MAVZU: FANDA METOD VA METODOLIGIYA MASALALARI

REJA: 1 • Metadologiya fani rivojlanishi haqida qisqacha ma’lumot 2 • Fanda metod tushunchasi va uning turlari 3 • Fanlararo tadqiqot metodlari

Metadologiya fani rivojlanishi haqida qisqacha ma’lumot  Metod (yunonchadan olingan bo`lib “metodos”– bilish yoki tadqiqot yo`li nazariya ta`limot) – voqelikni amaliy va nazariy egallash , o`zlashtirish , o`rganish , bilish uchun yo`l-yo`riqlar, usullar majmuasi , falsafiy bilimlarni yaratish va asoslash usuli. Metodlarning kelib chiqish tarixi kishilarning amaliy faoliyatiga borib taqaladi.Biror ishni bajarish Metodini egallagan kishi shu ishni boshqalarga nisbatan oson , tez va oson bajara oladi. Metodni egallamagan inson esa bu ishni bajarish uchun ko`p vaqt va kuch sariflaydi. Metod o`z mazmuni juhatidan amaliy yoki nazariy shaklda bo`lishi mumkin.

Metadologiya fani rivojlanishi haqida qisqacha ma’lumot  Insonning amaliy faoliyatiga oid Metodlar ham voqelikka xos bo`lgan qonuniyatlarni anglab yetish , bilib olishga borib taqaladi. Metodlar haqidagi ta`limot fanda metodologiya deb ataladi. Inson dastlab atrofdagi narsa va hodisalarni kuzatish , ularni bir – biriga taqqoslash , o`xshatish , farq qilish asosida voqelik haqida bilimlarini to`plab brogan. Voqelik haqidagi fanlar rivojlanishi bilan fanlarda qo`llaniladigon yo`l – yo`riqlar Metodlar ham takkomilashib borgan.

 Fan metodologiyasi doirasida asosiy e'tibor turli ilmiy usullarni qo'llash mujassamlana- digan faoliyat sifatida ilmiy tadqiqotga qaratilgan. Ilmiy tadqiqot ob'ektiv voqelik haqida haqiqiy bilim olishga qaratilgan faoliyatdir. Ayrim ilmiy tadqiqotlarning predmet darajasida qo'llaniladigan bilimlar uning metodologiyasining asosini tashkil qiladi. Empirik tadqiqotda metodologiya eksperimental ma'lumotlarni yig'ish va birlamchi qayta ishlashni ta'minlaydi, tadqiqot ishlari amaliyotini - eksperimental ishlab chiqarish faoliyatini tartibga soladi. Nazariy ish ham o'ziga xos metodologiyani talab qiladi. Bu erda uning retseptlari belgi ko'rinishida ifodalangan ob'ektlar bilan faoliyat ko'rsatadi.