logo

TRANSPORT FAOLIYATINING LOGISTIK JIHATLARI. LOGISTIKADA INVENTARIZATSIYANI BOSHQARISH

Загружено в:

08.08.2023

Скачано:

0

Размер:

484.533203125 KB
TRANSPORT FAOLIYATINING LOGISTIK JIHATLARI. 
LOGISTIKADA INVENTARIZATSIYANI BOSHQARISH
Reja:
1. Savdo inventarizatsiyasini boshqarish tizimi.
2. Inventarizatsiya uchun asosiy qoidalar.
3. Moddiy javobgar xodim tomonidan “mavjudligi” bo yicha inventarizatsiya ʻ
qilish jarayonini modellashtirish.
4. Moddiy javobgar xodim tomonidan “boricha” inventarizatsiya jarayonining 
matematik modeli. Inventarizatsiyani boshqarish nima?
Inventarizatsiyani   boshqarish   korxonaning   omborda   tovarlarning
mavjudligini va ularning miqdorini boshqarish imkoniyatini beradi. Uning yordami
bilan   xodimlar   har   doim   quyidagi   ma'lumotlarga   tezda   kirishadi:   mahsulotning
og'irligi,   o lchamlari,   ombordagi   miqdori   va   aniq   joylashuvi.   Agar   korxonaʻ
inventarizatsiyani   boshqarishga   e'tibor   bermasa,   u   holda   kutilmagan   vaqtda
korxona inqirozga uchrashi mumkin. Inventarizatsiyani boshqarish korxona uchun
juda muhimdir.
1. Savdo inventarizatsiyasini boshqarish tizimi
Agar   sizda   kichik   biznes   bo lsa,   unda   siz   o zingiz   mustaqil   ravishda	
ʻ ʻ
inventarizatsiya qilishga urinib ko rishingiz mumkin. Ammo agar tovar aylanmasi	
ʻ
juda   yaxshi   bo lsa,   siz   ko pgina   jarayonlarni   avtomatlashtirish   va   kelajakdagi	
ʻ ʻ
xaridlar bo yicha maslahatlarga yordam beradigan tan olingan maxsus dasturlarsiz	
ʻ
qilolmaysiz.   Bunday   dasturlar   odatda   tovarlarni,   ularning   miqdorini,   mahsulot
kodini va omborda joylashgan joyini tavsiflovchi yozuvlarni o z ichiga oladi. 	
ʻ
Korxonalarni inventarizatsiya qilishning afzalliklari
•   Kompaniyaning   rentabelligini   ta'minlash   (korxonaning   uzoq   muddat   faoliyat
ko rsatishi, rivojlanishi);	
ʻ
• Biznes miqyosini kengaytirishga yordam beradi;
•   Turli   toifadagi   savdolarni   tahlil   qilish   va   kelajak   uchun   prognozlar   (oldindan
rejalashtirish) tuzish;
• Raqobatchilarni taqqoslash orqali savdo-sotiqni tahlil qilish;
• Har xil vaziyatlarga biznesni tayyorlash.
2. Inventarizatsiya uchun asosiy qoidalar
Inventarizatsiya qilish qanday amalga oshiriladi? Inventarizatsiya   qilishda   buxgalteriya   hisobi   eng   mehnat   talab   qiladigan
boshqaruv   funktsiyalaridan   biridir.   Buxgalteriya   hisobining   o ziga   xos   xususiyatiʻ
bu boshlang'ich va yakuniy ko rsatkichlarning katta massasi va bir xilligi	
ʻ
Inventarizatsiya   jarayonini   boshqarish   tovarlarni   qabul   qilish,   harakatlanish
va   sotish   hajmi,   tarkibi   va   dinamikasini   aks   ettiruvchi   ma’lumotlarga   asoslanadi.
Ta’minlovchilar   va   to g ridan-to g'ri   iste’molchilar   tomonidan   ma’lumotlarning	
ʻ ʻ ʻ
harakati axborot oqimi shaklida amalga oshiriladi. 
Tizimdagi ma’lumotlarning asosiy hujjatlari.
Inventarizatsiyani   o tkazish   holatlari,   muddatlari   va   tartibi,   shuningdek	
ʻ
inventarizatsiya   qilinishi   kerak   bo lgan   ob'ektlarning   ro yxati   korxona   rahbari	
ʻ ʻ
tomonidan belgilanadi:
To liq   inventarizatsiya   yillik   hisobotni   tayyorlashdan   oldin,   audit   (taftish)	
ʻ
davomida amalga oshiriladi va boshqa tashkilotlar va shaxslar bilan bo lgan barcha	
ʻ
moddiy   aktivlar   (hujjatlar),   kassa   va   hisob-kitob   munosabatlarini   qamrab   oladi.
To liq   inventarizatsiya   qilish   bilan   aktivlarning   barcha   turlari,   shu   jumladan	
ʻ
tashkilotga tegishli bo lmagan qiymatlar (ijaraga olingan asosiy vositalar) qamrab	
ʻ
olinadi
Uzluksiz   inventarizatsiya   bir   vaqtning   o zida   ushbu   tashkilot   tarkibiga	
ʻ
kiradigan barcha tarkibiy bo linmalar va korxonalarda amalga oshiriladi.	
ʻ
Rejalashtirilgan   inventarizatsiya   jadvalga   muvofiq   rahbar   tomonidan
tasdiqlangan   sanada   amalga   oshiriladi   va   uni   amalga   oshirish   sanalari   e’lon
qilinmaydi.
Rejadan tashqari inventarizatsiya rejaga muvofiq emas, balki vaziyat tufayli
(ishlarni   moddiy   javobgar   shaxs   tomonidan   topshirish   paytida,   tabiiy   ofatlardan
keyin, o g'irlik) amalga oshiriladi.	
ʻ
Agar   inventarizatsiya   ishonchliligi,   ob'ektivligi,   sifati   to g'risida   shubha	
ʻ
tug'ilsa, takroriy inventarizatsiya o tkaziladi.	
ʻ
Nazorat   inventarizatsiyasi.   Inventarizatsiya   oxirida   inventarizatsiya
komissiyasi   a’zolari   va   moliyaviy   javobgar   shaxslar   ishtirokida   inventarizatsiya to g ri   amalga   oshirilishini   nazorat   qilish,   inventarizatsiya   amalga   oshirilganʻ ʻ
omborxonani ochishdan oldin majburiy ravishda amalga oshirilishi mumkin.
Tashkilotda   inventarizatsiya   qilish   uchun   doimiy   ravishda   inventarizatsiya
komissiyasi   tuzilishi   kerak,   uning   tarkibini   tashkilot   rahbari   tasdiqlaydi.
Inventarizatsiya   komissiyasining   tarkibiga   tashkilot   ma'muriyatining   vakillari,
buxgalteriya   xizmati   xodimlari,   boshqa   mutaxassislar   (muhandislar,   iqtisodchilar,
texniklar   va   boshqalar)   kiradi.   Shuningdek,   inventarizatsiya   komissiyasining
tarkibiga tashkilotning ichki audit xizmati kiradi. Bundan tashqari, inventarizatsiya
paytida komissiyaning kamida bitta a'zosi yo qligi uning natijalarini haqiqiy emas	
ʻ
deb topish uchun asos bo ladi.	
ʻ
Inventarizatsiya   qilish   uchun   tashkilot   rahbari   buyruq   beradi.   Buyurtma
inventarizatsiya   qilish   buyruqlarining   bajarilishini   nazorat   qilish   kitobida   qayd
etiladi.
Mulkning   haqiqiy   mavjudligi   va   qayd   qilingan   moliyaviy   hujjatlar
to g'risidagi   ma'lumotlar   inventarizatsiya   yozuvlarida   yoki   inventarizatsiya	
ʻ
aktlarida kamida ikki nusxada qayd etiladi.
Tovar-moddiy  zahiralar  ro yxati  kompyuter   va  boshqa   tashkiliy  texnikadan	
ʻ
foydalangan holda yoki qo lda - ruchka bilan, aniq va ravshan, hech qanday to siq	
ʻ ʻ
va o chirilmagan holda to ldirilishi shart.	
ʻ ʻ
Inventarizatsiya   qiymatlari   va   ob'ektlarining   nomlari,   ularning   soni   tovar-
moddiy   zaxiralarda   nomenklatura   (tovarning   tartib   raqami)   bo yicha   va	
ʻ
buxgalteriya hisobida qabul qilingan o lchov birliklarida ko rsatiladi.	
ʻ ʻ
Inventarizatsiyaning   har   bir   varag ida   ushbu   qiymatlar   qaysi   o lchov	
ʻ ʻ
birliklarida (dona, kilogramm, metr va hokazo) ko rsatiladi.	
ʻ
Inventarizatsiyani   komissiyasining   barcha   a'zolari   va   moliyaviy   javobgar
shaxslar   imzolaydilar.   Komissiya   tomonidan   o tkazilgan   inventarizatsiyada	
ʻ
moddiy   javobgar   shaxsga   qarshi   da'volar   bo lmasa   unga   nisbatan   charalar	
ʻ
ko rilmaydi.	
ʻ Moliyaviy   javobgar   shaxslar   o zgargan   taqdirda   mol-mulkning   haqiqiyʻ
mavjudligi tekshirilganda, mol-mulkni qabul qilgan shaxs inventarizatsiyani qabul
qilib oladi va uni topshirgan shaxs ushbu mol-mulkni etkazib berishni imzolaydi.
Vasiylikda   saqlanadigan,   ijaraga   olingan   yoki   qayta   ishlash   uchun   olingan
mol-mulk uchun alohida zaxiralar tuziladi.
Agar   inventarizatsiya   oxirida   nazorat   tekshiruvi   o tkazilsa,   natijalar	
ʻ
dalolatnoma   bilan   rasmiylashtiriladi   va   inventarizatsiya   to g'riligini   tekshirish
ʻ
nazorati daftariga yozib qo yiladi.	
ʻ
Inventarizatsiya   natijalari   inventarizatsiya   tugagan   oyning   buxgalteriya
hisobi va hisobotida, yillik inventarizatsiya uchun esa - yillik moliyaviy hisobotda
aks ettirilishi kerak. Inventarizatsiya paytida aniqlangan buxgalteriya ma'lumotlari
bilan   mol-mulkning   haqiqiy   mavjudligi   o rtasidagi   farqlar   quyidagich   tartibga	
ʻ
solinadi:
Ortiqcha bo lgan asosiy vositalar, moddiy aktivlar, pul mablag'lari va boshqa	
ʻ
mol-mulk,   tegishli   ravishda,   tashkilotning   moliyaviy   natijalariga   qarab
kapitallashtirilishi va hisobga olinishi kerak, undan keyin oshib ketish sabablari va
aybdorlar aniqlanadi;
Qonun   hujjatlarida   tasdiqlangan   me'yorlar   doirasida   mol-mulk   ishlatilib
bo lgandan   so ng   yoki   yaroqlilik   muddati   tugagandan   so g   tashkilot   rahbarining	
ʻ ʻ ʻ
buyrug'i bilan, tegishli ravishda tashkilot hisobidan chiqariladi.
Inventarizatsiya   paytida   aniqlangan   kamchiliklarni   tartibga   solish   bo yicha	
ʻ
takliflar   tashkilot   rahbariga   taqdim   etiladi.   Yakuniy   xulosa   to g'risidagi   qaror	
ʻ
tashkilot rahbari tomonidan qabul qilinadi.
3. Moddiy javobgar xodim tomonidan "mavjudligi" bo yicha inventarizatsiya	
ʻ
qilish jarayonini modellashtirish
Avtomatlashtirilgan   boshqaruv   tizimlari   bo limida   joriy   inventarizatsiya	
ʻ
jarayonini 1 va  2-rasmlarda ko rish mumkin:	
ʻ • buyumlarning butun ro yxatini qo lga chiqarib olish;ʻ ʻ
• to g ridan-to g'ri ish joyida, bosilgan ro yxatda vizual qidiruv va ob'ektning	
ʻ ʻ ʻ ʻ
mavjudligi to g'risida belgi qo yish;	
ʻ ʻ
• qo lda inventarizatsiya hujjatlarini to ldirish va to ldirish natijalarni keyinchalik	
ʻ ʻ ʻ
tekshirish.   
                   
 Normativ-huquqiy 
   aktlar
INV-3
Inventarizatsiya                 INV-19
Inventarizatsiya
     Xodim
1-Rasm. Joriy inventarizatsiya qilish jarayoni (bazaviy darajasi)
Inventarizatsiyani   o tkazgandan   va   1C-dagi   hujjatlarni   yaratgandan   so ng,	
ʻ ʻ
inventarizatsiya   qilish   inventarizatsiyasi   INV-3   shaklida   va   taqqoslash   varag'i
INV-19 ko rinishida, inventarizatsiya natijasi chiqariladi.	
ʻ
Bularning   barchasiga   binoan,   ish   joylarida   mebel   va   kompyuter   jihozlarini
hisobga   olish   bo yicha   joriy   ish   jarayoni   inventarizatsiya   raqamlarini   ish   joyiga	
ʻ
kelgan vaqtda emas, balki ularni yetkazib berish uchun mas'ul bo lgan bo limning	
ʻ ʻ
xodimi uchun qulay bo lgan har qanday vaqtda ishlatishga imkon beradi (1-rasm).	
ʻ
Shuning uchun, inventarizatsiya o tkazayotganda, vaqti-vaqti bilan inventarizatsiya	
ʻ
raqamisiz nomenklaturaga duch kelinadi. Inventarizatsiya 4. Moddiy javobgar xodim tomonidan "boricha" inventarizatsiya
jarayonining matematik modeli
Biz   parametrlarni   baholash   va   mavjud   muammolarni   aniqlash   uchun
inventarizatsiya jarayonining rasmiylashtirilgan modelini yaratishga kirishamiz.
Inventarizatsiya  jarayonini amalga oshirishni  quyidagicha ko rib chiqamiz:ʻ
1. Inventarizatsiya o rtacha oyda bir marta amalga oshiriladi;	
ʻ
2. Ish kuni soat 9:00 dan 18:00 gacha;
3. Inventarizatsiya 5 soat vaqt ichida o tkaziladi;	
ʻ
4.   Inventarizatsiya   natijalariga   ko ra,   moddiy   javobgar   shaxs   ish   natijalarini   soat	
ʻ
15: 00 dan kechiktirmay korxona rahbariga topshirishga majburdir; 
5. Soat 17:00 da yozma hisobot korxona rahbariga uzatiladi;
6. Balansda  turgan bitta uskuna, dasturiy ta'minot  va uning qismlarini  solishtirish
ishlari o rtacha 1 daqiqadan 3 daqiqagacha davom etadi;	
ʻ
7.   Uskunalar,   dasturiy   ta'minot   va   tarkibiy   qismlarni   ketma-ket   izlash   natijasida
ularning turlari o rtasida harakatlanish 1 daqiqagacha vaqtni oladi;	
ʻ
8. Moliyaviy jihatdan mas'ul bo lgan xodim asbob-uskunalar, dasturiy ta'minot va	
ʻ
moslamalar   daftaridagi   bitta   yozuvni   qayta   ishlashga   o rtacha   30   soniya   vaqt	
ʻ
sarflaydi;
9. Inventarizatsiyani tayyorlashga 20 daqiqadan ko proq vaqt ketmaydi;	
ʻ
10.   Inventarizatsiya   bir   vaqtning   o zida   ikkita   moddiy   javobgar   shaxs   tomonidan	
ʻ
amalga oshiriladi.
Indikatorlarni xat belgilari bilan belgilab, xulosa qiling.
1-jadval. Matematik model ko rsatkichlari	
ʻ
Sarlavha Harf belgisi Qiymati min
maksimal O rtacha qiymati
ʻ
Inventarizatsiya qilish T
inv 300 daqiqa 300 daqiqa
Uskunalar,   dasturiy
ta’minot   va
komponentlar  T
check 1-3 daqiqa 2 daqiqa
Keyingi   turdagi T
mov 1 bir daqiqa 1 bir daqiqa uskunalar,   dasturiy
ta’minot   va
aksessuarlarga o tishʻ
Kitobga   ma ’ lumot
kiritish T
inp 0,5 daqiqa 0,5 daqiqa
Inventarizatsiyani
tayyorlash vaqti T
prep 20 daqiqa 20 daqiqa
Endi ko rsatkichlarni hisoblashni boshlaylik.	
ʻ
Biznes   jarayon   ssenariysi   bo yicha   buxgalteriya   ko rsatkichlari   bo yicha	
ʻ ʻ ʻ
kuniga sarflangan umumiy vaqtning  matematik modeli
Ya'ni,   aslida,   tayyorlashga   sarflangan   vaqt,   tekshirish   vaqti   va   barcha   to plangan	
ʻ
ma'lumotni inventarizatsiya qilish uchun sarflangan vaqt.
Ushbu   vaqtinchalik   hisob-kitoblar   nimadan   iboratligini   tushunish   uchun   biz   Petri
to rlarini quramiz.	
ʻ
2-rasm. Inventarizatsiya qilish uchun Petri to rining grafigi	
ʻ
Ustunda   vaqt   xarajatlari   formulasiga   muvofiq   guruhlarga   ajratilgan   yetti
holat va beshta o tishlarni ajratib ko rsatiladi:	
ʻ ʻ
1.   Inventarizatsiyadan   o tish,   t1   -   tayyorgarlik   (tayyorlashga   sarflangan   umumiy	
ʻ
vaqt 20 daqiqa)
2. Uskunalar, dasturiy ta’minot va komponentlar to g risida ma lumot to plash: p2	
ʻ ʻ ʻ ʻ
holati - inventarizatsiya qilishga tayyorlik, t2 o tish - uskunalar, dasturiy ta'minot	
ʻ va   komponentlarni   tekshirish   (vaqt   -   1-3   minut);   p3   holati   -   barcha   jihozlar,
dasturiy   ta'minot   va   uning   tarkibiy   qismlari   to g'risida   ma'lumot.   turi,   o tish   t3   -ʻ ʻ
buxgalteriya   daftariga   kiritish   (vaqt   -   0,5   minut)   davlat   p4   -   ushbu   turdagi
uskunalar,   dasturiy   ta'minot   va   komponentlarni   tekshirish   tugallandi,   o tish   t4   -	
ʻ
keyingi   turdagi   uskunani,   dasturiy   ta’minotni   tanlash   va   komponentlar   (vaqt   -   1
daqiqa), p5 – ko rik yakunlandi.	
ʻ
3.   Ma lumotni   davlat   idoralariga   topshirish:   p6   davlat   -   buxgalteriya   daftarchasi	
ʻ
to ldirildi, t5 o tish - axborot tizimiga ma'lumot kiritish (vaqt - har bir ko rsatishga	
ʻ ʻ ʻ
30 soniya), p7 davlat - inventarizatsiya yakunlandi.
Endi jarayonning umumiy vaqtini raqamlar bilan hisoblang
Ya’ni,   inventarizatsiya   jarayoniga   deyarli   8   soat   sarflanadi.   Bir   qarashda,
ko rsatkich normaldir va qoniqarli emas.
ʻ
Biz   grafik   yordamida   muammoli   daqiqalarda   vaqtni   hisoblashni
taqqoslaymiz va birinchi navbatda nimaga ta'sir qilish kerakligini bilib olamiz (7-
rasmga qarang).
7-rasm.
Shunday   qilib,   ko p   vaqt   buxgalteriya   daftarini   to ldirish   va   ma’lumotlarni	
ʻ ʻ
kiritish (kitobni to ldirish va ma'lumotlarni IP-ga kiritish) uchun sarflanadi.	
ʻ

TRANSPORT FAOLIYATINING LOGISTIK JIHATLARI. LOGISTIKADA INVENTARIZATSIYANI BOSHQARISH Reja: 1. Savdo inventarizatsiyasini boshqarish tizimi. 2. Inventarizatsiya uchun asosiy qoidalar. 3. Moddiy javobgar xodim tomonidan “mavjudligi” bo yicha inventarizatsiya ʻ qilish jarayonini modellashtirish. 4. Moddiy javobgar xodim tomonidan “boricha” inventarizatsiya jarayonining matematik modeli.

Inventarizatsiyani boshqarish nima? Inventarizatsiyani boshqarish korxonaning omborda tovarlarning mavjudligini va ularning miqdorini boshqarish imkoniyatini beradi. Uning yordami bilan xodimlar har doim quyidagi ma'lumotlarga tezda kirishadi: mahsulotning og'irligi, o lchamlari, ombordagi miqdori va aniq joylashuvi. Agar korxonaʻ inventarizatsiyani boshqarishga e'tibor bermasa, u holda kutilmagan vaqtda korxona inqirozga uchrashi mumkin. Inventarizatsiyani boshqarish korxona uchun juda muhimdir. 1. Savdo inventarizatsiyasini boshqarish tizimi Agar sizda kichik biznes bo lsa, unda siz o zingiz mustaqil ravishda ʻ ʻ inventarizatsiya qilishga urinib ko rishingiz mumkin. Ammo agar tovar aylanmasi ʻ juda yaxshi bo lsa, siz ko pgina jarayonlarni avtomatlashtirish va kelajakdagi ʻ ʻ xaridlar bo yicha maslahatlarga yordam beradigan tan olingan maxsus dasturlarsiz ʻ qilolmaysiz. Bunday dasturlar odatda tovarlarni, ularning miqdorini, mahsulot kodini va omborda joylashgan joyini tavsiflovchi yozuvlarni o z ichiga oladi. ʻ Korxonalarni inventarizatsiya qilishning afzalliklari • Kompaniyaning rentabelligini ta'minlash (korxonaning uzoq muddat faoliyat ko rsatishi, rivojlanishi); ʻ • Biznes miqyosini kengaytirishga yordam beradi; • Turli toifadagi savdolarni tahlil qilish va kelajak uchun prognozlar (oldindan rejalashtirish) tuzish; • Raqobatchilarni taqqoslash orqali savdo-sotiqni tahlil qilish; • Har xil vaziyatlarga biznesni tayyorlash. 2. Inventarizatsiya uchun asosiy qoidalar Inventarizatsiya qilish qanday amalga oshiriladi?

Inventarizatsiya qilishda buxgalteriya hisobi eng mehnat talab qiladigan boshqaruv funktsiyalaridan biridir. Buxgalteriya hisobining o ziga xos xususiyatiʻ bu boshlang'ich va yakuniy ko rsatkichlarning katta massasi va bir xilligi ʻ Inventarizatsiya jarayonini boshqarish tovarlarni qabul qilish, harakatlanish va sotish hajmi, tarkibi va dinamikasini aks ettiruvchi ma’lumotlarga asoslanadi. Ta’minlovchilar va to g ridan-to g'ri iste’molchilar tomonidan ma’lumotlarning ʻ ʻ ʻ harakati axborot oqimi shaklida amalga oshiriladi. Tizimdagi ma’lumotlarning asosiy hujjatlari. Inventarizatsiyani o tkazish holatlari, muddatlari va tartibi, shuningdek ʻ inventarizatsiya qilinishi kerak bo lgan ob'ektlarning ro yxati korxona rahbari ʻ ʻ tomonidan belgilanadi: To liq inventarizatsiya yillik hisobotni tayyorlashdan oldin, audit (taftish) ʻ davomida amalga oshiriladi va boshqa tashkilotlar va shaxslar bilan bo lgan barcha ʻ moddiy aktivlar (hujjatlar), kassa va hisob-kitob munosabatlarini qamrab oladi. To liq inventarizatsiya qilish bilan aktivlarning barcha turlari, shu jumladan ʻ tashkilotga tegishli bo lmagan qiymatlar (ijaraga olingan asosiy vositalar) qamrab ʻ olinadi Uzluksiz inventarizatsiya bir vaqtning o zida ushbu tashkilot tarkibiga ʻ kiradigan barcha tarkibiy bo linmalar va korxonalarda amalga oshiriladi. ʻ Rejalashtirilgan inventarizatsiya jadvalga muvofiq rahbar tomonidan tasdiqlangan sanada amalga oshiriladi va uni amalga oshirish sanalari e’lon qilinmaydi. Rejadan tashqari inventarizatsiya rejaga muvofiq emas, balki vaziyat tufayli (ishlarni moddiy javobgar shaxs tomonidan topshirish paytida, tabiiy ofatlardan keyin, o g'irlik) amalga oshiriladi. ʻ Agar inventarizatsiya ishonchliligi, ob'ektivligi, sifati to g'risida shubha ʻ tug'ilsa, takroriy inventarizatsiya o tkaziladi. ʻ Nazorat inventarizatsiyasi. Inventarizatsiya oxirida inventarizatsiya komissiyasi a’zolari va moliyaviy javobgar shaxslar ishtirokida inventarizatsiya

to g ri amalga oshirilishini nazorat qilish, inventarizatsiya amalga oshirilganʻ ʻ omborxonani ochishdan oldin majburiy ravishda amalga oshirilishi mumkin. Tashkilotda inventarizatsiya qilish uchun doimiy ravishda inventarizatsiya komissiyasi tuzilishi kerak, uning tarkibini tashkilot rahbari tasdiqlaydi. Inventarizatsiya komissiyasining tarkibiga tashkilot ma'muriyatining vakillari, buxgalteriya xizmati xodimlari, boshqa mutaxassislar (muhandislar, iqtisodchilar, texniklar va boshqalar) kiradi. Shuningdek, inventarizatsiya komissiyasining tarkibiga tashkilotning ichki audit xizmati kiradi. Bundan tashqari, inventarizatsiya paytida komissiyaning kamida bitta a'zosi yo qligi uning natijalarini haqiqiy emas ʻ deb topish uchun asos bo ladi. ʻ Inventarizatsiya qilish uchun tashkilot rahbari buyruq beradi. Buyurtma inventarizatsiya qilish buyruqlarining bajarilishini nazorat qilish kitobida qayd etiladi. Mulkning haqiqiy mavjudligi va qayd qilingan moliyaviy hujjatlar to g'risidagi ma'lumotlar inventarizatsiya yozuvlarida yoki inventarizatsiya ʻ aktlarida kamida ikki nusxada qayd etiladi. Tovar-moddiy zahiralar ro yxati kompyuter va boshqa tashkiliy texnikadan ʻ foydalangan holda yoki qo lda - ruchka bilan, aniq va ravshan, hech qanday to siq ʻ ʻ va o chirilmagan holda to ldirilishi shart. ʻ ʻ Inventarizatsiya qiymatlari va ob'ektlarining nomlari, ularning soni tovar- moddiy zaxiralarda nomenklatura (tovarning tartib raqami) bo yicha va ʻ buxgalteriya hisobida qabul qilingan o lchov birliklarida ko rsatiladi. ʻ ʻ Inventarizatsiyaning har bir varag ida ushbu qiymatlar qaysi o lchov ʻ ʻ birliklarida (dona, kilogramm, metr va hokazo) ko rsatiladi. ʻ Inventarizatsiyani komissiyasining barcha a'zolari va moliyaviy javobgar shaxslar imzolaydilar. Komissiya tomonidan o tkazilgan inventarizatsiyada ʻ moddiy javobgar shaxsga qarshi da'volar bo lmasa unga nisbatan charalar ʻ ko rilmaydi. ʻ

Moliyaviy javobgar shaxslar o zgargan taqdirda mol-mulkning haqiqiyʻ mavjudligi tekshirilganda, mol-mulkni qabul qilgan shaxs inventarizatsiyani qabul qilib oladi va uni topshirgan shaxs ushbu mol-mulkni etkazib berishni imzolaydi. Vasiylikda saqlanadigan, ijaraga olingan yoki qayta ishlash uchun olingan mol-mulk uchun alohida zaxiralar tuziladi. Agar inventarizatsiya oxirida nazorat tekshiruvi o tkazilsa, natijalar ʻ dalolatnoma bilan rasmiylashtiriladi va inventarizatsiya to g'riligini tekshirish ʻ nazorati daftariga yozib qo yiladi. ʻ Inventarizatsiya natijalari inventarizatsiya tugagan oyning buxgalteriya hisobi va hisobotida, yillik inventarizatsiya uchun esa - yillik moliyaviy hisobotda aks ettirilishi kerak. Inventarizatsiya paytida aniqlangan buxgalteriya ma'lumotlari bilan mol-mulkning haqiqiy mavjudligi o rtasidagi farqlar quyidagich tartibga ʻ solinadi: Ortiqcha bo lgan asosiy vositalar, moddiy aktivlar, pul mablag'lari va boshqa ʻ mol-mulk, tegishli ravishda, tashkilotning moliyaviy natijalariga qarab kapitallashtirilishi va hisobga olinishi kerak, undan keyin oshib ketish sabablari va aybdorlar aniqlanadi; Qonun hujjatlarida tasdiqlangan me'yorlar doirasida mol-mulk ishlatilib bo lgandan so ng yoki yaroqlilik muddati tugagandan so g tashkilot rahbarining ʻ ʻ ʻ buyrug'i bilan, tegishli ravishda tashkilot hisobidan chiqariladi. Inventarizatsiya paytida aniqlangan kamchiliklarni tartibga solish bo yicha ʻ takliflar tashkilot rahbariga taqdim etiladi. Yakuniy xulosa to g'risidagi qaror ʻ tashkilot rahbari tomonidan qabul qilinadi. 3. Moddiy javobgar xodim tomonidan "mavjudligi" bo yicha inventarizatsiya ʻ qilish jarayonini modellashtirish Avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari bo limida joriy inventarizatsiya ʻ jarayonini 1 va 2-rasmlarda ko rish mumkin: ʻ