logo

Afrika Materigi Ichki Suvlari va Iqlimi

Загружено в:

09.12.2024

Скачано:

0

Размер:

7213.3662109375 KB
Afrika Materigi Ichki 
Suvlari va Iqlimi
Afrika materigi dunyoning eng yirik va xilma-xil qit'alaridan biri bo'lib, uning 
ichki suv manbalari va iqlimi ham xuddi shunday xilma-xil va o'ziga xosdir. Geografik joylashishi va maydoni
Joylashuvi
Afrika materigi Yerning janubiy yarim 
sharida joylashgan bo'lib, u Shimoliy va 
Janubiy Atlantika okeani, Hindiston va 
Qizil dengizlar bilan o'ralgan. Maydoni
Afrika materigining maydoni 30,37 
million kvadrat kilometrni tashkil etadi, 
bu uni dunyodagi ikkinchi yirik 
materigiga aylantiradi. Geografik xususiyatlari
Afrikaning geografik xususiyatlari juda 
xilma-xil bo'lib, unda baland tog'lar, keng 
cho'llar, savannalar, o'rmonlar va yirik 
daryolar mavjud. Asosiy daryolari va ko'llari
1 Nil daryosi
Dunyoning eng uzun daryosi bo'lib, u Afrikaning shimoliy 
qismidan oqib o'tadi va Misr, Sudan, Efiopiya, Uganda va boshqa 
davlatlar hududlaridan o'tadi. 2 Kongo daryosi
Dunyoning eng katta suv havzasi bo'lgan daryodir, u Afrikaning 
markaziy qismidan oqib o'tadi va Kongo Demokratik 
Respublikasi, Angola va boshqa davlatlar hududlaridan o'tadi.
3 Niger daryosi
Afrikaning g'arbiy qismidan oqib o'tadi, u Nigeriya, Mali, Gvineya 
va boshqa davlatlar hududlaridan o'tadi. 4 Viktoriya ko'li
Dunyoning eng katta shirin suv ko'lidir, u Afrika materigining 
sharqiy qismida joylashgan bo'lib, Tanzaniya, Uganda va Keniya 
hududlarida joylashgan. Yer usti va er osti 
suvlarining taqsimlanishi
Manba Taqsimlanish
Yer usti suvlari Daryolar, ko'llar, botqoqlar, 
muzliklar
Er osti suvlari Suv qatlamlari, arteziyan 
quduqlari     Iqlimning turli mintaqalarda farqlari
1Ekvatorial iqlim
Yil davomida yuqori harorat va yog'ingarchiliklar, tropik 
o'rmonlarga xos.
2 Tropik iqlim
Yillik o'rtacha harorat 20 dan 25 gradusgacha, quruq va 
nam mavsumlarga ajralgan.
3Subtropik iqlim
Issiq yozlar va salqin qish mavsumlari, 
yog'ingarchiliklar kamroq bo'ladi.
4 Cho'l iqlimi
Yillik yog'ingarchilik miqdori juda kam, kunduzi issiq, 
kechasi sovuq bo'ladi.
5O'rtacha iqlim
To'rt mavsumga ajralgan, harorat va yog'ingarchiliklar 
o'rtacha. Suvlar manbalaridan 
oqilona foydalanish 
muammolari
Suv tanqisligi
Aholi sonining o'sishi va iqlim 
o'zgarishi tufayli suvga bo'lgan 
talab ortib bormoqda. Suvning ifloslanishi
Sanoat, qishloq xo'jaligi va 
kommunal chiqindilardan 
chiqadigan ifloslantiruvchi 
moddalar suv manbalarini 
ifloslantiradi.
Suv resurslarini boshqarishning etishmasligi
Suv resurslarini boshqarish tizimlarining rivojlanmaganligi va suv 
manbalaridan samarali foydalanishning yo'qligi. Afrika qurg'oqchiligi va 
suvlarning ifloslanishi
Qurg'oqchilik
Qurg'oqchiliklar, ayniqsa Afrikaning janubiy va sharqiy qismida tez-
tez uchraydi, oziq-ovqat tanqisligi va qashshoqlikka olib keladi.
Suvning ifloslanishi
Sanoat chiqindilari, qishloq xo'jaligidagi kimyoviy moddalar va 
kommunal chiqindilar suv manbalarini ifloslantiradi.
Kasalliklar
Iflos suv kasalliklarning tarqalishini oshiradi, ayniqsa bolalarda 
o'lim darajasini oshiradi. Bugungi kun va kelajakdagi 
vaziyat
Suv resurslarini boshqarish
Suv resurslarini boshqarishni 
yaxshilash, suvni tejash va samarali 
foydalanishni targ'ib qilish. Ifloslanishni kamaytirish
O'rmonlarni tiklash
O'rmonlarni tiklash, o'simliklarni 
ko'paytirish, suvni saqlash va tuproqni 
yaxshilash. Iqlim o'zgarishiga moslashish
Iqlim o'zgarishiga moslashish, suv 
tanqisligi va qurg'oqchilikka qarshi 
chidamlilikni oshirish. FO	YD	ALA	N	ILG	AN	 A	DA	BI	YO	TLA	R	
 
     	  	1.U	MU	MI	Y TA	BII	Y G	EO	GRA	FIY	A (	 AB	DU	NA	ZOR	OV	
      	     	MIR	AK	MA	LO	V)	
      	  	2. G	eo	fizik	a a	sos	lari	 (F.	Xikm	at	ov,	 D.A	ytb	oy	ev)	
      	  	3. G	eo	fizik	a v	a G	eok	im	yo (	Ra	fiqo	v)

Afrika Materigi Ichki Suvlari va Iqlimi Afrika materigi dunyoning eng yirik va xilma-xil qit'alaridan biri bo'lib, uning ichki suv manbalari va iqlimi ham xuddi shunday xilma-xil va o'ziga xosdir.

Geografik joylashishi va maydoni Joylashuvi Afrika materigi Yerning janubiy yarim sharida joylashgan bo'lib, u Shimoliy va Janubiy Atlantika okeani, Hindiston va Qizil dengizlar bilan o'ralgan. Maydoni Afrika materigining maydoni 30,37 million kvadrat kilometrni tashkil etadi, bu uni dunyodagi ikkinchi yirik materigiga aylantiradi. Geografik xususiyatlari Afrikaning geografik xususiyatlari juda xilma-xil bo'lib, unda baland tog'lar, keng cho'llar, savannalar, o'rmonlar va yirik daryolar mavjud.

Asosiy daryolari va ko'llari 1 Nil daryosi Dunyoning eng uzun daryosi bo'lib, u Afrikaning shimoliy qismidan oqib o'tadi va Misr, Sudan, Efiopiya, Uganda va boshqa davlatlar hududlaridan o'tadi. 2 Kongo daryosi Dunyoning eng katta suv havzasi bo'lgan daryodir, u Afrikaning markaziy qismidan oqib o'tadi va Kongo Demokratik Respublikasi, Angola va boshqa davlatlar hududlaridan o'tadi. 3 Niger daryosi Afrikaning g'arbiy qismidan oqib o'tadi, u Nigeriya, Mali, Gvineya va boshqa davlatlar hududlaridan o'tadi. 4 Viktoriya ko'li Dunyoning eng katta shirin suv ko'lidir, u Afrika materigining sharqiy qismida joylashgan bo'lib, Tanzaniya, Uganda va Keniya hududlarida joylashgan.

Yer usti va er osti suvlarining taqsimlanishi Manba Taqsimlanish Yer usti suvlari Daryolar, ko'llar, botqoqlar, muzliklar Er osti suvlari Suv qatlamlari, arteziyan quduqlari

Iqlimning turli mintaqalarda farqlari 1Ekvatorial iqlim Yil davomida yuqori harorat va yog'ingarchiliklar, tropik o'rmonlarga xos. 2 Tropik iqlim Yillik o'rtacha harorat 20 dan 25 gradusgacha, quruq va nam mavsumlarga ajralgan. 3Subtropik iqlim Issiq yozlar va salqin qish mavsumlari, yog'ingarchiliklar kamroq bo'ladi. 4 Cho'l iqlimi Yillik yog'ingarchilik miqdori juda kam, kunduzi issiq, kechasi sovuq bo'ladi. 5O'rtacha iqlim To'rt mavsumga ajralgan, harorat va yog'ingarchiliklar o'rtacha.