazratlarining ilmiy
ʼ
merosini o‘rganish, ma rifat va odob-axloq mavzularida ko‘proq
ʼ
kitoblar chop etish, jamiyatimizdagi ma naviy muhitni
ʼ
mustahkamlash bo‘yicha tavsiyalar berildi.](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_20.png)
![z
E’tiboringiz uchun rahmat
Bajardi: Maxmasoliyev Otajon
Tekshirdi: Suyun Karimov](/data/documents/056122ce-8de0-4436-b957-48917f4d19dc/page_21.png)
z Shayx Muhammad Solih Muhammad Yusuf – diniy notiqlik vakili sifatida. v
z Diniy notiqlik Dunyoda hozirgi kunda katta jamoaga ega bo’lgan dinlar: islom, xristianlik va buddizm. Bularning har birida o’z uslubiga ega bo’lgan notiqlik san’ati mavjud. Nima uchun dinda notiqlik kerak degan savol tug’ilishi mumkin. Oldinlari dinda eng kerakli narsa bu insonlarni o’z doirasiga kiritib olish va o’z mafkuralarini singdirish bo’lgan. Hozirda ham bu kabi holatlar esa yo’q emas: xoh xohishiy tarzda bo’lsin, xoh majburiy tarzda bo’lsin dinga da’vat qilib o’z diniga kiritish holatlari uchrab turadi,
z Ular qanday qilib dinga kirgizishadi? Albbatta, yuksak ko’rinishdagi notiqlik san’atining hosilasi bo’lgan nutq orqali. Har qanday nutq shakli, albatta, dalillar bilan chiroyli ko’rinishga keladi. Bu dalillar esa muqaddas hisoblangan diniy kitoblarda keltirilgan dalillar asosida ifodalanadi. Ularning dalillari yoki asoslarining insonlarning ishontirishiga sabab ham mana shu diniy notiqlikning yutuqlaridadir.
z Shayx Muhammad Solih Shayx Muhammad Solih Muhammad Yusuf hazratlari XXI asr islom dinining yetuk ulamolaridan biri hisoblanadi. Shayx Muhammad Solih Muhamad Yusuf Markaziy Osiyoda yetishib chiqqan Zamaxshariy, Imom Buxoriy, At-Termiziy, Samarqandiy kabi yetuk ulamolarning munosib davomchisi. Terrorizm va diniy aqidaparastlikka qarshi eng ko’p kurashgan ulamolarning boshlig’i hisoblanadi.
z 1952-yil 15-aprelda Andijon viloyati Buloqboshi tumani qishlog ida ʻ tug ilgan. ʻ 1970-yilda Buxorodagi Mir Arab madrasasiga o qishga qabul qilindi. ʻ Keyinchalik Toshkent islom institutida tahsil olib, 1975-yilda tamomladi. 1976-yilda Liviyadagi Islom universitetiga qabul qilindi va 1980-yilda tamomladi. 1980 - 1986 yillarda O rta ʻ Osiyo va Qozog iston ʻ musulmonlari diniy boshqarmasi xalqaro aloqalar bo limi xodimi va ʻ Toshkent islom instituti o qituvchisi bo lgan. ʻ ʻ