V.Shekspir va ingliz adabiyoti
![Mavzu: V. Shekspir va ingliz adabiyoti
1. Angliya uyg’onishining dastlabki vakillari.
2. Vilyam Shekspir hayoti va ij о diy fa о liyati
3. Shekspir masalasi
4. Vilyam Shekspirning adabiy merоsi
5. «Romeo va Juletta» tragediyasi .
6. «Hamlet» tragediyasi haqida.
7. Asardagi bоsh qahramоn masalasi .](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_1.png)
![XVI asrning oxirlaridan XVII asrning boshlari
XVII asr boshlaridan shu asrning
40- yillarigacha XV asrning oxirlari va XVI asrning 60—70- yillar
.InglizIngliz
gumanistik gumanistik
adabiyoti uch adabiyoti uch
bosqichga bosqichga
ajratiladiajratiladi
::I nglizI ngliz
uy g’onish adabiy ot i uy g’onish adabiy ot i](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_2.png)
![Ingliz gumanistik adabiyotining
namoyandalari :
ShekspirTomas Mor
Robert Grinlar Kristofer Marlo](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_3.png)
![](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_4.png)
![](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_5.png)
![Vilyam Shekspir hayoti va ij о diy fa о liyati
Vilyam Shekspir 1564 yilning 23 aprelida Markaziy
Angliyaning Stretf о rd shaharchasida tug’iladi. U о iladagi 8
farzandning uchinchisi edi. Shekspirning ajdodlari
yemenlar — ya'ni, erkin dehqonlar bo'lganlar. Ular
orasida jasur jangchilar, nayzadorlar, yoyandozlar
bo’lganligi taxmin qilinadi. «Shekspir» so'zi — «nayza
o'ynatuvchi» ma'nosini anglatadi. О tasi J о n Shekspir
charm qo’lq о p tayyorl о vchi hunarmand bo’lib, savd о bilan
ham shug’ullanadi, katta о bro’ о rttirib shahar kengashiga
saylanadi va shahar b о shlig’i vazifasida ishlaydi. Vilyam
Shekspir dastlab mahalliy «Grammatika maktabi»da
o’qiydi. U yerda, as о san, latin tili o’rgatilib, sx о lastik l о gika
va rit о rikadan qisqacha tushuncha о ladi. Vilyam Shekspir
ayniqsa, Rim sh о iri О vidiy asarlarini qiziqib mut о ala qiladi.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_6.png)
![•
Shekspir 18 yoshida to'satdan 26 yoshli fermer qizi Anna Xetueyga
uylanadi va 20 yoshida kattagina oilaning boshlig'iga aylanadi — qizi
Syuzen, egizaklar Yu def va Gamlet ga ota bo'ladi. Endi u ikki oilani
— o'zining va otasining oilasini boqishi lozim edi. Uning noqonuniy
ovchiligiga barham beradilar, o'rmon qorovullari Uilyamni
o'ldirilgan bug'u bilan tutib oladilar va sudya ser Tomas Lyusi
oldiga olib boradilar. Shekspir Lyusi haqida epigrammalar
to'qigan va ular xalq orasida mashhur edi. Brakonyerlarga
beriladigan jazo og'ir edi — qamchi bilan savalash, badaniga
qizdirilgan temirni bosish, hatto qatl qilishgacha borilar edi. Shekspir
Stratforddan qochadi va Londonda panoh topadi. Oradan besh yil
o'tgach, uning yurtdoshi, hunarmand Berbej tomonidan qurilgan
London teatrida aktyor va dramaturg sifatida paydo bo'ladi. Shekspir
teatrdagi ishni badavlat tomoshabinlarning otlariga qo'riqchilik
qilishdan boshlaydi. Keyinchalik aktyorlik qiladi. So'ngra unga eski
pyesalarni qayta ishlash vazifasini topshiradilar. Tajriba to'plagach,
mustaqil ijod bilan shug'ullana boshlaydi.
•
1599- yilda Londondagi eng yaxshi teatr — «Globus» ochiladi va
Shekspir uning boshqaruvchilaridan biri qilib tayinlanadi.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_7.png)
![•
Shekspirning do'stlari ko'p edi, lekin dushmanlari ham yo'q emas edi.
Ko'pchilik universitet ta'limini olgan dramaturglar ichida uni ko'ra
olmaydiganlar ham uchrardi. Masalan, 1592- yili R. Grin Shekspirga
pamflet yozadi va uni « mahmadona, o'zgalar patini yopishtirib olgan
qarg'a », deb ataydi.
•
Shekspirning kiborlar orasida ham do'stlari bor edi. Graf Sautgempton
uning do'sti va homiyi edi, u Shekspirni kibor bilimdon yoshlar to'garagiga
olib kirgan edi. Bu to'garakda dramaturg Robert Esseks bilan tanishadi.
Esseks taqdiri fojiali tugaydi. U Yelizavetaning nazari tushgan yigit edi,
ular orasidan gap o'tadi va do'stlik buziladi. Esseks Yelizavetani tanqid
qiladi va bu bilan chegaralanmay, unga qarshi isyon uyushtiradi. Isyonga
chaqiriq sifatida Shekspirning “ Richard III ” asari sahnaga qo'yilishi lozim
edi, tomoshaga isyonchilar to'planishgan edi. Pyesaning mazmun-
mundarijasi ko'p jihatdan voqelikka yaqin edi, unda zolim qirolga qarshi
isyon tasvirlanar va ma'qullanar edi. Biroq isyon amalga oshmadi, Esseks
qatl qilindi. «Globus» teatrining aktyorlarini so'roqqa chaqirtirdilar. Ular
isyonga aloqalari borligini rad etdilar va buni jo'ngina izohladilar: ular har
doimgidek tomosha ko'rsatgandilar, xolos.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_8.png)
![•
Oradan ko'p o'tmay Shekspirning otasi vafot etdi, ketma-ket o'g'li Gamlet
va ukasidan ayrildi . Bu orada qanchalik shafqatsiz bo'lsa ham, har qalay
«Globus» teatriga homiylik qilgan Yelizaveta vafot etdi. Uning o'rniga qirol
Iakov I Styuart o'tirdi. Ta rixdan bilamizki, u Yelizaveta tomonidan qatl
qilingan Mariya Styuartning o'g'li edi. «Globus» «Qirol malaylari»
nomini oldi. Shekspir saroy teatri «Blekfrayes» ga pyesalar yoza boshladi.
Bu teatrdagi yosh dramaturglar Bomont va Fletcher qanday qilib
bo'lmasin uni chetlatishga urinardilar. Bu yillar Shekspir uchun og'ir bo'ldi.
Uning so'nggi pyesasi «Bo'ron» da shunday epizod bor: sehrgar
Prospero qizining nikoh to'yiga atab sehrli spektakl yozadi, ruhlarni
so'nggi marta o'ziga chorlaydi, so'ng sehrli tayoqchasini sindiradi va
duolar kitobini dengizga uloqtiradi.
•
Shekspir sehrgar qilmishida o'z qismatini bashorat qildi. Buyuk fojianavis
sahnani va ijodni tark etdi.
•
1612 - yilda dramaturg qadrdon Stratford ga qaytdi. Oradan to'rt yil
o'tgach, 1616- yilning 23- aprelida 52 yoshida vafot etdi . Uni Stratford
cherkoviga, mehrob ostiga ko'madilar. O'limi oldidan qabriga shunday
so'zlami yozib qo'yishlarini vasiyat qildi: « Aziz do'stim, Iso haqqi bu
yerga ko'milgan xokni bezovta qilma. Ushbu toshlarga shafqat
qilganlar xudoning marhamatiga sazovor bo'lsinlar, mening suyak-
larimni bezovta qilganlar xudoning qarg'ishiga qolsinlar ».](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_9.png)
![Shekspirning muallifligi masalasi
•
XIX asrga kelib Shekspirning muallifligi masalasi atrofida bahs-
munozaralar vujudga keldi. Shekspirning asarlari boshqa birov
tomonidan yozilgan, degan fikr o'rtaga tashlanadi va hatto jiddiy ilmiy
tadqiqotlar uchun mavzuga aylanadi. Bunda oddiy, adabiyot va
san'atdan yiroq oiladan chiqqan, maxsus ta'lim ko'rmagan aktyor
shunday buyuk asarlar yaratishi mumkinligi, buning ustiga, o'z davri
fanlariga oid bilimlardan bu qadar keng ma'lumotga ega bo'lishi
shubhaga olinadi. Bir turkum tadqiqotchilar Shekspir asarlari yozuvchi
va olimlar guruhi tomonidan yozilgan, degan fikrni ilgari suradilar.
•
Ikkinchi turkum tadqiqotchilar esa, uslubdagi yagonalikni sezgan holda,
muallif kiborlar jamiyatidan bo'lgan, degan mulohazani o'rtaga
tashlaganlar.
•
Shu tariqa Shekspir pyesalari goh ingliz faylasufi Frensis Bekon , goh
graflar Retlend, Derbi, Osfordlar ijodi , deb taxmin qilingan.
•
Amerikalik Deliya Bekon 1857- yilda «Shekspir falsafasiga izoh»
asarida Shekspir va faylasuf Bekon qarashlaridagi yaqinlikni isbotlagan.
Biroq xulosa munozarali edi, olima fikricha, go'yo Shekspir asarlarini
faylasuf Bekon, u boshchiligidagi to'garak yozgan.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_10.png)
![•
XX asr o'rtalariga kelib Amerikada Shekspirning
muallifligi masalasi yana ko'tariladi. Endi Shekspir
asarlari uning zamondoshi, 1593- yilda fojiali
halok bo'lgan Kristofer Marloniki deya
isbotlashga urinildi. Bu qarash tarafdorlarining
fikricha, Marlo qotillardan yashirinish maqsadida
Shekspir imzosi bilan asarlar yozgan. Bu
nazariyaning ham asosi puchligi tezda ma'lum
bo'lib qoldi. Marlo bilan Shekspir bir davrda ijod
qilgan bo'lib, ularning asarlarini farqlash qiyin
emas. So'ngra Marloning o'limi ham aniq qayd
etilgan. Shekspir asarlari Marlo tomonidan
yozilganligi xususidagi taxminda hech qanday
mantiq yo'qligi aniqlangan.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_11.png)
![Adabiy faoliyati
•
Shekspir ijodini she'riyatdan boshlagan. Uning ikki dostoni
«Venera va Adonis» hamda «Lukretsiya» o'z davrida
mashhur bo'lgan. Buyuk dramaturg, ayniqsa, sonet janrida
shuhrat qozongan . Sonet Italiyada vujudga kelgan janr
bo'lib, 14 satrdan iborat bo'lishi kerak . Ingliz soneti 4 va
oxirgi 2 satrdan iborat. Shekspir oddiy ingliz sonet shakliga
chuqur mazmun singdirdi. Uning 152 ta soneti mavjud
bo'lib, 126 tasi shoirning do'stiga, 28 tasi qorasoch
ayolga bag'ishlangan. Shekspirning ishqiy she'rlari
hayotiyligi bilan ajralib turadi. Petrarka va uning ingliz
izdoshlari ijodida oltin sochli, farishtasimon, yetishib bo'lmas
go'zal kuylanadi. Shekspir sonetlarining qorasoch qahramoni
esa jonli va hayotiy obrazdir.
•
Ta dqiqotchilar Shekspirning pyesalari sonini 37 ta deb
ko'rsatadilar va uch davrga bo'lib o'rganishni ma'qul ko'radilar.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_12.png)
![1590—1600- yillar1590—1600- yillar
•
Bu davr yosh dramaturgning hayotga va kelajakka ishonchi
barq urib turgan davri. Ko'plab komediyalari mana shu davrda
yaratilgan. Qadimgi Rim komediyasining qayta ishlangan shakli
«Xatolar komediyasi”, Angliya hayotidan olingan «Vindzorlik
masxaraboz ayollar» , italiyaliklar hayotidan olingan
«Veronalik ikki yigit» (1594), «O'n ikkinchi kecha» (1600),
fantastik ertak-pyesa «Yoz tunidagi kecha» (1596), va
boshqalar ham shular sirasiga kiradi. Hammasida muhabbat
mavzusi ko'tariladi. Bulardan tashqari «Qiyiq qizning
quyilishi», «Adashishlar komediyasi», «Sevgining bexuda
kuchayishi», «Yoz kechasidagi tush», «Yo’q narsadan bir
talay g’avg’o», «Bu sizga yoqadimi?», «O’n ikkinchi
kecha»; Angliyaning o’tmishidan olingan tarixiy dramalari:
«Genrix VI», «Richard III», «Qirol Ioan», «Richard II»,
«Genrix IV», «Genrix V»; nihoyat « Romeo va Juletta » hamda
«Yuliy Sezar» tragediyalari ham aynan ana shu davrda
yozilgan.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_13.png)
![1601—1608- yillar1601—1608- yillar
•
Bu bosqichda, asosan, uning tragediyalari
yaratilgan. Shekspir oilasida ro'y bergan
fojialar hamda ingliz xalqining
qashshoqlashuvi dramaturg ijodida iz
qoldirmay ketmagan. «Gamlet», «Otello»,
«Qirol Lir», «Makbet», «Antoniy va
Kleopatra», «Koriolan», «Afinalik Timon»,
tragediyalari uning qalbidagi ruhiy jarayonlar
silsilasi mahsulidir. Hatto shu davrda yozilgan
komediyalarida ham dramatik ruh ustuvorlik
qiladi.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_14.png)
![1609—1613- yillar1609—1613- yillar
•
Dramaturg ijodida fojeiy ruh bir qadar
susaygan davr. Chet ellik tadqiqotchilar buni
dramaturgning voqelik bilan murosaga kelgani,
kurashdan charchagani bilan izohlaydilar.
Voqelikdagi o'zgarishlar, hukmron tabaqaga
xizmat qilishga majburlik Shekspir
imkoniyatlarini cheklagan bo'lishi mumkin.
Biroq falsafiylik, o'git kuchayganligi
«Simbelin» (1610), «Qishki ertak», «Bo'ron»
pyesalarida kuzatiladi.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_15.png)
![Shekspirning tanlangan asarlari](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_16.png)
![Shekspir xronikalari haqidaShekspir xronikalari haqida
•
Shekspirning ingliz tarixiga bag'ishlangan xronikalari ikki
yuz yillik davrni qamrab oladi. Ularda Angliya bilan
Fransiya o'rtasida 100 yillik urush hamda Qizil va Oq
atirgullar o'rtasidagi feodal urush voqealari aks etgan .
Shekspirning xronika-pyesalariga R. Xoldinshen ning XVI
asr o'rtalarida yozilgan tarixiy Angliya, Shotlandiya va
Irlandiya xronikalari asos bo'lib xizmat qilgan . Shekspir
xronikalarida Angliya taxti uchun bo'lgan kurashlar aks
etgan. Dramaturg qirol uchun ikki jihat — shafqatsizlik
va zaiflik jiddiy nuqson deb hisoblaydi.
•
Richard III , qirol Jon shafqatsizligi bilan, Richard I,
Genrix VI zaifligi bilan fojialarga sabab bo'ladilar. Shekspir
idealidagi qirol Genrix V obrazida mujassamlashgan.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_17.png)
![Shekspir ijodining cho'qqisi uning besh
tragediyasi :
www.arxiv.uz](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_18.png)
![““
ROMEO VA JULETTA”ROMEO VA JULETTA”
•
Shekspirning ilk tragediyasi «Romeo va Juletta» dir. Asar 1595-yilda yozilgan .
Asar muhabbat mavzusida . Biroq bu asarda sevgi fojia bilan yakun topadi.
Tragediyadagi fojianing asosiy sababchisi ikki oila o'rtasidagi eski
adovat dir. Bunday mavzu qadimdan mavjud bo'lib, uni barcha xalqlarda
kuzatish mumkin.
•
Romeo va Juletta muhabbati kutilmaganda bir ko'rishdayoq tug'iladi va alanga
oladi. Bu Sharqda mashhur Qays va Layli ishqining uyg'onishini yodga
soladi. Biroq har ikki asarda bo'lganidek, bu muhabbat yo'lida darhol g'ovlar
paydo bo'ladi. Sevishganlarning oilalari bir-biriga dushman , Romeo go'zal
Rozalindaga ham xushtor, Julettaga esa Paris uylanishi lozim , Juletta hali
juda yosh...
•
Biroq muhabbat to'siqlarga qaramaydi, qahramonlarni butkul o'zgartirib
yuboradi. Romeo o'zining Rozalindaga xushtorligini oddiy o'yin, havas
ekanligini tushunib yetadi. Juletta esa yosh, soddadil qizdan irodali, o'z
hissiyotlari uchun kurashishga qodir ma'shuqaga а ylanadi. U sevgidan
boshi aylangan
•
yigitga birinchi bo'lib turmush qurishni taklif qiladi.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_19.png)
![Asar sujeti haqida qisqachaAsar sujeti haqida qisqacha
•
Bu ikki yoshning muhabbatiga xayrixoh faqat ikkita odam bor — enaga va
rohib Lorenso . Juletta oilada o'z hissiyotlariga hamdard odam topa olmaydi.
Ota shafqatsiz va zolim odam, onasi esa farzandi dardlariga befarq . Faqat
enagagina Julettaning sirlaridan voqif. Biroq enaga o'z qarashlarida sobit
emas , kimdan sovg'a olsa, o'shanga xizmat qilaveradi. Julettaning Romeoga
xufyona turmushga chiqqanini bila turib, uni Parisga tegishga undaydi.
Shundan so'ng Juletta faqat rohib Lorensogagina ishonib qoladi.
•
Lorenso o'rta asr ma'rifatparvarining yorqin obrazidir. U ezgulik, toza
hissiyotlar himoyachisi. U ikki yoshning muhabbati oilalar o'rtasidagi ixtilofga
ham barham beradi, deya orzu qiladi. Shu sababli ham ularni yashirincha
nikoh lab qo'yadi.
•
Romeo Tibaltni, ya'ni Julettaning qarindoshi akasini o'ldirib qo'ygach,
qochishga majbur bo'ladi, Juletta esa Parisga turmushga chiqishga rozi
bo'lishi lozim edi. Shunda Lorenso hiyla ishlatmoqchi bo'ladi, ya'ni
o'zining bilimlariga tayanib o'tlardan tayyorlagan dorisi bilan Julettani
uxlatib qo'ymoqchi bo'ladi. Bu Romeo yashirincha kelib Julettani olib
ketishi uchun yagona chora edi.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_20.png)
![•
Juletta ota-onasiga sirini ocha olmas, chunki akasining o'limi, judolik alami
ularning insofga kelishiga mutlaqo yo'l qo'ymasligi aniq edi. Buning ustiga
qizning alamzada onasi Romeoni zaharlamoqchi ekanligi Julettaning
Lorenso taklifiga ko'nishi yagona chora , degan xulosaga kelishiga sabab
bo'ladi.
•
Romeoga Lorenso tomonidan yuborilgan chopar shaharda tarqalgan o'lat
kasali tufayli vaqtida yetib bora olmaydi. Oqibatda Romeo Juletta o'limi
to'g'risidagi yolg'on xabarni eshitadi va bu fojiaga sabab bo'ladi.
•
Asardagi ikki zodagon oilasi o'rtasidagi ixtilof tufayli Veronaning asl yoshlari
Juletta, Romeo, Romeoning do'sti Merkutsio, Julettaning akasi Tibalt
halok bo'ladi. Hatto Julettaga oshiq-u beqaror bo'lgan go'zal Paris ham
nobud bo'ladi. Biroq sevgi g'alaba qozonadi, sevishganlarning jasadlari
ustida ularning otalari bir-birlariga qo'l uzatadilar . Oshiq-ma'shuqni bir
qabrga qo'yadilar.
•
Bu ham Navoiyning mashhur «Layli va Majnun» dostoni xotimasini yodga
soladi
•
Bir na 'shqa soldilar ikkovni,
•
Jonsiz kelin-u o 'lik kuyovni.
•
Bu esa sof muhabbat barcha davrlar uchun birdek yuksak tuyg'u
bo'lganligini tasdiqlaydi.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_21.png)
![«Hamlet» tragediyasi haqida
1601- yilda Shekspirning yana bir buyuk asari «Gamlet»
dunyoga keladi. Bu tragediya asosida XII asr solnomachisi
Sakson Grammatik tomonidan yozib qoldirilgan afsona yotadi.
Unda shahzoda Gamlet otasining o'limi uchun amakisidan qasos
oladi. Bu niyatini yashirish maqsadida u o'zini aqldan ozgan qilib
ko'rsatadi. Asar nihoyasida Gamlet g'alaba qozonadi va taxtni
egallaydi.
Ushbu qissa fransuz yozuvchisi Belforening «G'aroyib
voqealar» kitobiga ham kiritilgan. Bundan tashqari T. Kid
tomonidan yozilib, bizgacha yetib kelmagan asarda ham «Gamlet»
haqida ma'lumotlar bor.
Adib mavzuni Saksоn Grammatikning xrоnikasidan оl g an
bo’lsa ham, lekin u haqi q iy in g liz milliy tragediyasini yaratib, ulug’
gumanistik fikrlarni chuqur falsafiy va badiiy umulashmalarda
ifоdalab beradi.
Ijtimоiy turmushni dinamik ravishda tasvirlashga asоs sоlib,
tragediya janrini yangi bоsqichga ko’targan Shekspirning estetik
qarashlari оchiq-оydindir. Gamlet оbrazida yozuvchining insоn, uning
idrоki, yaratuvchilik kuchi haqidagi qarashlari mujassamlangan.
Gamlet insоn aqlining eskilik ustidan tantanasini aks ettirgan
Uyg’оnish davrining haqiqiy timsоlidir.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_22.png)
![Gamlet obrazi xususida ba’zi mulohazalarGamlet obrazi xususida ba’zi mulohazalar
•
Shekspirning Gamleti afsona qahramonlaridan ancha farq qiladi. Gamletning
hayoti afsonadagidan farqli o'laroq fojiali tugaydi, bundan tashqari u ayyor va
epchil qasoskor ham emas. Shekspir yaratgan Gamlet murakkab fikrlovchi
qahramon , u qasos olishga shoshilmaydi.
•
Gamlet O'rta asrlar ma'rifatparvarlik davri kishisi. U qilmishini tahlil qila oladi.
Shu sababli amakisining chindan gunohkorligini tekshirib ko'rmoqchi bo'ladi.
Sayyoh aktyorlarga qirol qoshida hayotda bo'lib o'tgan o'sha jinoyatni qayta
tiklab o'ynashlarini topshiradi. Klavdiy o'z gunohi dahshatidan hushdan
ketadi. Gamlet uchun ortiq shubha qolmaydi, biroq xudoga ibodat qilayotgan
amakisiga shafqat qiladi. Endi uni gunoh ustida, mast holda jinoyat qilayotgan
chog'ida o'ldirishga qaror qiladi. Nihoyat shunday fursat keladi, Gamlet
amakisidan jinoyat ustida, zaharlangan onasi o'limi oldidan qasos oladi.
Lekin o'zi ham zaharlangan qilich yarasidan halok bo'ladi. Gyote o'zining
«Vilgelm Meysterning talabalik yillari» romani da Gamletni zaif xarakter qilib
ko'rsatadi. Shundan kelib chiqib rus yozuvchisi Turgenev Gamletni faoliyat
kishisi Don Kixotga qarama-qarshi qo'ygan .
•
Gamletni tabiatan zaif, ojiz qahramon deyish uncha to'g'ri emas. U,
aksincha, fikrlovchi, hayot mohiyatini izlovchi inson. Gamlet insonlarni
qadrlaydi, o'zidan keyin yomon nom qoldirishdan qo'rqadi. O'limidan so'ng u
haqidagi haqiqatni xalqqa do'sti Goratsio yetkazadi .](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_23.png)
![«Gamlet»ga ishlangan suratlar](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_24.png)
![](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_25.png)
![](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_26.png)
![Nimadan qo’rqay?
Mening umrim bahоsi ignacha emas.
Ruhim bo’lsa… Ruhimga undan xatar yo’q.
Chunki ruhim u kabi abadiy, o’lmas!
Yana meni imlaydi. Оldiga bоray.
Kimsan o’zing tun ch о g’i Daniya mulkin –
Jannat mak о n sh о hiday basavlat kelgan?
Xud о vandning amri-la avraymi seni –
Javоb ber!](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_27.png)
![XULOSA
•
Shekspir yaratgan o'lmas durdonalar, u
ilgari surgan gumanistik g'oyalar
kelgusi asr kitobxonlarini ham
ezgulikka, ma'rifatga chorlovchi asarlar
bo'lib qolaveradi.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_28.png)
![Foydalanilgan adabiyotlar
1. Q.Azizov, O.Qayumov. Chet el adabiyoti
tarixi. To shkent “O’qituvchi”. 1987.
2. Maqsud Shayxzoda. Vilyam Shekspir.
T о shkent. G’ о fur G’ul о m n о midagi
Adaiyot va san`at nashriyoti. 1983.
Internetdan foydalanilgan adabiyotlar
2. WWW. Pedagog.uz.
3. WWW. Google.uz.](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_29.png)
![E’TIBORINGIZ
UCHUN
RAHMAT!](/data/documents/65d37a7e-165b-40d8-8738-7a737123f605/page_30.png)
Mavzu: V. Shekspir va ingliz adabiyoti 1. Angliya uyg’onishining dastlabki vakillari. 2. Vilyam Shekspir hayoti va ij о diy fa о liyati 3. Shekspir masalasi 4. Vilyam Shekspirning adabiy merоsi 5. «Romeo va Juletta» tragediyasi . 6. «Hamlet» tragediyasi haqida. 7. Asardagi bоsh qahramоn masalasi .
XVI asrning oxirlaridan XVII asrning boshlari XVII asr boshlaridan shu asrning 40- yillarigacha XV asrning oxirlari va XVI asrning 60—70- yillar .InglizIngliz gumanistik gumanistik adabiyoti uch adabiyoti uch bosqichga bosqichga ajratiladiajratiladi ::I nglizI ngliz uy g’onish adabiy ot i uy g’onish adabiy ot i
Ingliz gumanistik adabiyotining namoyandalari : ShekspirTomas Mor Robert Grinlar Kristofer Marlo