logo

Avesto-ajdodlarimiz yaratgan ilk tarixiy manba

Загружено в:

16.08.2023

Скачано:

0

Размер:

25357.5 KB
Av est o-ajdodlarimiz y arat gan 
ilk  t arixiy  manba O`quv jarayonining maqsadi:
Talimiy : o `quvchilarga   Zardushtiylik 
dinining vujudga kelishi,Avesto 
kitobining mazmuni,Yurtimizda 
Avestoning 2700 yilligining 
nishonlanishi to`g`risida mal`umot 
berish.
Tarbiyaviy: A vesto kitobining 
mazmunidan kelib chiqqan holda 
o`quvchilarga ezgulik va 
yovuzlik,tabiatni asrab avaylash,halol 
mehnat qilish tushunchalarini 
tushuntirish.
Rivojlantiruvchi: O`quvcilarda 
mustaqil fikrlash,tahlil qilish ,baho 
berish, xulosa chiqarish ko`nikmalarini 
shakllantirish. O`quv jarayonini amalga 
oshirish texnologiyasi:
Metod: Noan`anaviy,interfaol
Usul:” Sirli eshiklar ‘’o`yini 
ichida :’’navbatchi 
harf’’metodi,’’o`tmishga 
sayohat’’metodi,’kalit so`zni top’’metodi.
shakl: yakka,juftlikda,guruhlarda
Vosita: Darslik,xarita,slaydlar,didaktik 
materiallar.
: Shakllantiriladigan 
TKE:
*TK1
*TK2
*TK3
*TK4
*TK5
*TK6
FK1,FK2 Dars bosqichlari        Vaqt
Tashkiliy qism.  3 
daqiq
a
O’tigan mavzuni takrorlash  10 
daqiq
a 
Ya ngi mavzuni tushuntirish  15 
daqiq
a 
Yangi mavzuni mustahkamlash  12 
daqiq
a 
Baholash  3 
daqiq
a
Uyga beriladigan topshiriqlar  2 
daqiq
a Darsning 
texnik chizmasi DARSNINIG BORISHI
1.Tashkiliy qism.
a)Salomlashish, 
b)tozalikni aniqlash, 
d)davomatni       
aniqlash 
c) darsga 
tayyorgarlik ko`rish 
va dars rejasi 2.O`tilgan   mavzuni mustahkamlash.  
Bugungi darsimizni  ‘’Sirli eshiklar’’ o`yini  asosida olib boramiz .Buning 
uchun sinfimizni 3-guruhga bo`lamiz:
1-guruh ‘’yosh tarixchilar ‘’2-guruh ‘’Arxeologlar’’ 3-guruh 
‘’Manbashunoslar.’’
Siz guruhingiz bilan birgalikda dars davomida 3-ta sirli eshikni 
ochishingiz va kalitlarni qo`lga kiritishingiz lozim .Buning uchun esa savol 
va topshiriqlarni bajarishingiz kerak bo`ladi.3-ta eshikni ochgan guruh 
g`olib bo`ladi va bilimlar dunyosiga kiradi. O`quvchilar siz 1-eshikni ochishingiz 
uchun o`tgan mavzuga doir 
savollarimizga javob berishingiz 
lozim,shundagina kalitni qo`lga 
kiritasiz.Bu  qaysi guruh ishtirokchilari 
ko`proq rag`bat kartochkalarini  
to`plaganiga bog`liq bo`ladi  O`tilgan mavzuni  ‘’ Yo zuv 
–insoniyatning buyuk 
kashfiyoti’’ 
mavzusinimustahkamlash
da  Navbatchi harf 
usulidan 
foydalanamiz.bunda 
navbatchi harflarimiz 
tizilib turishadi ,o`quvchi 
ulardan birini tanlaydi va 
o`qituvchi o`tgan mavzuga 
doir javobi shu harf bilan 
boshlanuvchi savol 
beradi . Z
N
TX
SLK
FGA JNAVBATC HI HARF  
METODI.  
F Eng ko`p rag`bat 
kartochkalarini 
to`plagan guruhimiz 
u.n 1-sirli eshigimiz 
ochildi va  ular 1-kalitni 
qo`lga 
kiritishdi.barakalla 
bolajonlar.bu eshigimiz 
orqali biz o`tmishga 
sayohat qilamiz Y angi mav zu 
bay oni« A ve st o»  - O’rt a Osiy oning e ng 
qadimgi y ozma manbasi. Miloddan 
avvalgi VI I —VI  asrlarda qadimgi 
X orazm diy orida zardusht iy lik  dini 
paydo bo‘ldi. Bu dinning nomi uning 
payg‘ambari Zardusht  nomidan 
olingan. Zardusht iy lik  dinida 
A huramazda 
(« Donishmand» ,« yuk sak » ,« daholi» ) 
oliyxudo de b e ’t irof  e t iladi. Muqaddas 
k it obi e sa « A ve st o»  de b at aladi. 
A ve st o A huramazda so‘zlari e k anligiga 
ishoniladi.
Y odda t ut ing
« A ve st o»  o'zbe k  t ilida « qat ’iy 
o'rnat ilgan qonun-qoidalar»  de gan 
ma’noni anglat adi. « A ve st o»  2700 yil 
avval X orazmda yarat ilgan.   Y angi mav zu 
bay oni« A v est o»  12 ming qoram ol t erisiga t illa bil an 
bit i lgan v a Eron podshosi Doro III  xazi nasida 
saqlangan.
Key i nchali k , m ak edoniy alik  Alek sandrning 
bosqinchilik  y urishlari chog‘i da uning k at t a 
qismi y oqib y ubori lgan. Ast ronomi y a, falsafa v a 
t ibbiy ot  i lmlari ga oid qi sml ari ni esa grek  t iliga 
t arj ima qildirgan.
Oradan bir necha asrlar o‘t ib, arablar Eron v a 
Vat animi zni bosib olgach, zardusht iy l ik  dinini 
t aqiql ab qo‘y ganlar. Uning sobiq t arafdorlarini 
quv g‘in qil ganlar. Quv g‘in qi linganlarning bi r 
qismi Hindist onga k et ib jon saqlaganlar.
« A v est o» ning bizgacha y et i b k elgan qism i 4 t a 
k it ob qilinib saqlanib k elinmoqda.« Av est o»  
faqat  diniy  k it obgi na emas. U O‘rt a Osiy o, 
birinchi  nav bat da, O‘zbek ist onning o‘t mi sh t arix i 
haqidagi eng qadimgi y ozma manba hamdir.
« A v est o»  t arix fani uchun o‘sha dav rdagi 
jamiy at  hay ot i haqida ham qi mmat li ma’ 
lumot lar beradi.  O` quv chil ar 2-shart imiz  O` t mishga say ohat   deb 
noml anadi.bunda bizning darsi mizga uzoq o` t mi shdan 
t ari xiy  shaxslari miz  t ashrif buyi ri shadi siz ularning 
sav ol lariga jav ob bera olsangiz  2-sirl i eshigi miz 
ochi ladi. k o` proq rag` bat  k art ochk al ari ni  qo` lga 
k irit gan guruh esa 2-sirli  k ali t imizni qo` lga k irit adi.  1-Tarix iy  
shaxsimiz- Sav ol-zardusht iy lik  
dini nechanchi asrda 
v ujudga k elgan?
Sav ol-zardusht iy lik  
dinining 
pay g` ambari k im? Men 
zardusht man
Men haqi mda 
nimal arni  bi lasiz?
2-t arixiy 
shaxsimiz Sav ol-Zardushy iy lik  
dining muqaddas 
k it obini ay t i ng?
Sav ol-A v est o 
so` zining ma` nosi  
nima? Men 
A huramazda
Men haqimda 
nim alarni 
bilasiz?
3-t arixiy 
shaxsimiz Sav ol -
Zardusht iy lik  
dining 
muqaddas 4-
unsurini 
ay t ing?
Sav ol -
Zardusht iy lik  
dining bosh 
g` oy asini 
ay t ing? Men 
Ahri manman
Men haqimda 
ni malarni  bi lasi z? Sav ollarg
a jav ob 
bera 
olsangiz
gina 
ularni 
y ana 
o` t mishg
a 
qay t ara
miz Yangi   Mavzuni 
mustahkamlash
O`quvchilar 3-sirli e shigimiz 
ochilishi va oxirgi k alit ni 
qo`lga k irit ishingiz uchun 
sizlar ‘ ’k alit  so`zni t op’’de b 
nomlangan shart imizni 
bajarishingiz k e rak  
bo`ladi.Bunda sizga 
A nagrammalar jadvali  
be riladi.1,2 guruhlardan 1 
t adan isht irok chi chiqib   1-
o`quvchi shu k alit  so`zlarga 
mos savol t uzadi 2-o`quvchi 
k alit  so`zni t opadi  shu t ariqa 
juf t lik da harak at  qilamiz. zard
usht ahur
amaz
da ahri
man Doro 
iii
alek s
andr mit r
a ossu
ariy olov
suv t upr
oq hav o Ezgu 
so` z
Ezgu 
fi k r Ezgu 
amal 2001 1999                 Dars yak unlarini chiqarish
Oxirgi 
shart imizda 
qay si guruh 
k o` proq 
k art ochk a 
t o` plasa 3-k alit ni 
qo` lga k irit adi.v a 
nihoy at  
darsimizga 
xulosa y asab 
oxirgi 
eshigimizdan 
chiqqan maqt ov  
y orlig` I g` olib 
bo` lgan 
guruhning eng 
faol o` quv chisiga 
beriladi v a 
faollar 
baholanadi Uy ga v azifa
Y angi m av zuga 
t ay y orgarlik  k o` rish

Av est o-ajdodlarimiz y arat gan ilk t arixiy manba

O`quv jarayonining maqsadi: Talimiy : o `quvchilarga Zardushtiylik dinining vujudga kelishi,Avesto kitobining mazmuni,Yurtimizda Avestoning 2700 yilligining nishonlanishi to`g`risida mal`umot berish. Tarbiyaviy: A vesto kitobining mazmunidan kelib chiqqan holda o`quvchilarga ezgulik va yovuzlik,tabiatni asrab avaylash,halol mehnat qilish tushunchalarini tushuntirish. Rivojlantiruvchi: O`quvcilarda mustaqil fikrlash,tahlil qilish ,baho berish, xulosa chiqarish ko`nikmalarini shakllantirish. O`quv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi: Metod: Noan`anaviy,interfaol Usul:” Sirli eshiklar ‘’o`yini ichida :’’navbatchi harf’’metodi,’’o`tmishga sayohat’’metodi,’kalit so`zni top’’metodi. shakl: yakka,juftlikda,guruhlarda Vosita: Darslik,xarita,slaydlar,didaktik materiallar. : Shakllantiriladigan TKE: *TK1 *TK2 *TK3 *TK4 *TK5 *TK6 FK1,FK2

Dars bosqichlari Vaqt Tashkiliy qism. 3 daqiq a O’tigan mavzuni takrorlash 10 daqiq a Ya ngi mavzuni tushuntirish 15 daqiq a Yangi mavzuni mustahkamlash 12 daqiq a Baholash 3 daqiq a Uyga beriladigan topshiriqlar 2 daqiq a Darsning texnik chizmasi DARSNINIG BORISHI 1.Tashkiliy qism. a)Salomlashish, b)tozalikni aniqlash, d)davomatni aniqlash c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi

2.O`tilgan mavzuni mustahkamlash. Bugungi darsimizni ‘’Sirli eshiklar’’ o`yini asosida olib boramiz .Buning uchun sinfimizni 3-guruhga bo`lamiz: 1-guruh ‘’yosh tarixchilar ‘’2-guruh ‘’Arxeologlar’’ 3-guruh ‘’Manbashunoslar.’’ Siz guruhingiz bilan birgalikda dars davomida 3-ta sirli eshikni ochishingiz va kalitlarni qo`lga kiritishingiz lozim .Buning uchun esa savol va topshiriqlarni bajarishingiz kerak bo`ladi.3-ta eshikni ochgan guruh g`olib bo`ladi va bilimlar dunyosiga kiradi.

O`quvchilar siz 1-eshikni ochishingiz uchun o`tgan mavzuga doir savollarimizga javob berishingiz lozim,shundagina kalitni qo`lga kiritasiz.Bu qaysi guruh ishtirokchilari ko`proq rag`bat kartochkalarini to`plaganiga bog`liq bo`ladi