Mavzu : Buxoro Amirligining tashkil topishi Reja I.Kirish:Buxoroda mangitlar sulolasi hukmronligining o‘rnatilishi. II.Asosiy qism: a)Muhammad Rahimbiyning mamlakatni birlashtirish siyosati. b)Amirlik davlat tuzumi va uning ma’muriy boshqariluvi III.Xulosa IV.Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. 1

I.Kirish: Kirish O`zbek xalqining asriy orzulari ham ro`yobga chiqqaniga chorak asrdan oshdi. Bugungi kunda O`zbekiston xalqi erk va ozodlik davrida hayot kechirmoqda. “Bugun O’zbekistonimiz bosib o’tgan mustaqil taraqqiyot yo’lini xolisona baholar ekanmiz, o’tgan davr mobaynida biz erishgan, dunyo jamoatchiligi tan olgan olamshumul yutuq va marralar, avvalambor izchil rivojlanayotgan iqtisodiyotimiz va uning barqaror o’sish sur’atlari, aholi farovonligining yildan yilga oshib, jahon hamjamiyatida mamlakatimiz obro’-e’tiborining tobora yuksalib borayotganligi – bularning barchasi Konstitutsiyamizning asosiga qo’yilgan, chuqur va puxta o’ylangan maqsad, prinsip va 2

normalarning hayotbaxsh samarasi desak hech qanday mubolag’a bo’lmaydi”. Mustaqillikka erishganidan so’ng O’zbekiston o’tgan yigirma yetti yil ichida o’ta mashaqqatli va sharafli yo’lni bosib o’tdi. Buni oldindan yaxshi bilgan O`zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti I.A. Karimov ozodlikka erishgan dastlabki kunlarimizda “O’z istiqlol va taraqqiyot yo’limiz – bu gul bilan qoplangan yo’l emas, bu totalitarizm merosidan xalos bo’lish va poklanish, mafkuraviylik illati yetkazgan ziyonzahmatlarni bartaraf etishning qiyin, uzoq davom etadigan yo’lidir”, deb aytgan so’zlari zamirida qanchalik chuqur hayotiy ma’no borligini yana bir bor anglaymiz. Siyosiy tarix. So‘nggi ashtarxoniylardan bo‘lgan Abdulfayzxon hukmronligi davrida markaziy hokimiyat zaiflashganligidan foydalangan o‘zbek urug‘lari turli viloyatlarda hokimiyatga qarshi isѐ4n va g‘ala ѐ4nlar ko‘tarishib, o‘zlarini mustaqil deb e’lon qila boshladilar. Ular orasida ashtarxoniylar saroyida katta nufuzga ega bo‘lgan, mang‘it urug‘i boshliqlardan biri Muhammad Hakimbiy otaliq (vafoti 1743y) 3

hamda uning o‘g‘li Muhammad Rahimbiyning harakatlari ayniqsa keskin edi. ---------------------------------- Hofiz Tanish Buxoriy, Abdullanoma, 1—2 j.lar, T., 1999, 2000; II.Asosiy qism: a)Muhammad Rahimbiyning mamlakatni birlashtirish siyosati. Buxoroda bo‘lib o‘taѐ tgan tartibsizliklardan foydalangan Eron shohi Nodirshoh 1745 yilda Muhammad Rahimbiy rahbarligida Buxoroga katta qo‘shin jo‘natdi. Muhammad Rahimbiy Buxoroda viziyatni yumshatish borasida katta ishlarni amalga oshirdi. Mi ѐ nqol va Shahrisabzdagi qo‘zg‘olonlar bostirildi. 4

Muhammad Rahimbiy davlat apparati tizimi ishlari va hukumat amaldorlarini almashtirish ishlariga jiddiy kirishdi. U deyarli barcha yirik davlat mansablariga o‘zining yaqin qarindoshlari va maslakdoshlarini qo‘yib, ularning ѐ rdamiga tayanib poytaxtda o‘z mavqeni mustahkamlab oldi. 1746 yilda Nodirshoh o‘ldirilgach, oradan ko‘p o‘tmay Abdulfayzxon ham o‘ldirildi. Taxtga o‘tirgan Abdulmo‘min ham 1748 yilda o‘ldirildi. Uning o‘rniga nihoyatda ѐ sh bo‘lgan Ubaydulla Sulton nomigagina taxtga o‘tqazildi. 1756 yilga kelib o‘zbeklarning to‘rt urug‘i – mang‘it, xitoy- qipchoq, bahrin saroylarning yirik amaldorlari, ruhoniylar va urug‘ oqsoqollarining roziligi bilan Muhammad Rahimxon (1756-1758yy) taxtga o‘tirdi va mang‘itlar sulolasi hukmronligini boshlab berdi. 5