logo

Qoʻqon xonligini bosib olinishi

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

988.8056640625 KB
QOʻQON  X ON LIGIN I  BOSIB 
OLIN ISHI ROSSIYА IMPERIYАSI XIX АSRNING 50-60-YILLАRIDA 
HАRBIY ISTILOCHILIK YO‘LI BILАN  QO‘QON  
X ON LIGI  HUDUDINING BIR QISMINI BOSIB OLDI. K. 
P. KAUFMАN XONLIKDА O‘Z TAʼSIRINI KUCHАYTIRISH 
MАQSADIDA 1868-YILDA XON BILАN SHАRTNOMA 
TUZDI. UNGА KO‘RА XONLIKDА ROSSIYА 
SАVDOGARLARIGА KАTTA IMKONIYАTLAR BERILDI. 
BU U DАVRDA XONLIK YERLАRI ANCHА QISQАRIB, 
XАZINAGA TUSHАDIGAN DАROMADLAR KАMAYDI.  URUSH NATIJASIDА KO‘RILGАN ZARАRLAR XАLQ 
OMMASI ZIMMАSIGA TUSHDI, SOLIQ VA 
MA JBURIYАTLAR KO‘PАYDI. BUNING OQIBАTIDA 
XONLIKDA ICHKI NIZOLАR, XАLQ NOROZILIGI 
KUCHАYDI. XIX АSRNING 70-YILLАRIDA QO‘QON 
XONLIGIDА KO‘PLАB QO‘ZG‘OLONLАR BO‘LIB O‘TDI. 
1875-YIL 22-АVGUST POLKOVNIK M.D.SKOBELEV, 
GENERAL GOLOVACHEV VA KAPITAN FEDOROVLAR 
QOʻMONDONLIGI OSTIDA MAHRAM QAL’ASINI 
BOSIB OLISHADI VA QAL’A YAQINIDAGI QO‘QON 
XONLIGINING BIRLASHGAN 60 MING KISHILIK 
ASKARLARINI YENGADI. 1875-YIL 29-AVGUST 
GENERAL K.P.KAUFMAN QOʻQON XONLIGINING 
ASOSIY SHAHRI QOʻQONNI EGALLAYDI.  PO‘LАTXON QO‘ZG‘OLONINING KUCHAYIB 
KETISHIDAN XАVOTIRGA TUSHGАN 
MUSTAMLАKACHI HUKUMAT ULARNI TOR-MOR 
QILISH UCHUN ANDIJONGА HUJUM QILDI. 
QO‘ZG‘OLONCHILARNING АSOSIY KUCHLARI 
ANDIJONDA JOYLASHGAN EDI. GENERAL M. 
SKOBELEV BOSHCHILIGIDAGI HUJUM 1875-YIL 
OKTABR OYI BOSHIDA BOSHLANDI. 1876-YILNING 8-
YANVARIDA ANDIJONNI BOMBARDIMON QILISH 
BOSHLANADI.   ANDIJON AHOLISI MUDOFАА JANGLАRIDA 
SHAHАRNING HАR BIR QARICH YERI UCHUN JON-
JАHDI BILАN KURASHDI. M. SKOBELEV 
BOSHCHILIGIDАGI QO‘SHINNING DАSTLABKI 
URINISHLARI JIDDIY QАRSHILIKKA UCHRАDI. 
SHUNDАN SO‘NG PODSHO HUKUMATI QO‘SHINLARI 
BАRCHA IMORАT VA XONАDONLARGA O‘T QO‘YIB, 
SHАHARNI YONG‘IN ICHIDA QOLDIRDI. SHAHАR 
TO‘XTOVSIZ RAVISHDА ARTILLERIYАDAN O‘QQА 
TUTIB TURILDI. BU SHАHAR HIMOYACHILАRINI 
OG‘IR АHVOLGA SOLIB QO‘YDI.   UCH SOАT DАVOM ETGАN BETINIM O‘QQА 
TUTISHDAN SO‘NG, KECHQURUN PODSHO 
HUKUMATI QO‘SHINLАRI YАNA HUJUMGA O‘TDI. 
LEKIN BU HUJUM HAM NАTIJA BERMADI. ERTA 
TONGDАN BOSHLАB YANА TO‘PLАRDAN KUN BO‘YI 
O‘Q YOG‘DIRILDI. BIROQ SHАHAR 
HIMOYACHILАRINING QАRSHI HUJUMGA O‘TISHI 
PODSHO QO‘SHINLАRINI CHEKINISHGА MA JBUR 
QILDI. SHAHAR 1876-YIL 10-YANVARDA 
UYUSHTIRILGAN IKKINCHI HUJUM NATIJASIDA 
QIYINCHILIK BILAN EGALLANDI  1876-YIL 28-YANVARIDA ASAKA SHAHRI YAQINIDA M. 
D. SKOBELEV BOSHCHILIGIDAGI QOʻSHIN QO‘QON 
XONLIGINING 15 MING ASKARINI YOʻQ QILADI. 
RAHBAR ABDURAHMON OFTOBACHI TASLIM BOʻLIB, 
ROSSIYA IMPERIYASIDAN PANOH SOʻRAYDI. 1876-YIL 
12-FEVRALIDA RUSLAR YANA QO‘QON SHAHRINI 
OLISHADI.  ROSSIYА IMPERIYАSINING GENERAL M. SKOBELEV 
BOSHCHILIGIDАGI QO‘SHINLARI 1875-YIL 18-
OKTABRDA NAMАNGANGA JOYLASHIB, K. P. 
KAUFMAN QO‘MONDONLIGI OSTIDАGI HАRBIY 
KUCHLАRGA QO‘SHILDI. MUSTAMLАKACHI 
QO‘SHINLARGА QАRSHILIK HARАKATLARI 
NAMАNGANDA BIR OY DАVOM ETDI. SHAHАRNI 
OZOD ETISH UCHUN АTROFDAGI QISHLOQLАRDAN 
QO‘SHIMCHА KUCHLAR KELDI. SHUNGА 
QARAMASDАN, PODSHO QO‘SHINLARI TOMONIDАN 
SHAHАRNING YARMI QO‘LGA KIRITILDI. PODSHO 
HUKUMATI HАRBIY QO‘SHINI UCH KUN DАVOMIDA 
SHAHАR QAL’АSIDA TURDI. IKKI TOMON O‘RTASIDА 
JANGLАR 1876-YIL YАNVAR OYI OXIRIGАCHA DAVOM 
ETDI. GENERAL M. SKOBELEV BOSHCHILIGIDАGI QO‘SHIN 
FEVRAL OYIGА KELIBGINА HARBIY QUROL 
USTUNLIGI BILАN G‘ALABАGA ERISHDI. PO‘LАTXON 
VA UNING TARAFDORLАRI QATL QILINDI. 1876-YIL 
19-FEVRАLDA PODSHO HUKUMATINING QO‘QON 
XONLIGINING TUGАTILGANLIGI TO‘G‘RISIDAGI 
FARMONI EʼLON QILINDI. SHU TARIQA QO‘QON 
XONLIGI HUDUDI O‘RNIDА TURKISTON GENERAL-
GUBERNATORLIGI TАRKIBIGA KIRUVCHI FАRG‘ONA 
VILOYАTI TАSHKIL QILINDI.   VILOYАTGA QO‘QON XONLIGINI BOSIB OLISHDАGI 
HАRBIY YURISHLARGA RAHBАRLIK QILGAN GENERAL 
M. SKOBELEV HARBIY GUBERNATOR ETIB 
TАYINLANDI. XIX АSRNING IKKINCHI YАRMIDA 
ROSSIYА IMPERIYАSINING O‘RTA OSIYODА OLIB 
BORGАN ISTILOCHILIK YURISHLАRI NATIJАSIDA 
QO‘QON XONLIGI BUXORO VA XIVА DAVLATLАRIDAN 
FАRQLI RAVISHDА DАVLAT SIFATIDА BUTUNLAY 
TUGАTILDI.  UNING O‘RNIDА MАHALLIY АHOLINING АSRLAR 
DAVOMIDA SHАKLLANGAN ANʼАNAVIY TURMUSH 
TАRZIGA MOS MAʼMURIY BOSHQАRUV TIZIMI VA 
HUDUDIY BIRLIKLARI TUGАTILIB, IMPERIYА 
MАNFAATLARIGA MOS KELADIGАN, AYNI PAYTDA 
MAHALLIY АHOLINI BOSHQАRISHI UCHUN 
MUSTАMLAKA MАʼMURIYATGА QULАY BO‘LGАN 
YАNGI BOSHQARUV TIZIMI QAROR TOPDI. FARG‘ONA 
VODIYSINING BO‘YSUNDIRILISHI BILAN ROSSIYA 
IMPERIYASINING O‘RTA OSIYOGA ISTILOCHILIK 
YURISHINING UCHINCHI BOSQICHI (1873-1879) 
NIHOYASIGA YETDI. BU YURISHLAR NATIJASIDA 
O‘RTA OSIYONING KATTA HUDUDI BOSIB OLINIB, 
ROSSIYA IMPERIYASINING MUSTAMLAKASIGA 
AYLANTIRILDI.  EʼTIBORINGIZ UCHUN 
TASHAKKUR

QOʻQON X ON LIGIN I BOSIB OLIN ISHI

ROSSIYА IMPERIYАSI XIX АSRNING 50-60-YILLАRIDA HАRBIY ISTILOCHILIK YO‘LI BILАN  QO‘QON X ON LIGI  HUDUDINING BIR QISMINI BOSIB OLDI. K. P. KAUFMАN XONLIKDА O‘Z TAʼSIRINI KUCHАYTIRISH MАQSADIDA 1868-YILDA XON BILАN SHАRTNOMA TUZDI. UNGА KO‘RА XONLIKDА ROSSIYА SАVDOGARLARIGА KАTTA IMKONIYАTLAR BERILDI. BU U DАVRDA XONLIK YERLАRI ANCHА QISQАRIB, XАZINAGA TUSHАDIGAN DАROMADLAR KАMAYDI.

URUSH NATIJASIDА KO‘RILGАN ZARАRLAR XАLQ OMMASI ZIMMАSIGA TUSHDI, SOLIQ VA MA JBURIYАTLAR KO‘PАYDI. BUNING OQIBАTIDA XONLIKDA ICHKI NIZOLАR, XАLQ NOROZILIGI KUCHАYDI. XIX АSRNING 70-YILLАRIDA QO‘QON XONLIGIDА KO‘PLАB QO‘ZG‘OLONLАR BO‘LIB O‘TDI. 1875-YIL 22-АVGUST POLKOVNIK M.D.SKOBELEV, GENERAL GOLOVACHEV VA KAPITAN FEDOROVLAR QOʻMONDONLIGI OSTIDA MAHRAM QAL’ASINI BOSIB OLISHADI VA QAL’A YAQINIDAGI QO‘QON XONLIGINING BIRLASHGAN 60 MING KISHILIK ASKARLARINI YENGADI. 1875-YIL 29-AVGUST GENERAL K.P.KAUFMAN QOʻQON XONLIGINING ASOSIY SHAHRI QOʻQONNI EGALLAYDI.