So’ngi o’rta asrlarda Koreya -Yaponiya munosabatlari
So’ngi o’rta asrlarda Koreya -Yaponiya munosabatlari Mundarija Kirish I BOB Qaralayotgan davrda Koreya va Yaponiya 1.1So’ngi o’rta asrlarda Yaponiya va Koreyada ichki axvol ____________3 1.2 O`rtadagi munosabatlar keskinlashuvi_________________________8 II BOB Yaponlarning Koreyaga bosqinchilik harakati 2.1 Imjin urushi boshlanishi natija va oqibatlari_____________________12 2.2Urushning ikkinchi bosqichi va Imjin urushining yakunlanishi________17 III BOB ” So’ngi o’rta asrlarda Koreya -Yaponiya” mavzusida pedtexnologiya qo’llash 3.1 Mavzuni samarali o’tkazuvchi metodlar________________________21 3.2 Interfaol o’yinlardan foydalanish_____________________________25 Glossariy__________________________________________________28 Xulosa ____________________________________________________29 Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati_______________________________30
Kirish So’nggi o’rta asrlar davrida Yaponiya va Koreya davlatlarida inqiroz sezila boshladi . Siyosiy holatlarning yomonlashuvi xalq ahvolini yanada og’irlashtirib yubordi. Ikki davlatda ham feodallarning oddiy xalq yerlarini tortib olish jarayonlari kuchaydi .Bu esa davlatlarning inqirozini belgilab bergan asosiy omillardan biri edi. Yaponiya Koreya bilan tashqi siyosatda tajovuzkor yo’lni tanladi .Koreya orollari yaqinida bo’lgan qaroqchilik harakatlari anchagina oshdi.Bu esa ikki davlat o’rtasida munosabatlar yomonlashuviga olib keladi.Yaponlarning hujumlari natijasida yetti yil davom etgan urushning boshlanishini belgilab bergan. Yaponlar bilan bo’lgan Imjin urushi va manchjurlar bosqini Koreyani halokat yoqasiga olib kelgan. Ishlab chiqarish va iqtisodiyotda inqiroz ro'y bergan. Foydalaniladigan yer maydonlari 2/3 qismga qisqarganligi natijasida hosil miqdori ham kamayib ketgan. Xususan, 1670—1671-yillarda mamlakatda 1 mln.dan ziyod aholi ochlik natijasida qirilib ketgan. Kurs ishimni yozishimdan maqsad so’nggi o’rta asrlar davridagi Yaponiya va Koreya munosabatlarini va ular o’rtasidagi diplomatik aloqalarni o’rganish .Bu mavzuni o’quvchilarga o’qitishda esa zamonaviy texnologiyalar orqali yoritib berish
I BOB Qaralayotgan davrda Koreya va Yaponiya 1.1So’ngi o’rta asrlarda Yaponiya va Koreyada ichki ahvol XV asr oxiridan markazlashgan feodal davlatni zaiflashtiruvchi inqiroz jarayonlari sezila boshladi. Siyosiy holatning yomonlashishiga iqtisodiy xarakterdagi, eng avvalo, agrar munosabatlardagi o'zgarishlar bevosita ta'sir ko'rsatdi. Feodal ayonlar va mahalliy zamindorlarning yerlarni egallash hollari ko'payib, davlat yer egaliginingtarqoqlashishi ro'y berdi, mahalliy feodal yer egaligi esa amaldagi(huquqiy rasmiylashtirilmagan bo'lsa ham) mulk belgilarini olaboshladi. Feodalllarning kuchayishi bilan markaziy hukumatning pozitsiyasi zaiflashib bordi.Hokimiyat ayonlar qo'lida jamlandi, bu esa mamlakatdagi zulm va zo'ravonlikni yanada oshirdi. Bunga javoban xalqning noroziligi oshib bordi. XVI asrda yirik dehqon qo'zg'olonlari bo'lmagan bo'lsa ham, dehqonlarning qochib ketishlari, majburiyatlarini bajarishdan bo'yin tovlashlari, mulkdorlarning qo'rg'onlariga o't qo'yishlar ko'paydi.Umuman olganda, inqirozning umumiy chuqurlashib borishi bilan bir qatorda ijtimoiy qarama-qarshilik ham ko'p karra oshib borardi va zaiflashgan mamlakat tashqi bosqinchilar uchun tobora ko'proq yoqimli luqmani eslatardi. XV asr oxiridan boshlab. markazlashgan feodal Choson davlati zaiflashuvining aniq belgilari bor edi. Feodal zodagonlar va mahalliy mulk egalari tomonidan yer egaligining kuchayishi bilan davlat tarqoq holga kelib qoldi . Mahalliy feodallari esa haqiqiy mulkdorga aylandi. Mahalliy feodallarning kuchayishi bilan markaziy hokimiyatning iqtisodiy va siyosiy mavqei zaiflashdi. Yirik yer egalarining o sishining manbai oldingi davrda amalda qo llanilganʻ ʻ yer taqsimoti bo lgan . Masalan, byurokratik zodagonlar va qirol oilasi vakillariga ʻ barcha turdagi xizmatlari uchun rasmiy ajratmalar va mukofotlar berishar edi. Eng oliy zodagonlarning yer egaliklari ayniqsa XV asrning ikkinchi yarmida kuchaydi, har bir yangi saroy to'ntarishi yoki taxt o'zgarishi bilan ko'plab yangi "faxriy arboblar" yoki maxsus yer grantlari olgan boshqa shaxslar paydo bo'la bordi. Shu
bilan birga, hukumat azolariga mamlakatdagi engyaxshi yerlar tuhfa qilinardi. Yirik yer egalari dvoryanlarining ta’sirining kuchayishi joylardagi mayda va o‘rta feodallarning maanfatlari bilan o`zaro bog`liq edi . XV asr oxiridan boshlab. siyosiy doiralarda mahalliy provinsiya zodagonlari manfaatlarini aks ettiruvchi poytaxt zodagonlari bo`lmish “faxriy zotlar” guruhi va “konfutsiy olimlari” guruhi o‘rtasida keskin kurash boshlandi. Konfutsiyning insonparvarlik va adolat, davlat manfaatlarini o'ylash tamoyillariga ishora qilib, bir guruh olimlar eski nufuzli zodagonlarni o'zboshimchalik va qonunsizlikda aybladilar. Poytaxt zodagonlarining ulkan yer egaliklari barcha viloyatlarda bo‘lib, mahalliy ma’muriyat boshiga qo‘yilgan ularning odamlari xalqni talon-taroj va zulm bilan vayron qilgan, zulm qilgan. Oliy zodagonlarning o‘zboshimchaliklari shafqatsiz zolim shahzoda Yonsanni taxtga o‘tqazgach, o‘zining haddan tashqari chegarasiga yetdi. Ayniqsa, ikki guruh o‘rtasidagi kurash keskinlashib ketdi. 1498 va 1504 yillarda Yongsan "Konfutsiy olimlarini" kaltaklashni buyurdi. Ammo xazina bo'sh bo'lgach, u o'z hokimiyatining tayanchi bo'lgan oliy zodagonlarning yer egaliklariga bostirib kirdi. Keyin katta shahar amaldorlari fitna uyushtirdilar va Yongsan taxtdan tushirildi. Hokimiyat oliy zodagonlar qo'lida qoldi. Yangi yer o‘zlashtirish, aholidan soliqlarni ko‘paytirish uchun har xil shafqatsizliklarga yo‘l qo‘ygan amaldorlarning o‘zboshimchaliklari, zo‘ravonliklari hech narsa bilan cheklanmagan edi . Mamlakatda xalq noroziligi kuchaydi. “Konfutsiy olimlari”ning qarama-qarshiligi ortib bordi. Hukmron zodagonlar hokimiyatni saqlab qolishga intilib, bir necha bor muxoliflarga qarshi harakatlar olib bordilar.Qatag'onlar qonli kechdi. Konfutsiy guruhi tarafdorlarining qatl qilinishi - sahva (olimlarni o'ldirish) jarayonlari kuchaydi. 1519 va 1545 yillarda ular massivlarga aylana bordi. Ammo ta’qiblarda o‘zlarini butun xalq manfaatlarining so‘zlovchisi sifatida ko‘rsatishga intilayotgan “Konfutsiy olimlari” muxolifat guruhining o‘jar qarshiliklarini sindira olmadi.
Bu kurash jarayonida iqtidorli yetakchilar yetishib chiqdi, ular nafaqat g‘alabaga erishdilar, balki oxir-oqibat markaziy hokimiyatda hal qiluvchi o‘rinlarni egallab, mahalliy zodagonlar tashkilotlariga tayanibish ko`rdilar. Ularning siyosiy markazlari “shon-shuhrat uylari” bo‘ldi. Deyarli barcha viloyatlarda konfutsiy maktablari va uyushmalari paydo bo`ldi. Shon-sharaf ibodatxonalari ayniqsa muhim rol o'ynadi.Bu ibodatxonalar mashhur “konfutsiy allomalari”ni ulug‘lash maqsadida qurilgan edi . Ibodatxonalar o'zlarining tarafdorlari va mahalliy aholi orasida mashhur edi. XVI asr oxiriga kelib bunday ibodatxonalar soni yuztaga yetdi. XVI asrning ikkinchi yarmida bitta konfutsiy lageri doirasida vujudga kelgan turli feodal guruhlarning o'zaro kurashi to'xtamadi. Bu kurash jarayonida doimiy siyosiy birlashmalar (ko'pincha qon qarindoshligi bo'lgan odamlardan iborat) rivojlandi. Birinchi bunday uyushmalar 1575 yilda, saroy zodagonlari o'rtasidagi bo'linish - G'arbiy va Sharq "partiyalari" ning shakllanishiga olib kelgan paytda paydo bo'lgan. G'arbiyda eski yer egalari va "hurmatli zodagonlar" manfaatlari, sharqiyda esa poytaxtda yaqinda ta'sir o'tkazgan yangi byurokratiya manfaatlari aks etgan. Keyinchalik janubiy va shimoliy "partiyalar" tuzildi. XVI asrda Koreyada feodal ekspluatatsiyasi sezilarli darajada kuchaydi. Yirik yer magnatlari, o'rta va kichik yer egalari sonining tez o'sishi bilan davlat soliqqa tortiladigan mulkni tashkil etuvchi dehqonlarning asosiy qismi yerdan mahrum bo'ldi. Shu munosabat bilan, shuningdek, ekspluatatorlarning umumiy sonining ko'payishi davlat daromadlari keskin qisqardi va markaziy hokimiyatning kuchi sezilarli darajada zaiflashdi. Daromadning kamayishi bilan sud yangi soliq va yig'imlarni belgilashga murojaat qila boshladi. Shunday qilib, ko'pchilik dehqonlar uchun harbiy xizmatning matolarda to'lanadigan harbiy soliq bilan almashtirilishi soliq yukini ancha oshirdi. Dehqonlarning umumiy halokati mamlakatda xalq noroziligining kuchayishiga olib keldi. XVI asrda Koreyada yirik dehqon qo zg olonlari bo lmagan, biroqʻ ʻ ʻ dehqonlarning qochib ketishi, majburiyatlarni bajarishdan bo yin tovlash, davlat ʻ