logo

ANTIVIRUSLAR VA UNING TASNIFI.

Yuklangan vaqt:

08.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

416.39453125 KB
ANTIVIRUSLAR VA UNING TASNIFI.  
 
Reja: 
1. Antivirus dasturlari;  
2. Viruslarga qarshi chora-tadbirlar; 
3. Windows   7,   8   va   Windows   10   uchun   bepul   7   ta   eng   yaxshi
antiviruslar; 4.  ESET NOD 32 antivirus dasturini o rnatish.ʻ  
 
  Antivirus dasturlari 
Hozirgi vaqtda viruslarni yo qotish uchun ko pgina usullar ishlab chiqilgan vaʻ ʻ
bu  usullar   bilan  ishlaydigan   dasturlarni   antiviruslar   deb   atashadi.   Antiviruslarni,
qo llanish   usuliga   ko ra,   quyidagilarga   ajratishimiz   mumkin:  	
ʻ ʻ detektorlar,   faglar,
vaksinalar,   privivkalar, revizorlar, monitorlar.  
Detektorlar   —   virusning   signaturasi   (virusga   taalluqli   baytlar   ketma-ketligi)
bo yicha
ʻ   tezkor   xotira   va   fayllarni   ko rish   natijasida   ma‘lum   viruslarni   topadi   va	ʻ
xabar   beradi.   Yangi   viruslarni   aniqlab   olmasligi   detektorlarning   kamchiligi
hisoblanadi. 
Faglar  —   detektorlarga xos bo lgan ishni bajargan holda zararlangan fayldan	
ʻ
viruslarni chiqarib tashlaydi va faylni oldingi holatiga qaytaradi. 
Vaksinalar   —   yuqoridagilardan   farqli   ravishda   himoyalanayotgan   dasturga
o rnatiladi.	
ʻ   Natijada   dastur   zararlangan   deb   hisoblanib,   virus   tomonidan
o zgartirilmaydi.   Faqatgina   ma‘lum   viruslarga   nisbatan   vaksina   qilinishi   uning
ʻ
kamchiligi hisoblanadi. Shu bois ham, ushbu antivirus dasturlari keng tarqalmagan.
Privivka   —   fayllarda   xuddi   virus   zararlagandek   iz   qoldiradi.   Buning
natijasida   viruslar «privivka qilingan» faylga yopishmaydi. 
Filtrlar   —   qo riqlovchi   dasturlar   ko rinishida  bo lib,	
ʻ ʻ ʻ   rezident   holatda  ishlab
turadi   va  viruslarga   xos  jarayonlar   bajarilganda,   bu  haqda  foydalanuvchiga  xabar
beradi. 
Revizorlar   —   eng   ishonchli   himoyalovchi   vosita   bo lib,	
ʻ   diskning   birinchi
holatini   xotirasida   saqlab,   undagi   keyingi   o zgarishlarni   doimiy   ravishda   nazorat	
ʻ
qilib boradi. 
Detektor   dasturlar   kompyuter   xotirasidan,   fayllardan   viruslarni   qidiradi   va
aniqlangan viruslar xaqida xabar beradi. 
Doktor dasturlari nafaqat virus bilan kasallangan fayllarni topadi, balki ularni
davolab,   dastlabki   holatiga   qaytaradi.   Bunday   dasturlarga   Aidstest,   Doctor   Web
dasturlarini   misol   kilib   keltirish   mumkin.   Yangi   viruslarning   to xtovsiz   paydo	
ʻ
bo lib   turishini   hisobga   olib,   doktor   dasturlarini   ham   yangi   versiyalari   bilan	
ʻ
almashtirib turish lozim.  Filtr   dasturlar   kompyuter   ishlash   jarayonida   viruslarga   xos   bo lgan   shubhaliʻ
harakatlarni topish uchun ishlatiladi. 
Bu harakatlar quyidagicha bo lishi mumkin: 	
ʻ
- fayllar atributlarining o zgarishi; 	
ʻ
- disklarga doimiy manzillarda ma‘lumotlarni yozish; 
- diskning ishga yuklovchi sektorlariga ma‘lumotlarni yozib yuborish. 
Tekshiruvchi   (revizor)   dasturlari   virusdan   himoyalanishning   eng   ishonchli
vositasi   bo lib,   kompyuter   zararlanmagan   holatidagi   dasturlar,   kataloglar   va	
ʻ
diskning   tizim   maydoni   holatini   xotirada   saqlab,   doimiy   ravishda   yoki
foydalanuvchi   ixtiyori   bilan   kompyuterning   joriy   va   boshlangach   holatlarini   bir-
biri bilan solishtiradi. Bunga ADINF dasturini misol qilib keltirish mumkin. 
 
Viruslarga qarshi chora-tadbirlar 
Kompyuterni viruslar bilan zararlanishidan saqlash va axborotlarni 
ishonchli saqlash uchun quyidagi qoidalarga amal qilish lozim: 
- kompyuterni zamonaviy antivirus dasturlar bilan ta‘minlash; 
- disketalarni ishlatishdan oldin har doim virusga qarshi tekshirish; 
- qimmatli axborotlarning nusxasini har doim arxiv fayl ko rinishida saqlash. 	
ʻ
Kompyuter viruslariga qarshi kurashning quyidagi turlari mavjud: 
- viruslar   kompyuterga   kirib   buzgan   fayllarni   o z   holiga   qaytaruvchi	
ʻ
dasturlarning mavjudligi; 
- kompyuterga parol bilan kirish, disk yurituvchilarning yopiq turishi; 
- disklarni yozishdan himoyalash; 
- litsenzion   dasturiy   ta‘minotlardan   foydalanish   va   o g’irlangan   dasturlarni
ʻ
qo llamaslik; 	
ʻ
- kompyuterga kiritalayotgan dasturlarning viruslarning mavjudligini 
tekshirish; 
- antivirus dasturlaridan keng foydalanish; 
- davriy   ravishda   kompyuterlarni   antivirus   dasturlari   yordamida   viruslarga
qarshi tekshirish.  Antivirus dasturlaridan DrWeb, Adinf, AVP, VootCHK va Norton 
Antivirus, Kaspersky Security kabilar keng foylalaniladi. 
Windows 7, 8 va Windows 10 uchun bepul 7 ta eng yaxshi antiviruslar:
Quyida   keng   ko lamli   onlayn   va   offlayn   kompyuter   tahdidlaridan   himoyaʻ
qiluvchi   eng   yaxshi   10   ta   antivirus   dasturlarining   ro yxati   keltirilgan,   ushbu	
ʻ
antiviruslar yuqorida aytib o tilgan barcha xususiyatlarga ega. 	
ʻ
Avast antivirus dasturi  
Avast   antivirus   dasturi   millionlab   odamlarning   mashhur   tanlovidir.   Avast
Free-da   yaxshi   qo shimchalar   mavjud.   Software   Updater   sizni   o tkazib   yuborgan	
ʻ ʻ
yangi yangilanishlar to g’risida ogohlantiradi. 	
ʻ Brauzerni tozalash  brauzeringizdan
kiruvchi   qo shimchalarni   olib   tashlashning   oson   usulini   taqdim   etadi.   Siz   to liq	
ʻ ʻ
kompyuterni yoki tanlangan diskni, shu jumladan USB flesh-disk, SD-kartalar va
h.k.   Har   qanday   yuklash   sektori   virusini   topishda   va   olib   tashlashda   yordam
beradigan   yuklash   vaqtini   skanerlash   ta'minoti   mavjud.   Rasmiy   yuklab   olish
sahifasi:  https://www.avast.ru/index#pc  
 
Avira Free antivirusi dasturi 
Avira   -   bu   viruslardan,   zararli   dasturlardan,  troyan   dasturlaridan,   qurtlardan,
shpion dasturlaridan va rootkitlardan to liq himoya qilishni ta'minlaydigan yana bir	
ʻ
yetakchi   antivirus   mahsuloti.   AV-Test-ga   ko ra,   Avira   keng   tarqalgan   va   nol	
ʻ
kunlik   zararli   dasturlardan   kuchli   himoya   qiladi.   Biroq,   ozgina   kompyuterlarga
ham   juda   ko p   ish   tuting   va   ishlashda   hech   qanday   ko rinmasin.   Avira   Free	
ʻ ʻ
Antivirus   samaradorligi   va   mobil   funksiyalarni   sozlash   portali   kabi   ko plab	
ʻ
funksiyalar Avirani eng yaxshi tanlovlardan biriga aylantiradi. 
Aviraning   foydalanuvchi   interfeysi   Avast   yoki   AVG   kabi   oddiy   emas,   unda
antivirusni   ko proq   boshqarish   imkoniyatini   beruvchi   ko plab   boshqaruv   va	
ʻ ʻ
imtiyozlar   mavjud.   Skanerlash   jarayonida,   boshqa   bepul   antiviruslarga   nisbatan,
ishlashning biroz pasayishini sezishingiz mumkin. Yuklab olish sahifasiga o ting: 	
ʻ
https://www.avira.com/en/free-antivirus-windows 
  Malwarebytes zararli dasturlarga qarshi dasturi 
 
Har   kuni   yuzlab   yangi   tahdidlar   tarqalmoqda,   ba'zida   bu   tahdidlar   sizning
asosiy   antivirusingizni   sog’inadi   va   bunday   tahdid   bilan   kurashish   uchun
kompyuteringizga kirib boradi, bu yerda zararli dasturlarga qarshi  bepul antivirus
dasturi   emas,   balki   antivirus   dasturi   emas,   balki   juda   yaxshi   qo shimcha   harʻ
qanday kishiga   antivirus dasturi .  
Malwarebyte   juda   oddiy   interfeysga   ega   bo lishiga   qaramay,   kompyuterdan	
ʻ
zararli dasturlarni topishi va olib tashlashi mumkin. AV-Test ma'lumotlariga ko ra,	
ʻ
Malwarebyte   ma'lum   va   noma'lum   zararli   dasturlardan   himoya   qiluvchi   ko plab
ʻ
qo shimcha funksiyalarga ega 2017 yilning eng yaxshi dasturlaridan biri bo lgan. 	
ʻ ʻ
Rasmiy veb-sayt: https://ru.malwarebytes.com/ 
Panda Free antivirus dasturi 
Avast   singari,   Panda   ham   AV-Test   hisobotida   viruslardan   himoya   qilish
bo yicha yuqori ko rsatkichlarga erishdi. Panda ham yaxshi xususiyatga ega  
ʻ ʻ USB
vaksinasi   -   Bu   yuqtirgan   USB   drayveri   ulanganda   yuzaga   keladigan   virus
hujumlarini   oldini   oladi.   Panda   Free   Antivirus   2017   bepul   antivirus   bo lib,	
ʻ
Windows   kompyuteringizga   o rnatilgandan   so ng,   darhol   o zini   tutish   himoyasi	
ʻ ʻ ʻ
tahlili yordamida url va veb-filtrlashni avtomatik ravishda amalga oshiradi. 
Panda   -   bu   sizning   kompyuteringizdan   foydalanishda   himoya   qiladigan
bulutga asoslangan antivirus dvigatelidir va siz ishlash kechikishini sezmaysiz, bu
xususiyatlarning barchasi ushbu antivirusni eng yaxshi bepul antivirusga 
aylantiradi. Panda bepul yuklab olish: https://www.pandasecurity.com/ 
Bitdefender Free Edition antivirus dasturi 
Noyob   antivirus   dvigateli   BitDefenderni   mustaqil   sinov   laboratoriyalari
tomonidan   berilgan   eng   yaxshi   bepul   antiviruslardan   biriga   aylantiradi
Bitdefenderning bepul versiyasi  kompyuter  ishiga mutlaqo ta'sir  qilmaydi. Dastur
ultra   ixchamdir,   yuklab   olish   va   o rnatish   bir   daqiqadan   kam   davom   etadi.   Juda	
ʻ
oddiy   interfeys   talabga   binoan   va   avtomatik   ravishda   skanerlashni,   real   vaqtda
virusga qarshi va fishingga qarshi himoya qiladi.  Comodo Free antivirus dasturi 
Comodo Antivirus zararli dastur blokerlari orasida juda yaxshi ko rsatkichgaʻ
ega, bu zararli dastur va viruslarning keng spektrini aniqlash va yo q qilishda juda	
ʻ
yaxshi ishlaydi. 
Unda   har   qanday   noma'lum   va   potensial   xavfli   fayllarni   ajratib   turadigan,
shuningdek,   avtomatik   sandboxing   texnologiyasi   mavjud.   Sandbox   noma'lum
dasturlarning   zararlanishini   cheklaydi.   Bundan   tashqari,   xostlarning   kirib
kelishining   oldini   olish   tizimlari,   xatti-harakatlarning   bloklanishi,   virtual   ish   stoli
mavjud. 
Biroq,   zararli   URLni   blokirovka   qilish   testida   u   yaxshi   ishlamaydi.   U
mustaqil   laboratoriyalarning   aralash   reytinglarini   oldi.   Bundan   tashqari,   standart
avtomatik   Sandbox   har   safar   yaxshi   ishlamaydi   va   noma'lum   dasturlarning
o rnatilishiga   to sqinlik   qilishi   mumkin   va   ba'zida   qonuniy   zararli   dastur   sifatida	
ʻ ʻ
aniqlanadi. Dasturni yuklab oling: https://antivirus.comodo.com/free-antivirus.php 
AVG antivirus dasturi 
AVG   antivirus   2019   zararli   dasturlardan   va   shpion   dasturlarining   kirib
kelishidan yaxshi himoya qiladi,  so nggi versiyasi	
ʻ   AVG Zen ™ Dashboard-ga ega,
bu   erda   barcha   qurilmalarni   bitta   ekran   orqali   boshqarish   mumkin,   shuningdek
Mac   va   qurilmalar   uchun   mavjud.   Masofaviy   himoya   funksiyasi   mobil
qurilmangizdan kompyuter tahdidlarini skanerlash va olib tashlashga imkon beradi
va mustaqil laboratoriya sinovlarida u yaxshi baho oldi. 
Siz   kerak   bo lganda   rejalashtirilgan   va   qo lda   skanerlashni   amalga	
ʻ ʻ
oshirishingiz mumkin, Bepul  versiyani  yuklab olish va o rnatish bu eshitilgandan	
ʻ
biroz   murakkabroq,   o rnatish   paytida   ehtiyot   bo ling,   aks   holda   Pro   sinov	
ʻ ʻ
versiyasini  o rnating, shuning uchun o rnatayotganda Maxsus  o rnatishni  tanlang.	
ʻ ʻ ʻ
AVG   AntiVirus   Free-ning   so nggi   nashri   mustaqil   laboratoriyalar   tomonidan	
ʻ
yaxshi baholarga sazovor bo ldi. AVG - bu bepul antivirus uchun muharrir tanlovi.	
ʻ
Yuklab olish: http://www.avg.com/us-en/free-antivirus-download 
Yuqoridagi   bepul   antivirus   dasturlari   kompyuteringizni   va   boshqa
qurilmalarni har xil tahdidlardan onlayn va oflayn rejimda himoya qilishga qodir.  Viruslarni,   zararli   dasturlarni   va   boshqa   tahdidlarni   aniqlash   uchun   tavsiya
etiladi. 
ESET NOD 32 antivirus dasturini o rnatish. ʻ
―Nod   32   ning   4-versiyasi   32   lik   va   64   ligini   internetdan   izlab   topish	
‖
mumkin.   Biz   aynan   4-versiyasini   tavsiya   qilayotganimizning   sababi,   u
litsenziyalangan kalit faylini talab qilmaydi. Faqat baza o rnatib turilsa bas. "Nod	
ʻ
32"ning   4-versiyasini   topib,   yuklab   olganingizdan   so ng   ―Nod   32   ni   o rnatish	
ʻ ‖ ʻ
dasturini ishga tushirasiz. 
32 lik tizim uchun .exe, 64 lik tizim uchun .msi kengaytmasi 
2.2.2-rasm
«Я принимаю условия лицензионного соглашения» ni belgilaysiz va yana
«Дале>» tugmasini bosasiz. 
2.2.3-rasm 
 yerdan ―Обычная (рdомендуемые оптимальные настройки) ni belgilab 	
‖ yana «Дале>» tugmasini bosasiz. Keyingi chiqqan oynadan ―Установить 
параметры обновления позже ga belgi qo yib yana «Дале>» tugmasini bosasiz.‖ ʻ  
Yana quyidagi oyna paydo bo ladi: 
ʻ
2.2.4-rasm 
2.2.5-rasm 
Keyingi   chiqqan   oynadan   agarda   xohlasangiz   ―Включить   систему
своевременного   обнаружения ga   belgi   qo ying   (Qo ymasangiz   ham   bo ladi,	
‖ ʻ ʻ ʻ
chunki u eset kompaniyasiga kompuyterda paydo bo lishi mumkin bo lgan viruslar	
ʻ ʻ
va   nosozliklar   haqida   ma‘lumot   jo natadi.   Buning   uchun   esa   albatta   internetga	
ʻ
ulangan bo lishi kerak). 	
ʻ
 Ushbu oynadan xohlagangingizni belgilab yana «Дале>» tugmasini bosasiz. 2.2.6-rasm 
Endi esa ―Установить  tugmasini bosasiz va kutib turasiz. ‖
2.2.7-rasm 
O rnatib bo lgandan so ng quyidagi oyna paydo bo ladi: 	
ʻ ʻ ʻ ʻ 2.2.8-rasm 
Bu   yerdan   « Завершить »ni   bosasiz.   O rnatish   tugadi.   Ba‘zida   kompyuterniʻ
o chirib-yoqishni   so rashi   mumkin.   So rasa,   aytganini   bajarasiz,   so ramasa,   uni	
ʻ ʻ ʻ ʻ
ishga   tushishini   kutib   turasiz.   Endi   antivirus   bazasini   yangilashimiz
kerak.Yangilashning ikki xil usuli mavjud: 
1. Tayyor baza jildidan yangilash; 
2. Internetdan baza manzilini topib yangilash. 
Buning   uchun   sizda   baza   jildi   bo lishi   kerak.   Avval   baza   jildini   (menda   u	
ʻ
"nod_upd" deb nomlangan, u sizda boshqacha nomlangan bo lishi ham mumkin) 	
ʻ
―Rabochiy   stol   ("Ish   stoli")ga   ―Vstavit   ("Qo yish")   qilasiz,   so ngra   uni	
‖ ‖ ʻ ʻ
ochasiz.   So ngra  	
ʻ Адрес :   degan   joydagi   jildning   yo li   ko rsatlilgan   joyni   belgilab	ʻ ʻ
uni   oxiriga   drop   (\)   belgisini   qo yib,   hammasini   belgilab   nusxa   olasiz	
ʻ
( Копировать ).   Agar   internetdan   yangilamoqchi   bo lsangiz,   yangi   tekin   bazaga	
ʻ
linkni bu yerdan topib, o sha linkdan nusxa olishingiz kerak bo ladi. Bu sahifada	
ʻ ʻ
tez-tez   nod   bazalariga   linklarni   o zgartirib   turishadi.   Imkon   bo lsa   shu   sahifani	
ʻ ʻ
brauzeringiz xatcho plariga qo shib qo ying. 	
ʻ ʻ ʻ
  Komputerning   o ng   past   burchagidagi   ―nod   32 ning   nishoncha   belgisini	
ʻ ‖
ochasiz. 
  ― Настройка   vkladkasiga   kirib,   bu   yerdan   "	
‖ Вкл . расширенный   режим "ga
bosasiz va sizdan so raladigan savolga "
ʻ Да " deb javob berasiz.  2.2.9-rasm 
Endi u yerdan ― Ввод   всего   рассширенних   параметров ga bosasiz. ‖
2.2.10-rasm  U yerdan ― Обновление  ga bosasiz.	
‖
2.2.11-rasm 
U   yerdan   ― Изменить ga   bosasiz.   ―	
‖ Сервер   обновление ning   pastiga	‖
― Вставить  qilasiz. 	
‖ 2.2.12-rasm 
So ngra   ―ʻ Добавить ni,   so ngra   ―OK ni   bosasiz.   ―	‖ ʻ ‖ Обновление ‖
vkladkasiga kirib, ― Обновить   базу   данных   сигнату   вирусов  ni bosasiz. 	
‖
Hammasi   tayyor.   Internet   tarmog’iga   ulangan   holda   ― обновит   сейчас ‖
tugmasini bosish yordamida virus bazasi yangilanadi.  FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO YXATI ʻ
 
1. G’aniyev   S.K.,   Karimov   M.M.,   Toshev   K.A.   Axborot   xavfsizligi.   Darslik.
Toshkent. - 2016. 
2. Sh.A.Abduraxmonova Axborot xavfsizligi. O quv qo llanm. –	
ʻ ʻ
Toshkent, ―Navro z  nashriyoti. - 2018. 	
ʻ ‖
3. S.K.G’aniev, M.M. Karimov, K.A. Toshev «Axborot xavfsizligi.   Axborot -
kommunikatsion   tizimlari   xavfsizligi»,   «Aloqachi»   2008   yil   4.   Richard   E.Smith.
Elementary information security. 2nd Edition. USA, 2014. 
5. Kamilov Sh.M., Masharipov A.K., Zakirova T.A., Ermatov Sh.T., Musayeva
M.A. Kompyuter tizimlarida axborotni ximoyalash. O quv qo llanma. –T.: TDIU,	
ʻ ʻ
2005. 
6. Paul van Oorschot,  Computer Security and the Internet: Tools and 
Jewels   (2020, Springer). Personal use copy freely available on author's web site. 
7. Wenliang   Du,   Computer   Security:   A   Hands-on   Approach   (2017,   self-
published).  Updated May 2019 .  
8. Stallings and Brown,  Computer Security: Principles and Practice,  3/e   (2014,
Prentice Hall).

ANTIVIRUSLAR VA UNING TASNIFI. Reja: 1. Antivirus dasturlari; 2. Viruslarga qarshi chora-tadbirlar; 3. Windows 7, 8 va Windows 10 uchun bepul 7 ta eng yaxshi antiviruslar; 4. ESET NOD 32 antivirus dasturini o rnatish.ʻ

Antivirus dasturlari Hozirgi vaqtda viruslarni yo qotish uchun ko pgina usullar ishlab chiqilgan vaʻ ʻ bu usullar bilan ishlaydigan dasturlarni antiviruslar deb atashadi. Antiviruslarni, qo llanish usuliga ko ra, quyidagilarga ajratishimiz mumkin: ʻ ʻ detektorlar, faglar, vaksinalar, privivkalar, revizorlar, monitorlar. Detektorlar — virusning signaturasi (virusga taalluqli baytlar ketma-ketligi) bo yicha ʻ tezkor xotira va fayllarni ko rish natijasida ma‘lum viruslarni topadi va ʻ xabar beradi. Yangi viruslarni aniqlab olmasligi detektorlarning kamchiligi hisoblanadi. Faglar — detektorlarga xos bo lgan ishni bajargan holda zararlangan fayldan ʻ viruslarni chiqarib tashlaydi va faylni oldingi holatiga qaytaradi. Vaksinalar — yuqoridagilardan farqli ravishda himoyalanayotgan dasturga o rnatiladi. ʻ Natijada dastur zararlangan deb hisoblanib, virus tomonidan o zgartirilmaydi. Faqatgina ma‘lum viruslarga nisbatan vaksina qilinishi uning ʻ kamchiligi hisoblanadi. Shu bois ham, ushbu antivirus dasturlari keng tarqalmagan. Privivka — fayllarda xuddi virus zararlagandek iz qoldiradi. Buning natijasida viruslar «privivka qilingan» faylga yopishmaydi. Filtrlar — qo riqlovchi dasturlar ko rinishida bo lib, ʻ ʻ ʻ rezident holatda ishlab turadi va viruslarga xos jarayonlar bajarilganda, bu haqda foydalanuvchiga xabar beradi. Revizorlar — eng ishonchli himoyalovchi vosita bo lib, ʻ diskning birinchi holatini xotirasida saqlab, undagi keyingi o zgarishlarni doimiy ravishda nazorat ʻ qilib boradi. Detektor dasturlar kompyuter xotirasidan, fayllardan viruslarni qidiradi va aniqlangan viruslar xaqida xabar beradi. Doktor dasturlari nafaqat virus bilan kasallangan fayllarni topadi, balki ularni davolab, dastlabki holatiga qaytaradi. Bunday dasturlarga Aidstest, Doctor Web dasturlarini misol kilib keltirish mumkin. Yangi viruslarning to xtovsiz paydo ʻ bo lib turishini hisobga olib, doktor dasturlarini ham yangi versiyalari bilan ʻ almashtirib turish lozim.

Filtr dasturlar kompyuter ishlash jarayonida viruslarga xos bo lgan shubhaliʻ harakatlarni topish uchun ishlatiladi. Bu harakatlar quyidagicha bo lishi mumkin: ʻ - fayllar atributlarining o zgarishi; ʻ - disklarga doimiy manzillarda ma‘lumotlarni yozish; - diskning ishga yuklovchi sektorlariga ma‘lumotlarni yozib yuborish. Tekshiruvchi (revizor) dasturlari virusdan himoyalanishning eng ishonchli vositasi bo lib, kompyuter zararlanmagan holatidagi dasturlar, kataloglar va ʻ diskning tizim maydoni holatini xotirada saqlab, doimiy ravishda yoki foydalanuvchi ixtiyori bilan kompyuterning joriy va boshlangach holatlarini bir- biri bilan solishtiradi. Bunga ADINF dasturini misol qilib keltirish mumkin. Viruslarga qarshi chora-tadbirlar Kompyuterni viruslar bilan zararlanishidan saqlash va axborotlarni ishonchli saqlash uchun quyidagi qoidalarga amal qilish lozim: - kompyuterni zamonaviy antivirus dasturlar bilan ta‘minlash; - disketalarni ishlatishdan oldin har doim virusga qarshi tekshirish; - qimmatli axborotlarning nusxasini har doim arxiv fayl ko rinishida saqlash. ʻ Kompyuter viruslariga qarshi kurashning quyidagi turlari mavjud: - viruslar kompyuterga kirib buzgan fayllarni o z holiga qaytaruvchi ʻ dasturlarning mavjudligi; - kompyuterga parol bilan kirish, disk yurituvchilarning yopiq turishi; - disklarni yozishdan himoyalash; - litsenzion dasturiy ta‘minotlardan foydalanish va o g’irlangan dasturlarni ʻ qo llamaslik; ʻ - kompyuterga kiritalayotgan dasturlarning viruslarning mavjudligini tekshirish; - antivirus dasturlaridan keng foydalanish; - davriy ravishda kompyuterlarni antivirus dasturlari yordamida viruslarga qarshi tekshirish.

Antivirus dasturlaridan DrWeb, Adinf, AVP, VootCHK va Norton Antivirus, Kaspersky Security kabilar keng foylalaniladi. Windows 7, 8 va Windows 10 uchun bepul 7 ta eng yaxshi antiviruslar: Quyida keng ko lamli onlayn va offlayn kompyuter tahdidlaridan himoyaʻ qiluvchi eng yaxshi 10 ta antivirus dasturlarining ro yxati keltirilgan, ushbu ʻ antiviruslar yuqorida aytib o tilgan barcha xususiyatlarga ega. ʻ Avast antivirus dasturi Avast antivirus dasturi millionlab odamlarning mashhur tanlovidir. Avast Free-da yaxshi qo shimchalar mavjud. Software Updater sizni o tkazib yuborgan ʻ ʻ yangi yangilanishlar to g’risida ogohlantiradi. ʻ Brauzerni tozalash brauzeringizdan kiruvchi qo shimchalarni olib tashlashning oson usulini taqdim etadi. Siz to liq ʻ ʻ kompyuterni yoki tanlangan diskni, shu jumladan USB flesh-disk, SD-kartalar va h.k. Har qanday yuklash sektori virusini topishda va olib tashlashda yordam beradigan yuklash vaqtini skanerlash ta'minoti mavjud. Rasmiy yuklab olish sahifasi: https://www.avast.ru/index#pc Avira Free antivirusi dasturi Avira - bu viruslardan, zararli dasturlardan, troyan dasturlaridan, qurtlardan, shpion dasturlaridan va rootkitlardan to liq himoya qilishni ta'minlaydigan yana bir ʻ yetakchi antivirus mahsuloti. AV-Test-ga ko ra, Avira keng tarqalgan va nol ʻ kunlik zararli dasturlardan kuchli himoya qiladi. Biroq, ozgina kompyuterlarga ham juda ko p ish tuting va ishlashda hech qanday ko rinmasin. Avira Free ʻ ʻ Antivirus samaradorligi va mobil funksiyalarni sozlash portali kabi ko plab ʻ funksiyalar Avirani eng yaxshi tanlovlardan biriga aylantiradi. Aviraning foydalanuvchi interfeysi Avast yoki AVG kabi oddiy emas, unda antivirusni ko proq boshqarish imkoniyatini beruvchi ko plab boshqaruv va ʻ ʻ imtiyozlar mavjud. Skanerlash jarayonida, boshqa bepul antiviruslarga nisbatan, ishlashning biroz pasayishini sezishingiz mumkin. Yuklab olish sahifasiga o ting: ʻ https://www.avira.com/en/free-antivirus-windows

Malwarebytes zararli dasturlarga qarshi dasturi Har kuni yuzlab yangi tahdidlar tarqalmoqda, ba'zida bu tahdidlar sizning asosiy antivirusingizni sog’inadi va bunday tahdid bilan kurashish uchun kompyuteringizga kirib boradi, bu yerda zararli dasturlarga qarshi bepul antivirus dasturi emas, balki antivirus dasturi emas, balki juda yaxshi qo shimcha harʻ qanday kishiga antivirus dasturi . Malwarebyte juda oddiy interfeysga ega bo lishiga qaramay, kompyuterdan ʻ zararli dasturlarni topishi va olib tashlashi mumkin. AV-Test ma'lumotlariga ko ra, ʻ Malwarebyte ma'lum va noma'lum zararli dasturlardan himoya qiluvchi ko plab ʻ qo shimcha funksiyalarga ega 2017 yilning eng yaxshi dasturlaridan biri bo lgan. ʻ ʻ Rasmiy veb-sayt: https://ru.malwarebytes.com/ Panda Free antivirus dasturi Avast singari, Panda ham AV-Test hisobotida viruslardan himoya qilish bo yicha yuqori ko rsatkichlarga erishdi. Panda ham yaxshi xususiyatga ega ʻ ʻ USB vaksinasi - Bu yuqtirgan USB drayveri ulanganda yuzaga keladigan virus hujumlarini oldini oladi. Panda Free Antivirus 2017 bepul antivirus bo lib, ʻ Windows kompyuteringizga o rnatilgandan so ng, darhol o zini tutish himoyasi ʻ ʻ ʻ tahlili yordamida url va veb-filtrlashni avtomatik ravishda amalga oshiradi. Panda - bu sizning kompyuteringizdan foydalanishda himoya qiladigan bulutga asoslangan antivirus dvigatelidir va siz ishlash kechikishini sezmaysiz, bu xususiyatlarning barchasi ushbu antivirusni eng yaxshi bepul antivirusga aylantiradi. Panda bepul yuklab olish: https://www.pandasecurity.com/ Bitdefender Free Edition antivirus dasturi Noyob antivirus dvigateli BitDefenderni mustaqil sinov laboratoriyalari tomonidan berilgan eng yaxshi bepul antiviruslardan biriga aylantiradi Bitdefenderning bepul versiyasi kompyuter ishiga mutlaqo ta'sir qilmaydi. Dastur ultra ixchamdir, yuklab olish va o rnatish bir daqiqadan kam davom etadi. Juda ʻ oddiy interfeys talabga binoan va avtomatik ravishda skanerlashni, real vaqtda virusga qarshi va fishingga qarshi himoya qiladi.