logo

Turk arab davriyligi

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

701.8310546875 KB
Mavzu: Turk arab davriyligi   Reja
1 Arab davriyligi
2Turk davriyligi   Arab davriyligi   Arab  davriyligi. Oy kalendarida har bir oyning birinchi kuni oy 
boshiga, ya’ni yangi Oyning ko‘rinish paytiga to‘g’ri kelishi kerak. 
Buning natijasida sinodik oyning o’rtacha uzunligi 29,53059 kunni 
(aniqrog‘i, 29,53058812 kunni) tashkil qiladi. Ammo kalendarda oylar 
faqat butun sonli kunlardan tashkil topadi, ya’ni 29 yoki 30 kundan 
iborat boiadi. Oy kalendaridagi hamma yillarni 354 kundan iborat, 
deb qabul qilinsa, har yili 0,3671 kunga teng xatoga yoi qo‘yiladi.    Shuning uchun bundav 
kalendarda, yangi Oy 10 yil 
o‘tgandan keyin 
4 kun oldin ko‘rina boshlaydi 
(oxirgi oyning 
boshlanishidan)1Shu 
sababli har uch yildan so’ng 354 
kun o‘rniga 355 kunlik kabisa yili 
kiritiladi. Shunday qilib, bu yerda 
ko’rinayotgan masala kabisa yillar 
tizimini aniqlashdan iborat.   0 ‘ttiz yil ichida necha kabisa yili borligini 
aniqlash uchun 354,3671 -30=10631,013 ni olamiz. Lekin 350-30 = 10620. 
Shunday ekan, 30 yil ichida 11 kabisa yili bo’lar ekan, chunki 
354-19 + 355-11 = 10631 (xato:0,013 kun). Agar bir yil 354 kundan iborat 
deyilsa. Xato 0,367 kunga to‘g”ri keladi, 355 kun hisoblansa. Xato 0,633 
kunga teng boiadi. Shunday qilib, birinchi holda Oy boshi birinchi yil 
boshidagiga qaraganda 0.367 kun oldinga suriladi, ikkinchi holda esa 
0,633 kun orqaga siljiydi.    Turk davriyligi   Turk davriyligi. Sakkiz yillik astronomik oy sikli salkam 
2835 
kunni tashkil qiladi. Lekin sakkiz oy kalendari yili esa 
(354 kundan) 
2832 kundan iborat. Agarda sakkiz yilning uch yilini 
kabisa yili qilib 
belgilasak, mazkur davriylik 2835 kunni (354 • 5 + 355 •3 
= 2835) tashkil 
qiladi.   Turk davriyligida ikkinchi, beshinchi, 
yettinchi yillar kabisa yillari 
bo’lardi. Shuni ta’kidlash lozimki, 
2835 kun haftaning soniga toiiq 
mos 
(2835:7 = 405). Davriylik oxirida 
hilolning ko‘rinishi haftaning har 
doim 
bir xil kuniga to’g‘ri keladi.   Oy kalendarlarining hammasi «turk» 
yoki «arab» davriyliklariga 
asoslangan .    Oy kalendarining o‘ziga 
xos jihati uningjuda aniqligidadir. Lekin Oy 
kalendarining «kamchiligi» 
Fasil larga mos tushmaydi. Oy kalendarida yangi 
oyning qaysi kuni 
chiqishini aniqlash katta ahamiyatga ega.     Demak, 1985-yil 
mart oyida yangi Oy 
21-mart kuni 
Grinvich vaqti 
bilan soat 0,6x24=14 
da ko’ringan

Mavzu: Turk arab davriyligi

Reja 1 Arab davriyligi 2Turk davriyligi

Arab davriyligi

Arab davriyligi. Oy kalendarida har bir oyning birinchi kuni oy boshiga, ya’ni yangi Oyning ko‘rinish paytiga to‘g’ri kelishi kerak. Buning natijasida sinodik oyning o’rtacha uzunligi 29,53059 kunni (aniqrog‘i, 29,53058812 kunni) tashkil qiladi. Ammo kalendarda oylar faqat butun sonli kunlardan tashkil topadi, ya’ni 29 yoki 30 kundan iborat boiadi. Oy kalendaridagi hamma yillarni 354 kundan iborat, deb qabul qilinsa, har yili 0,3671 kunga teng xatoga yoi qo‘yiladi.

Shuning uchun bundav kalendarda, yangi Oy 10 yil o‘tgandan keyin 4 kun oldin ko‘rina boshlaydi (oxirgi oyning boshlanishidan)1Shu sababli har uch yildan so’ng 354 kun o‘rniga 355 kunlik kabisa yili kiritiladi. Shunday qilib, bu yerda ko’rinayotgan masala kabisa yillar tizimini aniqlashdan iborat.