Tadqiqot metodi va metodologiyasi 2

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

17082.60546875 KB

Ko'chirib olish

Reja:
Tadqiqot prinsiplari
Tadqiqotning protsessual-
metodologik sxemalari01
03 02
04Tadqiqot metodologiyasining
mohiyati.
Tadqiqot gipotezasi va
konsepsiyasini ishlab chiqish

Tadqiqot metodologiyasining
mohiyati. 01

Metod
- bu qandaydir hodisa yoki jarayonni nazariy yoki eksperimental
tadqiq qilish usuli. Metod ilm-fanning asosiy vazifasi-voqelikning
obyektiv qonunlarini kashf etish vositasidir. U nazariy va
eksperimental tadqiqotlarni taqqoslash, tahlil va sintez, induksiya
va deduksiya usullarini qo‘llash zarurati va o‘rnini aniqlaydi. Bu
tadqiqotchining fikrlash qurolidir.

Metodologiya
-bu inson faoliyatining mantiqiy tashkil etilishi bo‘lib,
tadqiqotning maqsadi va predmetini, uni o‘tkazish
bo‘yicha yondashuvlar va moljallarni, eng yaxshi
natijani aniqlay digan vositalar va usul (metod)larni
tanlashni o‘z ichiga oladi

Metodika
-bu oldindan belgilangan natijaga olib keluvchi amaliy
faoliyat yo‘llarining belgilangan majmui; metodni
konkretlashtirish, uni yo‘riqnomaga keltirish,
algoritmlash, mavjudlik yo‘lini aniq tavsiflash.

Tadqiqot obyekti
-bu umumiy ma’noda tadqiqot obyekti-bu qarama-qarshilikni o‘z
ichiga olgan va muammoli vaziyatni keltirib chiqaradigan
obyektiv voqelikning, hodisaning ( jarayonning) bir qismi.
Tadqiqot obyekti ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar sinfiga tegishli
boshqaruv tizimi, shuningdek unda sodir bo‘layotgan
jarayonlardir.

Yondashuv lar quy idagicha bo‘ladi:
01
02
03
04o‘zaro bog‘liqlik va yaxlitlikda
muammoning maksimal jixatlarini hisobga
oladi, jixatlar va ularning xususiyatlari
o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni aniqlaydi.
muammoning bir chegarasini, qaysidir
jihatini, uning dolzarbligini yoki tadqiqot
uchun ajratilgan resurslarni hisobga olgan
holda tanlash.
tadqiqot konsepsiyasini oldindan
o‘rganishga asoslangan, ya’ni tadqiqotning
umumiy yo‘nalishini belgilaydigan asosiy
qoidalar to‘plami.
tajribaga asoslangan, ya’ni har qanday
mavzu sohasidagi eksperimental
ma’lumotlarning to‘planishiga va
keyinchalik ushbu ma’lumotlar asosida
mantiqiy xulosa qilishga asoslangan.Tizimli
Konseptual Jihatli(aspektli)
Empirik
05tadqiqot maqsadlarini ilmiy shakllantirish va uni
o‘tkazishning ilmiy apparatlaridan foydalaniladi. Imiy

Tadqiqot o‘tkazishdagi asosiy
metodologik prinsiplar
Prinsiplar Qarama-qarshilik
Baholash
E’tirof etish bu har doim istalgan va mumkin
bo‘lgan, ma’lum va qidirilayotgan
o‘rtasidagi qarama-qarshilik.
har qanday voqea, hodisalar,
qarama-qarshiliklar muhimlilik,
dolzarblilik, murakkablik, boshqa
hodisalar bilan bog‘liqlik mezonlari
bo‘yicha baholanadi.
hodisaning sinfini, uning ma’lum
bir tipologik guruhga tegishli
ekanligini aniqlash, taqqoslash
zarurati.

Ilmiy t adqiqot ning si fat i ga quy i dagi prinsi plarga rioy a qili sh
orqali erishi ladi:
maqsadga muvofiqlik prinsipi - tadqiqotlar amaliyotni takomillashtirish vazifalariga muvofiq
amalga oshiriladi;
obyektivlik prinsipi - tadqiqotdagi nazariy modellar real obyektlar va jarayonlarni ko'p
qirrali va xilma-xillikda aks ettirishi kerak;
maliy yo'nalganlik prinsipi-tadqiqot natijalari amaliyotni, uni rivojlantirishning bir nechta
yo'llari mavjud bo'lganda, tushuntirish, prognoz qilish va takomillashtirishga yordam
berishi kerak.
Tizimlilik prinsipi-tadqiqot natijalari ilmiy bilimlar tizimiga kiritiladi, mavjud
ma'lumotlarni yangi axborotlar bilan to'ldiradi;
Yaxlitlik prinsipi-obyektning tarkibiy qismlariularning o'zaro aloqadorligi va o'zaro
bog'liqligining ko’p o'lchovli tasviri dinamikasi dao'rganiladi;
Dinamizm prinsipi-o'rganilayotgan obyektlarning shakllanishi va rivojlanish qonuniyatlari,
ularning ko’p jihatliligi va ko’p variantliligining obyektiv tabiati (xarakteri) ochib beriladi.

Tadqiqot gipotezasi va
konsepsiyasini ishlab
chiqish 03

Gipoteza
-bu ma’lum bir oqibatni keltirib chiqaradigan sabab,
o‘rganilayotgan obyektlarning tuzilishi va tarkibiy
elementlarning ichki va tashqi bog‘lanishlari xarakteri
to‘g‘risida tekshirish va isbotlashni talab qiladigan
taxmin (faraz).

Har qanday taxminni
gipoteza deb bo‘lmaydi,
balki ushbu taxminni
ilgari surish uchun asos
bo‘lgan bilimga
tayanilgan taxminni
aytish mumkin

Gipotezaning turlari
Ta’riflovchi
Tushuntiruvch
iPrognozli

Tadqiqotning protsessual-
metodologik sxemalari 04

Ilmiy tadqiqot o‘tkazishning quyidagi
umumiy sxemasi tavsiya etiladi:
Mavzuni tanlash va uning dolzarbligini asoslash.
Metodni tanlash yoki tadqiqotni o‘tkazish metodikasini
ishlab chiqish.Tadqiqotning maqsadi va aniq vazifalarini belgilashva
tadqiqot obyekti va predmetini aniqlash.
Tadqiqot jarayonini o‘tkazish va bayon qilish va tadqiqot
natijalarini tahlil(muhokama) qilish.

Tadqiqot metodi va metodologiyasi

Reja: Tadqiqot prinsiplari Tadqiqotning protsessual- metodologik sxemalari01 03 02 04Tadqiqot metodologiyasining mohiyati. Tadqiqot gipotezasi va konsepsiyasini ishlab chiqish

Tadqiqot metodologiyasining mohiyati. 01

Metod - bu qandaydir hodisa yoki jarayonni nazariy yoki eksperimental tadqiq qilish usuli. Metod ilm-fanning asosiy vazifasi-voqelikning obyektiv qonunlarini kashf etish vositasidir. U nazariy va eksperimental tadqiqotlarni taqqoslash, tahlil va sintez, induksiya va deduksiya usullarini qo‘llash zarurati va o‘rnini aniqlaydi. Bu tadqiqotchining fikrlash qurolidir.

Metodologiya -bu inson faoliyatining mantiqiy tashkil etilishi bo‘lib, tadqiqotning maqsadi va predmetini, uni o‘tkazish bo‘yicha yondashuvlar va moljallarni, eng yaxshi natijani aniqlay digan vositalar va usul (metod)larni tanlashni o‘z ichiga oladi

O'xshashlar

TADQIQOT METODI VA METODOLOGIYASI

Ilmiy tadqiqot metodlari va metodologiyasi

Ilmiy tadqiqot metodologiyasi fanining predmeti, maqsadi va vazifalari

Aqliy hujum metodi