X V I-X V II ASRLARDA KLA SSI K TA BI ATSHUNOSLIK

X VI-X VII ASRLAR – ILMI Y INQILOB DAVRI BO‘LIB, U KLA SSIK FAN DAVRI DEB NOMLA NA DI . U KOPERNI K VA GA LI LEY TADQIQOTLA RI DAN BOSHLA NI B , NY UTON VA LEY BNI TS NING FI ZIKA VA MATEMATIKA SOHASIDAGI FUNDAMENTAL A SARLARI BI LAN O‘Z CHO‘QQISIGA KO‘ TARILGAN. GA LILEY VAFOTI (1642 Y IL 8 YANVAR)DAN SO‘NG ORADAN BIR Y IL O‘ TGACH NY UTON TUG‘ILGANI (1643 Y IL 4 YANVAR) RAMZIY DIR. FANNING BU BUY UK IJ ODKORLARI YASHAGAN DAVR – NOVATORLIK KASHFIYOTLARI HAMDA YANGI ILMI Y G‘OYALARNING MUALLIFLARI SX OLASTIKA VA DINIY DUNYOQA RA SH DOGMATIZMIGA QARSHI QATTIQ KURA SH OLI B BORGAN ROMA NTI K DAVRDIR.

J.BRUNO (1548-1600) KOINOT CHEKSIZ VA HAR NUQTASIDAGI XOSSA BIR XIL FIZIK TABIATGA (MOHIYATGA) EGA DEGAN FIKRGA KELDI. U KOPERNIKNING KASHFIYOTINI FIZIK VA ASTRONOMIK MAZMUNINI KONKRETLASHTIRISHGA INTILDI. BRUPO KOPERNIKNING HARAKATSIZ YULDUZLAR DOIRASI BILAN BIQINIB QOLGAN KOINOTNI YAKKA- YAGONALIGI, QUYOSH HARAKATSIZ BO’LIB, KOINOTNING MUTLAQ MARKAZINI TASHKIL QILADI DEGAN G’OYALARIDAN VOZ KECHDI, OLAMLARNI SON- SANOQSIZLIGISHUNINGDEK ULARDA HAM JONZOTLAR YASHASHI MUMKINLIGI HAQIDAGI XULOSAGA KELDI. YULDUZLAR VA QUYOSHNING FIZIK XOSSALARI BIR XIL XISLATGA EGA.

GALILEO GALILEY (1564-1642) OVRUPODA EKSPERIMENTAL TABIIYOTNING ASOSCHISI. U KLASSIK MEXANIKANING ASOSIY TAMOYILLARINI ISHLAB CHIQDI. HARAKATNING NISBIYLIGI G’OYASINI OLG’A SURDI, JISMNING QIYA TEKISLIKDAGI HARAKATI, HARAKATLARNING QO’SHILISHI, ERKIN TUSHISH, INERSIYA QONUNLARINI KASHF ETDI. 32 KARRA KO’PAYTIRILGAN TELESKOP QURIB OYDAGI TOG’LARNI, YUPITERNING 4 TA YO’LDOSHINI, VENERA FAZALARINI (DAVRIY O’ZGARISHLARINI), QUYOSHDA DOG’LAR BORLIGINI ANIQLADI. OLIM «SAMOVIY XABARLAR» (1610), «OLAMNI IKKI ASOSIY TIZIMLARI – PTOLOMEYCHA VA KOPERNIKCHA TIZIMLARI HAQIDA DIALOG» (1632) ASARLARI BILAN OVRO’PODA MASHHUR BO’LDI. 1633 YILDA KOPERNIK TA’LIMOTINI RIVOJLANTIRGANI UCHUN INKVIZISIYA UNING USTIDAN SUD UYUSHTIRDI. GALILEY O’ZINING ILMIY ISHLARINI TA’QIQLANMASLIGI UCHUN RASMIY KOPERNIK TA’LIMOTIDAN VOZ KECHDI. 1992 YILDA PAPA IOANN PAVEL II INKVIZISIYA SUDI QARORINI NOTO’G’RI DEB E’LON QILDI, GALILEY OQLANDI (REABILITASIYA QILINDI).

Ingliz faylasufi FRENSIS BEKON (1561-1626 yy.) yangi davr falsafasining asoschilaridan biri bulib, XVI asr oxiri -XVII asrda Yevropaning Gollandiya, Fransiya va Angliya singari mamlakatlarida kapitalistik munosabatlar tez rivojlanayotgan davrda yashadi. Bu davrga kelib Angliya dengiz mamlakatiga aylandi. Burjuaziya yangi rivojlanish boskichiga kutarildi, yangicha xayotiy va amaliy extiyojlar ishlab chikarish va fan oldiga katta talablar kuya boshladi. Ana shunday tarixiy sharoitda F.Bekon ingliz sanoat burjuaziyasi va yangi dvoryanlar manfaatining tarafdori sifatida uzining falsafiy asari - «Yangi organon»ni yaratdi.