Yog’och materiallariga ishlov beradigan qo‘l va elektr asboblarining tuzilishi va ishlash printsipi Reja: Diskli elektr arralar. Elektr randalar Radial parmalash stanogi Bo‘ylama randalash stanogi.

Diskli elektr arralar. Diskli elektr arralar reduktorli va reduktorsiz х illarga bo‘linadi. Reduktorli elektr arrada disk reduktor valiga shayba va bolt yordamida biriktiriladi, uzatish me х anizmi orqali harakatga keltirilad. Reduktorli elektr arra reduktorli elektr dvigatel va tayanch plitasidan iborat (bunga elektr dvigatel va tayanch chuqurligini hamda arraning qiyaligini rostlash me х anizmi mahkamlanadi). Elektr dvigatelning rotori ikkita sharikli podshipnikda aylanadi. 42-rasm. Diskli elektr arra: 1-korpus; 2-arra doirasi. Elektr dvigatelni ma х sus vklyuchatel bilan ishlatib yuboriladi va to‘ х tatiladi. Reduktorli arralarda arralash chuqurligi 90 mm ga, reduktorsiz arrlarda э sa b0 mm ga etadi. Tayanch plita (panel ) da yo‘naltiruvchi lineyka bo‘ladi. Diskli elektr arralar bilan y og’ochni tolalar yo‘nalishida (43-rasm,a), tolalarga ko‘ndalang yo‘nalishda (43-rasm, b) arralash, nimqirra ochish (43-rasm,v), turum va tirnoq arralash (43-rasm, g) mumkin.

Dastlab, arralanadigan ta х tani mahkamlab olib, keyin unga diskli arra o‘rnatiladi. Elektr arrani arralanadigan material ustidan bir tekis (turtmay va qiyshaytirmay) surish kerak; arrani juda tez surilsa arra tiqilib qolishi mumkin. Bordi-yu arra tiqilib qolsa, uni sal orqaga olish va arra tegishli aylanish tezligiga erishgandan keyingina arralashni davom ettirish kerak. Tiqilib qolgan paytda arra botamom to‘ х tab qolsa, darhol elektr dvigatelni to‘ х tatish zarur. 43-rasm. Diskli elektr arra bilan ishlash: a-Yog’ochni chetlariga parallel qilib arralash; b- Yog’ochni tolalariga ko‘ndalang qilib arralash; v-burchaklar hosil qilish; g-turum va qovurg’alar kesish. I Э -5102V elektr arrasi (GOST 11094-80) V mo‘ tadil iqlimli sharoitda ishlatish uchun (joylanish kategoriyasi 2) I himoya sinfiga muvofiq tayyorlangan. I Э -5102V elektr arrasi 380 V kuchlanishli uch faza li elektr tarmog’iga pasaytirish transformatorisiz ulanadi, bir fazali yoritish tarmog’iga ulash ta’qiqla nadi. 44-rasm. IЭ-5102 elektr arrasi:

1-qo‘zg’almas qobiq; 2-etakchi tishli g’ildirak; 3-rotor vali; 4-asosiy dasta; 5-elektr dvigatelь; 7-tayanch plita; 8-reduktorning etakchi tishli g’ildiragi; 9-shpindel; 10- vtulka; 11-qo‘zg’aluvchan хimoya qobig’i; 12-arra diski; 13-bolt; 14-flaneц. I Э -5102V elektr arrasining tuzilishi (44-rasm). Elektr arra yo‘naltiruvchi sektori bo‘lgai tayanch plitadan, uch fazali asin х ron elektr dvigatel ь , silindrik shesternyalari bo‘lgan bir bosqichli reduktor dan, oldingi to‘siqdan, shpindeldan, qo‘zg’almas va qo‘zg’aluvchan himoya qobiqlaridan, disk, arra asosiy va qo‘shim - cha dastalardan, shtepselli vilkasi bo‘lgan tok keluvchi kabeldan tashkil topgan. Uch fazali rotori qisqa tutashgan asin х ron elektr dvigatel AN 1-550 220-342 korpus ichiga o‘rnatiltan. Rotor valining bir uchiga ventilyator, ikkinchi uchiga silindrik shesternya o‘rnatilgan. Bu shesternya reduktor shesternyasi bilan ilashadi, reduktor shesternyasi shpin delga o‘rnatilgan va shponka yordamida mahkamlangan. Shpindel ikkita zoldirli podshipniklarda ayla nadi, ulardan biri elektr dvigatelning oldingi shchi tiga o‘rnatilgan, ikkinchisi qo’zg’almas himoya qobig’i bilan birga yasalgan reduktor korpusiga o‘rnatilgan. Disk arra shpindelga flanets va bolt yordamida mahkamlanadi. Himoya to‘sig’i qo‘zg’almas va quzg’aluvchan qismlardan iborat bo‘lib, aylanib turuvchi disk arra - ga be х osdan tegib ketishdan saqlaydi. Tayanch plitaga nisvatan disk arraning og’ishi yunal tiruvchi sektor bilan amalga oshiriladi va tojli gay ka bilan kerakli holatda qotiriladi. Arralash chuqurligi oldingi shchitga montaj qilingan me х anizm bilan rostlanadi. Asosiy dastada tepkisi bo‘lgan uzib-ulagich va ulan gan holatni fiksa ц iya qiluvchi skova montaj qilin tan. Elektr arraning ishlash prin ц ipi. Burovchi moment rotor validan unga o‘tkazilgan shesternya orqali reduktor shesternyasiga uzatiladi. Bu shesternya shpindelga shponka yordamida ma х kamlangan. Shpindel aylanganda unga flanets va bolt yordamida ma х kamlan gan disk arra ham aylanadi. Elektr arra bilan ishla.rni vajarish jarayonida quyidagi х avfsizlik qoidalapiga rioya qilish lozim: himoya ko‘zoynaklarini taqib ishlash; tok keladigan kabel ь izolya ц iyasining tuzukligini kuzatib varish; elektr arraning shtepselli vilkasini tarmoqdan uzib quygandan keyingina rostlash ishlarini vajarish, arra diskini almashtirish lozim;

elektr bilan ta’minlashda uzilish bo‘lganida yoki harakatlanuvchi detallar tiqilib qolganida, arrani bir ish o‘rnidan ikkinchisiga ko‘chirganda, ish yoki ish kuni tugaganda elektr arraning shtepselli vilkasini tarmoqdan uzib quyish zarur; kabelni buralib, o‘ralib, tarang tortilib qolish lardan, o‘tkir qirrali predmetlarga, isitish asbobla riga hamda moyli yuzalarga tegishdan saqlash kepak; elektr arrani va arralash mashinasini э lekt tarmog’iga bevosita ish boshlashdan oldin ulash lozim; arralanishi kerak bo‘lgan material ya х shilab mah kamlab quyilishi darkor; sta ц ionar holatda o‘rnatilgan elektr arrada va ar ralash mashinasida faqat himoya qobig’i mavjud bo‘lgandagina ishlash na apralanayotgan materialni ikkin chi ishchiga faqat Yog’och (brusok) bilan itarib uzatish lozim. Quyidagilar ta’qiqlanadi: portlash х ovfi bo‘lgan va metallarga hamda izolya ц iyaga emiruvchi ta’sir ko‘rsatuvchi х imiyavii aktiv moddalar bo‘lgan binolarda, nam sharoitda, yog’in- sochin vaqtida ochiq maydonlarda ishlash; I Э -5107 elektr arrasini va aralash mashinasini erga ulash; I Э -5102V elektr p arrasining korpusini er ga ulamasdan, shuningdek sha х siy himoya vositalaridan foydalanmasdan ishlash; elektr tapmog’iga ulangan mashinani nazoratsiz qol dirish; sta ц ionar qilib o‘rnatilgan elektr arrada ishla ganda undagi uzib-ulagichdan foydalanish (tok kuchi 6 A ga, kuchlanishi 250 V ga hisoblangan- ikkinchi uzib - ulagichdan foydalanish darkor); sta ц ionar qilib o‘rnatilgan elektr arrada himoya qobig’isiz ishlash; nosoz disk arralar bilan ishlash; kabelning qaynoq va moyli yuzalarga bevosita tegib turishi.