logo

Mijoz bilan psixokarreksiya xususiyatlari

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

244.68359375 KB
 
Kirish
I Bob.Psixokorreksiya	  tarixi,	 rivojlanishi,	 vazifalari	 va	 unga	 qo’yiladigan	 talablar.
1.1.Psixokorreksiya  tarixi va uning rivojlanishi.
1.2. Psixokorreksiya turlari,  vazifalari va qo’yiladigan talablar.
II	
 Bob.Mijoz	 bilan	 temperament,	 xarakter	 va	 irodani	 rivojlantirish	 bo’yicha	  
psixokarreksiya	
  xususiyatlari
2.1.Temperament bilan bog'liq masalalar bo'yicha psixokorreksion maslahatlar  xususiyatlari .
2.2.Xarakteri xususiyatlarini tuzatish bo'yicha  umumiy psixokorreksion tavsiyalar 
xususiyatlari.
Xulosa.
Foydalanilgan	
 adabiyotlar.  	
    Mavzu:Mijoz	 bilan	 psixokarreksiya	 xususiyatlari
Reja:               Kirish
Amaliy  psixolog  o'zining  kasbiy  salohiyatini  to'liq  anglashi  uchun  u  shaxsiy 
resurslarini  to'ldirishi,  Psixokorreksiya  ishining  mohiyati  haqidagi  fikrlarini 
chuqurlashtirishi va kengaytirishi kerak.
Psixologik  yordamning  ikki  sohasini  -  psixologik  tuzatish  va  psixoterapiyani 
ajratish  masalasi  juda  munozarali  va  hozirgi  kungacha.  Psixokorreksiya  va 
psixoterapiyada  ham  mijozning  va  yordam  ko'rsatuvchi  mutaxassisning  shaxsiga 
o'xshash  talablar  qo'yiladi;  uning  kasbiy  tayyorgarligi,  malakasi  va  kasbiy  mahorati 
darajasiga; bir xil tartib va usullar qo'llaniladi; bir xil talablar qo'yiladi; yordam mijoz 
va mutaxassis o'rtasidagi o'ziga xos o'zaro ta'sir natijasida yuzaga keladi.
Varga, A. ya o'yin guruhidagi boshlang'ich maktab o'quvchilarining aloqa 
buzilishlarini psixologik tuzatish / A. ya.  O'tish: saytda harakatlanish, qidiruv - P. 
101-107.              I Bob.Psixokorreksiya	  tarixi,	 rivojlanishi	  va	 uning	 vazifalari.
1.1.Psixokorreksiya	
  tarixi	 va	 uning	 rivojlanishi.
"Psixologik tuzatish" va "psixoterapiya"tushunchalarini amalda farqlashda 
ma'lum qiyinchiliklar mavjud. R. S. Nemovning so'zlariga ko'ra, "psixoterapiya" 
va "Psixokorreksiya" tushunchalari o'rtasidagi farq quyidagicha: psixoterapiya - 
turli kasalliklarni davolash uchun shifokor tomonidan qo'llaniladigan tibbiy va 
psixologik vositalar tizimi, Psixokorreksiya-psixologning psixologiyaning 
kamchiliklarini yoki aqliy sog'lom odamning xatti - harakatlarini tuzatish uchun 
foydalanadigan psixologik metodlar to'plami. Psixokorreksiya jarayonining o'ziga 
xos xususiyatlari uni psixoterapiyadan ajratib turadi.
Psixokorreksiya kundalik hayotda psixologik qiyinchiliklar, muammolar, nevrotik 
tabiatning shikoyatlari, shuningdek, o'zlarini yaxshi his qiladigan, ammo o'z 
hayotlarini o'zgartirishni xohlaydigan yoki shaxsiy rivojlanish maqsadini qo'ygan 
odamlarning klinik jihatdan sog'lom shaxsiga qaratilgan.                             
Tuzatish  ishlarining  nazariyalari, maqsadlari, protseduralari  va  shakllaridagi farqlarga 
qaramasdan,  psixologik  ta'sir  bir  kishining  boshqasiga  yordam  berishga  harakat 
qilishiga olib keladi .

Tuzatish  holati  5  ta  asosiy  elementni  o'z  ichiga  oladi:  azob  chekayotgan  va  o'z 
muammolarini  engillashtiradigan  kishi  -  mijoz,  yordam  beradigan  va  o'rganish  yoki 
tajriba  orqali  yordam  berishga  qodir  bo'lgan  shaxs-psixolog,  nazariya  mijozning 
muammolarini  tushuntirish  uchun  ishlatiladigan  protseduralar  (texnikalar,  usullar) 
mijozning  muammolarini  hal  qilish  uchun  ishlatiladi.  mijoz  va  psixolog  o'rtasida 
mijozning  muammolarini  engillashtirishga  yordam  beradigan  maxsus  ijtimoiy 
munosabatlar.

Psixolog  mijoz  o'z  muammolarini  hal  qilishda  nekbinlik  bilan  qarashga  imkon 
beradigan  muhitni  yaratishga  intilishi  kerak.  Bunday  maxsus  munosabat  ta'sirning 
barcha shakllariga xos bo'lgan omildir .              
Psixolog  mijoz  o'z  muammolarini  hal  qilishda  nekbinlik  bilan  qarashga  imkon  beradigan 
muhitni yaratishga intilishi kerak. Bunday maxsus munosabat ta'sirning barcha shakllariga 
xos bo'lgan omildir .

Psixokorreksiya ishlarining asosiy printsiplari quyidagilardan iborat:

Diagnostika va tuzatishning birligi printsipi.

. Normativ rivojlanish printsipi.

. "Yuqoridan pastga" tuzatish printsipi.

. "Pastdan yuqoriga" tuzatish printsipi.

. Aqliy faoliyatni tizimli rivojlantirish printsipi.

. Faoliyat tuzatish printsipi.              
1.2. Psixokorreksiya turlari	 va	 uning	 vazifalari

Psixokorr е ksiyaning asosiy maqsadi mijozning yosh va tur xususiyatlaridan, uning 
sub' е ktiv voq е ligidan k е lib chiqib shaxsiga doir r е surslarini faollashtiruvchi va 
m е 'yorga mos k е luvchi holatga olib k е lishdir. 

Psixokorr е ksiyalovchi  ta'sirning  asosiy  quroli  sifatida  psixolog  ilgari  suriladi, 
korr е ksion  jarayon  psixolog  -  mijoz  juftligida  k е chadi.  Mazkur  jarayonni  aks 
ettiruvchi to`rtta asosiy strat е giya mavjud: 

Psixokorr е ksiyaning	
 so`ngi	 vazifalari	 uchta	 asosiy	 sohalardagi	 istalgan	 
o`zgarishlarga	
 erishishdir:
-
kognitiv; 
-
emotsional (his- tuyg`u); 
-
o`zini tuta bilish.                             
Shaxsiy psixokorr е ksiyaning	 hususiyatlarini	 hisobga	 olib	 mazkur	 uchta	 alohida	 
sohalarning	
 har	 birida	 aniq	 vazifalarni	 qo`yish	 mumkin.	 Kognitiv	 soha:
1) O`z xulq-atvori, munosabati, r е aksiyasi sababini anglash; 
2) His-tuyg`u va xulq-atvor st е r е otiplarni anglash; 
3) Psixologik omillar va somatik buzilishlar orasidagi bog`liqlikni anglash; 
4) Mojarolar  va  ruhiy  jarohatlovchi  vaziyatlarni  k е lib  chiqishida  o`zining  roli  va 
javobgarligini his qilishi; 

5)  Munosabat usullarini, o`zining munosabati shakllanishi sharoitlarini anglashi.               
II Bob.Mijoz	 bilan	 temperament,	 xarakter	 va	 irodani	 rivojlantirish	 bo’yicha	  
psixokarreksiya	
  xususiyatlari.

2.1.Temperament	
 	bilan	 	bog'liq	 	masalalar	 	bo'yicha	 	psixokorreksion	 	maslahatlar	 
xususiyatlari.

O'z   temperamenti muammosidan tashvishlangan mijozga 

psixolog-maslahatchi  taklif  etishi  mumkin  bo'lgan  tavsiyalarni  muhokama  qilishga 
kirishishdan  oldin  temperament  psixologiyasiga  taalluqli  va  psixologik  maslahat 
davomida  hisobga  olish  kerak  bo'lgan  asosiy  amallarni  esga  olaylik.  Odamning 
temperamenti - bu surati,  reaksiyasi, tezligi, nerv impulslari, o'tkazilishi dinamikasi, 
vazminligi  va  ta'sirchanligi  xususiyatlaridan  iborat  odamning  psixik  jarayonlari  va 
harakatlari  dinamik  xususiyatlari  to'plamidir.  Tashqi  xulqi  namoyon  bo'lishidan 
tashqari  bu  barcha  xususiyatlar  ichki,  nerv-psixik  ko'rinishga  ega,  ular  odatda 
ko'zdan yashiringan bo'ladi.              
Bir odamning temperamenti ichki va tashqi ko'rinishlari ba'zan  mos bo'ladi, ba'zan esa 
mos kelmaydi. Bundan tashqari odamning o'zi temperamentini tasavvur qilishi 
haqiqatga to'g'ri kelmasligi mumkin. Odam o'z temperamentini uning ustunliklari va 
kamchiliklarini baholashda yanglishishi mumkin. Odamning temperamenti tabiiy turi 
ijtimoiy asosdagi xulqi shakli ortida yashiringan bo'lishi mumkin. Odamga tabiat 
tomonidan berilgan temperamentlar turi yaxshi yoki yomon bo'lishi mumkin emas. 
Masalan, xolerik yoki sangvinik, yoki flegmatik va melanxoliklar  o'z ustunliklariga va 
kamchiliklariga ega.

Mijoz uning temperamentiga taalluqli tavsiyalar berganida temperamenti asosida 
yotuvchi nerv sistemasi xususiyatlari odamning atrofdagilar bilan va uning amaliy 
faoliyatida turli xilda namoyon bo'lishi mumkinligi to'g'risidagi yangi ma'lumotlami 
hisobga olish kerak bo'ladi.               
2.2.Xarakteri 	xususiyatlarini	 	tuzatish	 	bo'yicha	 	umumiy	 	psixokorreksion	 
tavsiyalar	
 xususiyatlari.

Insonning  xarakteri  tuzatishning  eng  murakkab  muammolaridan  biri  hisoblanadi 
hamda  ayniqsa,  psixologik  maslahatlar  jarayonida  uni  tuzatish  juda  qiyin.  Bunga 
sabab  aynan  odamning  xarakteri  uning  harakatlarini  bevosita  belgilaydi.  Biroq 
odamning  xarakteri  temperamentiga  qaraganda  kamroq  barqaror  bo'ladi. 
Shundayekan,  uni  qay  bir  darajada  o'zgartirish  mumkin.  Uni  faqat  bolalardagina 
emas,  balki  kattalarda  ham  o'zgartirsa  bo'ladi.   Shuning  uchun  mijozning  xarakterini 
tuzatish  bo'yicha  unga  tavsiyalar  taklif  etayotganda  psixolog-maslahatchi  faqatgina  o'z 
xarakterini  bilish  va	
  hisobga  olish  to'g'risidagi  fikrlardan  iborat  bo'lgan  moslashuvchanlik 
mazmunidagi  maslahatlar  bilan  cheklanmasligi  mumkin.  Shu  bilan  birga  ayniqsa,  yoshi  katta 
odamning  xarakteri  mustahkam  bo'ladi  va  uni  hatto  odamning  istagi  kuchli  bo'lganida  ham 
o'zgartirish  deyarli,  mumkin  bo'lmaydi.  Juda  kech  va  tartibsiz  boshlangan  bunday  urinishlar 
ko'pincha muvaffaqiyatsiz tugaydi.                            
Birinchi  navbatda  odamda  xarakterining  ko'plab  turli  xususiyatlari  bo'lishiga 
e'tibor berish kerak. Agarda odam shaxsi  barcha xususiyatlarini uning xarakteri 
xususiyatlari  deb  hisoblanmasa  ham  baribir  shaxs  xususiyatlari  orasida  aynan, 
xarakteri xususiyatlari sifatida qaralishi mumkin bo'lganlari anchagina topiladi. 
Psixologik  maslahat  o'tkazishga  va  odam  xarakterini  tuzatishga  kirishilganda, 
o'zining  xarakteri  kamchiliklari  to'g'risida  faqat  mijozning  o'zi  aytgan  gaplar 
bilan  qoniqish  kerak  emas.  U  xato  qilishi  mumkin  va  ko'pincha  uning 
xarakterida  haqiqatda  hammasi  joyida  emas,  deb  baholab  xato  qilishi  mumkin. 
Deyarii  har  doim  shu  bilan  birga  maxsus  testlar  yordamida  mijozda  xarakteri 
bo'yicha  haqiqatda  qanday  muammolar  borligini  va  ulardan  qaysilari 
mijozning  o'zi  o'ylab  topgan,  xayoliy  yoki  uning  atrofida  odamlaming  u 
to'g'risidagi  yuzaga  kelgan  fikri  sababli  unda  paydo  bo'lganligini  aniqlab  olish 
kerak bo'ladi.              
Xulosa

Psixokorreksiya-bu  psixologik  ta'sirning  maxsus  vositalaridan  foydalangan 
holda  psixologiya  yoki  inson  xatti-harakatlarining  kamchiliklarini  tuzatishga 
qaratilgan  chora-tadbirlar  tizimi.  Psixokorreksiyalar  organik  asosga  ega  bo'lmagan 
va  juda  erta  shakllangan  va  kelajakda  deyarli  o'zgarmaydigan  barqaror  fazilatlarga 
ega bo'lmagan kamchiliklarga duch keladi.

Tuzatish  ishlari  dasturi  psixologik  jihatdan  asosli  bo'lishi  kerak.  Har  qanday 
tuzatish  va  rivojlanish  dasturining  maqsad  va  vazifalari  uchta  darajadagi  vazifalar 
tizimi  sifatida  shakllantirilishi  kerak:  tuzatish,  profilaktika,  rivojlanish.  Ushbu 
turdagi  vazifalarning  faqat  birligi  tuzatish  va  rivojlanish  dasturlarining 
muvaffaqiyati va samaradorligini ta'minlaydi.              
Adabiyotlar ro‘yxati:

1. Adizova T.M. Psixokorrеksiya. − T.2005. 

2. Barotov Sh.R. Ta'limda psixologik xizmat. – Buxoro, 2007. 

3. ДубровинаИ.В.Рабочая книга школьного психолога. – М.: Просвещение, 1991. – 
303 с. 482 

4. Дубровина И.В. Школьная психологическая служба. –М.: Педагогика, 1991. – 
232 с. 

5. Дубровина И.В. Практическая психология в образовании. – М.: Педагогика, 
198. 

6. Дубровина И.В. Я работаю психологом. –М. 2001. 

7. Колесникова Г.И. Основы психопрофлактики и психокоррекции.Ростов 

–  н/Д.: Феникс.2002.               ETIBORINGIZ 	UCHUN	 
RAHMAT!

  Kirish I Bob.Psixokorreksiya   tarixi,  rivojlanishi,  vazifalari  va  unga  qo’yiladigan  talablar. 1.1.Psixokorreksiya tarixi va uning rivojlanishi. 1.2. Psixokorreksiya turlari, vazifalari va qo’yiladigan talablar. II  Bob.Mijoz  bilan  temperament,  xarakter  va  irodani  rivojlantirish  bo’yicha    psixokarreksiya   xususiyatlari 2.1.Temperament bilan bog'liq masalalar bo'yicha psixokorreksion maslahatlar xususiyatlari . 2.2.Xarakteri xususiyatlarini tuzatish bo'yicha umumiy psixokorreksion tavsiyalar xususiyatlari. Xulosa. Foydalanilgan  adabiyotlar.       Mavzu:Mijoz  bilan  psixokarreksiya  xususiyatlari Reja:

Kirish Amaliy psixolog o'zining kasbiy salohiyatini to'liq anglashi uchun u shaxsiy resurslarini to'ldirishi, Psixokorreksiya ishining mohiyati haqidagi fikrlarini chuqurlashtirishi va kengaytirishi kerak. Psixologik yordamning ikki sohasini - psixologik tuzatish va psixoterapiyani ajratish masalasi juda munozarali va hozirgi kungacha. Psixokorreksiya va psixoterapiyada ham mijozning va yordam ko'rsatuvchi mutaxassisning shaxsiga o'xshash talablar qo'yiladi; uning kasbiy tayyorgarligi, malakasi va kasbiy mahorati darajasiga; bir xil tartib va usullar qo'llaniladi; bir xil talablar qo'yiladi; yordam mijoz va mutaxassis o'rtasidagi o'ziga xos o'zaro ta'sir natijasida yuzaga keladi. Varga, A. ya o'yin guruhidagi boshlang'ich maktab o'quvchilarining aloqa buzilishlarini psixologik tuzatish / A. ya. O'tish: saytda harakatlanish, qidiruv - P. 101-107.

I Bob.Psixokorreksiya   tarixi,  rivojlanishi   va  uning  vazifalari. 1.1.Psixokorreksiya   tarixi  va  uning  rivojlanishi. "Psixologik tuzatish" va "psixoterapiya"tushunchalarini amalda farqlashda ma'lum qiyinchiliklar mavjud. R. S. Nemovning so'zlariga ko'ra, "psixoterapiya" va "Psixokorreksiya" tushunchalari o'rtasidagi farq quyidagicha: psixoterapiya - turli kasalliklarni davolash uchun shifokor tomonidan qo'llaniladigan tibbiy va psixologik vositalar tizimi, Psixokorreksiya-psixologning psixologiyaning kamchiliklarini yoki aqliy sog'lom odamning xatti - harakatlarini tuzatish uchun foydalanadigan psixologik metodlar to'plami. Psixokorreksiya jarayonining o'ziga xos xususiyatlari uni psixoterapiyadan ajratib turadi. Psixokorreksiya kundalik hayotda psixologik qiyinchiliklar, muammolar, nevrotik tabiatning shikoyatlari, shuningdek, o'zlarini yaxshi his qiladigan, ammo o'z hayotlarini o'zgartirishni xohlaydigan yoki shaxsiy rivojlanish maqsadini qo'ygan odamlarning klinik jihatdan sog'lom shaxsiga qaratilgan.

 Tuzatish ishlarining nazariyalari, maqsadlari, protseduralari va shakllaridagi farqlarga qaramasdan, psixologik ta'sir bir kishining boshqasiga yordam berishga harakat qilishiga olib keladi .  Tuzatish holati 5 ta asosiy elementni o'z ichiga oladi: azob chekayotgan va o'z muammolarini engillashtiradigan kishi - mijoz, yordam beradigan va o'rganish yoki tajriba orqali yordam berishga qodir bo'lgan shaxs-psixolog, nazariya mijozning muammolarini tushuntirish uchun ishlatiladigan protseduralar (texnikalar, usullar) mijozning muammolarini hal qilish uchun ishlatiladi. mijoz va psixolog o'rtasida mijozning muammolarini engillashtirishga yordam beradigan maxsus ijtimoiy munosabatlar.  Psixolog mijoz o'z muammolarini hal qilishda nekbinlik bilan qarashga imkon beradigan muhitni yaratishga intilishi kerak. Bunday maxsus munosabat ta'sirning barcha shakllariga xos bo'lgan omildir .