• Okeanlar ichida eng keksa va eng Okeanlar ichida eng keksa va eng kattasi,eng issig’i,,,olovli halqa’’si kattasi,eng issig’i,,,olovli halqa’’si mavjud,eng chuqur,biomassaga eng mavjud,eng chuqur,biomassaga eng boy.Baliq ovlashda ,dengiz,orollar boy.Baliq ovlashda ,dengiz,orollar soni,kuchli shamol,baland soni,kuchli shamol,baland to’lqin,suv tubi vulkanlari bo’yicha to’lqin,suv tubi vulkanlari bo’yicha Dunyo okeanida birinchi o’rinda .Dunyo okeanida birinchi o’rinda .

• Tinch okeani Dunyo okeani maydoning yarmini va Yer Tinch okeani Dunyo okeani maydoning yarmini va Yer yuzasining 1/3qismini egallagan. Bu okean kattaligi yuzasining 1/3qismini egallagan. Bu okean kattaligi jihatidan Ulug’ okean deb ham ataladi. Okeanni beshta jihatidan Ulug’ okean deb ham ataladi. Okeanni beshta materik chegaralab turadi.Uni shimoli-sharqda Shimoliy materik chegaralab turadi.Uni shimoli-sharqda Shimoliy Amerika ,janubiy –sharqda Janibiy Amerika ,Janubda Amerika ,janubiy –sharqda Janibiy Amerika ,Janubda Antarktida ,Janubi –g’arbda Avstraliya,Shimoliy-g’arbda Antarktida ,Janubi –g’arbda Avstraliya,Shimoliy-g’arbda Yevrosiyo materiklari o’rab olgan.Shimoldan janubga qarab Yevrosiyo materiklari o’rab olgan.Shimoldan janubga qarab qariyb 12ming km va g’arbdan sharqqa 17.2ming km qariyb 12ming km va g’arbdan sharqqa 17.2ming km masofaga cho’zilgan. Eng keng joyiekvatorda va uning masofaga cho’zilgan. Eng keng joyiekvatorda va uning atrofida .Maydoni 180mln km kv.atrofida .Maydoni 180mln km kv. • Tinch okeanida orollar juda ko’p tarqalgan,ularning soni Tinch okeanida orollar juda ko’p tarqalgan,ularning soni 10mingdan ortadi.10mingdan ortadi.

Okeanni o’rganilish tarixi.Okeanni o’rganilish tarixi. • Birinchi bo’lib ispaniyalik V.Balboa 1513-yilda Birinchi bo’lib ispaniyalik V.Balboa 1513-yilda Panama bo’ynidan o’tib tinch okeanini ko’rgan va Panama bo’ynidan o’tib tinch okeanini ko’rgan va unga Janubiy okean deb nom bergan. F.Magellan unga Janubiy okean deb nom bergan. F.Magellan 1520-1521-yillardagi sayohati davrida uni Tinch 1520-1521-yillardagi sayohati davrida uni Tinch okeani deb atagan. okeani deb atagan. • Okean to’g’risida dastlabki ma’lumotlar F.Magellan Okean to’g’risida dastlabki ma’lumotlar F.Magellan va J.Kuk sayoxatlari tufayli to’plangan.va J.Kuk sayoxatlari tufayli to’plangan. • V.I.Bering va A.I.Chirikovlar 1741-yilda okeanning V.I.Bering va A.I.Chirikovlar 1741-yilda okeanning shimoliy qismini shimoliy qismini o’rganishdi.I.F.Kruzenshtern,T.V.Lisyanskiy,S.O.Mako’rganishdi.I.F.Kruzenshtern,T.V.Lisyanskiy,S.O.Mak arov ,,Vityaz’’kemasida va Jak Iv Kusto Tinch arov ,,Vityaz’’kemasida va Jak Iv Kusto Tinch okeanda mukammal tadqiqot ishlari olib okeanda mukammal tadqiqot ishlari olib bordilar.Hozirgi vaqtda Tinch okeanni o’rganish bordilar.Hozirgi vaqtda Tinch okeanni o’rganish yuzasidan maxsus xalqaro tashkilotlar tuzilgan. yuzasidan maxsus xalqaro tashkilotlar tuzilgan.

Tinch okean sayyoramizdagi eng chuqur okean.Uning o’rtacha Tinch okean sayyoramizdagi eng chuqur okean.Uning o’rtacha chuqurligi 3984m.ga teng.Eng chuqur joyi Mariana botig’i chuqurligi 3984m.ga teng.Eng chuqur joyi Mariana botig’i bo’lib,11022m.ni tashkil etadi.Okean tubi relyefi juda murakkab bo’lib,11022m.ni tashkil etadi.Okean tubi relyefi juda murakkab tuzilgan.Bu yerda dengiz sayyozligi kam maydonni egallaydi. tuzilgan.Bu yerda dengiz sayyozligi kam maydonni egallaydi. Materik yon bag’irlari tik,zinapoyalar hosil qiladi. Materik yon bag’irlari tik,zinapoyalar hosil qiladi. Okean tagi relyefining o’ziga xos xususiyatlaridan biri eng chuqur Okean tagi relyefining o’ziga xos xususiyatlaridan biri eng chuqur botiqlarning okean chekka qismlarida joylashganligidir. botiqlarning okean chekka qismlarida joylashganligidir. Okean havzasi deyarli bitta yirik litosfera plitasida joylashgan.Bu plita Okean havzasi deyarli bitta yirik litosfera plitasida joylashgan.Bu plita chegaralari boshqa plitalar bilan to’qnashib,o’zaro ta’sir etib chegaralari boshqa plitalar bilan to’qnashib,o’zaro ta’sir etib turadi.Buning natijasida quruqlik va suv osti zilzilalari vujudga turadi.Buning natijasida quruqlik va suv osti zilzilalari vujudga keladi,vulqonlar otilib turadi.Okean tagidagi otilib chiqqan lavalar keladi,vulqonlar otilib turadi.Okean tagidagi otilib chiqqan lavalar hajmi materikdagi lavalar hajmidan uch barobar ortiq.Okeanni o’rab hajmi materikdagi lavalar hajmidan uch barobar ortiq.Okeanni o’rab turganquruqliklarda ham vulqonlar ko’p,ular mashhur,,Olovli turganquruqliklarda ham vulqonlar ko’p,ular mashhur,,Olovli halqani’’ hosil qiladi halqani’’ hosil qiladi

Tinch okeani shimoldan janubga tomon katta Tinch okeani shimoldan janubga tomon katta masofaga cho’zilganligi tufayli iqlimi xilma masofaga cho’zilganligi tufayli iqlimi xilma xil xil Tinch okean sovuq Shimoliy Muz okeanidan Tinch okean sovuq Shimoliy Muz okeanidan Chukotka va Alyaska yarimorollari bilan Chukotka va Alyaska yarimorollari bilan to’silgan.Ularni birgina Bering bo’g’ozi to’silgan.Ularni birgina Bering bo’g’ozi birlashtirib turadi.Natijada sovuq haroratli birlashtirib turadi.Natijada sovuq haroratli suv Tinch okeanga o’ta olmaydi.Shu sababli suv Tinch okeanga o’ta olmaydi.Shu sababli uning shimoliy qismida harorat janubiy uning shimoliy qismida harorat janubiy qismiga qaraganda yuqoriroq.Okeanda qismiga qaraganda yuqoriroq.Okeanda yog’in miqdori bug’lanish miqdoridan yog’in miqdori bug’lanish miqdoridan ortiq,shu sababli yuzadagi suvlarning ortiq,shu sababli yuzadagi suvlarning sho’rligi boshqa okeanlardagidan biroz sho’rligi boshqa okeanlardagidan biroz pastroq(o’rtach 34.6 promille) pastroq(o’rtach 34.6 promille) Okeanning g’arbiy qismidagi tropik Okeanning g’arbiy qismidagi tropik kengliklarda kuchli shamollar-tayfunlar tez-kengliklarda kuchli shamollar-tayfunlar tez- tez takrorlanib turadi.Tayfunlarning tezligi tez takrorlanib turadi.Tayfunlarning tezligi soatiga 30-50,ba’zan100km.gacha boradi va soatiga 30-50,ba’zan100km.gacha boradi va katta to’lqinlarni yuzaga keltiradi. katta to’lqinlarni yuzaga keltiradi.