MAVZU: 3D MAX dasturi yordamida obyekt yaratish va ishlov berish. REJA: 1. 3D MAX dasturi haqida qisqacha tushuncha 2. Vizualizatsiya modullari haqida. 3. Surat qayta ishlashdagi filtrlar turlari haqida qisqacha tushuncha. 4. Dastur Ichida bajarilgan ishlar va amallar . 5. Xulosa

Autodisk 3ds Max   (avval   3D Studio MAX ) —  Autodesk   kompaniyasi   tomonidan  yaratilib  bo lingan,  animatsiya  va  uch  o lchamli  grafika  yaratuvchi  va   ʻ ʻ tahrir  qiluvchi  to liq  funksiyali  professional  dastur.  O z  ichiga  multimediya   ʻ ʻ sohasidagi  mutaxassislar  va  rassomlar  uchun  eng  zamonaviy  vositalarni   oladi.   Windows   operatsion  tizimlari  oilasi  tarkibida  ishlaydi  (ham  32     bitda,  ham   64 - bitda).  2014-yil  martda  dasturning  Autodesk  3ds  Max  2015  deb  nomlangan   17.0  versiyasi  ishlab  chiqarildi.      Autodesk  3ds  Max  ikki  litsenziyali  versiyalarda  mavjud:  talaba  —  bepul   (Autodesk  veb-saytida  ro yxatga  olinish  kerak),  dasturning  to liq  versiyasini   ʻ ʻ taqdim  etadi  (biroq  undan  foyda  maqsadida  foydalanish  mumkin  emas)  va  to liq   ʻ (tijorat)  versiyasi  2400  yevro  evaziga. Dastur  tarixi      To plamning  ilk  versiyasi  3D  Studio  DOS  nomi  ostida  1990-yilda  ishlab   ʻ chiqarilgan.  To plam  ishlab  chiqarilishi  ustida  dasturchi  Gari  Yost  asos  solgan   ʻ Yost  Group  mustaqil  studiyasi  shug ullanardi.  Autodesk  boshida  faqat  to plam   ʻ ʻ ishlab  chiqaridh  bilan  shug ullanardi.  Ma nbalarda  keltirilishicha  Gari  Yost  o sha   ʻ ʼ ʻ davrdagi  Autodesk  yangi  loyihalari  bo yicha  direktori  Erik  Lyons  bilan   ʻ muzaokaralardan  so ng  o z  ish  joyini  tark  etgan. ʻ ʻ      Birinchi  to rt  reliz ʻ   3D Studio DOS   nomiga  ega  edi  (1990-1994-yillar).  Keyin   to plam  Windows  NT  uchun  qayta  yozildi  va ʻ   3D Studio MAX   deb  qayta  nomlandi (1996-1999).  Versiya  raqamlash  qaytadan  boshlandi.     2000-2004-yillarda  to plam ʻ   Discreet 3dsmax markasi ostida  ishlab  chiqarilgan,   2005-yildan  esa     —   Autodesk 3ds MAX markasi  ostida.  Joriy  versiyasi   Autodesk 3ds MAX 2018 nomiga  ega. Modellashtirish     3ds  Max  turli  ko rinishdagi  va  murakkablikdagi  kompyuter  uch  o lchamli   ʻ ʻ modellarni,  atrof-muhitdagi  real  yoki  fantastik  obyektlarni  yaratish  uchun  barcha   zaruriy  vositalariga  ega.  Ishni  bajarishda  dastur  turli  xil  usul  va  uslublarni   qo llaydi,  jumladan: ʻ  poligonal  modellashtirish,     tarkibiga  Editable  mesh  (yuzani  tahrirlash)  va   Editable  poly  (poligon  tahrirlaydi)  kiradi.  Bu  eng  keng  tarqalgan   modellashtirish  usuli  bo lib,  murakkab  modellar  va  o yinlar  uchun  ma lum   ʻ ʻ ʼ modellar  yaratish  uchun  ishlatiladi.  Turli jinsli ratsional B-splaynlar   (NURBS)  asosida  modellashtirish  ( shuni ta'kidlash lozimki, NURBS modellashtirish 3ds Max dasturida shu darajada oddiyki, undan hozirda hech kim foydalanmaydi );

 Bezye yuzalar  (Editable  patch)  asosida  modellashtirish     —  aylanuvchi   jismlarni  modellashtirishga  qulay;  o rnatilgan  standart  kutubxona  va  modifikatorlarni  qo llash  orqali   ʻ ʻ modellashtirish;  splaynlar  (Spline)  asosida  NURBSning  ibtidoiy  muqobili  Surface   modifikatorini  qo llash  orqali  modellashtirish; ʻ  splaynlar  asosida  Extrude,  Lathe,  Bevel,  Profile  modifikatorlarini  qo llash   ʻ orqali  modellashtirish  yoki  Loft  obyektlari  splaynlari  asosida  yaratish.   Bu   metod  binolarni  modellashtirishda  ishlatiladi. Modellashtirish  metodlari  o zaro  bog liq  holda  ishlatilishi  mumkin. ʻ ʻ Standart  "Choynak"  (Teapot)  obyekti  uch  o lchamli  grafikaning  o ziga  xos   ʻ ʻ ramziga  aylangan. Dasturda bajarilgan ish      3ds  Max   Havok   kompaniyasi  tomonidan  yaratilgan  fizik  hisoblash  mexanizmi   Reactorni  qo llagan.  Reactor  qattiq  jismlar,  yumshoq  jismlar,  matolar  va   ʻ boshqalarni  fizik  nuqtayi  nazardan  modellashtirish  imkonini  berardi.  2012  (14)   versiyasidan  boshlab  Reactor  to plamdan  olib  tashlandi. ʻ [2]   Uning  o rnigaʻ   MassFX   moduli  keldi. Hair&Fur 7.5  versiyasidan  boshlab  3ds  Maxda  soch,  mo y,  jun,  o t,  tuklar  va  boshqalarni   ʻ ʻ modellashtira  oluvchi  Hair&Fur  moduli  o rnatildi.ʻ Vizualizatsiya modullari Scanline 3ds  Max  standart  vizualizatori.  Ba'zi  ilg'or  xususiyatlarga  ega  bo'lgan  Global   Illumination,  Ray  Tracing,  Radiosity  kabi  kengaytmalar  yillar  o'tib  Scanlinega.   Ko'pchilik  funksiyalar  unga  boshqa  vizualizatorlardan  o'tgan  (mas,  RadioRay). mental ray Mental  Images  kompaniyasi  tomonidan  yaratilgan  va  3ds  Maxning  so'nggi   versiyalariga  o'rnatilgan.  Bu  juda  ham  kuchli  vizualizator  hisoblanadi V-Ray Yuqori  sifatli  fotorealistik  vizualizator.  Dasturga  plagin  sifatida  qo'shilgan.  Chaos   Group  kompaniyasining  mahsuloti,  rus  segmentida  mashxur.  Tez-tez  mutaxassislar tomonidan  boshqa  VM  o'rniga  ishlatiladi.  Dasturning  eski  versiyalari  bilan  

muvofiqlashgan. Unga  "kunduzgi  yorug'lik  tizimi"  o'rnatilgan.  Yana  ko'plab   funksiyalarga  ega. RenderMan Shu  nomdagi  vizualizatsiya  tizimiga  ulanishda  qo'l  keladi. FinalRender Cebas   kompaniyasining  tashqi  vizualizatori.  Kuchli  vizualizator  hisoblanib,   imkoniyatlari  bilan  faqat  mental  raydan  keyin  turadi. Yana  quyidagi  VMlar  mavjud  (ular  haqida  to'liq  shu  yerda  o'qing,  rus  tilida): Braziliya R/S; Fryrender; Indigo Renderer; Maksvell Render; LuxRender; Kerkythea; Arion Render; BIGrender; Sunflow; Krakatoa Video  Post  (Video  Tahrirlash)   Dasturda  bajarilgan  ish Video  Post  dasturiy  moduli  tasvirlarni  uch  o lchamli  sahnalarda  quyidagi  grafik   ʻ effektlarni  qo llash  uchun  ishlatiladi: ʻ  bir  nechta  tasvirlarni  bittaga  birlashtirish  orqali  kompozitsiya  yaratish;  suratlarni  filtrlash  va  ko plab  effektlarni  qo llash  uchun; ʻ ʻ  turli  xil  o tish  animatsiyalarini  qo llash; ʻ ʻ  animatsiya  ustida  amallar. Surat qayta ishlashdagi filtrlar turlari  Contrast filtri —suratning   yorug ligi  va  ranglar  keskinligini  nazorat  qiladi. ʻ  Fade filtri   —  surat  ranglarini  boshqaradi.

 Image Alfa filtri   — suratning  ba zi  alfa-kanal  qismlarini  niqob  yordamida   ʼ o zgartiradi. ʻ  Lens Effects filtrlar oilasi: 1. Flare  (Shu la)  —  kamera  obyektivi  linzasida  shu la  hosil  qiladi. ʼ ʼ 2. Focus  (Yig ish)  —  tasvirning  fokusini  yaratadi. ʻ 3. Glow  (Charaqlash)  —  obyekt  atrofi  ustida  ishlaydi. 4. Higlight  (Yaltirash)  —  yulduz  shaklidagi  yaltiroq  shu lalarni  yaratadi. ʼ  Negatie filtri   —  surat  rangini  rangli  negativga  o tkazadi.ʻ  Pseudo Alfa filtri —  alfa-kanal  shaffofligini  yaratadi.  Simple Wipe filtri   —  suratni  sekin  yo qolishi  yoki  paydo  bolishi  imkonini   ʻ beradi. Dasturda  bajarilgan  ish     3ds  Max  turli  vazifalarni  bajaruvchi  plaginlarga  ega.  Har  bir  plagin  ma lum  ishni ʼ bajaradi.  Ular  yordamida  olov,  suv,  tutun  va  boshqalarni  haqiqiy  effektilarini   yaratish  mumkin.  Plaginlar  tashqi  o rnatiladigan  modul  hisoblanib,  3ds  Max   ʻ dasturidan  alohida  sotiladi  yoki  ularni  inernetdan  bepulga  yuklab  olish  mumkin.   Plaginlar  maxsus  kompaniyalar  yordamida  yoki  qiziquvchi-dasturchilar  tomonidan yaratiladi.  3ds  Max  dasturining  qo shimcha  modullari  nihoyatda  ko p  bo lib,  hatto   ʻ ʻ ʻ dastur  standart  vositalaridan  o n  barobar  oshib  ketadi.  Plaginlar  ko plab  masalarni   ʻ ʻ yechishda  yordam  beradi,  masalan,  vizualizatsiya  hisob-kitobini  tezlashtiradi,   obyektlarni  modellashtirishni  tezlashtiradi.     Particle  Flow,  Cloth  FX,  Reactor  kabi   qo shimcha  modullar  shu  darajada  mashxur  bo lib  ketdiki,  ularni  3ds  Max   ʻ ʻ dasturiga  moslashtirishga  qaror  qilindi,  endi  ular  dasturning  bir  qismi  hisoblanadi.   Quyida  3ds  Maxning  ba zi  plaginlari  ro yxati  keltirilgan: ʼ ʻ  FumeFX   —  olovning,  gulxan  uchquning,  tutunning  va  h.k.ning  fotorealistik effekti.  Feniks FD   —  olov  va  tutunni  hosil  qilish  uchun  Chaos  Groupdan   FumeFXning  muqobili.  DreamScape   —  turli  xil  landshaftlar,  tog lar,  osmon,  atmosfera  effektlari  va ʻ b.  AfterBurn   —  osmon,  tutun,  porlash  va  b.ning  fotorealistik  effektini  beradi.  GrowFX   .—  istalgan  turdagi  o simliklarni  yaratadi.  Yaratilgan  har  bir   ʻ o simlikni  jonlantirish  mumkin. ʻ [3]