logo

Tahrir jarayonida terminlar ustida ishlash va terminologiyadagi muommolar

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1885.8359375 KB
Tahrir jarayonida terminlar ustida ishlash 
va terminologiyadagi muommolar
Reja:
1. Termin haqida
2. Tahrir jarayonida terminlar ustida ishlash
3. Terminologiyadagi muammolar.  Termin  ( lotincha :	  terminus  	—  „chegara“,  „had“)	 —  bilim 
yoki  faoliyatning  maxsus  sohasiga  doir  tushunchani  ifodalovchi  so z 	
ʻ
yoki  so z  birikmasi.  Termin  umumxalq  tshtiga  muayyan  terminologik 	
ʻ
tizim  orqali  o tadi,  binobarin,  termin  va  umumiste moldagi  so zlar  bir-	
ʻ ʼ ʻ
birini  to ldiradigan  leksik  birliklardir.  Sistem  xarakterga  egalik,  o z 	
ʻ ʻ
terminologik  maydonida  bir  ma nolilikka  moyillik,  histuyg uni 	
ʼ ʻ
ifodalamaslik,  uslubiy  betaraflik  kabilar  terminga  xos  xususiyatlardir.	
 
Biologiya ,	
  matematika ,	  tilshunoslikda  	qo llanadigan  „funksiya“  so zini 	ʻ ʻ
ko p  ma noli  termin  sifatida  emas,  balki  terminologik  omonimlar, 	
ʻ ʼ
sohalararo  sodir  bo lib  turadigan  reterminologik  jarayon  (bir  soha 	
ʻ
termin  ining  ikkinchi  soha  termini  sifatida  qo llanishi)  hosilasi  tarzida 	
ʻ
qaralmog i lozim. Umumxalq leksikasiga doir qonuniyatlar termin hosil 	
ʻ
qilishda  ham  kuzatiladi.  So z  bilan  termin  ning  umumiy  va  xususiy 	
ʻ
tomonlari  yetarli  darajada  ochib  berilgan  emas;  kundalik  turmushda 
keng  iste molda  bo lgan  so zlar  ayni  paytda  turli  sohalarga  doir 	
ʼ ʻ ʻ
terminlar hamdir.      Odam  organizmining  tuzilishini,  unung  alohida  a'zolarining  qismlari,  shakli, 
ko‘rinishi  va  ularning  o‘zaro  munosabatini  oddiy  ko‘z  bilan  mikroskopik 
anatomiya  o‘rganadi.  Mikroskopik  anatomiya  esa  a'zolarning  nozik  tuzilishini, 
tarkibiy  elementlarini  mikroskop  yordamida  o‘rganadi.  Anatomiya  fani 
rivojlanishining  dastlabki  davrlarida,  o’likni  yorgan  vaqtda  o‘rganilgan  odam 
tanasi  a'zolarini  faqat  tasvirlab  berilgani  uchun  tasviriy  anatomiya  termini  paydo 
bolgan. Sistematik anatomiya odam organizmini tizimlarga bo’lib (suyak, mushak, 
ovqat  hazm  qilish  va  boshqalar)  o‘rgangani  uchun  u  mo‘tadil  anatomiya  deb  ham 
ataladi.  Topografik  anatomiya  odam  gavdasini  sohalar  bo‘yicha,  a’zolarning 
joylashishini,  ularning  o‘zaro  va  skelet  bilan  munosabatini  o'rganadi.  Odam 
organizmining  tug’ilishgacha  bo’lgan  davrdagi  (prenatal  davr)  rivojlanishi  va 
o‘sishini  embriologiya,  tugilgandan  keyingi  davrni  (po’stnatal  davr)  yoshli 
anatomiya  o‘rganadi.  Odam  tanasi  tuzilishini  uning  faoliyatiga  bog’lab 
o'rganadigan  hozirgi  davr  anatomiyasi  funksional  anatomiya  deb  ataladi. 
Gistologiya  organizm  to‘qimalarini  ularning  faoliyatiga  bog’lab,  moddalar 
almashinuvi  va  tarkibiy  elementlarini  to  hujayra  ichi  tarkibigacha  o‘zaro 
munosabatini o‘rganadi. Mavzuga oid matn:    Ba’zi tarminlarga misollar:   Ba’zi tarminlarga oid kitoblar:         FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:
1. Z.T. Tohitov “Adabiy tahrir”. Tafakkur-Bo’stoni. Toshkent-
2012.
2. Z.T. Tohitov “Nashr jarayonining asosiy bosqichlari” 
Tafakkur-Bo’stoni. Toshkent-2015.
3. Bekmuhamedov X.D. Tarix terminlari izohli lug‘ati. 
Pedagogika oliy o‘quv yurtlarining studentlari va o‘rta 
maktab tarix o‘qituvchilari uchun. Toshkent: 0 ‘qituvchi, 
1978. 
4. Bektemirov H., Begmatov E. Mustaqillik davri atamalari. -
Toshkent, 2002. 
5. Будагов  PA.  Введение в науку о языке.-М.: Добросвет, 
2003  E’TIBORINGIZ 
UCHUN 
RAHMAT!!!

Tahrir jarayonida terminlar ustida ishlash va terminologiyadagi muommolar Reja: 1. Termin haqida 2. Tahrir jarayonida terminlar ustida ishlash 3. Terminologiyadagi muammolar.

Termin ( lotincha : terminus — „chegara“, „had“) — bilim yoki faoliyatning maxsus sohasiga doir tushunchani ifodalovchi so z ʻ yoki so z birikmasi. Termin umumxalq tshtiga muayyan terminologik ʻ tizim orqali o tadi, binobarin, termin va umumiste moldagi so zlar bir- ʻ ʼ ʻ birini to ldiradigan leksik birliklardir. Sistem xarakterga egalik, o z ʻ ʻ terminologik maydonida bir ma nolilikka moyillik, histuyg uni ʼ ʻ ifodalamaslik, uslubiy betaraflik kabilar terminga xos xususiyatlardir. Biologiya , matematika , tilshunoslikda qo llanadigan „funksiya“ so zini ʻ ʻ ko p ma noli termin sifatida emas, balki terminologik omonimlar, ʻ ʼ sohalararo sodir bo lib turadigan reterminologik jarayon (bir soha ʻ termin ining ikkinchi soha termini sifatida qo llanishi) hosilasi tarzida ʻ qaralmog i lozim. Umumxalq leksikasiga doir qonuniyatlar termin hosil ʻ qilishda ham kuzatiladi. So z bilan termin ning umumiy va xususiy ʻ tomonlari yetarli darajada ochib berilgan emas; kundalik turmushda keng iste molda bo lgan so zlar ayni paytda turli sohalarga doir ʼ ʻ ʻ terminlar hamdir.

Odam organizmining tuzilishini, unung alohida a'zolarining qismlari, shakli, ko‘rinishi va ularning o‘zaro munosabatini oddiy ko‘z bilan mikroskopik anatomiya o‘rganadi. Mikroskopik anatomiya esa a'zolarning nozik tuzilishini, tarkibiy elementlarini mikroskop yordamida o‘rganadi. Anatomiya fani rivojlanishining dastlabki davrlarida, o’likni yorgan vaqtda o‘rganilgan odam tanasi a'zolarini faqat tasvirlab berilgani uchun tasviriy anatomiya termini paydo bolgan. Sistematik anatomiya odam organizmini tizimlarga bo’lib (suyak, mushak, ovqat hazm qilish va boshqalar) o‘rgangani uchun u mo‘tadil anatomiya deb ham ataladi. Topografik anatomiya odam gavdasini sohalar bo‘yicha, a’zolarning joylashishini, ularning o‘zaro va skelet bilan munosabatini o'rganadi. Odam organizmining tug’ilishgacha bo’lgan davrdagi (prenatal davr) rivojlanishi va o‘sishini embriologiya, tugilgandan keyingi davrni (po’stnatal davr) yoshli anatomiya o‘rganadi. Odam tanasi tuzilishini uning faoliyatiga bog’lab o'rganadigan hozirgi davr anatomiyasi funksional anatomiya deb ataladi. Gistologiya organizm to‘qimalarini ularning faoliyatiga bog’lab, moddalar almashinuvi va tarkibiy elementlarini to hujayra ichi tarkibigacha o‘zaro munosabatini o‘rganadi. Mavzuga oid matn:

Ba’zi tarminlarga misollar: