AFRIKA ICHKI SUVLARI narzullayeva
Mavzu: Afrikaning ichki suvlari. Reja: 1.Afrika materigining geografik o’rni. 2.Shakllanish tarixi, relyefi va foydali qazilmalari. 3.Materik ichki suvlarining o’ziga xos xususiyatlari. 4.Afrika daryolariga umumgeografik tavsif. 5.Ko’llari haqida umumiy ma’lumot.
GEOGRAFIK O’RNI Afrika materigining maydoni atrofida joylashgan orollari bilan 30,3 mln.km.kv. Dengiz sathidan o’rtacha balandligi 750 metr.Afrika sharqiy yarimsharda joylashgan va maydoninig kattaligi bo’yicha sayyoramizda Yevrosiyodan keyin ikkinchi o’rinda turadigan yirik materik. Afrika kengligi 120 km keladigan kambar Suyavsh bo’yni orqali Osiyo bilan tutashgan.Eng tor joyi 13 km bo’lgan Gibraltar bo’g’ozi Afrikani Yevropadan ajratib turadi. Afrika g’arbda va shimolda Atlantika okeani va uning O’rta dengizi bilan, sharqda va shimoli-sharqda Hind okeani va uning Qizil dengizi bilan chegaralanadi.Afrikani ekvator deyarli o’rtasidan kesib o’tadi. Uning shimolidagi va janubidagi eng chekka nuqtalari ekvatordan qariyb bir xil uzoqlikda joylashgan.
Afrika materigi
Tekshirilish tarixi Finikiyaliklar va qadimgi greklar Afrikaning shimoli va shimoli-sharqiy sohillarini yaxshi bilishgan.Rim imperiyasining dengizchilari miloddan 100 yil oldin Afrikaning sharqiy qirg’oqlari bo’ylab suzib, Zanzibar oroligacha borgan.Ana shu ma’lumotlarni Ptolomey o’z tavsiflarda bergan.Taniqli arab sayyohi Ibn Battuta 1352-1353 yillarda G’arbiy Sahroi Kabirni shimolidan janubiga kesib o’tadi.