logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Общий
  4. KOMBINATORIKA MASALALARI VA ULARNI YECHISH USULLARI

KOMBINATORIKA MASALALARI VA ULARNI YECHISH USULLARI

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1689 KB
Скачать
KOMBINATORIKA MASALARINI YECHISH USULLAR Formulalarsiz yechish. 1) Tanlash usuli 2) Daraxti usuli 3) Jadval usuli 4) Uchburchak usuli 5) Katakchalar usuli Formulalar yordamida yechish. 1) O‘rinlashtirish (P) 2) O‘rin almashtirish (A) 3) Guruhlash (C) Tanlash (sanab topish) usuli Masala: 1,2,9 raqamlaridan tuzilgan 2 xonali sonlar nechta? Ye chish: 1)Raqamlari takrorlansa: 11,12,19, 21, 22, 29, 91, 92, 99 ( 9ta) 2) Raqamlari takrorlanmasa 12,19,21,29,91,92 (6 ta) DARAXT USULI . Masala. 4, 7, 9 raqamlari yordamida nechta birinchi raqami 7 bo’lgan 3 xonali son hosil qilish mumkin? Izoh: Masala yechilishidagi hosil bo‘ladigan grafik daraxt shaklida bo’lganligi uchun shunday nomlangan. 4 744 4 7 747 9 749 4 774 7 7 7 777 9 779 4 794 9 7 797 9 799 Javob: 9 ta Jadval usuli Jahongir onasiga sovg‘a uchun tabriknoma yasamoqchi. Unda pushti, qizil, sariq rangli qog‘ozlar va yozish uchun qora, ko’k, yashil rangli plamasterlari bor. Jahongir tayyorlamoqchi bo‘lgan tabriknomani necha xil ko‘rinishda tayyorlashi mumkin? Ye chish: Bu masalani jadval usulida bajarmoqchi bo‘lsak, unda shartdagilarni qisqacha belgilab olamiz. Pushti- p, qizil-q, sariq-sariq, qora-q, yashil-y, ko‘k-k. Javob: 9 xil Qora Ko‘k Ya shil Pushti P Q P K P Y Qizil Q Q Q K Q Y Sariq S Q S K S Y Uchburchak usuli. Sinfdagi 7 ta o‘quvchi bir- biri bilan necha marta so‘rashadilar? Ye chish : Biz bu masalani o‘quvchilarga qiziqarli va tushunarli bo‘lishi uchun uchburchak usulida bajaraylik. Bunday nomlanishiga sabab chizmada uchburchak hosil bo‘ladi. “+” ko‘rishishni ifodalaydi. 1 2 3 4 5 6 7 1 - + + + + + + 2 - - + + + + + 3 - - - + + + + 4 - - - - + + + 5 - - - - - + + 6 - - - - - - + 7 - - - - - - - Buni qo‘shish usuli orqali ham bajarsa bo‘ladi. 1+2+3+4+5+6=21 marta Javob: 21 marta so‘rashishadi. Katakchalar usuli. “ Eng oson va tushunarli usul” . Bu usulni tushungan o‘quvchilar formulasiz ham masalalarni hal qila oladilar. Masala: 0, 2, 4, 6, 8 raqamlari yordamida nechta 4 xonali son tuzish mumkin? 1) Nechta raqamlari takrorlanmaydigan xonali son tuzish mumkin? 2) Nechta 4 xonali juft son tuzish mumkin? 3) Nechta 4 xonali raqamlari takrorlanmaydigan juft son tuzish mumkin? Ye chish: 4 xonali deyilgani uchun 4 ta katakcha chizib olamiz. 4 * 5 * 5 * 5 = 500 ta 1) 4 * 4 * 3 * 2 = 96 ta Katakchalar usuli 2) 0, 2, 4, 6, 8 raqamlaridan foydalanib nechta 4 xonali juft son hosil qilish mumkin? Ye chish: 4 xonali son ucchun 4 ta katakcha chizib olamiz. Bizdagi raqamlarning har biri juft son hosil qila oladi. Tuzilgan barcha sonlarimiz juft sonlardir. Javob: 500 ta juft, 96 ta raqamlari takrorlanmaydigan 4 xonali juft son hosil qilish mumkin. Masala: 1, 2, 6, 7, 9 raqamlaridan nechta 4 xonali juft son hosil qilish mumkin? Ye chish: Juft son hosil bo‘lishi uchun oxigi xonasida 2 yoki 6 raqamlari bo‘lishi kerak. 2 y ok i 6 5 * 5 * 5 * 2 = 250 ta KOMBINATORIKA MASALALARINI Y ECHISH ALGORITMI Tanlanmada el em ent l arning o‘rni hisobga ol inadimi ? Ha Y o‘qY o‘q X am ma el em ent l ar t anlanmaga k i radi mi ? O‘RIN O‘RIN ALMASHTIRISHALMASHTIRISHn t a el ement bor. Uning k t a el ement idan iborat t anlanma t uzish k erak Ha O‘RIN LA SHTIRISHO‘RIN LA SHTIRISH GURUHLA SHGURUHLA SH Y o‘qY o‘q Tanlash usuli KOMBINATORIKA MASALALARINI YECHISH USULLARI Variant lar jadv ali Variant lar darax t i Uchburchak usuli Qo‘shish v a k o‘pay t irish usuli Kat ak chalar usuli Formula bilan y echish usuli KOMBIN ATORIKAN IN G KO‘PA Y TIRISH QOIDASI : Agar A t o‘plam m t a element dan v a boshqa B t o‘plam n t a element dan iborat bo‘lsa, A v a B t o‘plamdan m·n usulda t anlash mumk in. KOMBIN ATORIKAN IN G QO` SHISH QOIDASI : Agar A t o‘plam m t a element dan v a boshqa B t o‘plam n t a element dan iborat bo‘lsa, y ok i A y ok i B t o‘plamdan m+n usulda t anlash mumk in.

KOMBINATORIKA MASALARINI YECHISH USULLAR Formulalarsiz yechish. 1) Tanlash usuli 2) Daraxti usuli 3) Jadval usuli 4) Uchburchak usuli 5) Katakchalar usuli Formulalar yordamida yechish. 1) O‘rinlashtirish (P) 2) O‘rin almashtirish (A) 3) Guruhlash (C)

Tanlash (sanab topish) usuli Masala: 1,2,9 raqamlaridan tuzilgan 2 xonali sonlar nechta? Ye chish: 1)Raqamlari takrorlansa: 11,12,19, 21, 22, 29, 91, 92, 99 ( 9ta) 2) Raqamlari takrorlanmasa 12,19,21,29,91,92 (6 ta)

DARAXT USULI . Masala. 4, 7, 9 raqamlari yordamida nechta birinchi raqami 7 bo’lgan 3 xonali son hosil qilish mumkin? Izoh: Masala yechilishidagi hosil bo‘ladigan grafik daraxt shaklida bo’lganligi uchun shunday nomlangan. 4 744 4 7 747 9 749 4 774 7 7 7 777 9 779 4 794 9 7 797 9 799 Javob: 9 ta

Jadval usuli Jahongir onasiga sovg‘a uchun tabriknoma yasamoqchi. Unda pushti, qizil, sariq rangli qog‘ozlar va yozish uchun qora, ko’k, yashil rangli plamasterlari bor. Jahongir tayyorlamoqchi bo‘lgan tabriknomani necha xil ko‘rinishda tayyorlashi mumkin? Ye chish: Bu masalani jadval usulida bajarmoqchi bo‘lsak, unda shartdagilarni qisqacha belgilab olamiz. Pushti- p, qizil-q, sariq-sariq, qora-q, yashil-y, ko‘k-k. Javob: 9 xil Qora Ko‘k Ya shil Pushti P Q P K P Y Qizil Q Q Q K Q Y Sariq S Q S K S Y

Похожие

Kombinatorika masalalari
Trigonometrik tengsizliklarni yechish usullari
Parametrli tenglama va tengsizliklarni yechish usullari
Irratsional tenglama va tengsizliklarni yechish usullari
MODULLI TENGLAMA VA TENGSIZLIKLARNI YECHISH USULLARI