logo

Amaliy ijtimoiy ishda mijoz bilan axloqiy munosabatlar oʻrnatish usul va texnikasi.

Загружено в:

16.08.2023

Скачано:

0

Размер:

19445.068359375 KB
Reja:
Kirish 
•
1  Amaliy Amaliy ijtimoiy ishda mijoz bilan  ishlash  
•
  2  Axloqiy munosabatlar o rnatish usul va texnikasiʻ
3 Amaliy ijtimoiy  ish xodimining o’z mijozlari bilan bo’lgan munosabatlarida
  bajaradigan majburiyatlari.
•
Xulosa
•
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. Amaliy ijtimoiy ishda   mijoz bilan axloqiy    munosabatlar oʻrnatish usul va 
texnikasi .  Kirish
•
sohasini  kasbiy  faoliyat  sifatida  rivojlanishiga  sabab  bo’ldi.  Sobiq  Ittifoq  o’zining 
insonparvarligi  bilan  har  qancha  maqtansa  ham,  amalda  insonparvarlik  yaqqol  namoyon 
bo’ladigan  soha  –  Amaliy  ijtimoiy   ish  sohasi  bo’yicha  kadrlar  tayyorlash  va  aholining 
yordamga  muhtoj  qatlamlarini  Amaliy  ijtimoiy   himoyalashga  e’tibor  qaratilmadi.  Buning 
oqibatida  ko’rsatilayotgan  Amaliy  ijtimoiy   xizmat  sifati bo’yicha  sho’rolar  tuzumi  va uning 
xarobalarida vujudga kelgan mamlakatlar G’arb mamlakatlaridan ancha orqada qolib ketdi. Mavzuning dolzarligi:  Amaliy Amaliy ijtimoiy  ish sohasiga talab minglab yillar 
avval  vujudga  kelgan  bo’lsada,    biroq,  bu  soha  mutaxassislarini  maxsus 
tayyorlash  XIX  asr  oxiri  va  XX  asr  boshlarida  G’arbiy  Yevropa 
mamlakatlarining  birinchi  sanoat  inqiloblari  sodir  bo’lgan  hududlarida  rivojlana 
boshladi.  Chunki  sanoat  inqiloblari  natijasida  jamiyat  Amaliy  ijtimoiy   hayotida 
keskin  Amaliy  ijtimoiy -iqtisodiy  muammolarni  keltirib  chiqqanligi  Amaliy 
ijtimoiy  ish  Prezidentimiz  Islom  Karimov  “O’zbekiston  mustaqillikka  erishish  ostonasida”  kitobida 
keltirilgan  Farg’ona  viloyatida  sodir  bo’lgan  voqyealar  sabablarini  chuqur  tahlil  qilib,  ushbu 
hududda  yashayotgan  aholining  og’ir  Amaliy  ijtimoiy -iqtisodiy  ahvoli  bilan  bog’lab  shunday  baho 
beradilar:  “Shu  narsa  shak-shubhasiz  va  ochiq-oydindirki  respublika  barcha  asosiy  iqtisodiy  va 
Amaliy  ijtimoiy   ko’rsatkichlar  bo’yicha  Ittifoqdagi  o’rtacha  darajadan  ham  ancha  orqada  bo’lib, 
mamlakatda oxirgi o’rinlardan birida turibdi”.
Shu borada kitobdan yana bir misol keltirish o’rinli deb o’ylaymiz: “Statistikaning 
ko’rsatishicha, hozir O’zbekistonda aholi jon boshiga hisoblaganda daromadi 75 so’mdan 
oshmaydigan 8 million 800 mingga yaqin kishi yashab turibdi. Bu esa aholining 45 foizini tashkil 
etadi. Mutaxassislarning hisob-kitoblariga ko’ra, kun kechirish uchun kamida hozirgi kunda 85 so’m 
zarurligini e’tiborga oladigan bo’lsak, ana shunda odamlar qanday qiyinchilik bilan uchma-uch 
yashab kelayotganligiga o’zingiz baho berishingiz mumkin Amaliy ijtimoiy  ISH 
XODIMINING AXLOQIY FAZILATLARI.
       «Axloq – ma’naviyatning o’zagi. Inson axloqi 
           shunchalik salom-alik, xushmuomaladangina 
  iborat emas. Axloq bu, avvalo, insof  va adolat                  
tuyg’usi, Imon, halollik degani».
                                                            Islom Karimov
«Etika»  tushunchasini  birinchi  bo’lib  yunon  faylasufi  Arastu  muomalaga  kiritgan.  Arastu  fanlarni  tasnif 
qilarkan,  ularni  uch  guruhga  bo’ladi:  nazariy,  amaliy  va  ijodiy.  Birinchi  guruhga  u  falsafa,  matematika  va 
fizikani;  ikkinchi  guruhga  –  etika  va  siyosatni;  uchinchi  guruhga  esa  –  san’at,  hunurmandchilik  va  amaliy 
fanlarni  kiritadi.  Shunday  qilib,  qadimgi  yunonlar  axloq  haqidagi  ta’limotni  fan  darajasiga  ko’targanlar  va 
«Etika» (ta ethika) deb ataganlar.  Amaliy ijtimoiy  ish etikasi fani doirasida talabalarni insoniyat hayotida axloq 
tushunchasining  ahamiyatini  chuqurroq  tushuntirish  maqsadida  axloqning  jamiyat  taraqqiyotida  mutafakkirlar 
tomonidan yaratilgan axloqiy qarashlar va ta’limotlar mazmun-mohiyatini o’rganish katta ahamiyatga ega.   Amaliy  ijtimoiy   ish  etikasi  fanida  axloq  tushunchasi  eng  muhim  tushunchalardan  biri  sifatida 
o’rganiladi.  «Axloq»  so’zi  arabchadan  olingan  bo’lib,  «hulq»  so’zining  ko’plik  shaklidir.  «Axloq»  iborasi 
ikki  xil  ma’noga  ega:  umumiy  tushuncha  sifatida  fanning  tadqiqot  obyektini  anglatsa,  muayyan  tushuncha 
sifatida  inson  fe’l-atvori  va  xatti-harakatining  eng  qamrovli  qismini  bildiradi. Axloqni  umumiy  tushuncha 
sifatida  olib,  uni  doira  shaklida  aks  ettiradigan  bo’lsak,  doiraning  eng  kichik  qismini  odob,  undan  kattaroq 
qismini xulq, eng qamrovli qismini axloq egallaydi.
Odob  –  inson  haqida  yoqimli  taassurot  uyg’otadigan,  lekin  jamoa,  jamiyat  va  insoniyat  hayotida  u 
qadar  muhim  ahamiyatga  ega  bo’lmaydigan,  milliy  urf-odatlarga  asoslangan  chiroyli  xatti-harakatlarni  o’z 
ichiga oladi.
  Xulq  –  oila,  jamoa,  mahalla-ko’y  miqyosida  ahamiyatli  bo’lgan,  ammo  jamiyat  va  insoniyat 
hayotiga sezilarli ta’sir ko’rsatmaydigan yoqimli insoniy xatti-harakatlarning majmui.      Birinchi bob " Amaliy ijtimoiy  ishning axloqiy tamoyillari va axloqiy 
tamoyillari" deb nomlanadi, bu bobda  Amaliy ijtimoiy  munosabatlar 
o'zgargan sari doimiy ravishda rivojlanib, takomillashib boradigan 
kasbiy standartlar ko'rib chiqiladi. Dunyoning ushbu yangi qiyofasida 
esa  Amaliy ijtimoiy  ishchilar uchun tabiat va ularning atrofidagi 
odamlarni hurmat qila olishi har qachongidan ham muhimroqdir - bu 
Amaliy ijtimoiy  xodimning kasbiy etikasining asosiy fazilatidir.Amaliy  Amaliy  ijtimoiy   ish  xodimi  o’zining  kasbiy  faoliyati  davomida  o’rnatilgan 
kasbiy  normalarga  amal  qilishni  talab  etadi.  Bu  jarayonda  inson  va  jamiyat  o’rtasida 
yuzaga  keladigan  obyektiv  aloqadorlik,  ya’ni  Amaliy  ijtimoiy   munosabat-xulq-atvor, 
odob,  hatti-harakat  tamoyillari  va  me’yorlarining  majmuasi  axloqning  mazmun-
mohiyatini tashkil etadi. 
«Axloq»  iborasi  muayyan  tushuncha  sifatida  inson  fe’l-atvori  va  hatti-harakatlarini 
bildiradi.  Axloq  inson  va  jamiyat  o’rtasidagi  obyektiv  aloqadorlik  tufayli  kelib 
chiqadigan,  shaxsiy  va  umumiy  manfaatlarni  muvofiqlashtirib  turish  asosida  har  bir 
shaxsning hayoti va faoliyatini boshqaradigan va tartibga soladigan muayyan xulq-atvor, 
odob,  xatti-harakat  tamoyillari  va  me’yorlarining  majmuidir.Axloq  jamiyat  va  insonni 
o’ziga  xos  tarzda  go’zallik  qonuniyatlari  vositasi  bilan  o’rganuvchi  eng  qadimiy  va 
hozirgi zamonda nihoyatda muhim ahamiyatga ega fandir.   Amaliy  ijtimoiy   ish  xodimining  o’z  mijozlari  bilan  bo’lgan  munosabatlarida 
bajaradigan majburiyatlari.
lari va me’yorlarining majmuasi axloqning mazmun-mohiyatini tashkil etadi. 
«Axloq»  iborasi  muayyan  tushuncha  sifatida  inson  fe’l-atvori  va  hatti-harakatlarini 
bildiradi.  Axloq  inson  va  jamiyat  o’rtasidagi  obyektiv  aloqadorlik  tufayli  kelib 
chiqadigan,  shaxsiy  va  umumiy  manfaatlarni  muvofiqlashtirib  turish  asosida  har  bir 
shaxsning hayoti va faoliyatini boshqaradigan va tartibga soladigan muayyan xulq-atvor, 
odob,  xatti-harakat  tamoyillari  va  me’yorlarining  majmuidir.Axloq  jamiyat  va  insonni 
o’ziga  xos  tarzda  go’zallik  qonuniyatlari  vositasi  bilan  o’rganuvchi  eng  qadimiy  va 
hozirgi zamonda nihoyatda muhim ahamiyatga ega fandir.   Dastlab  axloq  tushuncha  sifatida  Sharq  mamlakatlarida  vujudga  kelgan.  Ilk  axloq  tushunchasi 
qadimgi  Misrda  paydo  bo’lgan.  Qadimgi  Misrda  esa  odob-axloq  masalalari  o’ziga  xos 
pandnomalarda  ifoda  topgan.  Ular  orasida  «Pxatotep  o’gitlari»  bizgacha  yetib  kelgan  eng  qadimiy 
pandnoma  hisoblanadi.  Bundan  deyarli  ikki  yarim  ming  yil  avval  beshinchi  sulola  fir’avni  Jadkara 
Isesidan vazir Pxatotep qariligi tufayli o’rniga o’z o’g’lini tayinlashni iltimos qiladi va o’g’liga atab 
o’ttiz yetti  nasihatdan iborat mazkur pandnomani yozadi.  Unda  o’sha  davr  axloqiy qonun-qoidalari, 
o’zni  tutish,  muomala  odobi  singari  muammolar  ko’tariladi,  axloqiy  fazilatlar  esa  hikmatlar  va 
nasihatlar  tarzida  targ’ib  qilinadi.  Undagi  o’gitlar  yuksak  badiiyati  bilangina  emas,  balki  quldorlik 
davri  talablarini  chetlab  o’ta  olgan  umuminsoniy  demokratik  fikrlar  tarzida,  haqiqiy  donishmandlik 
va  insonparvarlik  namunasi  sifatida  hanuzgacha  kishini  hayratga  soladi:  «Qimmatbaho  toshdek 
yashirindir  oqilona  so’z,  holbuki  uni  don  tuyayotgan  cho’ridan  topish  mumkin».  Agar  nafaqat 
Qadimgi Misrda, balki undan bir necha ming yil keyingi Qadimgi Yunonistonda ham qul ezgulikka, 
donishmandlikka  xos  bo’lmagan  jonzot  sanalganini  va  odam  o’rnida  ko’rilmaganini  hisobga 
oladigan  bo’lsak,  Pxatotepning  mazkur  fikri  insoniyat  axloqiy  tafakkur  taraqqiyotida  naqadar  katta 
ahamiyatga ega ekanini anglash mumkin  Ijtimoiy ish xodimining o’z hamkasblari bilan bo’lgan munosabatlarida 
amalga oshirilishi zarur bo’lgan axloqiy majburiyatlari
Mamlakatda XX asrdagi ijtimoiy ish taraqqiyotida 
(V.G. Bocharovaga ko’ra) uch bosqich farqlanadi: 
1) 60-yillar; 
2) 70-80-yillar; 
3) 80-yillar - hozirgi davr.
1-bosqich  –  60-yillar  tajriba  to’plash,  izlanish,  ijtimoiy-pedagogik 
amaliyotda  sosiumdagi  tarbiyaviy  ishni  tashkil  etishga  maxsus  yo’naltirilgan 
xizmatchilar  toifasi  (maktabda  sinfdan  tashqari  va  maktabdan  tashqari  ish 
tashkilotchisi,  maktabdan  tashqari  muassasalar  xizmatchilarining  turli  toifalari, 
boshqa  idoralar:  madaniyat,  sport,  uy-joy  kommunal  va  ijtimoiy  ta’minot, 
huquqni  muhofaza  qiluvchi  organlar,  kasaba  uyushmalari  tizimida, 
yotoqxonalarda  va  boshqa  muassasalarda  ishlaydigan)  tashkilotchi-pedagog  va 
tarbiyachilar shakllanishi davri edi. Davlat  xizmatining  ustun  modeli  –  oila  va  bolalarga  xizmat  ko’rsatishning  xududiy  markazlaridir. 
Ijtimoiy  xizmat  ko’rsatishning  boshqa  muassasalaridan  farq  qilgan holda  ularning  faoliyati  va  xizmatlari  turli-
tuman bo’lib, o’z kuchlari bilan oila muammolarini yechishga, hayotning 
turli sohalarida yuzaga kelgan mushkul vaziyatlarni bartaraf 
etishga harakat qiladilar. Har yili davlat xizmatlari ro’yxatini
  Rossiya Federasiyasi xukumati tasdiqlaydi, 
bular quyidagilar:
a) Ijtimoiy-maishiy xizmatlar, moddiy va natural yordam:
- shoshilinch xizmat va shoshilinch moddiy yordam;
-  og’ir  kasal,  nogiron  bolalari  bo’lgan  oilalarga  yordam;  harakat  qilishga  qiynaladigan,  birovning  qaroviga,  oziq-
ovqatlar, dori-darmonlarni olishda boshqalar yordamiga muhtoj oilalarga va alohida fuqarolarga yordam;
- beg’arazlik asosida yoki muayyan to’lov hisobiga aholidan buyumlar (kiyim-kechak, poyafzal va boshqalar)ni qabul 
qilish;
- xayriya va insonparvarlik yordamini taqsimlash (tovarlar va oziq-ovqatlar va boshqalar); - bolalar uchun xayriya ziyofatlari, yozgi dam olish, sanatoriya-kurort davolanishlarni tashkil etish;
- juda muxtojlarga oziq-ovqat va maishiy xizmatlarni tashkil etishda yordam berish;
-  pul  mablag’lari,  oziq-ovqat  mahsulotlari,  sanitariya-gigiyena  vositalari,  bolalarga  qarash  uchun  vositalar, 
birinchi  navbatda  zarur  bo’lgan  kiyim-kechaklar,  poyafzallar  va  boshqalar,  pul  yordamlari,  imtiyozlar, 
qo’shimcha to’lovlar, tovonlarni ajratishda yordam berish;
-  xat,  arizalar  yozishda,  xujjatlarni,  shu  jumladan  vasiylik  hujjatlarini  tayyorlash  va  rasmiylashtirishda  yordam 
berish;
-
mehnatga noqobil kam ta’minlangan oilalarga uyda ijtimoiy maishiy xizmat 
-
ko’rsatish;
-
nogiron bolalarga uy mehnatini tashkil etish va ularning keyinchalik ishga 
-
joylashtirishni tashkil etish;
- markaz qoshida o’smirlar va ishsizlar uchun ustaxonalar va sexlar tashkil etish;  b) Ijtimoiy huquqiy xizmatlar:
- mijozlar, shu jumladan bolalar huquqlari va manfaatlarini himoya qilish bilan bog’liq 
hujjatlarni yozish va rasmiylashtirishda yordam berish;
- ijtimoiy to’lovlarni yetkazishda ko’mak berish;
-  aholining  huquqiy  savodini  (mahalliy  axborot  vositalarida,  ma’ruzalar  bilan  chiqish 
va  boshqalar),  huquqiy  xabardorligini  oshirish  (qo’llanmalar,  axbarot  varaqalari  va 
boshqalarni) tayyorlash;
-
bolalar shaxsiy manfaatini huquqiy
-
  jihatdan himoya qilishda ishtirok etish. v) Ijtimoiy reabilitasion xizmatlar:
- «ijtimoiy (psixologik-tibbiy-pedagogik ko’rik) konsiliumi»ni tashkil etish;
-  ijtimoiy  va  jamiyatga  qarshi  hatti-xarakatli  voyaga  yetmaganlarning 
ijtimoiy patronaji;
- individual korreksion dasturlarni tuzish. g) Psixologik xizmatlar:
- psixoprofilaktika va psixogigiyena;
  - psixodiagnostika va mijoz shaxsini ko’rikdan o’tkazish;
-psixoterapevtik (individual, guruxiy, oilaviy) yordam;
-oilaviy psixologik (individual, guruhiy) maslahat;
-ijtimoiy psixologik konsilium;
- kishilar bilan ularning og’ir emosional holatlarida ish olib borish;
-  sog’liqni  saqlashning  stasionar  muassasalariga  ma’naviy  psixologik  madad  berish  niyatida  tashriflar 
uyushtirish;
-  psixososial maslahatlar;
- psixologik patronaj;
- keskin, tushkun vaziyatlarda psixologik aralashuv;
- munosabatlar va xulq-atvorlarni korreksiyalash; d) Pedagogik xizmatlar:
- bolalar qiziqishlarini himoya qilishda pedagogik yordam berish;
-  bolalarda  muloqot  va  emosional  doirasidagi  ko’nikmalarni  o’stirish  bo’yicha  guruxiy  ish 
yuritish;
-
nutqni rivojlanmagan, autizm, nevrozga uchragan bolalarga
-
  korreksion yordam berish;
-
bolalarning madaniy dam olish faoliyatiga ko’maklashish;
-
nogiron bolalarni uyda o’qitishni tashkil etishda amaliy yordam 
-
berish;
-
nogiron bolalarning o’yin va o’quv faoliyatini tashkil 
-
etishning usullarini ota-onalarga o’rgatish. e) Ijtimoiy tibbiy xizmatlar: 
-
muhtoj shaxslarni, shu jumladan bolalarni
-
  stasionar tibbiy narkologik muassasalariga yo’nallashda 
ko’mak berish;
-
oilada, jinsiy munosabatlarni va psixojinsiy 
buzilishlarni bartaraf etishni astalashtirish, sog’lom 
turmush tarzini tarbiyalashda maslahatlar berishni tashkil
etish; 
-  nogiron  bolalarni  zaruriy  yordam  beruvchi  vositalar  bilan  ta’minlashda  ko’mak 
berish;
-  jismoniy  yoki  aqliy  imkoniyatlar  cheklangan  bolalari  bo’lgan  oilalarda  patronaj 
yordam;
- ota-onalarga nogiron bolasiga qarashni o’rgatish;
-
homilador  va  emizikli  bolalari  bo’lgan  ayolarni  uylariga  borib,  doimiy  ravishda  tibbiy-
profilaktik yordam ko’rsatish 1
. Amaliy ijtimoiy  ishchining boshliqlari va boshqarmaga nisbatan belgilangan axloqiy burchlari.
Boshqarmaga nisbatan belgilangan burchlari.
Amaliy Amaliy ijtimoiy  ishchi boshqarayotgan tashkilot belgilangan burchlarga qattiq rioya qilishi kerak. 
-  Amaliy Amaliy ijtimoiy  ishchi tashkilot siyosatining kamol topishi ustida ishlashi kerak. 
-   Amaliy  Amaliy  ijtimoiy   ishchi  tashkilotida  ishga  qabul  qilishda  siyosat  va  amaliyotdagi 
kamchiliklarni, xatolarni, ogohlantirish va bartaraf etish uchun harakat qilishi kerak. 
Amaliy Amaliy ijtimoiy  ishchining kasbi oldidagi axloqiy 
burchlari
Kasbning xalloligini va daxlsizligini himoyalash.
Amaliy Amaliy ijtimoiy  ishchi kasbining ahamiyatini, axloqini, bilimini va 
maqsadini oshirishi va qo’llab-quvvatlashi kerak. 
-   Amaliy  Amaliy  ijtimoiy   ishchi  kasbining  halolligi  va  qadr-qimmatini 
oshirishi va himoya qilishi kerak. 
Kasbining  takomillashishish  borasidagi  munozaralarda  javobgar  va  faol 
bo’lishi kerak.  Sosiumda ish olib borish.
Amaliy Amaliy ijtimoiy  ishchi sosium aholisiga  Amaliy ijtimoiy  xizmat ko’rsatib va xabardor qilib, insonlarga 
yordam berish uchun bor imkoniyatlardan foydalanishi kerak. 
Amaliy Amaliy ijtimoiy  ishchi kasbining foydali, halol va kompetentli bo’lishiga yordam beradigan o’z vaqtini, 
kasbiy tajribasini, bilimi va faoliyatini qo’shishi kerak. 
Bilimning rivojlanishi.
Amaliy  ijtimoiy   ishchi  kasbiy  bilimlarining  to’liq  ishlatishi  va  rivojlanishi  uchun  javobgarlikni  o’z  bo’yniga 
olishi kerak. 
- Amaliy ijtimoiy  ishchi kasbiy bilimlarini amaliy faoliyatida asoslamog’i kerak. 
- Amaliy  ijtimoiy   ishchi  kasbiga  doir  bo’lgan  yangi  ko’nikmalardan,  bilimlardan  xabardor  bo’lishi,  baholay 
olishi va ularni tanqidiy tahlil qila olishi kerak. 
- Amaliy ijtimoiy  ishchi aholiga  Amaliy ijtimoiy  yordam ko’rsatish 
sohasini rivojlantirishga o’z hissasini va bilim ko’nikmalarini qo’shishi kerak. 
Hamkasblari va aamaliy tajribalari va bilimini baham ko’rishi kerak. Amaliy ijtimoiy  ishchining jamiyat oldidagi axloqiy burchlari.
Umumiy faravonlikni qo’llab-quvvatlash.
Amaliy  ijtimoiy   xizmat  xodimi  jamiyat  farovonligining  rivojlanishiga  ko’maklashishi  (o’z  hissasini 
qo’shishi) kerak. 
- Amaliy  ijtimoiy   ishchi  aholining  nochor  qatlamiga  e’tibor  bergan  holda  turli  xil  oilalarning  va  barcha 
insonlarning shaxsiy imkoniyatlarini kengaytirishga harakat qilishi kerak.
- Amaliy ijtimoiy  ishchi turli madaniyatlar hurmatini qo’llab-quvvatlash uchun sharoit yaratishi kerak.  
1. 1 Karimov I. O’zbekiston XXI asr bo’sag’asida: xavfsizlikka 
2. taxdid, barqarorlik shartlari va tarakkiyot kafolatlari. - Toshkent, 1997.
3. Karimov I. Konstitusiya - mamlakatimizda yangi xayot, yangi 
4. jamiyat barpo etishning huquqiy asosi // Halk suzi.  2003 yil 6 dekabr. Xulosa 
•
Jismoniy  shafqatsiz  munosabatdan  qutulish  muammosi,  tibbiy  xizmat  olishga,  turar  joyga  bo’lgan  huquqi  kabi 
inson huquqlari muammosi ham ijtimoiy ishchilarning ahloqiy majburiyatlari sohasiga to’g’ri keladi. Ijtimoiy ishda inson 
huquqlariga alohida urg’u bergan holda ijtimoiy ishchilar o’z ahloqiy majburiyatlari sohasini kengaytirishlari mumkin. 
•
Amaliy  i jtimoiy  ishda  ahloqiy  tamoyillar  bilan  inson  huquqlarini  muvofiqlashtiruvchi  ijtimoiy  ishchilar  har  bir 
alohida  sharoitlar  chegarasidan  chiquvchi  muammolarni  yaxshiroq  talqin  etishlari  mumkin.  Masalan,  inson  huquqlari 
istiqboli  nuqtai  nazaridan    ijtimoiy  ishchi  oilaviy  zo’ravonlik  vaziyatiga  alohida  namoyon  bo’ladigan  individual  yoki 
oilaviy  o’zgarishlar  sifatida  emas,  balki  milliy  va  halqaro  ko’lamda  ahamiyatga  ega  bo’lgan  muammo  sifatida  qarashi 
lozim bo’ladi. Agarda har bir inson xavfsizlikka ega bo’lish huquqiga ega bo’lsa, u taqdirda mazkur tamoyil har bir inson 
uchun har qanday sharoit, har qanday muhit, istalgan vaqtda qo’llanilishi lozim bo’ladi. Ijtimoiy ishchilar ijtimoiy ishdagi 
ahloqiy  tamoyillarga  binoan  uydagi  zo’ravonlik  muammosiga  keng  qamrovli  muammo    sifatida  qarab,  faoliyatni  amalga 
oshirishda ham kengroq yondoshishlari zarur bo’ladi.         Тест
Щелкните кнопку  Тест  для редактирования этого теста  A dabiyotlar  ro’yhati
•
1. O’zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi. -T.:O’zbekiston, 2010.  
•
2. I.A.Karimov. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. –T.: O’zbekiston, 2008.
•
3. G’aniyeva M.X. Ijtimoiy ish asoslari. Toshkent. 2012y.
•
4. Uvatov U. O’zbekiston – buyuk allomalar yurti. – T.: Ma’naviyat. 2010. 
•
4. Antologiya sosialnoy rabotы. Istoriya sosialnoy pomoщi v Rossii / Sost.
•
  M.V.Firsov.-M.:Svarog’-IVFSPT,1994.T.1.
5. Barnz Dj.G. Sosialnaya rabota s semyami v Anglii. M.: Sentr obщyestvennыx
•
  sennostey,1993.
6. Berbeshkina Z.A. Etika sosialnogo rabotnika // Teoriya i praktika sosialnoy
•
  rabotы: problemы, prognozы, texnologii: Sb. M.: RGSI. 1992. E'tiboringiz uchun rahmat!!!

Reja: Kirish • 1 Amaliy Amaliy ijtimoiy ishda mijoz bilan ishlash • 2 Axloqiy munosabatlar o rnatish usul va texnikasiʻ 3 Amaliy ijtimoiy ish xodimining o’z mijozlari bilan bo’lgan munosabatlarida bajaradigan majburiyatlari. • Xulosa • Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. Amaliy ijtimoiy ishda mijoz bilan axloqiy munosabatlar oʻrnatish usul va texnikasi .

Kirish • sohasini kasbiy faoliyat sifatida rivojlanishiga sabab bo’ldi. Sobiq Ittifoq o’zining insonparvarligi bilan har qancha maqtansa ham, amalda insonparvarlik yaqqol namoyon bo’ladigan soha – Amaliy ijtimoiy ish sohasi bo’yicha kadrlar tayyorlash va aholining yordamga muhtoj qatlamlarini Amaliy ijtimoiy himoyalashga e’tibor qaratilmadi. Buning oqibatida ko’rsatilayotgan Amaliy ijtimoiy xizmat sifati bo’yicha sho’rolar tuzumi va uning xarobalarida vujudga kelgan mamlakatlar G’arb mamlakatlaridan ancha orqada qolib ketdi. Mavzuning dolzarligi: Amaliy Amaliy ijtimoiy ish sohasiga talab minglab yillar avval vujudga kelgan bo’lsada, biroq, bu soha mutaxassislarini maxsus tayyorlash XIX asr oxiri va XX asr boshlarida G’arbiy Yevropa mamlakatlarining birinchi sanoat inqiloblari sodir bo’lgan hududlarida rivojlana boshladi. Chunki sanoat inqiloblari natijasida jamiyat Amaliy ijtimoiy hayotida keskin Amaliy ijtimoiy -iqtisodiy muammolarni keltirib chiqqanligi Amaliy ijtimoiy ish

Prezidentimiz Islom Karimov “O’zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida” kitobida keltirilgan Farg’ona viloyatida sodir bo’lgan voqyealar sabablarini chuqur tahlil qilib, ushbu hududda yashayotgan aholining og’ir Amaliy ijtimoiy -iqtisodiy ahvoli bilan bog’lab shunday baho beradilar: “Shu narsa shak-shubhasiz va ochiq-oydindirki respublika barcha asosiy iqtisodiy va Amaliy ijtimoiy ko’rsatkichlar bo’yicha Ittifoqdagi o’rtacha darajadan ham ancha orqada bo’lib, mamlakatda oxirgi o’rinlardan birida turibdi”. Shu borada kitobdan yana bir misol keltirish o’rinli deb o’ylaymiz: “Statistikaning ko’rsatishicha, hozir O’zbekistonda aholi jon boshiga hisoblaganda daromadi 75 so’mdan oshmaydigan 8 million 800 mingga yaqin kishi yashab turibdi. Bu esa aholining 45 foizini tashkil etadi. Mutaxassislarning hisob-kitoblariga ko’ra, kun kechirish uchun kamida hozirgi kunda 85 so’m zarurligini e’tiborga oladigan bo’lsak, ana shunda odamlar qanday qiyinchilik bilan uchma-uch yashab kelayotganligiga o’zingiz baho berishingiz mumkin

Amaliy ijtimoiy ISH XODIMINING AXLOQIY FAZILATLARI. «Axloq – ma’naviyatning o’zagi. Inson axloqi shunchalik salom-alik, xushmuomaladangina iborat emas. Axloq bu, avvalo, insof va adolat tuyg’usi, Imon, halollik degani». Islom Karimov «Etika» tushunchasini birinchi bo’lib yunon faylasufi Arastu muomalaga kiritgan. Arastu fanlarni tasnif qilarkan, ularni uch guruhga bo’ladi: nazariy, amaliy va ijodiy. Birinchi guruhga u falsafa, matematika va fizikani; ikkinchi guruhga – etika va siyosatni; uchinchi guruhga esa – san’at, hunurmandchilik va amaliy fanlarni kiritadi. Shunday qilib, qadimgi yunonlar axloq haqidagi ta’limotni fan darajasiga ko’targanlar va «Etika» (ta ethika) deb ataganlar. Amaliy ijtimoiy ish etikasi fani doirasida talabalarni insoniyat hayotida axloq tushunchasining ahamiyatini chuqurroq tushuntirish maqsadida axloqning jamiyat taraqqiyotida mutafakkirlar tomonidan yaratilgan axloqiy qarashlar va ta’limotlar mazmun-mohiyatini o’rganish katta ahamiyatga ega.

Amaliy ijtimoiy ish etikasi fanida axloq tushunchasi eng muhim tushunchalardan biri sifatida o’rganiladi. «Axloq» so’zi arabchadan olingan bo’lib, «hulq» so’zining ko’plik shaklidir. «Axloq» iborasi ikki xil ma’noga ega: umumiy tushuncha sifatida fanning tadqiqot obyektini anglatsa, muayyan tushuncha sifatida inson fe’l-atvori va xatti-harakatining eng qamrovli qismini bildiradi. Axloqni umumiy tushuncha sifatida olib, uni doira shaklida aks ettiradigan bo’lsak, doiraning eng kichik qismini odob, undan kattaroq qismini xulq, eng qamrovli qismini axloq egallaydi. Odob – inson haqida yoqimli taassurot uyg’otadigan, lekin jamoa, jamiyat va insoniyat hayotida u qadar muhim ahamiyatga ega bo’lmaydigan, milliy urf-odatlarga asoslangan chiroyli xatti-harakatlarni o’z ichiga oladi. Xulq – oila, jamoa, mahalla-ko’y miqyosida ahamiyatli bo’lgan, ammo jamiyat va insoniyat hayotiga sezilarli ta’sir ko’rsatmaydigan yoqimli insoniy xatti-harakatlarning majmui.