logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. Yosh davrlari psixologiyasi

Yosh davrlari psixologiyasi

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1658.1728515625 KB
Ko'chirib olish
M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi Reja: 1. Yosh davrlari klassifikasiyasi 2. Har bir yosh davrining o’zigaxos psixologik rivojlanishi 3. Yosh davrlari krizislari va psixologik o’zgarishlar 4. O’smirlik davri psixologiyasi . 5. Akseleratsiya nazariyalari . 6. Tarbiyasi qiyin o‘smirlar  «Farzandlar ingizni ilm va odobini, o’zingizning ilm va odobingiz bilan cheklamang, ularni kelgusi zamon uchun t ayyorlang, chunki ular sizning zamonangizga t egishli emas, ular kelgusi odamlardir ».  (AFLOTUN)  Yosh psixologiyasi muammolarini izchil va atroflicha, muayyan yo’nalishda o’rganish maqsadida o’tgan allomalarmizning asaralarida yoritilgan shax sning psix ik holat i rivojlanishi va ijt imoiy hayot o’zgarishlari jarayonida ruhiy holat ining t araqqiyot i to’g’risida qimmatli fikrlar bildirilgan, jumladan ushbu masalalar to’rt xil manbada yoritilganligi bizgacha ma’lum:  1. xalq ijodiyoti: - rivoyatlar, maqollar, matallar va masallar;  2. maxsus ijodkor kishilar (hukmdorlar) muayyan shaxsga bag’ishlab yozgan o’git- nasixatlar va hikoyatlar;  3. – qomusiy, O’rta Osiyo ilmiy nazariy qarashlarida;  4. turli davrlarda ijod qilgan shoir va yozuvchilar ijodida o’z aksini topgan. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 1. Yosh davrlari klassifikasiyasi  Davrlarga bo’lishga qaratilgan klassifikasiyalarning o’zi ham ikki turli bo’ladi: juz’iy (alohida davrlarni yana qo’shimcha davrlarga bo’lish – “davrlar ichidagi davrlar”) va umumiy (inson umrining barcha bosqichlarini o’z ichiga olgan). Masalan, juz’iy klassifikasiyaga Shveysariyalik psixolog J.Piaje (1896-1980) insonning kamol topishini bir necha davrlarga ajratib o’rganishni tavsiya qiladi:  1. Bola – tashqi muhit – ma’lumotlarni qayta ishlash.  2. Tafakkur: a) ijtimoiy davrgacha; b) ijtimioiy davr.  3. Intellekt: a) sensomotor – 2 yoshgacha; b) operasional davrgacha – 2-7 (8); v) yaqqol davri – 7 (8) – 11 (12)yoshgacha; g) rasman (formal) operasiya davri – 11 (12) – 15 yoshgacha.bu davrda bola nafaqat bevosita ko’rib turgan narsasi, balki mavhum tushunchalar va so’zlar vositasida ham fikr yurita oladi. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 2. Har bir yosh davrining o’zigaxos psixologik rivojlanishi Yosh davrlari Erkaklarda Ayollarda Chaqaloqlik 1-10 kun 1-10 kun E m izaklik davri 10 kundan 1 yoshgacha 10 kundan 1 yoshgacha Ilk bolalik 1-2 yosh 1-2 yosh Bolalikning 1- davri 3-7 yosh 3-7 yosh Bolalikning 2-davri 8-12 yosh 8-11 yosh O’smirlik davri 13-16 yosh 12-15 yosh O’spirinlik davri 17-21 yosh 16-20 yosh O’rta yetuklik davri: Birinchi bosqich 22-35 yosh 21-35 yosh Ikkinchi bosqich 36-60 yosh 36-55 yosh Keksalik davri 61-75 yosh 56-75 yosh Qarilik davri 76-90 yosh 76-90 yosh Uzoq umr ko’ruvchilar 90 yoshdan ortiq 90 yoshdan ortiqM avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 3. Yosh davrlari krizislari va psixologik o’zgarishlar  Taraqqiyot yosh davrlarga bo’lishda o’ziga xos klassifikasiyalar ham bor. Masalan, E.Eriksonda shaxs “Men”ning rivojlanish bosqichlariga tayangan klassifaksiyasi ham mavjud bo’lib, unda har bir taraqqiyot davrida alohida ahamiyat kasb etadigan sifatlar ham salbiy jihatdan ajratilgan.  1-bosqich (ishonch-ishonchsizlik) – bu hayotning 1-yili.  2-bosqich (mustaqillik va qat’iyatsizlik) – 2-3 yoshlar.  3-bosqich (tadbirkorlik va gunoh hissi) – 4-5 yoshlar.  4-bosqich (chaqaloqlik va yetishmovchilik) – 6-11 yoshlar.  5-bosqich (shaxs identifikasiyasi va rollarning chalkkashligi) – 12-18 yoshlar.  6-bosqich (yaqinlik va yolg’izlik) – keksalik.  7-bosqich (umuminsoniylik va o’ziga berilish) – yetuklik davri.  8-bosqich (yaxlitlik va ishonchsizlik) – keksalik. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 3. Yosh davrlari krizislari va psixologik o’zgarishlar  O‘ smirlik davri 10–11, 14–15 yoshni tashkil etadi. K o‘ pchilik o‘q uvchilarda o‘ smirlik yoshiga o‘ tish asosan 5–sinfdan boshlanadi. «Endi u bola emas–u, h ali katta h am emas»-bu formula o‘ smirlik davri xarakterini bildiradi. Bu yoshda o‘ smir rivojida keskin o‘ zgarishlar r o‘ y bera boshlaydi. Bu o‘ zgarishlar fiziologik, h amda psixologik o‘ zgarishlardir. Fiziologik o‘ zgarish jinsiy etilishning boshlanishi va bu bilan bo g‘ li q ravishda tanadagi barcha a ’ zolarning mukammal rivojlanishi va o‘ sishi, xujayra va organizm tuzilmalarining q aytadan shakllana boshlashidir. Organizmdagi o‘ zgarishlar bevosita o‘ smir endokrin sistemasining o‘ zgarishlari bilan bo g‘ li q dir. Bu davrda ichki sekretsiya bezlaridan biri gipofez bezining funksiyasi faollashadi. Uning faoliyati organizm t o‘q imalarining o‘ sishi va mu h im ichki sekretsiya bezlarining ( q al q onsimon bez, buyrak o‘ sishi va jinsiy bezlar) ishlashini kuchaytiradi. Natijada b o‘ y o‘ sishi tezlashidi, jinsiy balo g‘ atga etish (jinsiy organlarning rivojlanishi, ikkilamchi jinsiy bezlarning paydo b o‘ lishi) amalga oshadi. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 4. O’smirlik davri psixologiyasi .  O‘ smirlik krizisi Bu davrga kelib bola organizmi jadillik bilan va nomuttanosib usadi. Bu o‘sish ba’zan bolaning o‘ziga emonrok xis qilishga va ayrim fiziologik kasalliklarni kelib chiqarishga sabab bo‘lishi mumkin. Bu xolatlarning barchasi bolani tashvishga soladi va uning asabiylashiga olib keladi. Uzini katta bulib uzgartiraetganini xis kilgan usmirda endi kattalar xa yo ti bilan yashash extieji yuzaga kela boshlaydi.  O‘ smirlar ning int elekt ual rivojlanishi.  Nut q ning rivojlanishi. O‘ smirlik davrida nut q ning rivojlanishi bir tomondan s o‘ z boyligining oshishi h isobiga b o‘ lsa, ikkinchi tomondan tabiy va jamiyatdagi narsa, vo q ea va xodisalarning mazmun mo h iyatini anglashlari h isobiga b o‘ ladi. Bu davrda o‘ smir til yordamida atrof – borli q ni aks etirilishi bilan bir q atorda inson dunyo q arashini h am belgilab berish mumkinligini h is q ila boshlaydi. Aynan o‘ smirlik davridan boshlab inson aynan nut q bilish jarayonlarining rivojlanishini belgilab berishini tushuna boshlaydi. O‘ smirni k o‘ pincha muomilada s o‘ zlarni ishlatish q oidalari – « Q anday q ilib t o‘g‘ ri yozish kerak?», « Q anday q ilib yaxshiro q aytish mumkin?» kabi savollar juda q izi q tiradiM avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 4. O’smirlik davri psixologiyasi .  Tafakkurning rivojlanishi.  O‘ smirlik davrida nazariy tafakkur yu q ori a h amiyatga ega b o‘ la boshlaydi. CHunki bu davrdagi o‘q uvchilar atrof olamdagi bo g‘ lanishlar mazmunini maksimal darajada bilishga xarakat q iladilar.  Di qq at, x otiraning rivojlanishi. O‘ smirlik davrida di qq at, xotira tasavvur t o‘ la mustaqillik kasb etib, endi o‘ smir ularni o‘ z ifodasiga k o‘ ra bosh q ara oladigan b o‘ ladi. Bu davrda q aysi etakchi fuksiya (di qq atmi, xotirami yoki tasavvur) ustunlik q ilayotgani ya qq ol namoyon b o‘ lib, h ar bir o‘ smir o‘ zi uchun axamiyatliro q b щ lgan fuksiyani e ’ tiborga olish imkoniyatiga ega b o‘ ladi.  O‘ smirlik davrida shax sning shakllanishi.  Jinsiy etilishi o‘ smirning bu yo shdagi xul q atvoriga asosiy biologik vosita sifatida ta’sir o‘ tkazadi. Lekin bu bevosita ta’sirdir. Sotsial omillar esa q uyidagilardir: kichik maktab yo shdan o‘ rta maktabga o‘ tish ya’ni yakka o‘q ituvchi raxbarligidan kupchilik o‘q ituvchilar tasarufiga o‘ tish va mulo q otdagi o‘ zgarishlar ijtimoiy foydali ishlarni kengaytirib borish mustakil va amaliy ishlarni k o‘ pro q bajarish shu bilan birga bolani oiladagi urni xam uzgaradi. Mavzu: Yosh davrlari psixologiyasi 4. O’smirlik davri psixologiyasi.  O‘ smir lik psix ik r ivojlanishdagi yangilanishlar  O‘smirlik davrida asosan bilish jarayonlari yuqori darajada rivojlanadi. Bu yillarda o‘smirlarga xayot davomida kerak bo‘ladigan asosiy shaxsiy va tadbirkorlik xususiyatlari ochiq ko‘rina boshlaydi. Xotira mexanik xotira darajasidan mantiqiy xotira darajasiga ko‘tariladi. Nutq asosan yuqori darajada rivojlangan, xilma-xil va boy tafakkur esa o‘zining barcha ko‘rinishlari: xarakatli, obrazli, mantiqiy darajasida rivojlanadi. O‘smirliarni endi turli amaliyot va aqliy faoliyatlarga o‘rgatish mumkin. SHuningdek, bu davrda umumiy va maxsus layoqatlar shakllanadi va rivojlanadi. Mavzu: Yosh davrlari psixologiyasi 4. O’smirlik davri psixologiyasi.  O‘smirlik inson shaxsining kamol topishida alohida o‘rin egallaydi. U inson kamolotining muhim bosqichi hisoblanadi. O‘smirlik davrida g‘oyat katta axamiyatga ega bo‘lgan psixologik o‘zgarishlar ro‘y bepadi, bolaning muayyan ijtimoiy turmush sharoitida keyingi kamol topishi uchun zarur ta’lim-tarbiya ta’sirida barqaror, mustahkam iz qoldiruvchi, ijobiy xislatlar namoyon bo‘ladi. Tadrijiy ravishda izchil vujudga kelayotgan psixik o‘zgarishlar, shakllanayotgan fazilatlar va shaxsning o‘sishi, avvalo, mazkur yoshdagi o‘g‘il-qizlar faoliyatlarining (etakchi va yordamchi faoliyat turlari: o‘qish, mehnat va o‘yin kabilar nazarda tutiladi) xususiyatiga bevosita bog‘liqdir. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 5. Akseleratsiya nazariyalari .  G eliogen nazar iyasi.  Ushbu nazariya 1936 yilda chet el olimlari tomonidan yaratilgan bo‘lib, uning asosiymohiyati akseleratsiya hodisasi quyosh nurining bevosita ta’siri bilan vujudga keladi, degan g‘oyadan iboratdir. Bu g‘oya tarafdorlarining fikricha, bolalar ko‘p vaqt oftobda bo‘lishi natijasida ularning o‘sishida tezlashish, ya’ni akseleratsiya ro‘y beradi, chunki quyosh nuri organizmni zarur elementlar, moddalar, oziqalar bilan ta’minlaydi. Ammo hozirgi davrda aksele ratsiya hodisasi janubiy (quyosh nurlari serob) mamlakatlarda shimoliy jo‘g‘rofiy kenglikka joylashgan mamlakatlarda ham bir tekis ro‘y bermoqda. Ikkinchi tomondan, shahar muhitidagi qizlar va o‘g‘il bolalar qishloq bolalariga qaraganda tezroq voyaga etishi ko‘rilmoqda, vaholanki, qishloq odamlari quyosh nurida ko‘proq toblanadilar. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 5. Akseleratsiya nazariyalari .  G et eroziya nazar iyasi.  O‘n to‘qqizinchi asr oxiri yigirmanchi asr boshlaridan buyon ijtimoiy hayotda , turmushda keskin o‘zgarishlar sodir bo‘lgani insonlar o‘rtasidagi ijtimoiy, diniy, milliy, irqiy tafovutlarning kamayishiga olib keldi. Turli millat vakillarining aralash nikohga kira boshlagani bunga yorqin misoldir. Diniy e’tiqodlar, irqiy farqlar, etnik va milliy xususiyatlar, xarakter, an’analar, urf- odatlar, marosimlar, rasm-rusum va hokazolar aralash nikohga hech qanday to‘siq bo‘la olmadi. Hayot tarzi har xil mamlakatlarning xalqlariga xos xususiyatlar ham aralash nikohni to‘xtata olmadi. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 5. Akseleratsiya nazariyalari .  Ur banizat siya nazar iyasi.  Jamiyat rivojlanishida shaharlarning roli ortishi bu nazariyaga asos qilib olingan. O‘n to‘qqizinchi asrning o‘rtalaridan boshlab, qishloq aholisining shaharga ko‘chishi (voqelik tariqasida) avj oldi, ya’ni aholi orasida migratsiya yoki ur banizatsiya hodisasi yuzaga keldi. SHaharning turmush tarzi, o‘ziga xos xususiyatlari, axborot tarmoqlarining kengligi, madaniyat darajasi, fan-texnika, transport, maishiy xizmat kabi omillar bolalarning aqliy, axloqiy, jinsiy jihatdan ertaroq voyaga etishi uchun zarur shart- sharoitlar yaratdi. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 5. Akseleratsiya nazariyalari .  Nut rit iv nazar iya.  Bu g‘oyaning tub mohiyati shuki, o‘sishdagi jadallashish (akseleratsiya) odamlarning ovqatlanishi yaxshilanishi, iste’mol qilinayotgan ozuqalarda darmondorilar miqdorining ko‘payishi sababli vujudga keladi. Ushbu g‘oya namoyandalarining fikricha, V-6, V-12 darmondorilari va foliev kislotasini odamlar ko‘proq iste’mol qilishi mazkur holat namoyon bo‘lishining asosiy omili emish. Tabiiyki, inson o‘sishining jadallashuvida darmondorilar ma’lum darajada ijobiy ta’sir etishi mumkin, lekin mazkur omillarning o‘zi akseleratsiya uchun muhim va yagona negiz bo‘la olmaydi. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 5. Akseleratsiya nazariyalari .  Nurlanish nazariyasi .  Bu nazariya namoyandalarining fikricha, er yuzida rentgen qurilmalarining ko‘payishi, atom, vodorod va neytron bombalarining portlashi natijasida insonda radioaktiv moddalar, radiatsiya nurlanishi darajasining sezilarli darajada ortishiga olib keladi. Er kurrasiga tarqalgan zaryadlar bilan inson organizmining nurlanishi o‘sishni kuchaytiradi, ya’ni akseleratsiya jarayoni yuzaga keladi. SHuning uchun bu nazariyaning himoyachilari turli xususiyatga ega bo‘lgan nurlarning aniq dozasi organizmga ta’sir etishi, tarqalishi emirilishga sabab bo‘lmasa, insonning jismoniy o‘sishi jadallashishi uchun imkoniyat yaratar emish. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 5. Akseleratsiya nazariyalari .  Ijt imoiy shar oit ning yax shilanishi nazar iyasi.  YAshash sharoitlarining yaxshilanib borishi, keng ko‘lamda sanitariya va gigiena tadbirlarining amalga oshirilishi, ovqatlanish sifatining ortishi, ota-onadan farzandga nasliy belgilarning (genlarning) bir tekis o‘tishi kabi omillar akseleratsiya jarayonini tezlashtiradi, degan fikr qator mamlakatlardagi tadqiqotchilar orasida keng tarqalgan. Ularning talqinicha, turmush sharoitining yaxshilanishi, qulayliklar yaratilishi turli imkoniyatlarning ishga solinishi uchun tabiiy zamin tayyorlashi mumkin. Lekin mazkur nazariya amaliy ma’lumotlarni to‘liq, atroflicha ifodalashni taqozo etadi. SHuning uchun ushbu nazariyada masalaga har tomonlama yondashish yaqqol ko‘zga tashlanadi. Agar ijtimoiy sharoit chuqur va ilmiy jihatdan yoritib berilsa, uning ta’sir kuchi yanada ortishi mumkin M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 5. Akseleratsiya nazariyalari .  Ijt imoiy ak selerat siya nazar iyasi.  Bu ilmiy nazariyaning asoschilaridan biri, yirik fiziolog olim A.A.Markosyandir. Uning ta’riflashicha, hozirgi kishilardagi bilimlar hajmini yigirmanchi asr yarmidagi kishilarning bilimlari hajmiga taqqoslash orqali bolalardagi o‘sish jarayonini aniqlash ijtimoiy ak seleratsiya deyiladi. Bolalardagi akseleratsiyaning sababi: birinchidan, ota-onalarning umumiy saviyasi. yuksalgani, umumiy o‘rta ta’limning amalga oshgani; ikkinchidan, ijtimoiy turmushda axborot vositalari tarmog‘ining kengaygani, ya’ni radio, televizor, teatr, kino, konsert zallari, madaniyat markazlari, o‘quvchilar saroylari va uylari, yosh texniklar va tabiatshunoslar stansiyalarining, ulardagi ishtirokchilarning ko‘paygani; uchinchidan, kitob, jurnal, mahalliy matbuot ko‘lami va sifatining o‘zgarishi, informatika ko‘lami kengayishi, internet tarmog‘i jadal o‘sishi va hokazolardir. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 5. Akseleratsiya nazariyalari .  O‘qituvchilar jamoasi har qancha urinishidan qat’i nazar, ta’lim jarayonida tarbiyasi qiyin o‘smirlar ham uchrab turadi. Hozirgi davrda, bunday o‘quvchilar bilan yakkama-yakka ishlash usuli yaratilgan, fe’l- atvordagi nuqsonlarning xatti-harakati nosog‘lomligining oldini olish va tuzatish yo‘llari ilmiy asosda ishlab chiqilgan. Tadqiqotlarning ko‘rsatishicha, tar biyasi qiyin; injiq, xulqi salbiy bolalarning kelib chiqishining ijtimoiy sabablaridan tashqari, peda gogik va psixologik sabablari ham mavjud. O‘quvchilarda nojo‘ya xatti-harakatlar paydo bo‘lishining sabablari va turtkilari har xildir. Qonunni buzishi yoki qoidaga xilof ish qilishni darajasiga qarab tarbiyasi qiyin o‘smirlar jinoiy qonunbuzar va oddiy qoidabuzar (tartibbuzar) guruhlarga ajratiladi. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 6. Tarbiyasi qiyin o‘smirlar  Tarbiyasi qiyin o‘smirlarning xatti-harakatlarini ijobiy yo‘nalishga burib yuborish uchun ularda mas’uliyat, g‘urur, javobgarlik, ishonch kabi yuksak hislarni tarkib toptirish lozim. Buning uchun ularga yoshi, kuchi, qobiliyati va qiziqishlarini hisobga olib, topshiriqlar berish ayni muddaodir. Ularga kichik jamoani, sport seksiyasini, tirik burchakni boshqarish vazifasini ishonib topshirish natijasida salbiy fe’l-atvorlarini kamaytirish mumkin. Ularni o‘zlari qiziqqan to‘garaklarga jalb qilish orqali o‘qishga salbiy munosabatlari asta-sekin yo‘qotib boriladi. SHaxsning biologik o‘sishidagi nuqsonlar, sezgi organlarining kamchiliklari, o‘qishga salbiy ta’sir etuvchi oliy nerv faoliyati va temperamentdagi qusurlar tarbiyasi qiyinlarni keltirib chiqaradi. Mavzu: Yosh davrlari psixologiyasi 6. Tarbiyasi qiyin o‘smirlar  FOY DALANILG AN ADABIYOTLAR RO’Y X ATI  1.O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim tog’risida”gi Qonuni Toshkent 2020 y  2. O’zbekiston Respublikasi “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” //Barkamol  avlod – O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. – T.:  Sharq nashriyot-matbaa  konserni, 1997. – 31-61-b.  3. To’laganova G.K. “Tarbiyasi qiyin uslubiy psixologiyasi” .  4. Nimatova Z.T. “Psixologik xizmat” O’zMCH 2005 y.  5. “Mustahkam oila yili” Davlat dasturi. 2012 yil. Xalq so’zi  gazetasi  6.G’oziyev E.G. Muomala psixologiyasi. T-2001.  7.Abduraxmonov F. Davletshin M.G. «Odamlar bilan qanday muloqotga kirishish va yondashish kerak» Toshkent.1996 y.  8.Davletshin M.G. Zamonaviy maktab o`qituvchisi psixologiya. T., 1998  9.Davlyetshin M.G. va boshqalar. «Yosh davrlar va pedagogika psixologiya». O'quv myetodik qo'llanma TDPU. 2004.

M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi

Reja: 1. Yosh davrlari klassifikasiyasi 2. Har bir yosh davrining o’zigaxos psixologik rivojlanishi 3. Yosh davrlari krizislari va psixologik o’zgarishlar 4. O’smirlik davri psixologiyasi . 5. Akseleratsiya nazariyalari . 6. Tarbiyasi qiyin o‘smirlar

 «Farzandlar ingizni ilm va odobini, o’zingizning ilm va odobingiz bilan cheklamang, ularni kelgusi zamon uchun t ayyorlang, chunki ular sizning zamonangizga t egishli emas, ular kelgusi odamlardir ».  (AFLOTUN)  Yosh psixologiyasi muammolarini izchil va atroflicha, muayyan yo’nalishda o’rganish maqsadida o’tgan allomalarmizning asaralarida yoritilgan shax sning psix ik holat i rivojlanishi va ijt imoiy hayot o’zgarishlari jarayonida ruhiy holat ining t araqqiyot i to’g’risida qimmatli fikrlar bildirilgan, jumladan ushbu masalalar to’rt xil manbada yoritilganligi bizgacha ma’lum:  1. xalq ijodiyoti: - rivoyatlar, maqollar, matallar va masallar;  2. maxsus ijodkor kishilar (hukmdorlar) muayyan shaxsga bag’ishlab yozgan o’git- nasixatlar va hikoyatlar;  3. – qomusiy, O’rta Osiyo ilmiy nazariy qarashlarida;  4. turli davrlarda ijod qilgan shoir va yozuvchilar ijodida o’z aksini topgan. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 1. Yosh davrlari klassifikasiyasi

 Davrlarga bo’lishga qaratilgan klassifikasiyalarning o’zi ham ikki turli bo’ladi: juz’iy (alohida davrlarni yana qo’shimcha davrlarga bo’lish – “davrlar ichidagi davrlar”) va umumiy (inson umrining barcha bosqichlarini o’z ichiga olgan). Masalan, juz’iy klassifikasiyaga Shveysariyalik psixolog J.Piaje (1896-1980) insonning kamol topishini bir necha davrlarga ajratib o’rganishni tavsiya qiladi:  1. Bola – tashqi muhit – ma’lumotlarni qayta ishlash.  2. Tafakkur: a) ijtimoiy davrgacha; b) ijtimioiy davr.  3. Intellekt: a) sensomotor – 2 yoshgacha; b) operasional davrgacha – 2-7 (8); v) yaqqol davri – 7 (8) – 11 (12)yoshgacha; g) rasman (formal) operasiya davri – 11 (12) – 15 yoshgacha.bu davrda bola nafaqat bevosita ko’rib turgan narsasi, balki mavhum tushunchalar va so’zlar vositasida ham fikr yurita oladi. M avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 2. Har bir yosh davrining o’zigaxos psixologik rivojlanishi

Yosh davrlari Erkaklarda Ayollarda Chaqaloqlik 1-10 kun 1-10 kun E m izaklik davri 10 kundan 1 yoshgacha 10 kundan 1 yoshgacha Ilk bolalik 1-2 yosh 1-2 yosh Bolalikning 1- davri 3-7 yosh 3-7 yosh Bolalikning 2-davri 8-12 yosh 8-11 yosh O’smirlik davri 13-16 yosh 12-15 yosh O’spirinlik davri 17-21 yosh 16-20 yosh O’rta yetuklik davri: Birinchi bosqich 22-35 yosh 21-35 yosh Ikkinchi bosqich 36-60 yosh 36-55 yosh Keksalik davri 61-75 yosh 56-75 yosh Qarilik davri 76-90 yosh 76-90 yosh Uzoq umr ko’ruvchilar 90 yoshdan ortiq 90 yoshdan ortiqM avzu: Yosh davrlari psixologiyasi 3. Yosh davrlari krizislari va psixologik o’zgarishlar

O'xshashlar

YOSH DAVRLARI PSIXOLOGIYASI FANINING PREDMETI, MAQSAD VA VAZIFALARI
Yosh davrlari psixologiyasining xususiyatlari
Ta`lim psixologiyasi. Tarbiya psixologiyasi
SEZGI PSIXOLOGIYASI
Ta’lim psixologiyasi