logo

O'rta Osiyo davlatlarning tashqi iqtisodiy aloqalari

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

4425.62109375 KB
Mavzu:  O' r t a Osiyo davlat lar ning 
t ashqi iqt isodiy aloqalar i.
Reja:
Kir ish. 
1.O' zbekist on - Qozog' ist on Respublikalarining o' r t asidagi t ashqi iqtisodiy 
aloqalar. 
2.O' zbekist on-Qirg' izist on R espublik asi o' rt asidagi tashqi iqt isodiy aloqalar i. 
3.O’zbekiston - Tojikiston Respublikasi o' rt asidagi t ashqi iqt isodiy aloqalar i. 
4.O' zbekist on - Tur kmanist on Respublikasi o' r t asidagi t ashqi iqtisodiy 
aloqalari. 
X ulosa.
  Foydalanilgan adabiyot lar  . Markaziy Osiyo davlatlari o‘rtasida 
savdo-iqtisodiy va investitsiyaviy 
hamkorlikni rivojlantirish	
 — 
taraqqiyot omili O‘zbekistonning 
qo‘shni davlatlar bilan yaxshi 
qo‘shnilik va o‘zaro manfaatli 
munosabatlarni mustahkamlash 
iqtisodiy va	
 investitsiyaviy 
hamkorlikni, shuningdek, mintaqa 
mamlakatlari o‘rtasida transport 
logistikasi sohasidagi aloqalarni 
kengaytirish uchun ishonchli zamin 
yaratdi, deb yozadi Iqtisodiy 
tadqiqotlar va	
 islohotlar markazi 
direktori Obid Hakimov . Prezident   Administratsiyasi  huzuridagi  Iqt isodiy 
tadqiqot lar   va islohotlar  mar kazi  dir ekt or i Obid 
Hakimov O‘zbekistonning Mar kaziy Osiyo davlatlari 
bilan  hamkor lik  sohasidagi  siyosat i  mint aqa 
mamlakatlari  o‘r tasida  savdo  va t ransport  
logist ikasi  sohalaridagi  hamkor likni 
rivojlantirishga yo‘l ochmoqda, deb yozadi.
X or ijiy davlatlar, x alqaro ekspert lar  Mar kaziy 
Osiyo davlat lar ining tashqi siyosatdagi ust uvor 
yo‘nalishlar i faollashganini Shavkat Mir ziyoyev 
O‘zbekist on prezident i sifat ida ish boshlagan davr  
bilan bog‘lashadi. Bu jarayonda O‘zbekist on 
yet akchisining amaliy harakatlari va t ashabbuslar i 
muhim ahamiyat kasb et ayot gani e’t irof et iladi Darhaqiqat,  davlatimiz  rahbarining 
qo‘shni  mamlakatlar  bilan  do‘stona 
munosabatlarni  mustahkamlash 
yo‘lida  yuritayotgan  tashqi  siyosati, 
avvalo,  mintaqada  barqarorlik 
va xavfsizlikni  ta’minladi.  Bu,  o‘z 
navbatida,  O‘zbekiston,  shuningdek, 
mintaqamizning  investitsion 
jozibadorligiga yo‘l ochdi Prezidentimizning  Oliy  Majlisga  so‘nggi  murojaatnomasining  	tashqi  siyosat 
bo‘limida  Markaziy  Osiyo  davlatlari  bilan  hamkorlik  masalasiga  alohida 
e’tibor  qaratildi.  Davlat  yetakchisi  tashqi  siyosatimizning  ustuvor  yo‘nalishi 
bo‘lgan  Markaziy  Osiyo  davlatlari  bilan  ko‘p  asrlik  do‘stlik  va	
 yaxshi 
qo‘shnichilik,  strategik  sheriklik  va  o‘zaro  ishonch  ruhidagi  aloqalarimizni 
yanada mustahkamlash alohida e’tiborda bo‘lishini ta’kidladi.
Shavkat  Mirziyoyev  tashabbusi  bilan  o‘tgan  yili  Toshkentda  Markaziy  Osiyo 
xalqaro  instituti	
  tashkil   etilib ,  joriy  yil  15−16  iyul  kunlari  poytaxtimizda 
«Markaziy  va	
 Janubiy  Osiyo:  mintaqaviy  o‘zaro  bog‘liqlik.  Tahdidlar 
va	
 imkoniyatlar»  mavzusida  yuqori  darajadagi	  xalqaro   konferensiya
 	
o‘tkazilishi rejalashtirilgan.
O‘zbekiston  prezidentining  Markaziy  Osiyo  mamlakatlari  davlat 
rahbarlarining  yillik  maslahat  uchrashuvlarini  tashkil  etish  tashabbusi  ham 
mintaqaviy  hamkorlikni  mustahkamlashga  xizmat  qildi.  Birinchi  shunday 
uchrashuv  2018  yili	
  Nursultonda ,  ikkinchisi  2019  yili	  Toshkentda  	o‘tkazilgan 
bo‘lsa, uchinchisi pandemiya sabab 2021 yilga	
  qoldirilgan . Shunisi ahamiyatlik i, davlatimiz rahbari ilk  x orijiy 
tashr ifl arini  2017  yilning  mart   oyida  Mark aziy 
Osiyo  davl atlaridan  boshladi:  avval  Tur k maniston
 va  Qozog‘iston ,  so‘ng  Qirg‘iziston  va  Tojik istonga
tashr ifl ar  amalga  oshirildi.  Ushbu  tashrifl ar 
chog‘ida  biznes  for umlar  o‘t kazilib,  savdo-
iqtisodiy  va investitsiyaviy  hamkorlik   bo‘yicha 
huk umatlarar o  bitimlarning  salmoqli  paket lari 
imzolandi.  Bu esa  O‘zbek iston  va Mark aziy  Osiyo 
davlatlar i  o‘rt asidagi  o‘zaro  savdo-sotiq, 
kooperat sion  aloqalarni  rivojlantirishga  x izmat 
qildi.  Bundan  t ashqari,  qo‘shni  davlatl arning 
O‘zbek iston  bilan  chegaradosh  hududlar i  o‘r tasida 
to‘g‘ridan-to‘g‘ri  aloqalar  o‘r natish  va mintaqaviy 
iqtisodiy  forumlar   o‘t k azish  amaliyoti  yo‘lga 
qo‘yildi.Mark aziy  Osiyo  davlatlari  rahbarlarining 
O‘zbek istonga  javob  tashr ifl ari  esa  ko‘p 
tomonlama  hamkorlik   poydevor ini  yanada 
mustahk amladi  hamda  iqtisodiy 
va  invest it siyaviy  hamkorlik  
yo‘nalishlarini  kengaytirdi . Birgina  2021  yilning  mart   oyida  	Qirg‘iziston  rahbari  O‘zbekistonga,  shu	 yil  iyun  oyida  esa 
mamlakatimiz  rahbari	
  Tojikistonga  	tashrif  buyurdi.  Ushbu  tashriflar  chog‘ida  sanoat 
kooperatsiyasi  yo‘li  bilan  hamkorlikni  yanada  chuqurlashtirish,  yirik  investitsiya  loyihalarini 
birgalikda  amalga  oshirish  va  qo‘shma  ishlab  chiqarish  obyektlarini  yaratish  bo‘yicha 
kelishuvlarga erishildi.
Xususan, keyingi yillarda Qirg‘iziston va	
 Tojikiston bilan o‘zaro tovar aylanmani ikki baravar 
ko‘paytirish  maqsadlari  qo‘yilib,  O‘zbekistonda  suv  ta’minotini  sezilarli  darajada 
yaxshilaydigan gidroenergetika loyihalarini birgalikda amalga oshirish bo‘yicha kelishuvlarga 
erishildi.  Mahsulotlarimizni  Markaziy  Osiyo  bozorlarida  targ‘ib  qilish  maqsadida  qo‘shni 
davlatlarda O‘zbekiston savdo uylari ochila boshladi.
Shu	
 tariqa  O‘zbekistonning  qo‘shni  davlatlar  bilan  yaxshi  qo‘shnilik,  do‘stona,  o‘zaro 
manfaatli  munosabatlarni  mustahkamlash  siyosati  savdo-iqtisodiy,  kooperatsiya, 
investitsiyaviy  hamkorlikni,  shuningdek,  mintaqa  mamlakatlari  o‘rtasida  transport  logistikasi 
sohasidagi aloqalarni kengaytirish uchun ishonchli zamin yaratdi.  Davlat  statistika  qo‘mitasi  ma’lumotlariga 
ko‘ra,  O‘zbekistonning  Markaziy  Osiyo 
davlatlari  bilan  2016  yildan  2019  yilgacha 
bo‘lgan  savdo  aylanmasi  2  barobardan 
ziyod  oshib,  2,5  milliard  dollardan  5,2 
milliard  dollargacha  o‘sdi.  O‘sish 
ko‘rsatkichi  Qozog‘iston  bilan —  1,8, 
Qirg‘iziston bilan	
 — 5, Turkmaniston bilan	 — 
2,7  va	
 Tojikiston  bilan	 —  2,4  barobarni 
tashkil etdi. O‘zbekistonning Markaziy Osiyo 
mamlakatlari  bilan  umumiy  savdo 
aylanmasidagi  ulushi  hajmi  ham  10,2  dan 
12,4 foizga oshdi. Koronavir us pandemiyasi t ufayli iqt isodiy faollik ning umumiy susayishi sabab 2020 yil 
yakunlar iga ko‘ra Mar kaziy Osiyo mamlak at lar i bilan t ovar aylanmasi qisman, ya’ni 2019 
yildagiga nisbat an 5,4 foiz pasaydi, biroq O‘zbek ist onning umumiy t ovar aylanmasida 
Mar kaziy Osiyo davlat lari ulushi 12,4 foizdan 13,6 foizga oshdi.
2021 yil yanvar-aprel oylarida O‘zbek ist onning Mark aziy Osiyo mamlakat lar i bilan t ovar  
aylanmasi o‘t gan yilning shu davriga nisbat an 24 foiz o‘sdi. Shu bilan birga, O‘zbekist onning 
umumiy t ovar aylanmasida Mar k aziy Osiyo mamlak at lar i ulushi 17,2 foiz ort di. 
Bu mamlak at imizda ichk i mint aqaviy savdo-sot iqning kengayganidan dalolat  beradi.
Mar kaziy Osiyo davlat lari orasida Qozog‘ist on ulushi O‘zbekist on t ovar  aylanmasining eng 
k at t a hajmiga ega. 2020 yilda O‘zbek ist on bilan mint aqaviy t ovar  aylanmasida 
Qozog‘ist onning ulushi 61, Qir g‘izist onnik i 18,2, Tur kmanist on ulushi 10,6, Tojikist on ulushi 
esa 10,1 foizni t ashk il et di.
Ta’k idlash joizk i, O‘zbekist on t ashqi savdo aylanmasing eng asosiy ko‘rsat k ichi ek sport  
hajmi bo‘lib, bunda ek sport  qilinayot gan t ovar lar ning chet  el bozor lar ida k ir ib bor ish 
imkoniyat lar ni hamda ularning raqobat bar doshlik  darajasini ko‘rsat adi.
2016 yildan 2019 yilgacha O‘zbek ist onning Mark aziy Osiyo mamlak at lariga ek spor t i qar iyb 2 
barobardan yok i 1,3 milliar d dollar dan 2,5 milliard dollargacha va O‘zbekist on umumiy 
ekspor t ida Mark aziy Osiyo davlat lari ulushi 10,8 dan 14,5 foizga o‘sdi. Shuningdek , ek spor t  
hajmi Qozog‘ist onga — 1,5, Qir g‘izist onga — 5,5, Tojik ist onga — 2, Turk manist onga 1,8 
baravar  oshdi. Koronavirus  pandemiyasiga  qaramay,  2020  yilda  Qirg‘izist on  va Tojik ist onga  ek sport   mos  ravishda  13  hamda 
23,5  foiz  ko‘paydi.
2021  yilning  yanvar-aprel  oylari  yak unlariga  ko‘ra,  Mark aziy  Osiyo  mamlak at lariga  ek sport   hajmi  o‘t gan 
yilning  shu davriga  nisbat an  21  foiz  oshdi.  Shuningdek ,  O‘zbek ist onning  umumiy  ek sport ida  Mark aziy  Osiyo 
davlat lari  ulushi  sezilarli —  19,9  foiz  oshdi,  ya’ni  ek sport ning  deyarli  beshdan  bir  qismi  mint aqa 
mamlak at lariga  t o‘g‘ri  keldi.Mark aziy  Osiyo  mamlak at lariga  asosan  qayt a  ishlash  sanoat ining  t ayyor 
mahsulot lari  ek sport   qilinishini  hisobga  olsak ,  yet k azib  beriladigan  x omashyo  ek sport ini  hisobga  olmagan 
t aqdirda ham mint aqa davlat larining umumiy ek sport  hajmidagi ulushi ancha yuqori bo‘ladi.
2020 yil yak unlariga  ko‘ra, Mark aziy Osiyo mamlak at lariga 454 million dollarlik  qishloq x o‘jaligi mahsulot lari 
yok i  sohadagi  umumiy  ek sport ning  45  foizi,  365  million  dollarlik   t o‘qimachilik   t ovarlari  yok i  ushbu 
mahsulot lar  umumiy  ek sport ining  20  foizi  yet k azib  berildi.Bundan  t ashqari,  Mark aziy  Osiyo  mamlak at lariga 
qariyb  150  million  dollarlik   yengil  avt omobillar  ek sport   qilingan,  bu esa  barcha  avt omobillar  ek sport ning  85 
foizidan ort iqdir. Shu jumladan, Mark aziy Osiyo davlat lar ichida yengil avt omobillar ek sport  ulushining asosiy 
qismi Qozog‘ist onga t o‘g‘ri keldi.
Shuningdek ,  ek sport   qilinayot gan  elek t rot ex nik a  mahsulot larining  20  foizga  yaqini  Mark aziy  Osiyo 
mamlak at lariga  yet k azib  berilmoqda  va mint aqa  bozorlari  ayrim  t ovar  pozit siyalari,  x ususan,  maishiy 
t ex nik a  uchun  «qaynoq  manzil»  hisoblanadi.Masalan,  2020  yilda  mahalliy  «Art yel»  kompaniyasi 
mahsulot larining  Qozog‘ist on  va  Qirg‘izist ondagi  yarim  avt omat ik   k ir  yuvish  mashinalari  bozoridagi  ulushi 
50, Tojik ist onda 70 foizga, oshx ona plit alari uchun: Qozog‘ist ondagi ulushi 65, Qirg‘izist ondagi ulushi 20 foizga, 
suv isit gichlar uchun: Tojik ist ondagi ulushi 58, Qozog‘ist ondagi ulushi 37 foizga yet di.
O‘zbek ist onning  Mark aziy  Osiyo  mamlakat lar i  bozorlariga  ek sport   qilish  hajmini  yanada  oshirish  ist iqbollari 
ulk an.  Ta’k idlash  joizk i,  2020  yilda  mint aqa  davlat larining  umumiy  t ashqi  savdo  aylanmasi  142,6  milliard 
dollarni  t ashk il  et di,  shundan  12,7  milliard  dollari  yok i  8,9  foizi  ichk i  mint aqaviy  savdo  ulushidir.  Shu bilan 
birga,  Mark aziy Osiyo  mamlak at larining  x omashyo  ek sport ini  hisobga  olmagan  t aqdirda  ham  foydali  qazilma 
hisoblanmaydigan t ovarlar uchun mint aqa davlat lari o‘r t asidagi o‘zaro savdo ulushi ancha yuqori bo‘ladi. Shuningdek, ichki mint aqaviy savdo hajmini, ayniqsa, t ayyor mahsulot lar 
hisobiga oshirish ulkan ist iqbolga ega, deb hisoblanmoqda. X alqaro savdo 
markazi met odologiyasi bo‘yicha qilingan hisob-kit oblar Markaziy Osiyo 
mamlak at larining o‘zaro savdoda 1,1 milliard dollar, x ususan, oziq-ovqat  
mahsulot lari borasida 530 million, kimyo sanoat ida 180 million, met allurgiya 
sanoat ida 120 million, yengil sanoat  t ovarlari borasida 110 million dollarlik 
amalga oshirilmagan ek sport  salohiyat i mavjudligini ko‘rsat di.
O‘zbekist on ham Markaziy Osiyo mamlakat lariga 600 million dollardan ko‘proq, 
shu jumladan, oziq-ovqat  mahsulot lari bo‘yicha 350 million, yengil sanoat  
mahsulot lari bo‘yicha 90 million, kimyoviy mahsulot lar bo‘yicha 80 million 
dollarlik hamda met allurgiya mahsulot lari bo‘yicha 48 million dollarlik amalga 
oshirilmagan eksport  salohiyat iga ega.
Markaziy Osiyo mamlakat larining ichk i bozorlarga o‘zaro kirishining 
kengayt irilishi, asosan, t ayyor mahsulot  eksport ini oshirish bo‘yicha ko‘p 
jihat dan ular t omonidan qo‘yilgan vazifalarni hal qilishga yordam beradi. 
Chunk i x omashyo bo‘lmagan ko‘pgina t ovarlar o‘zaro savdosida ular raqobat chi 
emas, balki sheriklar bo‘lishi mumkin.
Markaziy Osiyo iqt isodiyot i va aholisining o‘sishi bilan ichki hududiy bozorning 
umumiy salohiyat i ham yuksaladi, mamlakat lararo kooperat sion aloqalar va 
o‘zaro savdo-sot iq kengayishi esa uning invest it sion jozibadorligini oshiradi.
BC G  x alqaro konsalt ing kompaniyasi hisobot iga ko‘ra, keyingi 10 yil davomida 
Markaziy Osiyoning t o‘g‘ridan-t o‘g‘ri x orijiy invest it siyalarni jalb qilish 
salohiyat i 170 milliard dollarni t ashkil et adi.  Mar k aziy  Osiyo  mamlak at lar ining  invest it sion  jozibador ligi  oshishi  bilan  O‘zbek ist onning 
mint aqa  mamlak at lari  bilan  invest it sion  hamkor ligi  ham  kengayib  bor moqda.  Masalan, 
so‘nggi yillarda Qozog‘ist on k apit ali isht irokida O‘zbekist onda ro‘yx at ga olingan kor x onalar 
soni 856 t adan 999 t aga, Qir g‘izist on kor x onalar i 169 t adan 217 t aga, Tojik ist onniki 171 t adan 
205 t aga, Turk manist on kor x onalar i esa 155 t adan 159 t aga ko‘paydi.
O‘zbek ist on  sar moyalari  ham  Mar k aziy  Osiyo  davlat larida  faol  isht ir ok   et a  boshladi. 
Masalan,  Tojik ist onda  maishiy  elekt r onik a  ishlab  chiqar ish  bo‘yicha  «Ar t el  Avest o 
Elek t r onik s»  qo‘shma  korx onasi  muvaff aqiyat li  faoliyat   yur it moqda.  Transfor mat or  ishlab 
chiqar ish  va  qishloq  x o‘jaligi  mahsulot larini  qayt a  ishlash  bo‘yicha  qo‘shma  kor x onalar 
t uzish  rejalasht ir ilmoqda.  Qir g‘izist onning  O‘sh  viloyat ida  plast ik   eshik   va deraza  r omlari, 
maishiy  t ex nika  ishlab  chiqarish  qo‘shma  kor x onalar i  ishlamoqda,  hamkor likda  qishloq 
x o‘jaligi t ex nik asi va avt ot ransport  ishlab chiqarish rejalasht irilgan.
Qozog‘ist onda  avt omobillar ni  yig‘ish  qo‘shma  korx onasi,  t o‘qimachilik   fabrik asi  faoliyat  
yurit moqda,  maishiy  t ex nik a  ishlab  chiqar ish  zavodi  ochilishi  ko‘zlanmoqda.  Bundan 
t ashqar i,  ishlov  berish  sanoat i,  qurilish,  avt omobillar   savdosi  va servis  x izmat i  sohalar ida 
o‘zbek  k apit ali isht ir ok idagi 1200 dan oshiq k ichik  biznes kor x onasi ishlamoqda.
Oliy  darajadagi  t ashr ifl ar   doirasida  imzolangan  kelishuvlar  asosida  t ashk il  et iladigan 
O‘zbek -qir g‘iz invest it sion jamg‘armasi va O‘zbek -t ojik  invest it sion kompaniyasi mablag‘lar i 
invest it sion  hamkor lik ning  yangi  shak li  sifat ida  hamkor likdagi  invest it sion  loyihalar ni 
amalga oshirishga yo‘nalt iriladi. O‘zbek ist on-Qozog‘ist on 
chegarasidagi  « G ‘isht ko‘pr ik » 
chegara  bojx ona  post i  hududida 
Mar kaziy  Osiyo  x alqar o  savdo-
iqt isodiy  hamkor lik  mar k azi 
qur ilishi  boshlanib,  u ikk i 
davlat ning  hamkor likdagi 
invest it sion  loyihalar ini  amalga 
oshir ish  uchun  yir ik  sanoat  
va savdo-logist ika  maydoniga 
aylanadi.  Mar k az  400  gekt ar  
maydonni egallaydi va u bir  kecha-
kunduzda  ikk ala  yo‘nalishda  35 
ming  odam  va 5  mingt a 
yuk  avt omobilini  o‘t k azish 
qobiliyat iga ega bo‘ladi. Mar k aziy Osiyo mamlak atlar i hamkor ligi r ivoji t ranspor t sohasida ham o‘z 
ak sini topdi. Jumladan, mint aqada x alqar o t ranspor t yo‘lagi va infratuzilmasini 
shak llantir ish mintaqa davlat lar ining ek spor t mahsulot lar ini jahon bozor lar iga 
yetk azishda transpor t  x arajat lar i pasayishiga imkoniyat yarat adi.
Ta’k idlash joizk i, O‘zbek ist on uchun ishonchli va x avfsiz t ranspor t  
yo‘nalishlar ini yo‘lga qo‘yish o‘t a muhim masala. C hunk i mahsulotlar ni ochiq 
dengiz por t lar iga yet k azib ber ish uchun yuk  tashuvchilar imiz istalgan 
yo‘nalishda k amida ik k it a mamlak at hududini kesib o‘tishi kerak  bo‘ladi.
O‘zbek ist on Pr ezidenti o‘zining Tur k manist onga qilgan ilk  t ashr ifi  chog‘ida 
Amudar yo or qali o‘t gan Tur k manobod — Far ob avtomobil va temir  yo‘l 
ko‘pr ik lar ining ochilish mar osimida isht ir ok  etdi. Ushbu ko‘pr ik lar  yuk  tashish 
hajmini 2,5 baravar  oshir ish imkonini beradi va O‘zbek ist on-Tur k manist on-
Er on-O‘mon transpor t  yo‘lagining muhim qismi hisoblanadi.
X itoy va Qir g‘izist on bilan hamkor likda qur ilgan X it oy — Qir g‘iziston — 
O‘zbek ist on temir  yo‘li ham O‘zbek ist on uchun muhim loyiha hisoblanadi. 
U amaldagi yo‘nalishlar ga nisbatan masofani 900 k ilomet r ga, yuk lar ni yetk azib 
ber ish vaqt ini esa 7−8 k unga qisqar tir ish imkonini beradi.  Qozog‘ist on bilan shimol-janub va t esk ari yo‘nalishda to‘g‘ri, 
mult imodal transport  yo‘nalishlarini yagona t arif siyosatida 
shak llant irish transport  sohasidagi hamkor likning istiqbolli 
yo‘nalishi hisoblanadi va u ik ki mamlakatning t ranzit  
salohiyat ini oshiradi.
O‘zbek ist onning geografi k  jihatdan Mar kaziy Osiyo mark azida 
joylashuvi mint aqadagi savdo-sotiq doirasida t ovarlarni 
qo‘shni mamlak at lar bozorlariga qisqa yo‘nalishlar bilan 
yet kazib ber ish va t ransport x arajatlarini minimallashtirishga 
yo‘l ochadi. Bu esa mahalliy mahsulot larning 
raqobat bardoshligini oshiradi va ekspor t hajmini ko‘paytirish 
uchun qulay imkoniyatlarni t aqdim etadi. Xulosa
X ulosa  o‘r nida  qayd  et ish  mumkinki,  O‘zbek ist on 
yur it ayot gan  ochiq  va  o‘zar o  manfaat li  hamkor lik   siyosat i 
Mar kaziy  Osiyo  mamlakat larida  qo‘llab-quvvat lanmoqda. 
Qo‘shni  davlat lar   O‘zbekist onning  ishonch  va  yaqin 
qo‘shnilik   muhit ini  yaratishga  qarat ilgan  sa’y-harak at lar ini 
yuqor i  baholamoqda,  Mar k aziy  Osiyo  davlat lar i  mint aqani 
bar qar or,  x avfsiz,  hamkor likda  gullab-yashnagan  makonga 
aylant ir ishga t ayyor lik lar ini izhor  qilmoqda. Bu esa mint aqa 
davlat lar i  iqt isodiyot lar ning  t ezkor   t araqqiyot iga  yor dam 
beradi.  E	
T	
I	B	
O	
R	
I	N	
G	
I	Z	
 	U	
C	
H	
U	
N	
 	T	
A	
S	
H	
A	
K	
K	
U	
R

Mavzu: O' r t a Osiyo davlat lar ning t ashqi iqt isodiy aloqalar i. Reja: Kir ish. 1.O' zbekist on - Qozog' ist on Respublikalarining o' r t asidagi t ashqi iqtisodiy aloqalar. 2.O' zbekist on-Qirg' izist on R espublik asi o' rt asidagi tashqi iqt isodiy aloqalar i. 3.O’zbekiston - Tojikiston Respublikasi o' rt asidagi t ashqi iqt isodiy aloqalar i. 4.O' zbekist on - Tur kmanist on Respublikasi o' r t asidagi t ashqi iqtisodiy aloqalari. X ulosa. Foydalanilgan adabiyot lar .

Markaziy Osiyo davlatlari o‘rtasida savdo-iqtisodiy va investitsiyaviy hamkorlikni rivojlantirish — taraqqiyot omili O‘zbekistonning qo‘shni davlatlar bilan yaxshi qo‘shnilik va o‘zaro manfaatli munosabatlarni mustahkamlash iqtisodiy va investitsiyaviy hamkorlikni, shuningdek, mintaqa mamlakatlari o‘rtasida transport logistikasi sohasidagi aloqalarni kengaytirish uchun ishonchli zamin yaratdi, deb yozadi Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi direktori Obid Hakimov .

Prezident Administratsiyasi huzuridagi Iqt isodiy tadqiqot lar va islohotlar mar kazi dir ekt or i Obid Hakimov O‘zbekistonning Mar kaziy Osiyo davlatlari bilan hamkor lik sohasidagi siyosat i mint aqa mamlakatlari o‘r tasida savdo va t ransport logist ikasi sohalaridagi hamkor likni rivojlantirishga yo‘l ochmoqda, deb yozadi. X or ijiy davlatlar, x alqaro ekspert lar Mar kaziy Osiyo davlat lar ining tashqi siyosatdagi ust uvor yo‘nalishlar i faollashganini Shavkat Mir ziyoyev O‘zbekist on prezident i sifat ida ish boshlagan davr bilan bog‘lashadi. Bu jarayonda O‘zbekist on yet akchisining amaliy harakatlari va t ashabbuslar i muhim ahamiyat kasb et ayot gani e’t irof et iladi

Darhaqiqat, davlatimiz rahbarining qo‘shni mamlakatlar bilan do‘stona munosabatlarni mustahkamlash yo‘lida yuritayotgan tashqi siyosati, avvalo, mintaqada barqarorlik va xavfsizlikni ta’minladi. Bu, o‘z navbatida, O‘zbekiston, shuningdek, mintaqamizning investitsion jozibadorligiga yo‘l ochdi

Prezidentimizning Oliy Majlisga so‘nggi murojaatnomasining tashqi siyosat bo‘limida Markaziy Osiyo davlatlari bilan hamkorlik masalasiga alohida e’tibor qaratildi. Davlat yetakchisi tashqi siyosatimizning ustuvor yo‘nalishi bo‘lgan Markaziy Osiyo davlatlari bilan ko‘p asrlik do‘stlik va yaxshi qo‘shnichilik, strategik sheriklik va o‘zaro ishonch ruhidagi aloqalarimizni yanada mustahkamlash alohida e’tiborda bo‘lishini ta’kidladi. Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan o‘tgan yili Toshkentda Markaziy Osiyo xalqaro instituti tashkil etilib , joriy yil 15−16 iyul kunlari poytaxtimizda «Markaziy va Janubiy Osiyo: mintaqaviy o‘zaro bog‘liqlik. Tahdidlar va imkoniyatlar» mavzusida yuqori darajadagi xalqaro konferensiya o‘tkazilishi rejalashtirilgan. O‘zbekiston prezidentining Markaziy Osiyo mamlakatlari davlat rahbarlarining yillik maslahat uchrashuvlarini tashkil etish tashabbusi ham mintaqaviy hamkorlikni mustahkamlashga xizmat qildi. Birinchi shunday uchrashuv 2018 yili Nursultonda , ikkinchisi 2019 yili Toshkentda o‘tkazilgan bo‘lsa, uchinchisi pandemiya sabab 2021 yilga qoldirilgan .