logo

Xlorofitalar tipi. Koloniya bo'lib yashovchi xivchinlilar

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1917.9765625 KB
X lorofi t alar t ipi. Koloniy a 
bo'lib y ashov chi 
xiv chinlilar X iv chinlilar sinfi   - Mast igophora
1. Xivchinlilar sinfiga umumiy  тавсиф .
2.  O’simliksimon xivchinlilar.
3.  Koloni y a  bo’llib yashovchi  xivchinlilar.
4. Hayvonsimon xivchinlilar.
5. Parazit xivchinlilar.
Terminologiya:   p ellikula, xromotofor,  stigma,   avtotrof,   getero -
trof, miksotrof,  paramila, makrogameta, mikrogamita,tripano- 
soma, uyqu kasali, leyshmaniya, lambliya,  trixomonas ,  
kalazar. X iv chinl ilar sinfi  k l assifi k at si y asi
Kenja sinf Turkum Tur
O’simliksimo
n 
xivchinlilar- 
Phytomas -
tigina Qalqondorlar - Dinoflagellata Seratium,tun 
yog’duchisi
Evglenasimonlar - Euglenoidea  Yashil evglena
Fitomonadlar - Fitomonadina Voolvox, eudorina
Hayvon -
simon 
xivchinlilar – 
Zoomasti -
gina Yoqali xivchinlilar - 
Dinoflagellata    Yoqali xivchinli
Ildizxivchinlilar- Rhizomastiguna  Mastigamyoba
Kinetoplastidlar - Kinetoplastida Bodo, tripanosoma, 
leyshmaniya, 
Ko’pxivchinlilar - Polymastigina Lambliya,trixomonas
Gipermastiginalar- 
Gipertmastigina Termit ko’pxivchinlisi
Opalinalar - Opalina Baqa opalinasi Xivchinlilar  sinfi   –  Mastigophora
-
   xivchinlar  yordamida harakatlanadi ;
-
    xivchin bitta, ba’zan ikkita yoki undan ko‘proq ;
-
  hujayrasi organik  pellikula  bilan  q o plangan  
-
  tana shakli doimiy ;  
-
  o‘simliksimon va hayvonsimon xivchinlilar kenja 
sinflariga bo‘linadi.
   O’simlik xivchinlilar – Phytomastigina
  kenja sinfi.
-
   tuzilishi bir hujayrali suvo‘tlariga o‘xshaydi.
-
   h ujayrasida yashil rang beruvchi  xromatoforalar  bo r;
-
   yorug’likda o’simliklar singari avtortrof;  qorong’ilikda
    hayvonlarga kabi   geterotrof  oziqlanishga o’tadi; Evglenasimonlar: yashil evglena Qalqondor xivchinlilar:   Seratium Yashil e vgle na  - Eugle na viride s
-
  hujayra duk simon  yupqa pellikula bilan 
qoplangan ;
-
  tanasi  oldingi uchida  bitta  uzun xivchini  borl;
-
sitoplazmada yirik yadro,tayo‘qchasimon yashil  
xro -
   mo toforalar,qisqaruvchi   vakuolasi , qizil ko‘zchasi 
bor;
-
  xivchinini  parmaga o’xshatib  aylantir ib,   suvda 
suz adi .
-
  yorug‘da fotosintez  orqali   organik modda  –  
paramila
       sintez lay di ;
-
  qorong’ida  suvda erigan  organik moddalar  bilan 
   geterotrof oziqlan adi ;  
-
  ayrim  turlari  ikki xil  (avtotrof,geterotrof) 
oziqlan adi;  
-
  ikki xil usulda oziqlanish  miksotrof  (aralash) 
deyiladi. Fitomonadlar: volvoks koloniyasining tuzilishi. Volv ok s lar
  - сhuchuk suvlarda koloniya bo‘lib yash aydi;  
-
  hujayralari  sitoplazmatik ipchalar orqali  o’zaro   tutashgan;
-
h ujayralar i  vegetativ  va  generativ  xillarga ajratil adi ;
-
koloniya si  ko‘rinishi ko‘p hujayralilar blastula siga  o‘xshaydi ;  
-
volvox   ko’p  hujayralilarning kelib chiqishi ni  t ushuntiri shda  
ahamiyatga ega.
X iv chinlilarning k o‘pay ishi
-
  y ashil evglena faqat jinssiz bo‘yiga ikki bo‘linib ko‘payadi ;
-
  jinssiz ko‘pay ish da generativ hujayralar koloniya hosil 
qiladi ;
-
  j insiy ko‘payishda generativ  hujayralardan  -   makrogameta  
va
    ikki xivchinli urug‘ hujayralar  -   mikrometalar     hosil  bo’ ladi ;
-
  m ikrogametalar suv orqali makrogametani urug‘lantiradi ;
-
  z igota qishla b , b ahorda yangi volvoks koloniyasi hosil 
qi ladi .    Ildizxivchinlilar: Mastigamyoba   Hay v onsimon  xiv chinlilar – Zoomast i gina 
   k enja  si nfi  
  - h ayvonsimon   xivchinlilar - yakka yashovchi bir hujayralilar ;  
  -  barcha hayvonlar singari geterotrof oziqlanadi ;  
-
  ular  chuchuk suvda erkin  yashaydi,  odam va hayvonlar da  parazitlik 
qiladi   .
  Bodolar ( Bodo)  
-
ikki xivchinli hayvonlar ,   c huchuk suv havzalarida uchraydi ;  
-
  s itoplazmasi xivchinlari asosida pellikulasi bo‘lmaydi , b u joy i  orqali 
   bakteriyalarni yutib oziqlanadi.
Tripanozomalar  
-  o dam va umurtqali hayvonlar qonida parazit yashaydi ; 
-
  h ujayrasi bir xivchinli tasmaga o‘xshaydi ,  o‘lchami 20-70 mkm keladi ;  
-
  tropik Afrika da  Rodeziya tripanosomasi, uyqu kasalligini paydo qiladi ;  
-
  b emor ko‘p uxlaydi ,  ozib ket ib,  davolanma sa  halok bo‘l ishi mumrin;
-
  t ripanosoma ni  antilopalarda n  odamga se-se pashshasi yuqtiradi ;
-
  a yrim xivchinlilar chumolilar ichagida simbioz  yasha b,  o‘simlik 
   sellyulozasini hazm qilish d a  chumolilarga  yordam beradi. Parazit xivchinlilar:  А -   трихомонас,  Б -   трипаносома,  В - лейшмания):  1-og’iz 
teshigi, 2-bazal tanacha, 3-yadro, 4- oldingi xivchin,5,10-to’lqinsimon parda, 6-
keyingi xivchin, 7-vakuollar, 8- o’q tayoqcha,9-blefaroplast, 11- xivchin,12-
hyujayra ichidagi 
4 ta parazit, 13- xivchinli leyshmaniya. Kinetoplastidlar: uyqu kasali va se-se pashshasi Tripanosomaning jinsiy  sikli Trixomon adalar  
-  to‘rt yoki ko‘proq xivchinlar yordamida harakatlanadi ;  
-
  Ichak da   va  siydik -  tanosil  yo‘llarida parazitlik qiladi ;
  I chak  lambliy asi  
-
  8 xivchinli, o ’n ikki  barmoq   va   ingichka   ichakda  parazit; 
 
-
  ba’zan  ichak , o‘t yo‘llarini yallig‘lantirib, holitsistid paydo 
qil adi. 
Ley shmaniy alar    
-   Leyshmania tropica   odam terisi hujayralarida parazitlik 
qiladi ;  
-
  teri da  surunkali yara  paydo  qiladi ;y ara o‘rnida chandiq 
qoladi ;
-
  parazit O’rta Osiyo  janubi y hududlarida tarqalgan;
-
  leyzmaniyani iskabtopar yumronqoziqdan odamga 
yuqtiradi  ;  
-
  teri leyshmaniyasi itlarda ham uchraydi;
-
  Leishmania  donovani  jigar, taloq,qizil iliqda parazitlik qilib,
-
   juda og’ir ichki leyshmanioz –  kalazar   paydo qiladi; 
-
   ayrim  xivchinlilar   chumolilar ichagida  yashab,  
sellyulozasini hazm qilishga    yordam   beradi ; Lambliya  - Lamblia intestinalis: A- yon va B- qorin tomondan ko’rinishi, 
B - ichak epiteliysiga yopishgan lambliya: 1 - xivchinlar, 2 -  bazal 
tanacha, 
   3 - so’rg’ich, 4 - yadro, 5 - parabazal tanacha, 6 - aksostil.  Gipermastiginalar: termitlar ichagi giptrmastiginalari E’t iboringiz 
uchun rahmat !

X lorofi t alar t ipi. Koloniy a bo'lib y ashov chi xiv chinlilar

X iv chinlilar sinfi - Mast igophora 1. Xivchinlilar sinfiga umumiy тавсиф . 2. O’simliksimon xivchinlilar. 3. Koloni y a bo’llib yashovchi xivchinlilar. 4. Hayvonsimon xivchinlilar. 5. Parazit xivchinlilar. Terminologiya: p ellikula, xromotofor, stigma, avtotrof, getero - trof, miksotrof, paramila, makrogameta, mikrogamita,tripano- soma, uyqu kasali, leyshmaniya, lambliya, trixomonas , kalazar.

X iv chinl ilar sinfi k l assifi k at si y asi Kenja sinf Turkum Tur O’simliksimo n xivchinlilar- Phytomas - tigina Qalqondorlar - Dinoflagellata Seratium,tun yog’duchisi Evglenasimonlar - Euglenoidea Yashil evglena Fitomonadlar - Fitomonadina Voolvox, eudorina Hayvon - simon xivchinlilar – Zoomasti - gina Yoqali xivchinlilar - Dinoflagellata Yoqali xivchinli Ildizxivchinlilar- Rhizomastiguna Mastigamyoba Kinetoplastidlar - Kinetoplastida Bodo, tripanosoma, leyshmaniya, Ko’pxivchinlilar - Polymastigina Lambliya,trixomonas Gipermastiginalar- Gipertmastigina Termit ko’pxivchinlisi Opalinalar - Opalina Baqa opalinasi

Xivchinlilar sinfi – Mastigophora - xivchinlar yordamida harakatlanadi ; - xivchin bitta, ba’zan ikkita yoki undan ko‘proq ; - hujayrasi organik pellikula bilan q o plangan - tana shakli doimiy ; - o‘simliksimon va hayvonsimon xivchinlilar kenja sinflariga bo‘linadi. O’simlik xivchinlilar – Phytomastigina kenja sinfi. - tuzilishi bir hujayrali suvo‘tlariga o‘xshaydi. - h ujayrasida yashil rang beruvchi xromatoforalar bo r; - yorug’likda o’simliklar singari avtortrof; qorong’ilikda hayvonlarga kabi geterotrof oziqlanishga o’tadi;

Evglenasimonlar: yashil evglena