logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. Yosh davrlarning psixologik xususiyatlari

Yosh davrlarning psixologik xususiyatlari

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1556.7978515625 KB
Ko'chirib olish
Mavzu:Yosh davrlarning psixologik xususiyatlari • Reja: • 1) Har bir yosh davrining o’ziga xosligi. • 2) O’smirlik davri psixologiyasi. • 3) Yosh davrlarida nutq va tafakkurning rivojlanishi. • 4) Xulosa. Yosh darlariYosh davrlari Erkaklarda Ayollarda Chaqaloqlik 1-10 kun 1-10 kun E m izaklik davri 10 kundan 1 yoshgacha 10 kundan 1 yoshgacha Ilk bolalik 1-2 yosh 1-2 yosh Bolalikning 1- davri 3-7 yosh 3-7 yosh Bolalikning 2-davri 8-12 yosh 8-11 yosh Bolalikning 2-davri 8-12 yosh 8-11 yosh O’smirlik davri 13-16 yosh 12-15 yosh O’spirinlik davri 17-21 yosh 16-20 yosh O’rta yetuklik davri:     Birinchi bosqich 22-35 yosh 21-35 yosh Ikkinchi bosqich 36-60 yosh 36-55 yosh Keksalik davri 61-75 yosh 56-75 yosh Qarilik davri 76-90 yosh 76-90 yosh Uzoq umr ko’ruvchilar 90 yoshdan ortiq 90 yoshdan ortiq • 1-bosqich (ishonch-ishonchsizlik) – bu hayotning 1-yili. • 2-bosqich (mustaqillik va qat’iyatsizlik) – 2-3 yoshlar. • 3-bosqich (tadbirkorlik va gunoh hissi) – 4-5 yoshlar. • 4-bosqich (chaqaloqlik va yetishmovchilik) – 6-11 yoshlar. • 5-bosqich (shaxs identifikasiyasi va rollarning chalkkashligi) – 12-18 y 6-bosqich (yaqinlik va yolg’izlik) – keksalik. • 7-bosqich (umuminsoniylik va o’ziga berilish) – yetuklik davri. • 8-bosqich (yaxlitlik va ishonchsizlik) – keksalik. • 1. Bola 3 oylik davridan 1 yoshgacha zarur ruhiy xususiyatlarni egallay boshlaydi. Muloqatga intiladi, bolalarning tili yoki nutqi qanchalik erta chiqsa, imo-ishoralarga tez ko’nika boshlaydi. Qancha tez muloqotga kirishsak, shuncha tez, rivojlanadi. Muloqot qancha kam bo’lsa, bolaning o’sishi sust kechadi. • 2. Ikki yoshdan bola tub ma’noda so’zlashish malakasini to’la egallaydi. Shu yoshdan odob-axloq qoidalarini o’rgatish zarur. Ayni chog’da bolani ozodlikka sarishtalikka o’rgatish ijodiy natija beradi. Bu yoshda o’jarlik alomatlari paydo bo’ladi, sababi esa ruxiy dunyosida ro’y berayotgan o’zgarishlardir. «Men o’zim» degan tushuncha ustunlik qiladi. Irodasi o’sa boshlaydi. Maqtov va olqishga ehtiyoj tug’iladi. • 3. Uch yoshdan bola serg’ayrat, tinib-tinchimas bo’ladi, irodasi, diqqat, xotirasi o’sa boshlaydi. Bola organizmi jadal suratlar bilan o’sishi boshlaydi. Muloqotda ota-ona bilan bola o’rtasidagi keskin kelishmovchiliklar boshlanadi. Kuzatuvchanlik, bilimga intilish kuchli bo’ladi. • 4. To’rt yoshdan bola mustaqillikka intila boshlaydi. Ovqatlanish, kiyinish vujudga keladi. Xotira, diqqat iroda, idrok o’sadi, tafakkur qila boshlaydi. • 5. Besh yoshdan bolaning ruhiy xususiyati, jarayon va xolatlari o’sib kelayotganligi (diqqat, iroda, idrok, xotira, tafakkur) sababli o’z xulq-atvorini idora qilish, bilimlarni egallash malakasini shakllantirish • . Bola olti yoshga tulganda o’sish tezlashib, u ko’proq bo’yiga o’sadi, kiyim tanlashga e’tibor beradi, ishchanlik qobiliyati o’sadi. Ish qurollaridan foydalanish, uquvi paydo bo’ladi. Javobgarlik xissi paydo bo’ladi. Bu yoshda nutq jadal suratlar bilan o’sib so’z boyligi 2500 ga yetadi. Gap tuzish, suxbat ko’rishni uddasidan chiqadi, til qoidalarini bilmasdan unga amal qiladi. Nutqni o’qib olish, sezgisi va shu orqali so’z boyligi oshadi • O‘ smirlik davri 10–11, 14–15 yoshni tashkil etadi. K o‘ pchilik o‘q uvchilarda o‘ smirlik yoshiga o‘ tish asosan 5–sinfdan boshlanadi. «Endi u bola emas–u, h ali katta h am emas»-bu formula o‘ smirlik davri xarakterini bildiradi. Bu yoshda o‘ smir rivojida keskin o‘ zgarishlar r o‘ y bera boshlaydi. Bu o‘ zgarishlar fiziologik, h amda psixologik o‘ zgarishlardir. Fiziologik o‘ zgarish jinsiy etilishning boshlanishi va bu bilan bo g‘ li q ravishda tanadagi barcha a ’ zolarning mukammal rivojlanishi va o‘ sishi, xujayra va organizm tuzilmalarining q aytadan shakllana boshlashidir • Organizmdagi o‘ zgarishlar bevosita o‘ smir endokrin sistemasining o‘ zgarishlari bilan bo g‘ li q dir. Bu davrda ichki sekretsiya bezlaridan biri gipofez bezining funksiyasi faollashadi. Uning faoliyati organizm t o‘q imalarining o‘ sishi va mu h im ichki sekretsiya bezlarining ( q al q onsimon bez, buyrak o‘ sishi va jinsiy bezlar) ishlashini kuchaytiradi. Natijada b o‘ y o‘ sishi tezlashidi, jinsiy balo g‘ atga etish (jinsiy organlarning rivojlanishi, ikkilamchi jinsiy bezlarning paydo b o‘ lishi) amalga oshadi. • . Jinsiy etilish o‘ smir h ul q –atvoriga asosiy biologik omil sifatida ta ’ sir k o‘ rsatib, bu ta ’ sir bevosita emas, balki k o‘ pro q bilvositadir. O‘ smirlik davriga k o‘ pincha s o‘ zga kirmaslik, o‘ jarlik, tajanglik, o‘ z kamchiliklarini tan olmaslik, urush q o q lik kabi xususiyatlar h os. • Kattalarga nisbatan agresiv munosabatning paydo b o‘ lishi, negativizm singari no h ush h ul q –atvor alomatlari o‘ z– o‘ zidan kelib chi q adigan bevosita jinsiy etilish tufayli p a ydo b o‘ ladigan belgilar b o‘ lmay, balki ular bilvosita ta ’ sir k o‘ rsatadigan o‘ smir yashaydigan ijtimoiy shart–sharoitlar vositasi or q ali: uning tengdoshlari, turli jamoalardagi mav q ei tufayli, kattalar bilan munosabati, maktab va oilasidagi o‘ rni munosabatlari sababli yuzaga keladigan xarakter belgilaridir. Mana shu ijtimoiy sharoitlarni o‘ zgartirish y o‘ li bilan o‘ smirlarning h ul q –atvoriga t o‘g‘ ridan– t o‘g‘ ri ta ’ sir k o‘ rsatish mumkin. O‘ smirlar nixoyatda ta q lidchan b o‘ lib, ularda h ali ani q bir fikr, dunyo q arash shakillanmagan b o‘ ladi. Ular tash q i ta ’ sirlarga va h issiyotlarga juda beriluvchan b o‘ ladilar. SHuningdek ularga mardlik, jasurlik, tanti q lik h am h osdir. • Juda ko‘p o‘smirlar bu davrda chekish hamda spirtli ichimliklarga qiziыib qoladilar. Katta odam, shuningdek chekuvchi, ichuvchi singari yangi rolda o‘zini normal, qulay his qiladi. Bunday xolatlarga tushgan o‘smir juda tashvishga tushadi va unda krizis holati yuzaga keladi. Bu krizis o‘smirning ma’naviy o‘sishi, shuningdek psixikasidagi o‘zgarishlar bilan ham bog‘liqdir. Bu davrda bolaning ijtimoiy mavqei o‘zgaradi, o‘zining yaqinlari, do‘stlari, tengdoshlari bilan yangi munosabatlar yuzaga keladi. Lekin eng katta o‘zgarish uning ichki dunyosida yuzaga keladi. Ko‘pgina o‘smirlarda o‘zidan qoniqmaslik holati kuzatiladi. SHuningdek, o‘zi xaqidagi mavjud fikrlarining bugun unda sodir bo‘layotgan o‘zgarishlarga to‘g‘ri kelmayotganligi o‘smirni asabiylashishiga olib keladi. Bu esa o‘smirda o‘zi xaqida salbiy fikr va qo‘rquvni yuzaga keltirishi mumkin. Ba’zi o‘smirlarni nima uchun atrofdagilar, kattalar, shuningdek ota–onasiga qarshi chiqayotganligini anglay olmayotganligi tashvishga soladi. Bu holat ularni ichdan asbiylashishlariga sabab bo‘ladi va o‘smirlik davri krizisi deyiladi • Qayd etib o‘tilgan yo‘nalganlik albatta kattalarning ham muloqot va munosabatda mavjud, lekin ular kattalarnikidan o‘z emotsionalligi bilan farqlanadi. Tengdoshlari, shuningdek sinfdoshlari guruxida o‘smir o‘zining kelishuvchanlik xususiyati bilan namoyon bo‘ladi. O‘smir o‘z guruxiga bog‘liq va qaram bщlgani holda shu guruxning umumiy fikriga qo‘shilishga va uning qarorini doimo bajarishga tayyor bo‘ladi. Gurux ko‘pincha o‘smirda «Biz» hissining shakillanishiga yordam beradi va uning ichki holatini mustaxkamlaydi. O‘smir yoshdagi bola uchun do‘st tanlash juda katta axamiyatga ega. O‘smirlik davrida do‘st juda qadirli hisoblanadi. Do‘stlar doimiy ravishda ruhan, qalban yaqin bo‘lishga extiyoj sezadilar. Bu extiyoj o‘smir do‘stlarning so‘rashishi va ko‘rishishlarida (qo‘l berib, quchoqlab ko‘rishish) birga o‘tirish va birga yurishga xarakat qilishlarida ko‘rinadi. Ko‘pgina ana shunday juda yaqin munosabatlar, o‘smirlarning shaxs bo‘lib shakllanishdagi, birgalikdagi xarakatlarini izi inson qalbida va xotirasida bir umrga saqlanib qoladi. • O‘ smir lik kr izisi Bu davrga kelib bola organizmi jadillik bilan va nomuttanosib usadi. Bu o‘sish ba’zan bolaning o‘ziga emonrok xis qilishga va ayrim fiziologik kasalliklarni kelib chiqarishga sabab bo‘lishi mumkin. Bu xolatlarning barchasi bolani tashvishga soladi va uning asabiylashiga olib keladi. Uzini katta bulib uzgartiraetganini xis kilgan usmirda endi kattalar xa yo ti bilan yashash extieji yuzaga kela boshlaydi. O‘ smir o‘ zini kattalardek tutishga katta b o‘ lib q olganini k o‘ rsatishga xarakat q ila boshlaydi. Juda k o‘ pgina o‘ smirlar bu davrda chekish xamda spirtli ichmliklarga kizikib koladilar. Katta odam chekuvchi ichuvchi singari yangi rolda uzini normal yaxshi xis kilmagan usmir juda kattik tashvishga tushadi va undan krizis xolati yuzaga keladi. SHuningdek bu krizis usmirning ma’naviy usishi shuning psixikasidagi uzgarishlar bilan xam boglikdir. Bu davrda bolaning ijtimoiy mavkei uzgaradi uzining yakinlari dustlari tengdoshlari bilan yangi munosobatlar yuzaga keladi . Lekin eng katta uzgarish uning ichki dunesida yuzaga keladi Usmirda aks xollarda uziga konikmaslik xolati kuzatiladi. Uzi xakidagi mavjud fiklarning bugun undan sodir bulaetgan uzgar shlarga tugri kelmaetganligi usmirni ikkinchi tomondan tashvishlantirib asabiylashiga sabab buladi. Bu esa bolada uzi xakida salbiy fikr va kurkuvni yuzaga keltirishi mumkin. Ba’zi usmirlarni nima uchun atrofdagilar kattalar k o‘ pincha ota onasiga kmrish chi q a yo tganin anglay olma yo tganligini tashvishga soladi. Bu xolat xam o‘ zlarini ichidan asabiylashishlariga sabab b o‘ ladi. Kattalarning bu davrdagi eng asosiy vazifalari o‘ smirning muammosini t o‘g‘ ri anglashi va erkin t o‘g‘ ri yashashiga yo rdam berishidair. • Nut q ning r ivojlanishi. O‘ smirlik davrida nut q ning rivojlanishi bir tomondan s o‘ z boyligining oshishi h isobiga b o‘ lsa, ikkinchi tomondan tabiy va jamiyatdagi narsa, vo q ea va xodisalarning mazmun mo h iyatini anglashlari h isobiga b o‘ ladi. Bu davrda o‘ smir til yordamida atrof –borli q ni aks etirilishi bilan bir q atorda inson dunyo q arashini h am belgilab berish mumkinligini h is q ila boshlaydi. Aynan o‘ smirlik davridan boshlab inson aynan nut q bilish jarayonlarining rivojlanishini belgilab berishini tushuna boshlaydi. O‘ smirni k o‘ pincha muomilada s o‘ zlarni ishlatish q oidalari – « Q anday q ilib t o‘g‘ ri yozish kerak?», « Q anday q ilib yaxshiro q aytish mumkin?» kabi savollar juda q izi q tiradi. O‘ smirlar maktabdagi o‘q ituvchilar, kattalar, ota–onalar nut q idagi kamchiliklariga juda tez e ’ tibor beradilar, kitob, gazeta, radio va televidenie diktorlari xatoliklariga tez e ’ tibor beradilar. Bu h olat o‘ smirning bir tomondan o‘ z nut q ini nazorat etishga o‘ rgatsa, ikkinchi tomondan kattalar h am nut qq oidalarini buzishlari mumkinligini bilishlariga va o‘ zida mavjud xotoliklarni bir muncha bar h am toptirishlariga olib keladi. • O‘ smir s o‘ zlarining kelib chi q ish tarixiga, ularni ani q mazmuni va moxiyatiga juda q izi q adi. U endi o‘ z nut q ida yosh bola singari emas, balki zamonaviy katta odamlar singari s o‘ zlarni tanlashga xarakat q iladi. Nut q madaniyatini egallash borasida o‘ smir uchun o‘q ituvchi albatta namuna b o‘ lishi shartdir. Aynan maktab ta ’ limi o‘ smir bilish jarayonlarini rivojlanish y o‘ nalishini sifat ji h atidan o‘ zgarishda asosiy kuchli omil b o‘ lib xizmat q iladi. Bilish jarayonlarining rivojlanishida nut q xam o g‘ zaki , h am yozma mavjud b o‘ lishi bilan h am kuchli vosita h isoblanadi. Maktabdagi o‘q uv jarayonlarining t o‘g‘ ri tashkil etilish va amalga oshirilish bilan o‘ smir nut q ining t o‘g‘ ri rivojlanishiga sharoit yaratiladi. Nut q ni o‘ zlashtirishga xarakat bu o‘ smirning muomala, bilish va ijodiy faoliyatga kirilishiga extiyoj va intilish h isoblanadi. • Tafakkur ning rivojlanishi. O‘ smirlik davrida nazariy tafakkur yu q ori a h amiyatga ega b o‘ la boshlaydi. CHunki bu davrdagi o‘q uvchilar atrof olamdagi bo g‘ lanishlar mazmunini maksimal darajada bilishga xarakat q iladilar. Bu davrda o‘ smirning bilshga b o‘ lgan q izi q ishda progress sodir b o‘ ladi. Ilmiy nazariy bilimlarning egallab olinishi tufakkurning rivojlanishiga olib keladi. Buning h isobiga isbot, dalillar bilan fikrlash q obiliyati rivojlanadi. Unda deduktiv xulosalar chi q arishga q obiliyat paydo b o‘ ladi. Maktabda o‘q itiladigan fanlar o‘ smir uchun o‘ z taxminlarini yuzaga keltirish yoki tekshirish uchun sharoit b o‘ lib xizmat q iladi. J.Piajening ta ’ kidlashicha «Ijtimoiy h ayot uch narsaning ta ’ siri – til, mazmun, q oidalar asosida shakllantiriladi». Bu borada o‘ zlashtirilgan ijtimoiy munosabatlar o‘ z – o‘ zidan tafakkurning yangi imkoniyatlarini yaratadi. • 11–12 yoshdan boshlab o‘ smir endi manti q iy fikrlab xarakat q ila boshlaydi. O‘ smir bu yoshda xuddi kattalar singari keng q amrovli ta h lil etishni o‘ rgana boshlaydi. O‘ smir tafakkurning nazariy darajaga q anchalik tez k o‘ tarila olishi • Di qq at , x ot iraning r ivojlanishi. O‘ smirlik davrida di qq at, xotira tasavvur t o‘ la mustaqillik kasb etib, endi o‘ smir ularni o‘ z ifodasiga k o‘ ra bosh q ara oladigan b o‘ ladi. Bu davrda q aysi etakchi fuksiya (di qq atmi, xotirami yoki tasavvur) ustunlik q ilayotgani ya qq ol namoyon b o‘ lib, h ar bir o‘ smir o‘ zi uchun axamiyatliro q b щ lgan fuksiyani e ’ tiborga olish imkoniyatiga ega b o‘ ladi. Ushbu fuksiyalarning rivojlanish xususiyatlarini k o‘ rib chi q amiz: • Di qq at. Agar kichik maktab davrida ixtiyorsiz di qq at ustunlik q ilsa, o‘ smirlik davrida bola o‘ z di qq atini o‘ zi bosh q ara oladi. Dars davomida intizomning buzilishi aksariyat h ollarda o‘q uvchilar di qq atsizligidan emas, balki ijtimoiy sabablar bilan belgilanadi • O‘ smir lik davr ida shax sning shak llanishi. • Jinsiy etilishi o‘ smirning bu yo shdagi xul q atvoriga asosiy biologik vosita sifatida ta’sir o‘ tkazadi. Lekin bu bevosita ta’sirdir. Sotsial omillar esa q uyidagilardir: kichik maktab yo shdan o‘ rta maktabga o‘ tish ya’ni yakka o‘q ituvchi raxbarligidan kupchilik o‘q ituvchilar tasarufiga o‘ tish va mulo q otdagi o‘ zgarishlar ijtimoiy foydali ishlarni kengaytirib borish mustakil va amaliy ishlarni k o‘ pro q bajarish shu bilan birga bolani oiladagi urni xam uzgaradi. Ushbu uzgarishlar ta’sirida bolalar jismoniy va akliy imkoniyatlarini usib borishi munosobati bilan uzlariga kuprok ishona boshlaydilar, u endi oilaviy muammolar muxokamasida xam kashkasha boshlaydi. Katta usmirlarga nisbatan kichik usmirlarda paydo buladigan kelisha olmaslikni ulardagi jinsiy etilishiga emas balki atrofdagi shart sharoitlar oiladagi ota-ona,aka-ukalarning unga munosobati maxola kuy ya’ni sotsial sharoitlar ta’siri bilan boglash zarur. • O‘smirlik davrida asosan bilish jarayonlari yuqori darajada rivojlanadi. Bu yillarda o‘smirlarga xayot davomida kerak bo‘ladigan asosiy shaxsiy va tadbirkorlik xususiyatlari ochiq ko‘rina boshlaydi. Xotira mexanik xotira darajasidan mantiqiy xotira darajasiga ko‘tariladi. Nutq asosan yuqori darajada rivojlangan, xilma-xil va boy tafakkur esa o‘zining barcha ko‘rinishlari: xarakatli, obrazli, mantiqiy darajasida rivojlanadi. O‘smirliarni endi turli amaliyot va aqliy faoliyatlarga o‘rgatish mumkin. SHuningdek, bu davrda umumiy va maxsus layoqatlar shakllanadi va rivojlanadi. • O‘smirlik davriga juda ko‘p ziddiyatlar va qarama- qarshiliklar xos. Maktab dasturi va boshqa ishlar bilan bog‘liq turli masalalarni echishda ko‘zga tashlanadigan o‘smirlarning intelektual rivojlanganligi kattalarni ular bilan birga jiddiy muammolar bo‘yicha fikrlashga undaydi, o‘smirlarning o‘zlari xam bunga xarakat qiladilar. Boshqa tomondan esa ayniыsa,kelajak kasb,xulы atvor etikasi, щz majburiyatlarga majburiyatlariga maosullik kabi muammolar muxokamasida infantillikni (yosh bolarlarga xos jisomniy va psixologik xolat) kuzatish mumkin. • Odamning munosabatlari doirasiga kishilar bilan aloqasigina emas, balki tabiatga, jamiyatga, hayotga bo’lgan munosabatlari ham kiradi. Mana shu ko’p qirrali aloqalar va munosabatlar zaminida har bir shaxs o’z qobiliyati va qiziqishini o’z bilimi va o’quvini namoyon qiladi, o’z ishiga, vazifasiga, burchiga, xalqiga, vataniga, o’z-o’ziga bo’lgan munosabatlarini ifodalaydi. Tabiiyki, shaxsdagi bu fazilatlar faqat tarbiyaning maxsulidir. •   • Shaxsning kamol topishida va uning xulqiga ijtimoiy va biologik omillarning ta’sir kuchi hamisha bir hil bo’lavermaydi. Sababi odamning xulqiga, munosabatiga va aloqalariga yoshi, bilim, hayotiy tajribasi, odatlari va nihoyat, vaziyat ham ta’sir etadi. Shaxsning fazilatlarini to’g’ri aniqlash va behato uchun uni turli munosabatlar doirasiga, turli vaziyatlarda kuzatib turish lozim. Ana shundagina shaxsning ijtimoiy xulqi, ma’naviy qiyofasi, insoniy fazilatlari ruyobga chiqadi. Demak, shaxsni rivojlantirish vazifasini to’g’ri hal qilish uchun uning hulqiga ta’sir etuvchi omillarni, bu omillarning tabiatini, shaxsning xususiyatini yaxshi bilmoq kerak. Xulosa • Yuqorida ko’rib o’ttikki yosh davrlar psixologiyasi juda muhim davr hisoblanadi.Chunki shu davrda bola shaxs sifatida shakillana boshlaydi. Manashu davrda bolaga berilgan tarbiya va yo’l yo’riq • uning hayot yo’lini belgilab beruvchi haqiqattir. Xalqimizda juda ajoyib bir naqil bor “Bola tarbiyasi ona qornidan” degan shuning uchun farzandlarimizga tarbiyani to tug’ilgandan o’spirinlik davrigacha bir zum susaytirmasligimiz kerak.Shunda yosh avlod kelajakda har xil hayotiy muammolarga uchramaydi. O’zining hayot yo’lini qurishda qiynalmaydi. Foy d a la n ilga n a d a b iy otla r • Xolnazarova N. “Yosh davri psixologiyasi”. • Kuchkarova O. “Maktab yoshidagi bolalar psixologiyasi”. • G’ozeyev E. “Umumiy psixologiya”. • http://library.navoiy-uni.uz  • https://n.ziyouz.com  • https://library.samdu.uz Tayyorladi: Rajabov Mansur E’tiboringiz uchun rahmat.

Mavzu:Yosh davrlarning psixologik xususiyatlari • Reja: • 1) Har bir yosh davrining o’ziga xosligi. • 2) O’smirlik davri psixologiyasi. • 3) Yosh davrlarida nutq va tafakkurning rivojlanishi. • 4) Xulosa.

Yosh darlariYosh davrlari Erkaklarda Ayollarda Chaqaloqlik 1-10 kun 1-10 kun E m izaklik davri 10 kundan 1 yoshgacha 10 kundan 1 yoshgacha Ilk bolalik 1-2 yosh 1-2 yosh Bolalikning 1- davri 3-7 yosh 3-7 yosh Bolalikning 2-davri 8-12 yosh 8-11 yosh

Bolalikning 2-davri 8-12 yosh 8-11 yosh O’smirlik davri 13-16 yosh 12-15 yosh O’spirinlik davri 17-21 yosh 16-20 yosh O’rta yetuklik davri:     Birinchi bosqich 22-35 yosh 21-35 yosh Ikkinchi bosqich 36-60 yosh 36-55 yosh Keksalik davri 61-75 yosh 56-75 yosh Qarilik davri 76-90 yosh 76-90 yosh Uzoq umr ko’ruvchilar 90 yoshdan ortiq 90 yoshdan ortiq

• 1-bosqich (ishonch-ishonchsizlik) – bu hayotning 1-yili. • 2-bosqich (mustaqillik va qat’iyatsizlik) – 2-3 yoshlar. • 3-bosqich (tadbirkorlik va gunoh hissi) – 4-5 yoshlar. • 4-bosqich (chaqaloqlik va yetishmovchilik) – 6-11 yoshlar. • 5-bosqich (shaxs identifikasiyasi va rollarning chalkkashligi) – 12-18 y 6-bosqich (yaqinlik va yolg’izlik) – keksalik. • 7-bosqich (umuminsoniylik va o’ziga berilish) – yetuklik davri. • 8-bosqich (yaxlitlik va ishonchsizlik) – keksalik.

O'xshashlar

Yosh davrlarning psixologik xususiyatlari
Yosh davrlarining psixologik xususiyatlari
Yosh davirlar va ularning o’ziga xos psixologik xususiyatlari
Yosh davrlari psixologiyasining xususiyatlari
Shaxsning individual psixologik xususiyatlari